Vísir - 05.11.1958, Blaðsíða 10

UL
Ytsijt
Miðyikudaginn 5. nóvember 1958
.,0|)inh(‘i'iin Jóhannesar^.
Merh báh eftir práL
Sifjurbppna M£iaaarss&wa.
Sigurbjörn Einarsson:
9pinberun Jóhannesar. ÍJtg.:
Isafoldarprentsmiðja, 1958. |
Það vakti undrun mína, er ég
heyrði, að út væri komið eftir
íslenzkan klerk skýringarit um
Opinberun Jóhannesar. Eg hafði
ekki haldið, að íslenzkir guðfræð-
ingar mundu hætta sér út á
þann hála ís. Eg bæði kveið fyr-
ir og hlakkaði til að lesa slika j
bók, en þar sem ég vissi af fyrri j
bókum höfundar, að frá hans
|
hendi var góðs að vænta, tók ég
bókina mér í hönd, þótt á því
yrði alllangur dráttur.
Sjálfur formáli bókarinnar, yf- (
ir 30 blaðsíður, er strax snilldar
verk og lofar góðu. Þegar ég
hafði lesið nokkurn hluta bók-
arinnar, sagði ég við sjálfan
mig: Nei, um þessa bók skrifar
þú ekki. Hún leiðir anda þirin
um völundarhús, sem þú ratar
ekki í, og er um vitranir og sýn-
ir svo torráðnar, að flestum eða
öllum hefur reynzt ofurefli að
ekýra. Þessar linur verða heldur
ekki neinn ritdómur.
Það hafði líka atvikast þannT
ig, að á yngri árum mínum
kynntist ég furðulega skáldlegri
túlkun á Opinberun Jóhannesar
og las því bókina um margra ára
ekeið meira en flestar aðrar bæk-
ur Biblíunnar. Ekki var óhugs-
andi að þetta kynni að tefja fyr-
ir því, að ég hefði full not af bók
Sigurbjörns Einarssonar.
Þegar ég hafði svo lokið lestr-
inum, stóð bókin fyrir sálarsjón
minni fyrst og fremst sem mátt-
ug prédikun, miklu fremur en
skýring á dularfullri Opinberun
Jóhannesar. Höfundurinn leggur
út af hinum mörgu stórbrotnu
textum Opinberunarbókarinnar
og hefur þar áreiðanlega valið
málsmeðferð, sem bezt mun
gagna kirkju og kristni i land-
inu. Þannig getur bók hans ver-
ið klassiskt verk og sloppið við
áð láta ásjá undan tönn tímans.
Hann fer ekki út á vandrataða
og villugjarna stigu heilabrota
um tímatal og rás heimsviðburð-
anna. Á þessu hefur mörgum
orðið hált og því skiljanlegt, að
hygginn nútímahöfundur fari
þar gætiiega.
Prófessor Sigurbjörn hefur
komizt í gott sálarsamfélag við
hinn innblásna höfund Opinber-
unarinnar. Bók hans er, eins og
áður er sagt, máttug prédikun,
rituð af snilld, miklu hispursleysi,
stefnufestu og andagift. Það er
laukrétt, að Passíusálmar Hall-
grims Péturssonar, koma lesand-
anum í hug á stöku stöðum,
sjá t. d. bls. 88 og 89.
Ekki varpar það neinni rýrð á
þetta árræta verk, þótt ég sé svo
hrein^H’inn að játa. að sé ekki,
samr:v>,a ölium útskýringum
höfundrr. Það kann að vera
runn'ð frá minni fvrri lífs-.
reynri". Á einstöku stöðum örl-
ar o'nrutið á skiljanlegum á-
deilubrorldum í garð þeirra
maii"a eða trúarhreyfinga, sem ]
samið hafa íurðulegar skýringar
á Opinberunarbókinni. En slíkt
ber að dæma af mikilli varúð,
því að í slíkar ógöngur hafa
sennilega ýmsir ratað af ákafa
eftir því að sjá rætast þessi síð-
ustu orð Opinberunarbókarinn-
ar: „Kom þú, drottinn Jesú!“
Þá verð ég einnig að játa, að
eftir því sem árin hafa liðið, hef
ég hallast meira að þeirri skoð-
un, að ekki hafi postulinn Jó-
hannes skrifað Opinberunarbók
þá, sem kennd er við hann. Eg
hugsa mér höfund bókarinnar
miklu meira skáld en postulann.
Bókin líkist öll meira „drama“
en verki guðspjallamanns. Nið-
urröðun efnisins er furðuleg:
Sjö safnaðar bréf, sjö innsigli,
sjö básúnur og sjö plágur. Og
svo lýsingin á dýratáknmyndun-
um, eins og sótt að ýmsu leyti i
Danielsbók, og svo er um fleira,
sem virðist benda til þess, að
bókin sé fremur skrifuð af ráðn-
um hug, likt og skáldverk, held-
ur en sem ósjálfráð opinberun.
