Vísir - 27.04.1959, Blaðsíða 9

V ! M B
r
Utfslngj iakl rausn fCJarwab
tíii vyKrfflyiidar.
Skoraö á [seö aö tvðfalda fjárveitingti.
Félag ísíenzkra myndlisíar-
nemá hefur gert eftirfarandi
tvær fundarályktanir og sent
Vísi tií birtingar:
„Fundur haldinn í Félagi ís-
lenzkra myndlistarnema, sunnu
daginn 19. apríl 1959, vottar
listam. Jóhannesi S ICjarval,
virðjngu og þakklæti fyrir for-
dæmin sem brautryðjanda í ír
lenzkri myndlist og fyrir hina
meistarálegu ákvörðun 5. apríl
Konurnar ráða —
Framh. af 4. síðu.
Frú Gertrud Lengler tók að
sér fjármál þorpsins árið 1950.
Hún er 32ja ára.
Þegar þorpsbúar heyra hand-
bjölluna, vita þeir að opinber
tilkynning er á ferðinni. Maria
Becker annast það verk. Hún
er 52 ára og er kallari þorpsins.
Hún skrifar opinberar tilkynn-
ingar, ávarpar þorpsbúa á fund-
um og auglýsir ýmislegt á opin-
berri töflu þorpsins.
Hún hélt þessum störfum þeg-
ar faðir hennar dó, fyrir 20 ár-
um.
Frú Maria Rau hélt líka
venjulegu starfi fjölskyldu sinn-
ar — hún gætir hinnar litlu
póststofu. Þegar bóndi hennar
dó, 1950, var hún kosin til að
hálda áfram starfi hans og var
gerð að póstmeistara. Auk þess
að stjórna pósthúsinu, ber hún
út bréf frá póststofunni 2svar
á dag.
Thiess-fjölskyldan hefur séð
um hringjarastörfin fyrir St.
Georgs-kirkju í meira en 50 ár.
Þegar hringt er kirkjuklukk-
unum, er Katarina Thiess að
verki. Hún er 76 ára, en hefur
sér til aðstoðar Paulu dóttur
sína, sem er 44 ára.
„Við Thiess-fólkið höfum ver-
ið hringjarar hér meira en 50
ár,“ segir frú Thiess, „og við
viljum halda fast við venjur
f j ölskyldunnar.“
Ástæðuna fyrir því að konur
stjórna svo mörgu í þorpinu, er
helzt að finna í því, að allur
þorri karlmanna fer til vinnu
í nærliggjandi borgum — til
Frankfurt og í.sumum tilfellum
til Köln.
Kona byggir nýja borg -
Frh. af 4. siðu:
Það ber töluvert á ungfrú
Quadros í samkvæmislífinu í
Rio de Janeiro. Hún fór til
Brasilíu eftir að hafa lent í
orðasennu við unnusta sinn og
sleit þá trúlofun sinni um leið.
Hún hefur algerlega helgað sig
starfi sínu, og var ekki lengi að
gleyma ástarævintýri sínu.
„Ég hef fundið sanna ást hér
i Brasilíu," segir hún og lítur
með augum framkvæmda-
mannsins á tvær grafvélar, sem
ryðjast í gegnum runna.
Hún hefur örugga trú á fram-
tíð hinnar nýju borgar. „Við
höfum byggt meira en þúsund
bráðabirgðahús fyrir verka-
menn, og hundruð mílna af göt-
um,“ sagði hún og mælti enn-
fremur: „Við erum stolt af því
að opna leiðir til framfara.“
1959, að leggja til í bréfi tk
menntamálaráðherra að fé á
nafnað í Kjarvalshús af ís-
lenzka ríkinu skuli gert að
stofnfé byggingarsjóðs Mál-
verkalistasafns íslenzka ríkis-
ins.
Með þessu hefur Kjarval gert
listasaíshugsjóninni fært að
vaxa úr grasi.
Nú er það Alþingis og mynd-
listamanna, sem og allrar þjóð-
arinnar að fylgja málinu fram.
i með lögum um árlega fjárveit-
! ingu, vali á lóð, útboði á teikn-
ingu safnsins og síðast en ekki
. sízt byggingu þess.
