Vísir - 11.06.1960, Qupperneq 4

i .................. ......................................................................y4-s::i-ii- -
±r. „ !■■■■■■ i ■m' ' ■ ■■ ■ ■— ■ ■■■ ■> ■■ ■ ' " ■■ * " m 'II ."ijjPi' j. '.n ' l 1 1 1 1 1,1 ..* '■■■ —
WÍ8KB.
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Rititjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
„Víst njósna i
einhvers eru
Sú játning var gerð í forustu-
grein í Þjóðviljanum h. 8.
þ. m. að öll stærri ríki njósni.
„Víst njósna öll ríki sem ein-
hvers eru megnug“, stóð þar
orðrétt. Þar með er fengin
1 viðurkenning Þjóðviljans á
því, að Rússar njósni, því að
vafalítið verður að telja þá
meðal þeirra ríkja, sem „ein-
hvers eru megnug“. A. m. k.
hafa þeir sjálfir ósjaldan
boðist til að sýna heiminum
mátt sinn. Það hefur gengið
illa að fá þessa játningu hjá
Þjóðviljanum, en betra er
seint en aldrei.
En hvernig víkur þessu við?
Hvað hefur gerst í herbúðum
íslenzkra kommúnista? Hef-
ur einhver af- ráðamönnum
þeirra séð að hve miklum
fíflum þeir hafa gert sig með
skrifunum í Þjóðviljanum
um njósnirnar?
Þjóðviljinn er löngu kominn í
sjálfheldu í þessu máli, og
það hafa foringjarnir auðvit-
að séð. Það hefur verið
þjarmað svo að þeim í hin-
um blöðunum með óyggjandi
sönnunum fyrir njósnum
Rússa, að þeir treysta sér
ekki lengur til að berja höfð-
inu við steininn. En hvað
átti þá að gera? Ekki dugði
að viðurkenna hið rétta í
þessu máli, þ. e. að flug þess-
' arar margumtöluðu vélar inn
yfir Sovétríkin var engan
veginn svo alvarlegur at-
burður, að það tæki þvi, að
róta upp öllu þessu moldviðri
út af honum. Þetta mátti auð-
vitað ekki viðurkenna, hvað
sem tautaði og raulaði. Ekki
var heldur talið fært að
leggja niður rófuna og hætta
að gelta, og þá varð að finna
eitthvert ráð til þess að geta
haldið áfram að útmála fyrir
I ríki, sem
megnug."
þjóðinni, hve sára litlu hafi
munað að Bandaríkjamenn
hleyptu af stað heimsstyrj-
öld!
Og ráðið fannst. Einhver snjall
áróðursmeistai-i i hópi Stal-
inista fann það: Við skulum
viðurkenna að Rússar njósni,
án þess þó að segja það ber-
um orðum. En við skulum
jafnframt hamra á því, að
engar njósnir séu umtals-
verðar, nema þegar flogið sé
inn yfir Rússland. Við verð-
um núna að gera allt, sem í
okkar valdi stendur, til þess
að dreifa athygli fólks frá
snuðri Rússa hér við strend-
urnar. Það var hábölvað að
fá það og söguna um sendi-
stöðina í skjaldarmerkinu
einmitt núna, þegar vígstaða
okkar var orðin svona slæm.
Nú er því að duga eða drep-.
ast. Félagar! Það er ekkert
njósnir nema að fljúga inn
yfir Sovétríkin. Munið það!
En ekki tekst betur með rök-
færsluna hjá Þjóðviljanum
þegar farið er að skrifa eftir
þessari línu.- í umræddri for-
ustugrein er sagt frá því, að
Bandaríkjamenn hafi allra
þjóða fullkomnast kerfi til
þess að verjast skyndiárás-
um. „Þeir hafi hluta
sprengjuflugvéla sinna sí-
fellt á lofti til þess að vera til
taks, ef skyndiárás væri
gerð“. Og síðan kemur þessi
stórsnjalla ályktun, með
breyttu letri:
„Ef njósnarflugvélin 1. maí
hefði verið sovézk og flogið
inn yfir Bandarikin, hefði
allt þetta kerfi verið sett af
stað, og það þarf ekki mikla
hugkvæmni til að sjá hver
hætta þá hefði verið á nýrri
heimsstyr jöld“!!