Á þessu gefur þó bók Sigur-
björns Einarssonar skýringar,
og þær alls ekki veigalitlar. En
það sem valdið hefur því öllu
fremur, að ég hef efast um að
Opinberunarbókin sé rétt feðruð
eru hótanir, sem koma fyrir í
henni og sverja sig mjög i ætt
við hótanir, sem jafnan hafa
íylgt vissum falsbréfum, sem
send hafa verið annað hvort
nafnlaus eða ranglega feðruð til
almennings. Orðin í Opinberun-
arbókinni eru þessi:
„Eg votta fyrir hverjum þeim
manni, sem heyrir spádómsorð
þessarar bókar, að leggi nokkur i
við þau, mun Guð á hann leggja I
þær plágur, sem um er ritað í |
þessari bók. Og taki nokkur burt
nokkuð af orðum spádómsbókar
þessarar, þá mun Guð burt taka
hlut hans í tré lifsins og í borg-
inni helgu, sem um er ritað í
þessari bók.“
Þessi hótun er ólík rithætti
nýjatestamentisins yfirleitt, þótt
víða sé þar stranglega prédikað,
ávitað og áminnt, þá er það með
öðrum hætti.
Ekki ætti þessi hreinskilni mín
og játning um efasemd að þurfa
að valda neinum hneykslunum,
því að meiri mönnum en mér
hefur orðið á að hugsa eitthvað
svipað, en hvað sem er um höf-
und Opinberunarbókarinnar, þá
er hún stórbrotið og innblós’ð
.furðuverk, og óhætt mun að full-
yrða, að svo vel hefur prófessor
Sigurbjörn þar „brotið bráuðið"
i bók sinni um þetta verk, að góð
andleg næring á það að geta
orðið þjóðinni.
Aðeins örfáar linur í formála
bókarinnar gætu talizt að
nokkru leyti nægileg skýring á
allri Opinberunarbókinni. Þær
eru þessar:
„Opinberunarbók afhjúpar at-
burði samtiðar sinnar. Að baki
hins jarðneska sýningarsviðs
eru alheims átök ills og góðs. Á
bak við ofdramb valdsms. á b"1'
við andlega og iiiíamlega þrælk-
un, á bak við býlífi og heimslund.
á bak við sleikiuskap fjöldánr
frammi fyrir bolmagni. vopnum
trúarlegum lýðskrumurum og
gullsins jöfrum, eru illra valda
vélar, undirdjúp yztu myrkra. Á
bak við kristið þolgæði i örvona
þrenging, djörfdrig gagnvart of-
urefli, heillyndi og trúnað, á bak
við játningu kirkjunnar, bæn
hennar, boði og kærleiksþjón-
ustu er Drottinn ljóssins, Hvíti-
Kristur, og himneskar fylkingar
hans.“ ,
Þessar línur mundu þá vera
hin stytzta, en markvissasta og
öruggasta skýring á allri Opin-
berun Jóhannesar.
Þar sem gera má ráð fyrir, að
ekki lesi allir, sem þessar línur
sjá, bók prófessors Sigurbjarnar,
hefði verið ánægjulegt að geta
birt hér nokkur sýnishorn úr
bókinni, en rúmsins vegna verð-
ur það litið, að minnsta kosti að
þessu sinni. Hiiin stutti kafli
bókarinnar: Sá, sem sigrað lief-
ur er kjarni þess mikla máls,
sem bókin flytur, og þar er eng-
inn afsláttarkristindómur boðað-
ur. Þar eru þessar setningar:
„1- þessu ljósi fær lif og heim-
ur annan svip. Myrkrið á Gol-
gata var- ægilegur veruleiki og
þó ekki annáð .en skuggi þess
valds, ■ sem er andstæða Guðs
(sbr. Mark. 15,33, Lúk. 22,53):
Grimmd og kúgun, feikn og fár,
sem við blasir í sögunni, er líka
ægilegur veruleiki, sífellt endur-
tekin krossfesting kærleikans.
