Vísir - 14.03.1959, Blaðsíða 5

Laugardaginn 14. marz 1959
VÍSIR
5
! Hann sá skína í ljós í skógar-
rjóðrinu. Þegar hann kom nær
sá hann að það var ljós í glugga
á íbúðarvagni.
raun til að leika á mig........
Bara eitt merki, ein hreyfing
og þú hefir spáð í kaffikorginn
þinn í síðasta sinn. Eitt í við-
— Zígaunabústaður, hugsaði bót á samvizkuna hefir ekk-
hann, og færði sig varlega nær.
Þá sá hann að það var bara einn
vagn þarna. Hann gekk enn
nær og bjóst við því á hverri
stundu að hundurinn mundi
gelta til að aðvara íbúana. En
það heyrðist ekkert hljóð. Hann
dró skammbyssuna upp úr vas-
anum og gekk varlega upp
tröppurnar, sem lágu upp í
vagninn. Svo sparkaði hann
upp hurðinni og stökk inn fyrir
og lokaði hurðinni á eftir sér.
— Hreyfið yður ekki, hvæsti
hann og ógnaði með vopninu.
Fyrir framan hann í þröng-
um vagnklefanum sat gömul
kona. Hún sýndi engin hræðslu-
merki, dökkt andlitið, rúnum
rist, sýndi engin merki um
ótta. Þrátt fyrir háan aldur
hennar var hár hennar enn
kolsvart og líkami hennar
sýndist styrkur og sterklegur,
þar sem hún sat við borðið of-
urlítið álút. Dökk augu hennar
störðu hluttekningarlaust á
hinn óvelkomna gest og byssu-
hlaupið, sem hann beindi að
henni.
— Ein? spurði hann, Hún lét
augun 'hvarfla um klefann með
íhvolfa þakinu og húsgögnin,
fatnaðinn og eldhúsáhöldin.
Augnaráðið var eina svar henn
ar. Það sýndist ekki vera rúm
þarna fyrir neinn annan en
hana eina og erfitt að hugsa
sér hvernig þar gæti nokkur
falizt. Samt gekk maðurinn
innar og fram hjá henni og leit
á bak við forhengið, þar sem
kjóll’ og ýmis annar fatnaður
var geymdur.
ert að segja fyrir mig, skilurðu
það! Þú skalt ekki efast um að
þú fáir nóg blý í skrokkinn á
þér, sko ....
Augu gömlu konunar störðu
hann. Hún sagði: — Eg skil
hættulegt orð, ein hreyfing og
eg sendi þig inn í' eilífðina.
—v—
Það var barið á vagnhurð-
ina: — Opnið! Lögreglan!
— Kom inn, sagði zígauna-
kerlingin. Dyrnar opnuðust og
þrír menn stigu inn á vagninn.
— Ein? spurði maðurinn, sem
fyrstur kom inn. Hann var í
einkennisbúningi. Maðurinn
vænt. Hann fann að taugar
hans voru að láta undan, hann
skalf í hnjáliðunum og óttinn
var að heltaka hann.
Allt í einu fann hann að eitt-
hvað kalt snart hann í hnakk-
ann. Hann rak upp hvellt óp
og sneri sér við. Forhengið féll
niður. Hann barðist um á hæl
og hnakka inni í fatatuskun-
um um leið og tveir lögreglu-
(Laiugapítliigssasa VílSlSJ
E. C. Cambell:
J
yður. Svo tók hún fram spilin bak við forhengið stirðnaði upp.
og fór að leggja stjörnu.'
Þetta er ágætt, sagði mað-
urinn. Spáðu bara. Ætlarðu aþ'
spá fyrir mér? Segðu mér hvað
bíður mín. Framtíð mína. Fín
framtíð, ha?
Nú var komið að því. Fingur
hans krepptust um byssu-
skeftið og hann. var reiðubúinn
að hleypá af. Þrir! Ef til vill
gat hann samt rutt sér braut
út. Én það vóru kannske fleiri
snuðrarar í nágrenninu.