Þeim hefur verið þoiai meira.
Hann er eitthvað skrítinn í
kollinum sá, sem heldur
fram svona vitleysu. Ætli
Bandaríkjamenn hefðu ekki
látið nægja að skjóta flugvél-
ina niður, eins og Rússar
gerðu? Þeir hafa þolað Rúss-
] um annað eins og miklu
meira, án þess að þeim dytti
í hug að hóta heimsstyrj-
öld.hvað þá að hefja hana. Sú
■ staðreynd, að Rússar hafa
hneppt hverja smáþjóðina á
fætur annarri í fjötra, gert
um sig varnarvegg úr undir-
okuðum löndum, flutt þús-
undir fólks þaðan í þræla-
búðir og drepið aðrar þús-
undir og reynt að uppræta
þjóðernisvitund og tungu,
eins og í Eysti'asaltslöndun-
um, væri miklu meiri ástæða
til stríðsyfirlýsmgar á hend-
ur þeim en það, að þeir
hafa sent njósnarflugvl inn
yfir önnur lönd t. d. Vestur-
KIRKJA DG TRÚMÁL:
S| ómannadagnr.
Sjómenn eiga sér hátíðisdag.
Þeir hafa valið til þess einn af
helgidögum kirkjunnar, fyrsta
sunnudag í júni, þegar hann
ber ekki upp á hvítasunnu,
annnars næsta sunnudag þar á
eftir. Víðsvegar um allt land í
fjölmenni við sjávarsíðuna er
dagurinn haldinn hátíðlegur
með margvíslegri dagskrá og
gleðskap að kvöldi. En hvar
sem því verður við komið, mun
hátíðin hefjast með messugjörð
eða guðsþjónustu í samkomu-
húsi, ef engin kirkja er í þorp-
inu.
Útvarpið minnist þessa dags
með langri og fjölbreyttri dag-
skrá. Og margt er þar jafnan
mætavel gert. Einn liður henn-
ar hefur mér þó oft þótt orka
tvímælis, og hef ég heyrt al-
menna óánægju með hann. Er
|það leikþáttur dagsins. Honum
er vist ætlað að vera gaman-
þáttur og gleðihjal, fyndinn og
skemmtilegur. En höfundi, eða
höfundum, virðast nokkuð mis-
lagðar hendur í þeim efnum,
því að glaðværðin verður mest
hávaðasöm drykkjulæti, en
gamansemin ruddalegt Ölæðis-
þrugl. Hef ég árum saman furð
að mig á langlundargeði sjó-
mannastéttarinnar að v<gra ekki
löngu búin að hrópa þennan ó-
merkilega þvætting niður, og
gera stjórnendum ríkisútvarps-
ins skiljanlegt, að það er al-
gjörlega ósamboðið virðingu
sjómanna, að bjóða þeim upp
á slíka ,,skemmtun“ á degi
þeirra. Og það er fjarri öllu
lagi, að draga fram slíkar mynd
ir, þegar sjómannastéttarinnar
er minnst. Auðvitað er til mis-
jafn sauður í mörgu fé, og sjálf-
sagt er til sori í þessari stétt,
en það er einnig til í mörgum
öðrum stéttum. Og víst er það
rétt, að margir sjómenn eru
hrjúfir á yfirborði, þegar þeim
þykir það við eiga, og grófir í
orðavali á stundum. En enginn
þekkir sjómannastéttina, sem
ekki veit, að hún er fyrst og
Þýzkaland, Noreg, Indland
og fleiri sjálfstæð ríki.
