Vísir - 09.03.1960, Side 6

6
yisiB
Miðvikudaginn 9. marz 1960
WlSIR
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 2,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Látið þá ríku borga!
Það var löngum eitt af helztu
vígorðum kommúnista, að
enginn vandi væri að koma
öllu á réttan kjöl hjá okkur,
! án þess að þungbært væri
fyrir alþýðu manna. Ráðið
væri bara að láta hina ríku
borga! Þá munaði ekki um
, það, þótt teknar væri af
þeim nokkrar milljónir, það
! hefði einungis þann árang-
ur að jafna lítið eitt metin í
} þjóðfélaginu. Og eftir þess-
ari reglu átti svo vinstri
stjórnin að hegða sér, eins og
gefur að skilja, því að hún
! átti að vera verkfæri til að
skapa hér raunverulegan
jöfnuð og gera hinum vinn-
andi stéttum lífvænlegra í
landinu.
Eitt helzta afrek vinstri stjórn-
arinnar var að leggja á stór-
eignaskattinn, sem var ein
helzta aðferðin til að bæta
enn vezlunaraðstöðu kaup-
félaganna. Þau voru ekki
ánægð með þá forréttindaað-
stöðu, sem þau nutu þegar,
heldur varð að bæta hana
enn, til þess að foringjaklík-
an gæti rakað saman enn
meiri auði. Þrátt fyrir þetta
varð alþýða manna ekki vör
við það, að hagur hennar;
batnaði neitt að ráði, enda
mun enginn hafa gert ráð
fyrir því í alvöru, að sá yrði
árangurinn.
Vinstri stjórnin hvarf meira að
að segja frá því að láta hina
ríku borga, því að bjargráðin
lögðust á alla íslendinga, al-
þýðu manna jafnt og hina
ríku, sem áður áttu einir að
fá að borga brúsann. Þar
með var botninn dottinn úr
því mikla úrræði, að hægt
væri að láta hina ríku einaj
axla byrðarnar og alla aðra
sleppa. Uppgjöfin gat ekki'
verið greinilegri, og hún hef-!
ir verið svo rækileg, að
kommúnistar treysta sér
ekki einu sinni að nota sitt
Tíu ára afmæli í dag:

ekki að sér höndunt.
Og þeim k'ækkar. seiu teljja liaua
óþarfa.
gamla slagorð um borgunar-;
þol hinna ríku, er þeir ham-
ast nú gegn ráðstöfunum j
þeim, sem viðreisnarstjórnin
gerir.
Annað atriði, sem kommúnistar
hafa klifað mjög á, er að taka
verði af ofsagróða millilið-
anna, verja almenning fyrir
skattlagningu af þeirra hálfu.
Þetta slagorð heyrðdst í tíma
og ótíma, meðan kommún-
istar voru utan ríkisstjórn-
arinnar, en þeir breyttu fljót-
lega um tón, þegar þeir
feng'u sjálfir verðlagmálin í
sínar hendur.
Að vísu skáru þeir niður álagn-
ingu um skeið, en jafnskjótt
og kaupfélögin fóru að bera
sig illa, þrátt fyrir skattfríð-
indin, sneru þeir við blaðinu
og samþykktu, að hækka
skyldi álagninguna, til þess
að kaupfélögin gugnuðu
ekki. Um lcaupmennina var
vitanlega ekki hugsað, en
kaupfélagakveininu varð að
sinna.
En jafnframt þessu samþykktu
kommúnistar svo milljóna-
skatt á alþýðu manna handa
Hamrafellinu, þegar olíu-
skipaleiga bækkaði stórlega
vegna Suez-deilunnar. Þar
sýndu þeir raunverulega hug
sinn til milliliðagróðans, ef
hann fór í réttan vasa. Vænt-
anlega verður það einhvern
tima upplýst, hvað Hannibal
og Lúðvík létu greiða sér og
sínum flokki mikið af olíu-
hagnaði þeim, sem Hamra-
fellseigandurnir mokuðu í
vasa sinn.