Það leið heil eilífð, fannst
hæi, hraut af vörum honum, unz konan tók til máls:
gömlu konunnar. Svo þagði _ Þið getið gáð að því sjálfir.
hún all-lengi, en sagði svo:
— Eg hefi engan áhuga á
framtíð þinni. Aðeins minni .. .
Hún lagði enn upp kortin
— Hafið þér séð nokkurn
hérna í nágrenninu nýlega?
Ekkert svar.
— Eruð þér heyrnarlausar?
fyrir framan sig á borðið. Það 'spurði lögregluþjónninn. Eg
— Áttu von á
spurði hann. Hún svaraði hon-
um ekki og hann kreppti hönd-
ina eins og hann ætlaði að slá
til hennar. Þá tók hún að mæla,
skýrri greinilegri röddu, en
stóð heima, að hún var búin að
leggja kortin um leið og hún
lauk úr kaffibollanum. Maður-
inn gat ekki stillt sig um að
standa fyrir framan forhengið
og horfa á konuna. Spár -zí-
gaunakerlingar var í hans aug-
um ómerkilegt kukl, en nú
fannst honum allt í einu, að
þetta væri meira en venjuleg-
nokkrum? ur spilaleikur.
Hann horfði ýmist á konuna
eða spilin og hann fann hvern-
ig hárin risu á höfði hans.
Hún sat alltaf eins og stirðn-
uð við borðið, alveg eins og
með undarlegum áherzlum og þegar hann kom. Var hún
erlendum hreim.
— Sonur minn er ekki heima.
Hann kemur aftur eftir svo
sem klukkustund.
— Takið nú eftir, sagði mað-
urinn. Lögreglan er á hælum
mér. Eg er að vona að mér hafi
. tekizt að komast undan þeim,
. en eg er ekki viss. Eg ætla að
vera hér stundarkorn. Kann-
ske koma snuðrararnir hér
fram hjá, kannske ekki. En
dái?
Nú varð einhver breyting á
henni. Samt sá hann engin
svipbrigði á andlitinu, en ein-
hvern veginn fann hann, að
hún var að ranka við sér.
— Heyrðu nú, gamla norn,
sagði hann rámri röddu. Mig
er farið að hrylla við þér. Hef-
irðu skilið mig? Að eg mun
ekki hika eina sekúndu.
-Það var eins og óljóst bros
var að tala við yður. Hafið þér
séð nokkurn hér í kvöld?
Maðurinn gat ekki setið á
sér: Hann leit á andlit konunn-
ar. Hún virtist ekki láta þetta
neitt á.sig fá. Enginn ótti. Hún
var alveg róleg. Hann gat beð-
ið rólegur.
Það var enn þögn. Hann
fan'n það á sér, að sú gamla var
að bíða eftir einhverju. Hann
var viss um að nú mundi eitt-
hvað ske, eitthvað, sem hann
gæti ekki gert sér grein fyrir
fyrírfram, eitthvað alveg ó-
menn köstuðu sér yfir hann og
keyrðu hann niður í gólfið og
héldu honum þar föstum.
—v—
Þriðji lögreglumaðurinn
horfði á gömlu konuna: —
Hann hefir þá staðið þarna á
bak við og miðað á yður byss-
unni? Þér hafið svei mér taug-
ar. En það sem eg ekki skil, er
hvers vegna hann fór allt í einu
að brölta þarna og æpa.
Sú gamla benti á rúmstokk-
inn. Þar lá svartur köttur í
skugganum — svartur köttur,
sem hafði stokkið inn um hálf-
opinn gluggann, fundið að
eitthvað var þar fyrir og klór-
að í það -— höfuðið á mannin-
um bak við forhengið.
Þegar lögreglan fór með
manninn yfir að bílnum, sem
beið þeirra, sneri hann sér við.
Gamla konan var að loka
glugganum. Hún leit ekki einu
sinni í áttina til hans. Kannske
eru menn ekki eins forvitnir,
þegar eitthvað hefir skeð, sem
þeir vissu fyrirfram, að koma
mundi.
sinni gert ráð fyrir dráttarvöxt-
um, þótt vanskil verði. Allt bend
ir þetta til, að ekki hafi verið
gert ráð fyrir, að beitt yrði sér-
stakri hörku eða óbilgirni við
innheimtuna, heldur yrðu hlut-
aðeigandi stjórnarvöld að láta
sér nægja, hér eins og endra.
nær, að leita aðstoðar dómstóla,
ef ekki væri staðið í skilum.