Þeir sem eru að reyna að telja
fólki trú um, að atburður
eins og ferð þessarar banda-
rísku flugvélar inn yfir
Sovétríkin hefði verið ástæða
til stríðsyfirlýsingar, eru
annaðhyort óleyfilega illa að
sér um þessi mál, eða þeir
eru að afsaka fyrirfram of-
beldisaðferðir, sem þeir eiga
von á af hendi Rússa.
Af því að ritstjóri Þjóðviljans
virðist hafa gaman af að
velta fyrir sér, hvað gerst
hefði ef staðreyndir væru
ajlt aðrar en þær eru, sbr.
ef njósnaflugvélin hefði ver-
ið sovézk, en ekki bandarísk,
þá ætti hann líka að velta
því fyrir sér, hvort Hendrik
Ottósson TOundi hafa haldið
stöðu sinni, ef hann væri t. d.i
þulur ungverska útvarpsins
og hefði talað þar um Rússa
svipað og hann gerði um
Bandaríkjamenn í samtals-
þættinum á dögunum.
Svars er óskað við þeirri spurn-
ingu.
fremst rík af valmennum, á-
gætum prúðmannlegum og göf-
Ugum- drengjum. Og mér þykir
ósennilegt, að þeim sé skemmt-
un að því, á hátíðisdegi stétt-
arinnar, að hlusta á svo ómerki
legan samsetning um það lé-
legasta í stéttinni.
Þetta er ekkert skjall, enda
á það ekki við. Það er ekki til-
gangurinn með sjómannadeg-
inum, að afla sjómönnum hrós-
yrða eða fá handa þeim ræðu-
menn til að hefja þá til vegs
upp yfir annað mannfólk og
aðrar stéttir manna, sem hetju-
stétt þjóðfélagsins. Á slíku
þurfa þeir ekki að halda, sjó-
menn, eru enda litlu bættari
fyrir.
' Hver stétt mótast nokkuð af
sínú starfi og umhverfi. Það
gera sjómennirnir einnig. Ég
hef verið prestur í sjávarþorp-
um, um nokkur ár, og kynnst
sjómönnum og tekið þátt í há-
. tíðarhölflum þeirra. Það fór
ekki fram hjá mér, hve mikla
áherzlu þeir lögðu á guðsþjón-
ustuna, og hve innileg og heils-
hugar þátttaka þeirra var í
henni, og þetta kemur heim við
persónuleg kynni mín af sjó-
mönnum og samtöl mörg um
trúmál, sem ég hef átt við ýmsa
einstaklinga í stéttinni í góðu
tómi. Djúp trúhneigð virðist
mér vera mjög almennt ein-
' kenni sjómanna og traust á for-
sjón og handleiðslu Guðs og full
vissa um gildi bænarinnar.
Hvað er það í lífskjörum eða
umhverfi þessarar stéttar, sem
mótar þeirra trúarþel og gerir
þá að einhverjum hinum beztu
þátttakendum í kirkjulegum
guðsþjónustum?
Starfið er að vísu þreytandi
strit oft á tíðum, og gefur flest-
um litið tóm til lesturs eða and-
legrar uppbyggingar. En út-
hafið er áhrifarikt og minnir
daglega á staðreyndir, sem
mönnum lítilla sæva oftlega
sést yfir.
Æðandi stormar og æstar
öldur magnaðar jotunafli, sem
vinda saman stálbita skipsins
eins og pappír, leiða hugann
til að leita fullvissu um, hvort
til sé sú hönd, sem bylgjur get-
ur bundið og bugað storma
her. Og sá, sem einu sinni hefur
séð þessa hönd að verki á haf-
inu, hann gleymir því ekki
strax aftur, hann verður snort-
inn af þeirri lifsreynslu til lífs-
tíðar. Sá, sem hefur séð bylgj-
urnar og stormana hlýða skíp-
un Drottins, þagna, kyrrast,
hafa hljótt um sig, ég á bein-
línis við það, að hafa séð nátt-
úruöflin í hamförum neyðast
til þess að lúta lögmálum bæn-
heyrslunnar, og það hefur marg
ur sjómaður gert, hann kemst
ekki hjá því, að slík reynsla
móti hugarfar hans og afstöðu
til lífs og dauða.