Af hverju lætur hann það ger-
ast? Af þVí að hann er að vinna
mennina, vinna að fullkomnun
sigri sínum. Það verður allt op-
inbert, þegar hann kemur þegar
ósýnlegt dýrðarriki hans yfir-
skyggir alheim svo að hvergi ber
skugga á.‘“
Síðar í bókinni, það er á blað-
síðu 137, er sýnishorn af þvi,
hvernig höfundi tekst að halda á
penna sínum og flytja boðskap
sinn. Þar segir:
„Það fagrahvel, sem Ijómar
um kirkjuna, er ekki útkoman
af samanlögðum dyggðum þeirra
manna, sem heyra henni til. Þótt
sérhver jarðnesk Ijósastika væri
tendruð og eitt ljós sett hjá öðru,
þá yrði það aldrei sól. Og nú eru
ljósin flest, sem Kristur hefur
náð að tendra, dauf og blaktandi
og engum alskír, því að þau loga
á óhreinum kveikjum. Það vissi
Jóhannes. Hann hefur ekki full-
komna kirkju í huga i 2. kapí-
tula. Þó er það sama kirkjan og
hann sér hér í himneskri tign
Kirkjan er annað og meira- en
þeir menn, sem i henni eru. Hún
er ekki af þessum heimi. Hún er
bjarmi af sól, sem skín ofar
skilvitlegri tilveru, endurskin af
himnesku ríki Guðs. Sú flekkun
öll, sem fallið hefur og fellur á
hana, í fortið og samtið, og staf-
ar af því, að hún er send þessum
flekkaða heimi, til þess að kalla
og frelsa syndara og hefur að-
eins syndara i þjónustu sinni,
! slekkur ekki það skin, fölskvar
ekki Ijómann, sefm skín af erindi
| gleðinnar, sem hún flytur, af
þeirn hlutlæga veruleika, sem
býr í vitnisburði hennar, orði og
sakramentum, ekki fremur en
arið saurgar sólargeislann.“
Hér er engu við að bæta. —
Þegar svo prófessor Sigurbjörn
kemur að þeim kafla í Opinber-
un Jóhannesar, þá bregður hann
upp tveimur litsterkum mynd-
um, sem erfitt er aA sniðganga.
Kapítuli þessi er um fall hinnar
miklu Babýlonar, en Babýlon er
hér auðvitað táknmynd. í bók
Sigurbjörns er komizt svo að
orði: ,
„Fyrst birtist engill með mik-
! ið vald og jörðin ljómar af dýrð
hans. Hann áréttar enn dómsorð-
in: Fallin er, fallin er Babýlon-
hin mikla. Sá óhreini, viðbjóðs-,
legi, djöfullegi andi, sem hefur
átt hreiður i henni og vígi og,
Framh. á 9. síðu.
4 *
y BRIDGEÞ/ITT! II V
♦ *
A VIS! S £
Að fjórum umferðum lokn-
um í sveitakeppni Bridgefélags
Reykjavíkur eru þessar sveitir
efstar:
st.
1. Sveit Stefáns Guðjohnsen 8
2. — Harðar Þórðarsonar 7
3. — Ásbj. Jónssonar . . 6
4. — Hilmars Guðmundss. 6
Helztu úrslit í fjórðu umferð
voru þau, að sveit Halls tapaði
fyrir sveit Hilmars. . Einnig
vakti það talsverða athygii, að
sveit Elínar skyldi hafa 6 stig
yfir sveit Harðar í hálfleik, sem
sveit Harðar eðlilega vann ríf-
lega upp í þeim seinni.
Hér er viðburðaríkt spil frá
leik Stefáns og Ólafs. Staðan
var n-s á hættu og norður gaf:
Stefán
A K-G-10-9-7-6
V 6-3-2
♦ K-G-4
A 5
Hjalti
A 4
V K-D-10-9-5
♦ A-D
* Á-K-G-9-6
Júlíus
A Á-D-8-2
V Á-8-4
♦ 10-9-7-6-3
* 3
Jóhann
A
❖
5-3
G-7
8-5-2
& D-10-8-7-4-2
f opna salnum opnaði Stefán Hann spilaði tígli og svínaði,
á þremur spöðum (þó að það
hafi lukkast vel í þetta skipti,
enn kom spaði, sem var tromp-
aður með ás og spilað hjarta
þá vil ég ráðleggja mönnum að heim á ásinn. Út kom tígultía,
opna ekki á þremur, á sams- j drepin með gosa og enn spaði,
konar spil, í samskonar stöðu), 'sem suður trompaði. Einn nið-
Júiíus sagði pass, Jóhann pass,
Hjalti 4 lauf (sennilega Fish-
bein-convention), Stefán pass
og Júlíus 5 tígla, sem urðu
lolcasögnin. Ekki er ég frá því,
að 4 spaðar hjá Júlíusi hefðu
hjálpað Hjalta að finna hjarta-
slemmuna, en hinsvegar er'
sennilega vont að ná henni eft-
ir þriggja-spaða opnunina.
Jóhann spilaði úr spaða-
fimmi, Stefán lét níuna og
Júlíus drap með drottningu. —
ur.
í lokaða salnum sátu n-s,
Ólafur og’ Eiríkur, en a-v Guð-
laugur og Kristjá.n. Þar opnaði
Kristján í síðustu hendi á einu
hjarta, Ólafur sagði einn spaða,
Guðlaugur 4 hjörtu, Kristján
4 grönd, Guðlaugur 5 hjörtu,
Kristján.5 grönd, GuðlaugUr 6
lauf og Kristján 6 hjörtu, sem
urðu lokasögnin. Ólafur spilaði,
út lauf-fimmi og Kristján vann
auðveldlega sjö.
Jens Otto Krag, liinn nýi utanríkisráðherra Danmerkur.
. J