En síðan þetta kom fyrir, hafa
kommúnistar þagað um ofsa-
gróða milliliðanna.
„Nú heyrast æ færri raddir
um það, að Sinfóníuhljómsveit-
in sé óþörf. Og rétt er að taka
þá, sem halda, að hljómsveitar-
þetta fram til athugunar fyrir
memi haldi að sér höndum. Að
frádregnum sumarleyfum
þeirra hefur hljómsveitin hald-
ið tónleika annan hvern dag
síðustu fjögur árin.“
Þannig fórust Jóni Þórarins-
syni, framlcvæmdastjóra Sin-
fóníuhljómsveitarinnar, orð við
fréttamenn í tilefni af 10 ára
afmælinu, sem hljómsevitin á
í dag. Einnig var viðstaddur
Björn Jónsson, fyrsti frámkvstj-
hljómsveitarinnar og sá maður,
sem einna mest og bezt hefur
unnið að músikmálum Reykja-
víkur í nærri fjóra áratugi.
Hann vann að stofnun Hljóm-
sveitar Reykjavíkur, sem var
undanfari Sinfóníuhljómsveit-
arinnar.
Hin síðarnefnda komst á lagg
irnar fyrir samstarf þjóðleik-
hússins og Ríkisútvarpsins, en
Reykjavíkurbær og ríkið lögðu
henni til styrk. f fyrstu stjórn
voru Bjarni Böðvarsson, Baldur
Andrésson og Jón Þórarinsson.
Frá 1953 til haustsins 1955 ann-
aðist útvarpið rekstur, þá lá
starfið niðri nokkra mánuði, en
hófst svo á ný endurskipulagt
1. marz 1956 og hefur hljóm-
sveitin starfað óslitið með sama
sniði síðan. Síðan hafa og sömu
menn skipað hljómsveitarráð,
framkvæmdastjóri síðan, Jón
Þórarinsson.
Frá stofnun hefur hljómsveit
in haldið 150 tónleika í Reykja
vík og þá flesta eftir að hún vai-
endurskipulögð fyrir 4 árum,
72 alls, 48 á 35 stöðum úti á
landi, auk þess fjölmarga tón-
leika í útvarpinu og fyrir skóla.
En síðustu 4 árin hefur hljóm-
sveitin eða hópur úr henni kom
ið fram opinberlega 567 sinn-
um á ári að meðaltali, annan-
hvern dag utan sumarleyfa.
Róbert A. Ottósson hefur
stjórnað flestum tónleikum, þar
næst Victor Urbantcic. Þá hafa
komið 20 erlendir hljómsveitar-
stjórar og stjórna oftast Olav
Kiellland og Hermann Hilde-
brandt, en einnig ber að nefna
Vaclav Smetácek, Thor John-
son, Rúggeberg og nú síðast
Bohdan Wodicsko. Þeirra Kiel-
lands og Smetáceks er enn von
í vor til að stjórna hér tónleik-
um. Smetácek stjórnar músík-
inni í óperunni „Selda brúður-
in“ eftir Smetana, sem flutt
| verður á 10 ára afmæli Þjóðleik-
hússins.
En í tilefni af 10 ára afmæli
sínu heldur Sinfóníuhljómsveit-
in 6 tónleika. Hinir fyrstu voru
í gærkvöldi, en þeir næstu
verða 22. marz. Þá verður flutt
mesta symfónían, sem hijóm-
sveitin hefur enn ráðizt í, Róm-
antíska sinfónían eftir Bruckn-
er, sem ekki hefur áður verið
flutt hér. Einnig verður þá flutt
þeir Ragnar Jónsson, Baidur j píanókonsert i d-moll eftir Moz-
Andrésson, Þorsteinn Hannes- i ars. Stjórnandi verður þá aftur
son, Guðlaugur Rósinkranz, Vil-1 dr. Róbert A. Ottósson, en ein-
hjálmur Þ. Gíslason, Páll ísólfs j leikari á píanó Gísli Magnús-
son og Gunnar Egilsson og sami I son.
