Vísir - 11.01.1960, Blaðsíða 9

Mánudaginn 11. janúar 1960
VfSIB
lllií sjá menn í myrkri.
Tækí til þsss framleitt fyrir vestan.
Öldum saman var grútar-
lampinn eini ljósgjafinn í hí-
býlum íslendinga. Svo kom
olíulampinn til sögunnar og
loks, á þessari öld, rafmagns-
peran.
En tækninni eni lítil tak-
mörk sett nú á dögum. Sleitu-
laust er unnið við a ðvinna bug
á hömlum og hindrunum, sem
manninum eru settar af náttúr-
unnar völdum.
Hið nýjasta á því sviði að
brjóta niður þær hindranir,
sem myrkrið veldur er tæki
nokkurt, sem gerir mönnum
kleft að sjá í myrkri án þess að
kveikja sýnilegt ljós. Sennilega
hefði orðið nokkur dráttur á
því að tæki þetta hefði komið
fram, ef ekki væri sífelt verið
að auka vígbúnaðinn því að þá
er ekkert sparað, hvorki fé né
fyrirhöfn. Og auðvitað er þetta
tæki, eins og svo mörg önnur,
fyrst og fremst ætlað til að efla
herstyrk hinna stríðandi þjóða.
Hér er um að ræða tæki, sem
nemur innrauða geisla og er
það því eins konar kíkir. Það
sendir enga geisla frá sér og
skýlir myrkrið því manninum,
sem notar það.
Þá eru líka í uppsiglingu
tæki, sem nema hitageislana,
sem menn eða hlutir senda frá
sér og eru að því leyti nokkurs
konar miðunarstöðvar.
Að síðustu má geta þess, að
eftir nokkur ár verður fuUbúið
tæki eitt, sem getur endurkast-
að ljósi frá stjörnunum.
Á myndinni er hermaður að
stýra ökutæki og notar myrkra-
kíkinn til að geta ekið í dimmu.
53 almenningsrafstöðvar
starfræktar í landinu.
Reykvíkingar nota helmingi minna
rafmagn en Akureyringar að tiltölu.
Ör skýrslu Bamaveradarnefnifar.
Tólf árabörn neyta áfengis.
Nefndm hafði afskifti af 170—89 barnum
vegna þjófnaða og innkrota.
Frá raforkumálastjóra hefur
Vísi borizt ýmiss fróðleikur um
orkumál á íslandi. Eru þar m.
a. taldar upp allar helztu afl-
stöðvar landsius, orkumagn
þeirra, mesta álag á árinu 1958
o. m. fl., og væri ekki úr vegi
að birta eitthvað af þeim fróð-
leik hér.
Yfirleitt er mesta orku-
vinnsla stöðvanna í desember,
en þó eru þar ýmsar undan-
tekningar, t. d. eru tvær stöðv-
ar hæstar í marz. Stærstu stöðv-
arnar eru að sjálfsögðu írafoss-
virkjunin, en mesta álag á ár-
inu var 30.700 kílówött,þar næst
er Ljósafossvirkjunin, helm-
ingi minni með 15.100 kílówött,
þá Laxárvirkjun með 9.520,
Varastöðin við Elliðaár (gufu-
aflsstöð) með 7.800 en svo
minnkar talan óðum, því næst
er Anöakílsárvirkjunin með
13.880, og aðrar þaðan af minni.
Samtals eru taldar upp 23
| vatnsafIsstöðvar, 31 dísilstöðv-
ar og ein gufuaflsstöð, eða sam
tals 53 aflsstöðvar.
Fróðlegt er og að athuga töl-
urum orkunotkun íbúa orku-
svæðanna. Þótt undarlegt megi
virðast, er Akureyri þar lang-
samlega hæst, eða með 3585
kílówattstundir á íbúa. Önnur
í röðinni er Rafveita Hafnar-
fjarðar með 3120 og þriðja
Borgarnes með 3010. Rafmagns
veita Reykjavíkur er 14. í röð-
inni með orkunotkun á íbúa, eða
1660 kílówattstundir á hvern
íbúa.