Önnur lagasetning um safnið
| sakar ekki ef vel tekst en er
1 ekki frumskilyrði. Því heitum
vér á viðkomandi aðila að láta
slíkt eigi tefja hin áðurnefndu
atriði málsins.“
„Fundur haldinn í Félagi ísl.
myndlistarnema, sunnud. 19.
apríl skorar á hæstvirt Alþingi
íslendinga:
1. a. m. k. að tvöfalda fjár-
veitinguna í ár til Kjarvals-
húss, sem verja á til stofnfjár
byggingarsjóðs Myndlistasafns
Islands.
2. að tryggja nú þegar með
lögum árlega fjárveitingu og á-
kveða að hafa þá upphæð mið-
að við verðgildi eigi lægri en
upphæð þá sem Kjarval lagði
til stofnunar byggingarsjóðs
myndlistarsafnsins.
Minnumst þess að íslenzk
myndlist' myndlistarmenn og
nemar svo og öll íslenzka þjóð-
in mun njóta fordæmis Kjarv-
als og musteris íslenzkrar mynd
listar. Og að þáttur og ákvörð-
un Kjarvals, Ásgríms og ann-
arra íslenzkra listamanna mun
uppi svo lengi sem íslenzk
menning og þjóð.“
SSl
riergmál Ítaíía" kemur út
eftír nokkra daga.
fet’ feá' í sttStargwEigajt cfátr veírár-
sSvöl Itér.
llöfititdtirliiii, líggerí Stefánssou,
Nú í vikunni kemur út á veg
um Menningarsjóðs ný bók eftir
Eggert Stefánsson. Hún lieitir
„Bergmál Ítalíu“, og hefur höf-
undur unnið að henni frá því
laust eftir áramót, en fcr áleið-
is til Ítalíu um leið og bókin
kemur út.
Þetta er sjöunda bókin, sem
út kemur frá hendi Eggerts, en
Helgafell gaf úf fyrstu bók hans
1943. Það var „Fata Morgana".
Höfundi þótti sú útgáfa svo
falleg, að hún varð eiginlega
fyrirmynd að formi allra bóka
hans síðan, en veigamest þeirra
er „Lífið og ég‘, sem komin er
út í 4 bindum.
Höfundi segist sjálfum svo
frá um hina nýju bók:
Auk þessa vottaði fundurinn
sérstaklega, listamanninum,
Jóh. S. Kjarval, þakklæti og
virðingu fyrir fordæmi hans.
• Um Ítalíu hafa verið skrifað-
ar bækur á öllum tungumálum
og í flestum löndum jarðar-
innar.
Merkustu rithöfundar Evr-
ópu, og svo aðrir listamenn,
hafa lofsungið hana í ritum og
ræðum, litum og tónum, og sýn-
ist ví engu ar við hægt að bæta.
Að þessi bók á íslenzku bætist
við er því eins og að lítill dropi
falli í hafið. En að einu leyti
hefur hún sérstöðu, því hún er
fyrsta bókin skrifuð af íslend-
ingi, sem er búsettur þar.
Frá 1919, eða í 40 ár, er ég
kom fyrst til Ítalíu, hef ég skrif-
að dagbækur, og eru sumar
greinar bókarinnar- byggðar á
þeim. Þær eru því opinskáar,
og sterkra áhrifa gætir þar frá
voldugri, afar gamalli menn-
ingu ,einkanlega þegar litast er
um í heimi listarinnar. Það er
því von, að íslendingurinn, sem
einangraður hefur verið í marg-.
ar aldir fái ofbirtu 1 augun.
Ég sé hana í dagbókarblöðum?