Bræðrafélag Neskirkju stofnað.
Gengst fyrir kirkjukvöldi
n. k. sunnudag.
Hvað vlija þeir gerai
Það er vilanlega illa gert gagn-
vart kommúnistum að spyrja
þá, hvað þeir vilji eiginlega
gera til að rétta við efnahag
Islendinga. Samt verður að
spyrja þá, því að jafnvel
kommúnistar eru flestir svo
rætnir og illa innrættir, að
þeir vilja ekki taka til greina
fullyrðingar Lúðviks Jóseps-
sonar, sem segir, að hér sé
allt í svo einstaklega góðu
lagi, að bókstaflega ekkert
megi gera! Meiri hluti þeirra
er með öðrum orðum sam-
mála því í hjarta sínu, að
við getum ekki látið reka á
reiðanum.
En nú er búið að reyta af þeim
helztu skrautfjaðrirnar — og
er þó vitanlega réttara að
segja, að þeir hafi reytt þær
af sér sjálfir. Þeir geta ekki
lengur heimtað, að hinir
ríku skuli látnir borga einir,
af því að þeir hafa sjálfir
fallið frá þeirri reglu, og þeir
geta heldur ekki heimtað, að
ofsagróði milliliðanna verði
tekinn, því að þeir voru sjálf-
ir með í að hækka hann.
Hvað er þá eiginlega eftir af
vopnum þessarra vígfimu
manna?
Bræðrafélag Nessóknar var
stofnað fyrir skemmstu og
hyggur á allmikla starfsemi í
anda trúar og vaxandi kirkju-
sóknar.
í Reykjavík er kirkjusókn
misjöfn eins og víðar. Sr. Jón
Thorarensen tók við Nessókn
1942, en Neskirkja var ekki
tekin í notkun fyrr en fyrir
tæpum þremur árum. Sl. 18 ár
hefur Kvenfélag Neskirkju
tarfað með miklum ágætum,
en það var ekki fyrr en nú í
vetur að hafinn var undirbún-
ingur að stoínun Bræðrafélags.
Var stofnfundur endanlega
haldinn 31. janúar og formaður
kjörinn Esra Pétursson læknir,
en aðrir í stjórn Þórður Þórð-
arson, Ludwig Petersen, Hilmar
Foss og Sigmundur Halldórs-
son. Hyggjast félagsmenn hlú
að kirkjunni, bæta aðstöðu
hennar til starfsins og aðstoða
sóknarprestinn og kirkjugesti
eftir föngum. Nauðsynlegt er að
gera hinn rúmgóða kjallara
kjallara kirkjunnar nothæfan
fyrir hið þróttmikla æskulýðs-
starf, en á hverjum sunnudag:
morgni sækja á fjórða hundi
að börn guðsþjónustu. Einni
hyggst félagið vinna að fegru
kirkjunnar og umhverfi
hennar.
Sunnudagskvöldið 13. þ. m,
kl. 8.30 gengst Bræðrafélag
Nessóknar fyrir kirkjukvöldi í
Neskirkju. Þar mun herra Sig-
urbjörn Einarsson biskup
flytja erindi, en organistinn og
kirkjukórinn kynna nýja
kirkjutónlist. Eitt slíkt kirkju-
kvöld var haldið sl. haust og
flutti síra Jón Thoarensen þá
gagnmerkt erindi um Hallgrím
Péturssön og samtíð hans, og
ætlað er að efna til samkomu í
kirkjunni að afloknum föstu- og
páskaönnum. Er ætlunin að dr.
Páll Isólfsson flytji þá tónlist,
en Jóhann Haunesson prófessor
erindi.
Við föstumessu nk. miðviku-
dagskvöld og á samkomunni á
sunnudagskvöld fer fram inn-
ritun félaga í Bræðrafélag' Nes-
sóknar.
Kjarnorkuvopn
og tilraunir
með þau.