Bamaverndamefnd Reykja-
víkur hefur haft afskipti af
rúmlega 170 unglingum, mest
piltiun, á aldrinum 9—16 ára
vegna þjófnaðar og innbrota á
árinu scm leið. .
Af þessum unglingum hafa
8 stúlkur gerzt sekar um stuld
og þrjár um innbrot, í öllum
hinum tilfellunum eru hinir
seku drengir.
í skýrslu nefndarinnar segir
einnig frá afskiptum hennar af
börnum og unglingum til 16
ára aldurs vegna ölvunar. Hafði
nefndin afskipti af 36 ungling-
um af þessum sökum og var
meir en helmingurinn telpur,
þær yngstu 12 ára og allt til 16
ára aldurs. Til frekari glöggv-
unar má geta þess að barna-
verndarnefnd fékk til meðferð-
ar 4 ölvunarmál 12 ára barna,
fimm mál 13 ára barna, sjö mál
14 ára, níu mál 15 ára unglinga
og ellefu ölvunarmál 16 ára
unglinga.
Vegna lauslætis og útivistar
unglinga hafði nefndin afskipti
af 25 einstaklingum, sem allt
reyndust stúlkur og voru þær
yngstu 12 ára gamlar.
Önnur þrot barna og ung-
linga, sem nefndin hafði af-
skipti af voru svik og falsanir,
skemmdir, spell, flakk, meiðsl
og hrekkir, auk annarra ó-
knytta. Heildartala brota reynd
ist vera 375, þar af 268 hjá
drengjum og 107 hjá telpum,
en tala unglinganna var 190,
þar af 128 drengir og 62 telpur.
1. Á árinu 1958 voru 74 heim-
ili undir stöðugu eftirliti nefnd-
arinnar. Hafa sum þessara
heimila verið undir eftirliti um
lengri tíma. Ennfremur hefur
starfsfólk nefndarinnar, ýmissa
orsaka vegna, komið á fjölda-
mörg heimili önnur en þau, er
undir eftirliti voru, og veitt
margvíslegar leiðbeiningar og
aðstoð.
2. Þá hefur nefndin haft til
meðferðar mál nokkurra ein-
staklinga og stofnana vegna af-
skipta þeirra af börnum og
unelinfuim.
/ árir-i fékk nefndin 9
híónaskilnaðarmál til meðferð-
ar vrgna deilna um forræði
barna. Gerði nefndin í því sam-
bandi tillögur um forræði 22
barna.
Afskipti af Einstökum
börnum. .
1. Á árinu útvegaði nefndin
124 börnum og unglingum dval-
arstaði. Fóru 16 þessara barna
í fóstur á einkaheimili. Voru
það einkum umkomulaus börn
og þau, er vonlítið þótti að að-
standendur væru færir um að
annast á viðunandi hátt. 108
börnum var komið fyrir, um
lengri eða skemmri tíma, ann-
að hvort á barnaheimilum eða
einkaheimilum hér í 'bæ, eða
sveitum. Var það ýmist vegna
erfiðra heimilisástæðna eeða
afbrota og óknytta barnanna
sjálfra.
2. Nendin hefur mælt með
47 ættleiðingum á árinu, og
þeim fjölgandi ár frá ári.
í skýrslu nefndarinnar er
ennfremur gerð grein fyrir
barnaheimilum sem starfrækt
hafa verið á vegum ríkis og
Reyk j avíkur bæ j ar.
Formaður barnaverndar-
nefndar er Guðmundur Vignir
Jósefsson hrl, en Þorkell Krist-
jánsson fulltrúi hennar og frú
Guðrún Jónsdóttir heimilis-
ráðunautur. Alls hafði nefndin
390 mál til meðferðar á árinu.
Rauðir fá
stórskip.
í fyrradag tóku austuíw
þýzk yfirvöld við stærstíB
skipi, sem þau hafa nokkrtt
sinni haft yfir að ráða. Þá
tóku þau við Stockholm,
sem þau hafa keypt a£
Sænsk- Amerísku línunní0
og var skipið afhent í Gauta
borg. Það er 12,156 smálest*
ir, og er miklu stærra eíl
nokkurt skip, sem A.-Þj óð«
verjar hafa eignazt. Stockt
holm varð frægt í júlí 1956B
þegar það sigldi á Andre
Doria, sem sökk 12 stundurra
síðar. t
S|ö Bretar sjá íbúum
Montevideo fyrir gasi.
