Vísir - 19.07.1960, Blaðsíða 5

ÞxiSjudaginn 19.júli 1960
V t S I B
Frá landsfundi Kvenréttindafélags íslands.
Konan taldi eiginmanninn
skaða búið um 5Ví millj. kr.
Tveir dómar úrskurðuðu hann hafa
heimild til þess.
Á 10. landsfundi Kvenrétt-
•indafélags Islands voru gerðar
ýmsar ályktanir, og verður
•fieirra getið hér á eftir í stór-
uin dráttum.
Launa- og
atvinnumál.
Konur fagna þeim merka á-
fanga, sem unnizt hefur síðan
síðasti landsfundur kom sam-
an, að ísland hefur gerzt aðili
að samþykkt Alþjóðavinnu-
málastofnunarinnar um jöfn
laun Karla og kvenna fyrir
jafnverðmæt störf. Enn frem-
ur, að skipuð hefur verið 5
manna nefnd jafnlaunanefnd,
en í henni eru 4 konur, og vænt
ir þess að hún ljúki störfum
sem fyrst. Bætt launakjör
kvenna geri konur virkari í
öllum greinum atvinnu- og
þjóðlifs.
Skattamál.
Fundurinn skoraði á fjár-
málaráðherra að bæta 2 kon-
um í skattamálanefnd, og á
skattamálanefndina að leggja
til, að skattfrjálsar tekjur
hjóna verði hækkaðar svo, að
þau greiði aldrei skatt af lægri
launatekju en 2 einstaklingar,
einnig, að einstæðir foreldrar
hafi sama skattfrádrátt og
hjón. Reynt verði að fá yfir-
skatta- og ríkisskattanefnd til
að endurskoða afstöðu sína
varðandi frádrátt frá tekjum
giftra kvenna, sem komnar eru
á eftirlaun. Beri það ekki á-
rangur, skorar fundurinn á
skattamálanefnd að leggja til
að orðalagi skattalaga verði
brevtt þannig, að eftirlaun
giftra kvenna, sem eru rikis-
starfsmenn, séu ótvírætt talin
vinnutekjur, þegar skattur er
álagður.
Tryggingamál.
Landsfundurinn felur stjórn
félagsins að gera sitt ítrasta til
að konur fái sæti í nefnd til
endurskoðunar almannatrvgg-
ihgalaganna og að þessar breyt
ingar verði gerðar á lögunum:
Meðlag eða barnalífevrir
hækki í % af upphæð barna-
lífeyris, svo sem var. þegar lög-
in voru sett.. Barnalífeyrir ^
vegna munaðarlausra barna
verði greiddur tvöfaldur. — í
stað heim'ildar komi skilvrðis- |
laus réttur. Greiddur verði líf-
eyrir með barni látinnar móð- |
ur á sama hátt og nú er gert
með barni látins föður. Elli- og
örorkuþega, sem missir maka
sjnn, skuli greiddar dánarbæt-
ur. Mæðralaun skuli greidd
með tilliti til barnafjölda, í
stað þess að hæstu mæðralaun
miðist við 3 börn. Kona ör-
yrkja eða ellilífeyrisþega, sem
hefur börn á framfæri, eigi
rétt til mæðralauna eftir sömu
réglum og gilda um einstæðar
rhæður, enda komi þá í stað
makabóta, ef hagstæðara reyn-
ist. Heimilt sé, áð réttur til
ellilífeyris falli ekki niður allt
upp í 26 vikur á ári. Hjónum
Éreiðist sjúkradagpeningar eft-
ir sömu reglum og öðrum ein-
staklingum og gildi um gifta
konu, hvprt sem hún vinnur
utan heimilis eða innan. Fjöl-
skyldubætur, meðlag eða barna
lífeyrir er framfærslueyrir
barnsins sjálfs. Þ. a. 1. skulu
börn innan 16 ára aldurs eiga
rétt til fjölsk.bóta. Sé gift kona
öryrki, skal hún hafa rétt til
örorkubóta án tillits til tekna
eiginmanns. Tilsvarandi gildi
um eiginmann, sem er öryrki,
og tekjur konu hans.
Þá, telur fundurinn eðlilegt,
að konur í öllum atvinnustétt-
um hafi rétt til fæðingarorlofs,
eins og gildir um starfsmenn
ríkis og bæja.
ef tilboðið yrði dæmt gilt. En
niðurstaða málsins varð sú
fyrir báðum dómum, að bónd-
inn hefði til þess fulla heimild,
þar sem hann hefði einn umráð
yfir félagsbúinu samkvæmt lög
um nr. 3, 12. janúar 1900.
