Alþýðublaðið - 04.05.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Gtefid íkt af Alþýdaflokknam. x
1931
Miðvikudaginn 4 mai
IO0. tölubl.
Framsöpræða
alþm. Jóns Baldvinssonar,
forseta Alþýðusamb. Islands,
í togaravðkumálinu við 2.umr,
(Frh.)
En þetta hefir þó ekki ósjaldan
komið lyrir. Og hefir þessu aý-
lega verið lýat mjbg syo greiai-
lega af gömium nafngreindum sjó-
maani í blaði nylega, og langar
mig til þess að Iofa hv, þm, að
iteyra hvað reyadur maður i þess-
am efnum segir:
„Þegar menn eru búnir að vaka
50, 60 eða 70 fci.tima, ,þá verður
skipið að hætta veiðum algerlega,
þá eru allir svo magaiausir og út-
iaugaðir, að verfcið geagur bók-
stafiega ekki neitt.
Nú fá menn að sofa 4—6 kl.-
¦iíma, en eru svo miskunarlaust
rifair upp aftur litlu betri eftir
þeaaa stutta svefa, og þá byrjar
jafniöng skorpa aftur, ogíþessari
seinni skorpu byrja hiaar veru-
legu þjánirsgar maaaaaaa.
Eias og ííka hver heilvita maður
¦hlýtur að skilja, að sé maðuriaa
aokkura veginn útsofinn, þá þolir
'aann mikið eimt sinni, en þegar
á að fara að þvinga fram vinnu-
kraft hjá úttauguðum mönnum,
bá er ekki von að veLfari.
Mér er óhætt að segja, að það
cr úrvalið úr islenzkum alþýðu-
mönuum, sem ræður sig á togar-
ana, því það þýðir ékki neinum
liðleskjum, þeir eru séttir f laad
eftir fyrsta tór, ea börmulegra er
,að sjá bvernig með þessa menn
er oft og einatt faríð.
Eg t. d. hefi oft séð það, að
ungír og hraustir menn hafa stein-
sofnað með nefid oíaa í diskinn,
sem þeir hafa vertð að borða úr,
og hvar setn menn stanza og í
hvaða steiiingum, eru þeir soín-
aðir. Þetta er ekki kvalalaust.
Eg hefi reynt þetta sjálfur. Þegar
iveíninn ásækir maaa svona fast,
er engu líkara, en verið sé að
slíta eitthvað út frá hjartarótum
manas * ,
Saaaast að segja held eg að
þetta nægi til þess að syna, að
sú rnótbára, að það dragi úr fram-
Ieiðslunni að samþ. þetta frumv.,
sé ekki á neinum rökum bygð.
Míg skyldi ekki undra, þd að hið
gagnstæða yrði í reyndinni.
Loks kemur minni hl. með þá
margtuggnu ástæðu gega þessu
frv., að málsaðiljar, sjómenn og
útgerðarmenn, eigi að semja um
þetta mál sín á meðal, án þess
að löggjöfia hlutist þar til um.
Frjálst samkomulag! Það hljóm-
ar nú að vfsu lagurlega i munni.
ea það 'er ekki alveg sama um
hvað þetta frjálsa samfcuo.mulag
er. Mér skilst, að frá sjónarmiði
þeirra manaa, sem þessu halda
fram, líti málið þannig út: Sjó-
menn telja sér nauðsynlegt að fá
ákveðian hvíldartíma á sólarhring!
hverjum, og það er ekkl önnur
leið fyrir þá en að fara til úlgerð-
armanaa og spyrja þá að þv£,
hvort þeir ekki vilja veita þeim
þessa hvíld. Þessir menn; sem
þaaaig Iíta á málið, hljóta þá að
vera þeirrar skoðunar, að útgerð-
armena eigi heimting á vinnœ sjó
mannanna í 168 klst. á viku, og
að þeir geti gefið þeim eftir eða
veitt þeim af náð siani eithvað af
þessum tima til hvíldar. En þessu
verð eg að neita harðlega. Eg
neita því, að Jafnvel nokkur mað-
ur hafí íeyft til þess, að ráðstafa
sjálfum sér þannig, að hann, ráði
sig tii þess áð vinna dag úg nótt
hvíldarlaust, vikum samaa. Eg
teldi þjóféiaginu skylt að koms í
veg fyr'ir. sllkt, vegna þess að það
mundi verða tvfmælalaus skaði
fyrir þjóðiaa. Og þá er hitt eaa-
þá fráíeitara, að nokkur atvinmi-
rekandi eignist eins og aí sjálía
sér þennaa rétt yfir þjónum síoutia.-
Það fært heldur ekki hjá þvf,
ef sjómenn færu að.semja- við ;át-
gerðarme»a um. þetta,- þá Myíw
þeir að Mta eiahver frfðiadi
að fá þessa hvíld. Samkomukg
verður aá oftast á þaaa hátt, ,&8
báðir málsaðiljar slá aokkuð at
kröfum síaum. Og svo muadi
eiaaig fara í þessu máli. Og fyrk
uppfyllingu þessarar kröfu siaaar
myndu sjömennirnir vafalaust verða
að gjaida ciahvern hluta aí kaup-
inu, sem þeir þurfa að hafa tii
viðurværis sér og sfnum. Það 'er
þó væataalega ekki þetta, seia
háttv. mianihluti ætlast tilað verðl
Það er heldur ekki lffciegt, a@
það yrði til þess að bæta fyrir
um samvinau milli þessara stétts.,.
ef þær færa að semja um þetta
mál. f nefndaráliti meirihlutans er
einmitt sýnt fram á hvernig þetta
mál getur orðið hið mesta ð.ák>-
efni milll stéttanna, og hversu
hætt er við að sá, sem sterfcari
væri f þann og þana svipinœ,
beitti bolmagni tii þess, að komð
síaum vilja fram, (Frh J
sffskorns tll alþlngls.
'(Aðséat.)
Eg ieyfi taér að fara þéss á leit
við hið háa alþingi Jsleadiaga, að
það taki til meðferðar neðafegreiaí-
ar tiliögur um raaasókaarferð til
éyjarinaar Jaa Mayea.
í. Að á kostaað ríkissjóðs verði
hafiaa ieiðangur á komaadi sumri
til áðuraefndrar eyju, með það
fyrir augamf að raaasaka veðrátít-
far á eyaai, og jafaframt hagaýta
þau Kfsframfærsluskilyrðl, sem leg-
ið hafa þar éhreifð að mestu mú-
anfaraar aldir. Er það rekaviðar
og bjaradýraveiðar. Teldi eg heppí-
légast að f ieiðasgur þennaa yrð?s
seadir fjórfc meaæ, er af læknum
væru álitair lausk við alt þáð, e.r
komið gæti til mála að stæði
fyrir eðliieguœ árangri farariaaar.
2. Að meaá þessir yrðu sérstak-
lega vaídir ví't meataflokfci þjóðar<-
iaaar, þó meé tilliti ti! Jíkamlegs
atgerfis.