Verkfall í gasstöðinni þar hófst fyrir 7 vikum.
I Montevideo, Uruguay, er
gasstöð, sem er seinasta brezka
fyrirtækið þar sem rekið er í
ahnennings þágu. Þar hefur
verið verkfall háð í nærri 7
vikur, en sjö brezkir starfs-
menn þar hafa unnið dag og
nótt til þess að halda áfram
framleiðslunni.
Þeir skiptast á um að vinna
og fara ekki út fyrir húss dyr.
Er þeim færður matur í gas-
stöðina. Hefur þetta gengið
friðsamlega fyrir sig, þar til
um seinustu helgi, að 32 verk-
fallsmenn ruddust þar inn, og
lýstu yfir, að þeir hefðu tekið
gasstöðina í sínar hendur.
Einn Bretanna reyndi að
sannfæra þá um, að þeir ættu
að reyna að leysa deiluna með
öðru móti, og lofa þeim aíí
starfrækja gasstöðina á meðara,
almennings vegna. Einnig fór,
þessi maður út á svalir stöðv«
arinnar og reyndi að sefa æsí”
an múg, sem þ*r hefði safnasfl
saman.
Meðan þessu fór fram sendá
stjórnin herlið og lögreglu, sem
veitti verkfallsmönnum 20 mín.
frest til að fara, ella yrði þeítra
dreift með táragasi. Horfði nt3
illa — jafnvel að til blóðugra
átaka myndi koma. Maður sá„
sem fyrr var vikið að, Marwick
að nafni, beitti nú mælsku sinni
við lögregluna og fékk hana til
að fara án þess að framkværna
hótanir sínar. VerkfaUsmenra
fóru að ráðum hans. Ófrétt en
hvað síðan hefur gerzt. i
Finnska konan er góð*
um gáfum gædd,
Hún tekur frekar gagnfræðapróf en karlar.
Frá fréttaritara Vísis .—
Helsinki í des.
Finnska konan hefur trú á
hjónabandinu, svo að hún gift-
ist ung og cignast börn á unga
aldri.
En finnska konan vill líka
vinna utan heimilins, og um
það bil önnur hver gift kona
hefur starf utan heimilis síns.
Er það óvenjulega stór hlut-
fallstala, þegar litið er tölur frá
öllum löndum. Um það bil 4
hvert barn í bæjum á móður,
sem það sér aðeins kvölds og
morgna, af því að hún vinnur
úti. 6
Þessar upplýsingar voru gefn
ar á haustfundi sambands
finnskra kvenfélaga, og auk
þess sagði formaður, að rann-
sóknir á finnskum konum gæfts
í skyn, að þær væru mjög góð*
um gáfum gæddar. Fleiri kon*
ur en karlmenn taka gagn*
fræðapróf, og stúlkur hafa einn*
ig verið í meiri hluta í hópi
stúdenta síðustu árin. í háskól*
um landsins er nú 41 af hundr*
aði stúdenta konur, og mun þa<$
vera heimsmet.
'1
lm 600,000 manns
húsviiltir á Celebes.
Upprefstarmenn standa þar vel að vígi.
Bardagar hafa blossað upp á
Celebes í Indóncsíu enn einu
sinni milli uppreistarmanna og
stjórnarhresins.
Stjórninni gengur mjög illa
að friða ríkið, eins og oft hefir
komið fram í fréttum, og eink-
um hefir verið erfitt að berja
niður uppreistarmenn á Cele-
bes, þar sem litið er á þær her-
sveitir, sem koma frá Jövu eða
öðrum eyjum sem útlendinga
og innrásarmenn. Gerir það að*
stöðu þeirra óhægari og au3-
veldara fyrir uppreistarmenn
að safna liði gegn stjórninni £
Djakarta.
Nú hefir stjórinin sent Al*
þjóða Rauða krossinum skýrslu
um ástandið á eyjunni, og segir
þar, að um 600,000 manns sé
húsvilltir vegna hernaðarað*
gerða uppreistarmanna.