Þessi lög voru afnumin með
lögum nr. 20, 20. júní 1923.
En í XI. kafla var hnýtt aftan
í lögin svökölluðum „ákvæð-
um til bráðabirgða". Samkv.
þeim skyldu nýju lögin gilda
um þau hjónabönd ein, sem
stofnuð yrðu eftir 1. janúar
1924; Þessi ,,bráðabirgða“-
ákvæði hafa nú staðið í rúman
aldarfjórðung..
Ekki mun auðvelt að sann-
færa nútímamenn um, að gilda
skuli tvenns konar réttlæti í
landinu. Það má þykja undar-
leg umbótalöggjöf að láta þjóð-
ina bíða eftir því allt að meðal-
mannsaldur, að hún taki gildi.
Gegnir furðu, að nútímakonur
skuli hafa tekið því með þögn
og þolinmæði, að ranglætið sé
allt að því meðalmannsaldur
að deyja út.
Jafnrétti allra manna og
jafnrétti karls og konu virðist
svo sjálfsagt i nútímaþjóðfélagi
að brot gegn því virðist ó-
hugsandi. En samkvæmt lögum
nr. 3/1900 fer því svo fjarri,
að kona hafi jafnrétti við bónda
sinn, að til þess þarf sérstakt
stjórnarskrárákvæði að tryggja
bað, að konan ,,teljist“ þó fjár-
ráða. En auðvitað fer því fjarri,
að hún sé fjárráða nema í orði
kveðnu, meðan hefur einn um-
ráð yfir félagsbúinu, eins og
lögmælt er í 11. gr. laga nr. 3,
12. jan. 1900.
Óþarft virðist að láta jafn-
sjálfsagða réttarbót sem þessa
bíða eftir heildarendurskoðun
hjúskaparlaga. Hliðstæð á-
kvæði í hjúskaparlögum Dana
voru felld úr gildi jafnskjótt
sem sett voru þar lög frá 18.
marz 1925, sem gilda enn. En
hjúskaparlög á Norðurlöndum
eru samhljóða í aðalatriðum,
enda byggð á samvinnu þess-
ara þjóða.“
Mat á heimilis-
störfum.
Landsfundurinn beinir því
eindregið til Hagstofu íslands,
að hún taki eftirfarandi til
greina:
Framfærsla. venjulegs heim-
ilis hvílir á starfi hjónanna
beggja, hvort sem húsmóðirin
vinnur utan heimilis eða innan.
Því er rangt að telja heimilis- i
föður eina framfærandann, .
eins og oft er gert. Telja beri ;
þau h.ión sem fullgilda þátt- ,
takendur í atvinnustarfi, sem |
stunda í sameiningu búskap
eða annan atvinnuregstur, en
skrá beri. þær húsmæður, sem
hafa heimilisstörf að aðalat-
vinnu í þann flokk. sem nefnist
þjónustustörf. Nauðsynlegt sé
að áætla .verðgildi þeirra per-
sónulegu þjónustu. sem veitt
er hverjum einstaklingi á heim-
ilum og tekið tillit til þess við
útreikn.ing á framfærslukostn-
aði.
HjúskaDarlögin
frá 1900.
Stjórn K.R.F.Í. hlutist til um,
að næ=ta Alþingi breyti hjú-
skaparlöggjöfinni í samræmi
við það. sem felst í eft.irfar-
andi uppkasti að frumvarpi til
laga:
..f 11. grein laga nr. 3/1900
segir, að bóndi hafi einn um-
ráð yfir félagsbúinu. Nútíma-
fólk.i finnst ótrúlegt, að slíkt
skuli enn vera lög í þessu
landi. Menn fengu þó áþreif-
anlega færðan heim sanninn
um þetta í máli. sem var hér
fvrir dómstólunum fyrir
skemmstu.
Málsatvik’voru í sem stytztu
máli þau, að aðaleign félagsbús
roskinna hjóna var boðin til
kaups fyrir kr. 18.200.000,00.
Bóndi var sá, sem tilboðið
gerði. en kona hans mótmælti
tilboðinu og taldi það ógilt, m.
a. vegna þess að bónda brysti
he.imild til að selja eignina án
hennar samþykkis. — Höfðaði
hún mál til ógildingar tilboð-
inu. Fékk hún dómkvadda þrjá
menn, einn lagaprófessor, einn
verkfræðing og einn kaup-
sýslumann, til að meta eignina. j
— Mátu þeir hana á kr.
23.700.000.00,-
Konan taldi manninn -skaða
félagsbúið um kl. 5.500.000,00,
Eldborg er nú langhæst.