Hæstaréttardómur sá, sem.
fallinn er í málinu, gaf og síður
en svo tilefni til að ætla að stað-
lausar hótanir yrðu viðhafðar í.
sambandi við þessa fjárheimtu.
Samkvæmt þeim dómi er enn
ríkjandi mjög óvissa um lög-
mæti hennar. 1 forsendum hans
er ótvírætt gefið í skyn, að fjöldi
gjaldenda hafi ástæðu og opna
leið til að leita réttar síns fyrir
dómstólunum, vegna ýmissa
„annmarka", sem eru á lögun-
um og eignamati þeirra, að áliti.
réttarins. Eftir þennan dóm
bentu samtök atvinnurekenda á
það, í bréfi til ríkisstjórnarinnar,.
dags. 19. desember 1958, að hið •
eina rétta væri, að Alþingi næmí
„slitur" þessara laga sem fyrst
úr gildi. Meðan það er ekki gert,
er og var sjálfsagt, að innheimt-
an frestaðist á meðan verið er
að skera úr þv fyrir dómstólun-
um, hvort lögin og eignamat
þeirra hafi stjórnskipulegt gildi.
12. marz 1959.
Stjórn Félags
stóreignaskattsgjaldenda.
Athngasemd
vi5 auglýsingu fjármálaráðuneytisins um
innheimtu á stóreignaskatti.
hvort sem þeir gera það eða ;kæmi fram á varir henni: —
ekki þá skulu þeir ekki ná í
mig. Skiiurðu það! Ef þeir
koma ekki, getum við rabbað
saman dálitla stund, og svo
held eg áfram, Ef þeir koma,
ætla eg að fela mig hérna
meðan hætta er á ferðum. Hef-
irðu skilið mig!
Maðurinn gekk aftur yfir að
forhenginu og gægðist á bak
við það.
—■ Ef þeir fara hérna fram
hjá, þá líta þeir hingað inn og
spvrja þig hvort þú hafir
orðið vör við mig. Þú veizt
hvað það þýðir, og hvað þp átt
þá að gera. Segðu þeim, að þú
hafir ekki séð nokkra sál í
kvöld. Þú gerir eins og eg
segi, skilurðu það! Eg ætla að
fela mig á bak við þetta hérna
— hann veifaði byssunni — og
þessari verður miðað þeint á
hausinn á þér.
— Mundu það! Bara ein til-
f auglýsingu frá fjármálaráðu
neytinu, 9. þ. ni., inn innheimtu
á svonefndum stóreignaskatti,
segir, segir m. a. svo:
„Hafi greiðsla á framangreind
um kr. 10000,00 og 10% af af-
gangi ekki farið fram í pening-
Bak við þig er gluggi. Ef þú : Um fyrir 15. apríl n. k. fellur nið
opnar hann, skal eg gera eins j ur réttur viðkomandi gjaldanda
og þú biður.
Allt í einu var eins og
manninum létti. Kerlingin var
með fullu viti, aðeins dálítið
undarleg.
— Allt í lagi með það, gamla.
Þú vilt fá svolítið friskt loft.
og það skaltu fá. Hann sneri
sér við og opnaði gluggann. —
Svona, nú erum við sátt, þú og
eg. Gamla konan anzaði ekki.
Hún þagði og hreyfði sig ekki;
það var eins og hún væri að
bíða eftir einhverju.
Allt í einu hrökk maðurinn
við, þar sem hann stóð inn á
milli gömlu fatanna og rab
byssuhlaupið út um gat á for-
henginu og miðaði á höfuð
gömlu konunnar. Það heyrðist!
fótatak úti fyrir. -
Maðurinn hvíslaði lágt:'' —
Mundu hvað eg sagði — eitt
til greiðslu með skuldabréfi og
ber þá að greiða alla upphæðina
í peningum."