„Svo rik er Ítalía af listumr.
mann sundlar — maður ofmett-
! ast — svimar — tærist, a£
þessum unaðsfyllingum allrá
sansa. Einnig landið, sem held-
ur mér hrifnum o ghamingju-
þrungnum af sælu — yfir að
vera kominn þangað, sem mað-
urinn hefur ekki fleiri óskir“;
! og áfram: „Það er eins og listin
sé svo mögnuð í sköpunarkrafti
sínum, að allt virðist sjálfsagti
og létt, og þessi léttleiki er vott-
ur snilldarinnar í öllum lista-
verkunum, sem stráð er um alla
Ítalíu. Frá höll til hallar, — frá
kirkju til kirkju — alltaf eitt-
hvað undravert.' Nýr stíll, ný
dularfull hugsun, útfærð a£
snilld í tré, stein, járn og mar-
mara. Frá hvelfingu til hvelf-
ingar, frá súlu til súlu, frá
myndastyttu til málverks —•
alltaf fylgir manni þessi leiðslá
hugnæmrar seiðingar snilldar-
innar. — Maður fyllist, töfrasti
af hinni yfir-jarðnesku ást til
þess, sem er fagurt.“
Það hefur verið hamingjá
mín, að leiðsögumaður minn x
Ítalíu hefur haldið öllum skugg-
um frá, og því hef ég getað ein-
blínt á hið fagra, bjarta og göf-
uga ,sem kynngi hins ítalska.
anda hefur skapað, og tileinka
ég honum þessa bók.
Sumt í þessari bók hefur les-
andinn ef til vill heyrt mig
flytja í útvarpi, eða lesið í Vísi.
Hér kemur það svo endurbætt,
surnt breytt.
Ég er þakklátur Menningar-
sjóði fyrir að hafa gefið bókina
út, og vidjað vanda hana eins
og hægt er. Mun það áreiðan-
lega treysta menningartengsl
þau, sem þegar hefur verið
stofnað til með Ítalíu og íslandi,
og á áreiðanlega eftir að aukast,
og þegar hafa borið svo heilla-
vænlegan ávöxt í tónlist, mynd-
höggvaralist og málaralist,
þeii'ra er listnám hófu á Ítalíu á
fyrri hluta aldarinnar.
— • —-
Hlanstu eftir þessu
Bandaríski rithöfundurinn Ernest
Hemingway fékk Nobels vcrðlaunin
1954 fyrir ,,mið þróttmikla vald, sem
hefur skapað nýja stefnu í bókmcnnt-
um nútímans, eins og nýlega kom fram
í „Gamli maðurinn og hafið“. Heming-
way er áhugasamur veiðimaður, og sést
hér á siglingu undan Kúbuströndum,
þar sem verðlaunabók hans er látin
gerast og þar sem kvikmyndin, sem
nýlega var tekin eftir sögunni, var tek-
in. Hann er höfundur margra bóka, er
þýddar hafa verið á ýms tungumál.
Hinar ævintýrlegu sögur Hemingways
hafa einnig náð mikilli útbreiðslu, þar
scm níu beirra hafa verið kvikmyndað-
ar í Hollywood.
Fimm hundruð ára afmæli sigurgöngu
mærinnar frá Orleans í borgina Reims,
var haldið í júlí 1929 með mikilli við-
höfn. Það er ekki aðeins að Jóhanna sc
þjóðarhetja frakka, lieldur hefur saga
hcnnar haft örvandi áhrif á listaménn
og söguritara alla tíð síðan, og um hana
hafa verið búin til mörg leikrit, sem í
hafa leikið frægar leikkonur margra
alda. Árið 1919 tók Pius páfi X. hana í
dýrðlingatölu, og 1920 lét Benedikt XV.
framkvæma svipaða athöfn með mikilli
viðhöfn í Róma.
Þann 28. mai 1946 sór Manuel
Roxas embættiseið sinn, sem forseti
Filippseyja, en til þess hafði hann verið
kjörin í apríl sama ár. Hann gegndi
embætti, sem síðasti forseti Sambands-
lýðveldisins og fyrsti forseti íýðveldis-
ins. Hér sést hann við athöfn ásamt
konu sinni frú Trinidad Roxas, en á
bak við hann Elpido Quirina, sem tók:
þá við varaforsetaembætíi. Roxas var
fulltrúi lands síns sem forscti Sam-
bandslýðveldisins, við athöfn þá, sem
fram fór 4. júlí 1946, er bjóð hans gerð-
ist sjálfstætt lýðveldi.