Er meira en 1000 m. og tn.
hærri en næsta skip.
í Síldveiðiskýrslu Fiskifélags íslands, sem út var gefin í gær,
segir svo um aflabrögð í síðustu viku.
Veðprfar var óhagstætt á síldarmiðunum mestalla s.l. viku.
Þrálát norðlæg átt, kuldi og súld. Aðalveiðisvæðið var út af
Vopnafirði. — Vikuaflinn var 61,197 mál og tunnur, en 168,081
mál og tunnur á sama tímabili í fyrra. Síðastliðið laugardags-
kvöld á miðnætti var heildaraflinn sem hér segir: Tölurnar í
svigunum eru frá sama tíma í fyrra:
í salt 40,702 upps. tunnur (86,928).
í bræðslu 371,013 uppm. tunnur (230,984).
í frystingu 5552 uppm. tunnur (8991). |
Utflutt ísað 834 uppm. tunnur.
Samtals 418,101 mál og tunnur (326,903).
Vitað var um 246 skip (210), sem fengið höfðu afla, en 213
skip (196) voru búin að fá 500 mál og tunnur eða meira og
fylgir hér með skrá yfir þau:
Hér fer á eftir skrá yfir skip
þau, sem fengið hafa 1000 mál
og tunnúr eða meira.
Ágúst Guðmundss., Vogum 2280
Akraborg, Akureyri 3584
Álftanes, Hafnarfirði 2019
Andri, Patreksfirði 3299
Arnfirðingur, Reykjavík 2848
Árni Geir, Keflavik 4093
Ársæll Sigurðss., Hafnarf. 3848
Ásbjörn, Akranesi 1400
Ásgeir, Reykjavík 2972
Áskell, Grenivík 3193
Askur, Keflavík 2488
Ásmundur, Akranesi 1331
Atli, Vestmannaeyjum 1165
Auðunn, Hafnarfirði 2969
Baldvin Þorvaldss., Dalvík 1639
Bergur, Vestmannaeyjum 2008
Bergvík, Keflavík 2612
Bjarni, Dalvík 2786
Bjarni Jóhanness., Akranesi 1299
Björg, Neskaupstað 2067
Björgólfur, Dalvík 1914
Björgvin, Keflavík 1528
Björgvin, Dalvík 3841
Björn Jónsson, Reykjavik 2530
Blíðfari, Grafarnesi 3368
Bragi, Siglufirði 3716
Búðafell, Búðakauptúni 1990
Böðvar, Akranesi 1287
Daíaröst, Neskaupstað 2355
Draupnir, Suðureyri 1026
Einar Halfdáns, Bolungav. 4297
Eldborg, Hafnarfirði 6194
Eyjaberg, Vestm.eyjum 1244
Fagriklettur, Hafnarfirði 1638
Fákur, Hafnarfirði 1212
Farsæll, Garði 1327
Faxaborg, Hafnarfirði 3210
Fjarðarklettur, Hafnarfirði 1384
Fram, Hafnarfirði 2294 ,
Fram, Akranesi 1177 ^
Fram, Akranesi 1177 |
Freyja, Garði 2505
Freyja, Suðureyri 1446
Fróðaklettur, Hafnarfirði 2499
Garðar, Rauðuvik 1239
j Geir, Kefiavik 1600 ,
Gissur hvíti, Hornafirði
j Glófaxi, Neskaupstað
Gnýfari, Grafarnesi
3034
2492
2938
Goðaborg, Neskaupstað 1255
Grundfirðingur II., Frafarn. 1819
Guðbjörg, Sandgerði 2184
Guðbjörg, Isafirði 2895
Guðbjörg, Ólafsfirði 3011
Guðfinnur, Keflavík 2138
Guðm. á Sveinse. Sveinseyri 2138
Guðm. Þórðarson, Rvík 3500
Guðrún Þorkelsdóttir Eskif. 4376
Gulfaxi, Neskaupstað 3475
Gullver, Seyðisfirði 3692
Gunnar, Reyðarfirði 1682
Gunnhildur, ísafirði 1454
Gunnvör, Isafirði 1780
Gylfi II., Rauðuvík 2107
Hallbjörg, Hafnarfirði 2621
Hafnarey, Breiðdalsvík 3426
Hafrenningur, Grindavík 1432
Hafrún, Neskaupstað 3068
Hafþór, Reykjavík 1887
Hafþór, Neskaupstað 2033
Hafþór Guðjónsson, Vestm. 1119
Hagbarður, Húsavík 2534
Hamar, Sandgerði 1754
Hannes Hafstein, Dalvík 1847
Hannes lóðs, Vestm. eyjum 1077
Hávarður, Suðureyri 2342
Heiðrún, Bolungarvík 3495
Heimaskagi, Akranesi 2149
Heimir, Keflavík 2186
Heimir, Stöðvarfirði ’ 2478
Helga, Reykjavík 309&
Helga, Húsavík 1879*
Helgi, Hornafirði 2229
Helgi Flóventsson, Húsavik 378c?
