Alþýðublaðið - 04.05.1921, Síða 1

Alþýðublaðid
Gefid út a>f Alþýduflokknnm.
1921
Framsöguræða
alþm. Jóns Saldvinssonar,
forseta Alþýðusamb. Islands,
}
í togaravðkumálinu við 2. umr.
(Frh.)
En þetta hefir þó ekki ósjaldan
komið fyrir. Og hefir þessu ný-
iega verið lýst mjög svo greini-
lega af gömlunt nafngreindum sjó-
manni í blaðí nýiega, og langar
tnig til þess að Iofa hv. þm. að
Iteyra hvað reyadur maður í þess-
um efnum segir:
.Þegar menn eru búnir að vaka
50, 60 eða 70 kl.tfma, þá verður
skipið að hætta veiðum algeriega,
þá eru allir svo magnlausir og út-
taugaðir, að verkið gengur bók-
ataflega ekki neitt.
Nú fá menn að sofa 4—6 kl,-
tíma, en eru svo miskunarlaust
rifnir upp aftur iitiu betri eftir
þenna stutta svefn, og þá byrjar
jafnicng skorpa afíur, og í þessari
seinni skorpu byrja hinar veru-
egu þjáningar mannanna.
Eins og líka hver heilvita maður
hlýtur að skilja, að sé m&ðurinn
nokkurn veginn útsofinn, þá þoiir
hann mikið einu sinni, en þegar
á að fi-ra að þvinga fram vinnu-
Jcraft hjá úttauguðum ntönnum,
þá er ekki von að vei fari.
Mér er óhætt að segja, að það
sr úrvalið úr ísienzkum alþýðu-
mönnum, sem ræður sig á togar-
ana, því það þýðir ekki neinum
liðleskjum, þeir eru settir f land
eftir fyrsta túr, en börmulegra er
að sjá hvernig raeð þessa mcnn
er oft og eiaatt farið,
Eg t. d. hefi oft séð það, að
ungir og hraustir menn hafa stein-
sofnað með nefið ofau í diskinn,
sem þeir hafa verið zð borða úr,
og hvar setn menn stanza og í
hvaða stellingum, eru þeir sofn-
aðir. Þetta er ekki kvaiaiaust.
Eg hefi reynt þetta sjálfur. Þegar
jsvefninn ásækir rnana svona fast,
Miðvikudaginn 4 mai.
er engu Ifkara, en verið sé að
slfta eitthvað út frá hjartarótum
manns *
Sannast að segja held eg að
þetta nægi til þess að sýna, að
sú mótbára, að það dragi úr fram-
leiðslunni að samþ. þetta frumv.,
sé ekki á neinum rökum bygð.
Mig skyldi ekki undra, þd að hið
gsgnstæða yrði í reyndinnl
Loks kemur minni hl. með þá
margtuggnu ástæðu gegn þessu
frv,, að málsaðiljar, sjómenn og
útgerðarmenn, eigi að semja um
þetta mál sín á meðai, án þess
að iöggjöfin felutist þar til um.
Frjálst samkomulag! Það hljóm-
ar aú að vfsu tagurlega £ munni.
en það er ekki aiveg sama um
hvað þetta frjálsa samkuomulag
er. Mér skilst, að frá sjónarmiði
þeirra manna, sem þessu halda
fram, lfti málið þannig út: Sjó-
menn telja sér nauðsynlegt að fá
ákveðinn hvíldartíma á sólarhringi
hverjum, og það er ekki önmur
ieið fyrir þá en að fara tii útgerð-
armanna og spyrja þá að því,
hvort þeir ekkí viija veita þeim
þessa hvíld. Þessir pienn., sem
þannig líta á málið, hljóta þá að
vera þeirrar skoðunar, að útgerð-
armenn eigi heimting á vlstasi sjó
mannanna í 168 kist. á vikn, og
að þeir geíi gefið þeim eftir eða
veitt þeim af náð sinni eithvað af
þessum tíma til hvíidar. En þessu
verð eg að neita harðiega. Eg
neiia því, að jafnvel nokkut mað-
ur hafi ieyfi til þess, að ráðstafa
sjálfum sér þannig, að haao ráði
sig ti! þess áð vinna dag og nótt
hvfidarlaust, vikum saman. Eg
teidi þjóféiaginu skylt að korna £
veg fyrir slíkt, vegna þess að það
mundi verða tvímælaiaus skaði
fyrir þjóðina. Og þá er hitt ena-
þá fráleitara, að nokkur atvinnu-
rekandt eignist eins og af sjálfa
sér þennan rétt yfir þjónum sínum.
Það fært heldur ekki hjá þvl,
ef sjóœean; fæ.ru að semja við áfc-
gerð&rmena um. þetta, þá Mytw
þeir að Mta einhver frfðlndi fyrir
100. tölubl.
* ’ "
B
að fá þessa hvíld. Samkomulag
verður nú oftast á þann hátt, ».§
báðir málsaðiljar slá nokkuð nS
kröfum sfnum. Og svo musöi
einnig fara i þessu máli. Ög fyrk
uppfyllingu þessarar kröfu sinnar
myndu sjðmennirnir vafalaust verða
að gjalda dnhvern hluta af kaup-
inu, sem þeir þurfa að hafa tH
viðurværis sér og sfnum. Það «r
þó væntaniega ekki þetta, sein
háttv. minnihluti ætiast til að verðii,
Það er heldur ekki lfklegt, a@
það yrði til þess að bæta fyrir
um samvinnu milli þessara stét&c.,
ef þær færu að semja um þetts.
mál. í nefndaráliti meirihlutans er
einmitt sýnt fram á hvernig þetts
mál getur orðið hið mesta deiii-
efni milli stéttanna, og hveirsu
hætt er við að sá, sem sterkari
væri í þanm og þann svipinn,
beitti bolmagni ti! þess, að koma
sfnum vilja fram, (Frh )
jbkirai til alþingis.
(Aðsent.)
Eg ieyfi cnér að fara þess á ieit
við hið háa alþingi tslendinga, að
það taki til meðíerðar neðahgreind-
ar tiliögur am rannsóknarferð íH
eyjarinnar jan Mayen.
1. Að á kostnað rlkissjóðs verði
hafinn leiðangur á komandi sumri
til áðurnefndrar eyju, með það
fyrir augnm. að rannsaka veðráttv-
far á cynni, og j&fnframt hagnýta
þau lffsframfærsluskilyrði, sem Ieg-
ið hafa þar ófereifð að mestu und-
anfarnar aldir. Er það rekaviður
og bjarndýraveiðar. Teldi eg heppi-
legast að f ieiðaagur þennan ýrðu
sendir fjórir rnenffi, er af læknum
væru álitnir lausir. við alt þáð, er
komið gæfcr ti? mála að stæði
fyrir eðlilegum árangri farsrinnar.
2. Að menœ þessir yrðu sérstak-
lega valdir út mentaflokki þjóðar-
innar, þó með tjíuíi til líkamlegs
atgerfis.