Um allan heim hafa menn gert
sér æ ljósara hve mikil hætta
mannkyni myndi af því stafa, ef
^ áframhald yrði á tilraunum stór-
jveldanna með kjarnorkuvopn —
og að enn meiri yrði sú hætta,
og í æ meiri voða stefnt, ef
fleiri þjóðir en áður færu að gera
! slíkar tilraunir. Mönnum er
minnisstætt hve mjög Afríkuþjóð
ir reyndu að aftra því', að Frakk-
ar héldu til streitu áformi sínu
; um að gera tilraun með kjarn-
orkusprengju. Þeir sinntu því
ekki.Og nú berast fregnir um, að
kinverskir kommúnistar áformi
að fara taka þátt í þessum hættu-
I lega leik. En í Genf er haldin
ráðstefna um bann við tilraunum
með kjarnorkuvopn og eftirlit
með slíku banni, og er mönnum
i um heim allan nokkur léttir að
því, að kjarnorkuveldin Brétland,
■ Bandaríkin og Sovétríkin, hafa
hætt við tilraunir með kjarn-
orkuvopn um stundarsakir, með-
1 an reynt er að ná samkomu-
j lagi á þessari ráðstefnu.
Geislarnir.
Almenningur lætur sig miklu
| varða fróðleik um þessi efni og
l skal hér bent á stórfróðlega og
| alþýðlega ritaða grein, eftir dr.
j med. Gisla Fr. Petersen, yfir-
lækni, sem birt var í Heilbrigðu
! lífi — riti Rauða Kross Islands.
I
I — um Geislun og geislaliættu.
i Þar er sagan rakin frá því rönt-
! gengeislanir uppgötvuðust 1895
í og geislavirk efni fundust í nátt-
! úrunni skömmu síðar. Þar er
I rætt um náttúrugeislunina, sem
1 „mannkynið hefur búið við alla
tíð og höfð er til hliðsjónar,
þegar meta á viðbótargeislun.
Við hana er miðaö, þegar reynt
er að ákveða hve mikla geislun
stórir hópar manna, heilt þjóð-
félag eða mannkyn allt, ætti að
þola sér að skaðlausu. Það eru
geislaáhrif á kirtlana og hugs-
anleg breyting á erfðaeiginlek-
um mannsins, sem liffræðingar
og erfðafræðingar hafa bent á,
að geti fylgt í kjölfar aukins
geislamagns, ef sú aukning, þótt
lítil sé,nær til mikils hluta þjóð-
ar eða mannkyns".
Tækniþróun
og geislanir.
„Tækniþróun þessarar aldar
hefur fylgt notkun röntgen-
geisla og geislavirkra efna í
læknisfræði, iðnaði og á fleiri
sviðum“. — „Ein er sú geislun
ótalin, sem valdið hefur mestum
óhug og umtali hin siðari ár, en
það er geislun frá ögnum eða
ryki, sem myndast við kjarna-
sprengingar. Kviðinn hefur legið
sem mara á mannkyninu ailt frá
því að fyrsta kjarorkusprengj-
an var sprengd á söndunum við
Alamogordo í Nýju Mexico 16.
júli 1946." — í greininni er m. a.
bent á , að rykið geti verið bæði
sýnilegt og ósýnilegt, — „ósýni-
legt ryk getur einnig dreifst yf-
ir stór svæði og geislavirkar
agnir mengað láð og lög án þess
að þeirra verði vart. — Maður-
inn er ekki búinn neinum skyn-
færum, sem greint gætu geisl-
ana, svo að hapn er varnarlaus
gegn hættunni, sém þeim stafar".
Von nmnnkynsins.
Bergmáli þykir ástæða til að
benda sérstaklega á þessa grein
fróðleiksfúsum almenningi, en
hér hefur að eins verið drepið
á nokkur helztu atriði. Niður-
lags orð greinarinnar eru:
j „Viðfangsefni -vísindamanna í
| sambandi við kjarorkuiðnaðinn