Helguvík, Keflavík Í45Ö
Hilmir, Keflavík 33411
Hoffell, Búðakauptúni 1002
Hólmanes, Eskifirði 2767
Hrafn Sveinbj.s., Grindavik 274$
Hringur, Siglufirði 1450
Hrönn II., Sandgerði 1884
Huginn, Vestmannaeyjum 1414’
Húni, Höfðakaupstað 1627
Hvanney, Hornafirði 181'$
Höfrungur, Akranesi 3184'
Ingjaldur, Grafarnesi 138jS
Jón Finnsson, Garði 3834
Jón Guðmundsson, Keflavik 184$
Jón Gunnlaugsson, Sandg. 2054
Jón Jónsson, Ólafsvík 1737,
Jón Kjartansson, Eskifirði 1553!
Jón Trausti, Raufarhöfn 1020
Júlíus Björnsson, Dalvík 2284
Jökull, Ólafsvík 177$
Kambaröst, Stöðvarfirði 235$
Keilir, Akranesi 1254
Kópur, Keflavík 295$
Kristbjörg, Vestm.eyjum 2529
Leó, Vestmannaeyjum 351$
Ljósafell, Búðakauptúni 3170
Magnús Marteinsson, Nesk. 142$
Manni, Keflavík 2014
Mimir, Hnífsdal 102$
Mummi, Garði 1074
Ófeigur II., Vestm.eyjum 2796
Ófeigur III., Vestm.eyjum 1736
Ólafur Magnússon, Keflav. 3477
Ólafur Magnúss., Akranesi 1926
Páll Pálsson, Hnifsdal 1649
Pétur Jónsson, Húsavík 2233
Reykjanes, Hafnarfirði 1136
Reynir, Vestmannaeyjum 1876
Reynir, Akranesi 2544
Rifsnes, Reykjavík 1489
Runólfur, Grafarnesi 1018
Seley, Eskifirði 299$
Sigrún, Akranesi 2512
Sigurbjörg, Búðakauptúni 117?
Sigurður, Akranesi 2085
Sigurður, Siglufirði 266$
Sig. Bjarnason, Akureyri 4394
Sigurfari, Akranesi 1779
Sigurfari, Grafarnesi 1345
Sigurfari, Hornafirði 1388
Sigurvon, Akranesi 2608
Smári, Húsavík 1867
Snæfell, Akureyri 3840
Stapafell, Ólafsvík 1755
Stefán Árnas., Búðakaupt. 2651.
Stefán Ben., Neskaupstað 2343.
Stefán Þór, Húsavík 1263
Steinunn, Ólafsvik 1041.
Stígandi, Vestm.eyjum 1953
Stjarnan, Akureyri 1416
Súlan, Akureyri 1838
Sunnutindur, Djúpuvík 2180
Svala, Eskifirði 1542
Svanur, Reykjavík 2545
Svanur, Akranesi 1166
Sveinn Guðm., Akranesi 2933
Sæborg, Patreksfirði 3843
Sæfari, Akranesi 2047
Sæfaxi, Neskaupstað 1839
Tálknfirðingur, Sveinseyri 2557
Tjaldur, Vestmannaeyjum 1342
Tjaldur, Stykkishólmi 2811
Valafell, Ólafsvík 3440
Valþór, Seyðisfirði 1586
Ver, Akranesi 1408
Víðir II., Garði 1674
Víðir, Eskifirði 4370
Vilborg, Keflavík 2077
Vonin II., Keflavík 1669
Vörður, Grenivík 2521
Þorbjörn, Grindavik 3457
Þórkatla, Grindavík 2478
Þorlákur, Bolungarvík 2750
Þorl. Rögnvaldss. Ólafsfirði 1792
Þórsnes, Stykkishólmi 2472
Þorsteinn, Grindavík 1162
Þórunn, Vestmannaeyjum 1219
Þráinn, Neskaupstað 2393
Örn Arnarson, Hafnarf. 1372
Alþjóðabankinn hefur feng->
ið lán sem svarar til 249
milljónum dollara hjá aðal-
banka vestur-þýzka sam-
bandsrikisins, Deutsche Buni
desbank í Bonn. Lánið er
dollurum og mörkum. 1 \