Ægileg tign úthafsins og
endalaus víðátta kennir góða
lexíu um smæð • mannsins og
mikilleika Guðs. Hafdjúpið
minnir á dýpt Guðs kærleika,
lognsléttur sjór, sem enginn
vindblær ýfir, á Guðs góða
frið, sem er æðri öllum skiln-
ingi. Sólin minnir á Ijós Guðs
Laugardaginn hl. júní l-960 -
Hauskúpur —
Frh. af 8. sfðu.
gripi fyrir lítið og hreint ekki
neitt. En sannleikurinn er sá,
að munir þessari liggja ekki á
lausu, það er bókstaflega úr
lausu lofti gripið, hjá kollega,
að gestur og gangandi láti þarna
greipar sópa. Allar leifar hinna
góðu gengnu borgara fara í einn
stað, rannsóknarstofu líffæra-
fræðideildarHáskólans, þar sem
prófessor. Jón Steffensen rann-
sakar þær gaumgæfilega og
vísindalega, reynir að setja
saman úr þeim beinagrind og
mæla hæð manna á þeim tíma
sem jai’ðað var í garðinum.
Þarna var einmitt grafinn skurð-
ur f-yrir nokkrum árum, og upp
kom talsvert af beinum sem
síðan hafa verið rannsökuð á
rannsóknastofunni.
„Það er einmitt ágætt að fá
bein úr þessum garði, því að
okkur hefir einmitt vanhagað
um beinagrindur frá þessu
tímabili“ sagði prófessor Jón
við fréttamann Vísis í morgun.
„Kemst þetta allt fyrir hjá
ykkur?“
„Ojá, það verða nú líka tals*
verð afföll, svo að ekki er hægt
að setja saman beinagrindur úr
þessu öllu. Það molast og skadd-
ast í uppgreftinum. En mér er
ekki gagn að því við hæðarmæl-
ingar að fá aðeins eina og eina
beinagrind frá hverjum tíma,
það verður að vera talsvert
magn til að gefa meðaltal.“
Hvað er annars verið að grafa
þarna í garðinum? Því er til að
svara, að grafinn verður skurð-
ur þvert vestur garðinn út í Að-
alstræti frá Landsímahúsinu
til að leggja nýjar símaleiðslur
í stokkkerfi, tengja þær úr nýju
viðbyggingunni við eldri leiðsl-
ur, steypa þær í stokka, svö að
varanlegt verði og ekki þurfi
að endurnýja þetta á nokkurra
ára fresti.
náðar, stjörnurnar að nóttu á
vakandi auga Guðs.
Oft er litið á áttavitann i
hverri sjóferð. Mætti hann
minna hvert sinn á leiðsögn
Guðs heilaga orðs í lífi voru
frá vöggu til grafar, og vekja
upp í huga hvatningarorð Matt-
íasar: Haf Guðs orð fyrir leiðar
stein í stafni, og stýr þú síðan
beint í Jesú nafni á himinsins
hlið.
Aflinn minnir á gjafarann
allra góðra gjafa, hann, sem
upplýkur sinni hendi og mett-
ar allt, sem lifir með miskunn.
Þannig mætti lengi telja bg
benda á, hversu sjómenn eru í
starfi sínu á hafinu umluktir á
alla vegu af vitnisburði um
tign og mildi almáttugs Guðs.
Menn, sem eru vakandi í hugs-
un og tilfinningu mótast af þess
um volduga vitnisburði. Þessa
hef ég greinlega orðið var með-
al þeirra sjómanna, sem ég
þekki. Ég veit að vísu ekki, hve
almennt ég má telja þetta ein-
kenni meðal sjómanna. En þetta
er það, sem mér er ríkast í huga,
þegar ég hugsa til sjómannanna
á hátíðisdegi þeirra og sendi
þeim kveðju með ósk um bless-
un Guðs og handleiðslu í lífi
þeirra og starfi.
I. Á.