Þess er ekki getið i auglýsing-
unni, samkvæmt hvaða lagafyr-
irmæli rétturinn til greiðslu með
skuldabréfum fellur niður, sé
ekki staðið í skilum á hinum til-
setta greiðsludegi. Væri mjög
æskilegt að vita, við hvað þessi
fullyrðing um réttindatap heíur
að styðjast. Greiðslukjör gjald-
enda virðast vera skilorðslaus og
fastsett í 6. gr. laga nr. 44/1957,
en þar segir:
„Nú' er skattur hærri en kr.
10000.00, og er gjaldanda þá
heimilt að greiða allt að 90% af
því, sem þar er fram yfir, með
skuldabréfum, er hann gefur út,
en ríkisstjórnin ákveður form
og texta skuldabréfanna. And-
virði bréfanna greiðist með jöfn-
Landsfundarstörf -
Framh. af 1. síðu.
Skýrði hann tillögurnar og
ræddi um skatta yfirleitt í
mjög ljósri ræðu. Benti hann.
á það misræmi, sem væri í
skattlagningu hér á landi, en
hún er gerð í þeim tiigangi að
gefa sérstökum aðila tækifæri
og aðstöðu til að sölsa undir
sig fjármagn landsmanna.
Gluggasta dæmið um þetta
er stóreignaskatturinn, því
að begar hann var á lagður,
voru Framsóknarmenn hætt-
ir að fela ásjónu sína — þeir
gengu hreint til verks, og
létu leggja aðeins 300 þús.
kr. á alla liina miklu sam-
vinnustarfsemi í landinu, én
hinsvegar verða hlutafélög:
að greiða 62 milljónir króna.
Þegar Svavar hafði lokið
ræðu sinni, tóku til máls Ing-
ólfur Möller, Reykjavík, Verru-
harður Bjarnason, Húsavík,
Sigurður Ágústsson, Stykkis-
hólmi, og Sveinn S. Einarsson,
Kópavogi.
Fundir voru ekki haldnir í
gærkvöldi, þar eð mönnum
gafst kostur á að sjá „Rakar-
ann“ í Þjóðleikhúsinu. Fundir
halda áfram í dag.
um afborgunum á eigi lengri
tíma en 10 árum og séu ársvext-
ir 6%.“
Þetta ákvæði, um að greiðslu
skattsins skuli jafnað niður á 10
ár, er eitt af undix-stöðuatriðum
laganna og átti m. a. að afsaka
hina gífurlegu fjárheimtu. Ef
um það hefði ^ýerið að ræða, er
lögin voru sett á Alþingi, að
krefjast staðgreiðslu á skattin-
um, hefði vafalaust engum af
þeim, sem að lögunum stóðu,
komið til hugar að hafa upphæð
skattsins neitt í líkingu við það,
sem ákveðið var, með tilliti til
hinna fastsettu greiðslukjara.
Skatturinn hefði sénnilega þá
orðið 5—10 sinnum lægri á
hvern gjaldenda. Þetta virðist al-
veg útiloka, að greiðsludráttur,
sem getur orsakazt af margs
konar ástæðum, svo sem af
skorti á greiðslugetu, geti haft
í för með sér þær afleiðingar,
eða réttara sagt þá refsingu, að
rétturinn til greiðslu með 10 ára
skuldabréfum falli niður. Til
þess hefði þurft skýlaust á-
kvæði í lögunum, en það hefði
áreiðanlega 'aldrei verið sam-
þykkt. 1 lögunum er ekki einuson til vara, __________• ..Altííl
Aöalíundur skókaupmanna.
Aðalfundur Skókaupmanna-
félagsins var haldinn 17. febr.
s.l. — ~
Formaður var kjörinn Lárus
G. Jónsson og meðstjórnendur
Pétur Andrésson og Björn Ó-
feigsson. í varastjórn voru
kosnir Sveinn Björnsson og
Sigmar Guðmundsson. Jón.
Guðmundsson var kosinn aðal-
fulltrúi í stjórn Sambands smá-
söluverzlana og Pétur Andrés-