Vísir - 17.10.1960, Blaðsíða 7

Mánudagimr 17. október 1960
VlSIB
-í-
7
MINERTJA
SÉRlEGA iFNf
607T SAf/E>
Hvernig leikrænt tungumál veröur til.
Rfott riV) ffmerískan sentli-
kennarn riö ##- #.
flavid 11. Clark prófessör. skáld
og riísfjóra.
Hingað er nýkominn sendi-
kennari í amerískum bókmennt-
um og mun halda fyrirlestra
við Háskóla íslands í vetur um
bandaríska höfunda, einnig
námskeið í nútíma tilraun í
leikritun í bundnu máli.
Hann heitir David R. Clark,
prófessor í enskum bókmennt-
um við háskólann í Massaschu-
setts, er ljóðskáld og ritstjóri
vandaðs bókmenntatímarits,
sem nýlega hefir hafið göngu
sína í Bandaríkjunum og nefn-
ist The Massaschusetts Review.
Vísir átti nýlega samtal við
prófessor Clark um starf hans
og viðhorf til bókmennta, en
hann hefir tekið sem sérgrein
írsk skáld og einkum leikrita-J
skáldið W. B. Yeats, hefir ritað
greinar í hin kunnu bandarísku'
tímarit Poetry, Kenyon Review
og einnig Evróputímaritin
Dublin Maagzine og Trans-
atlantic Review, samið útvarps-
dagskrár um amerískar bók-
menntir, hefir í smíðum bók um
leikrit eftir W. B. Yeats og hef-
ir stundað rannsóknir í Dyfl-
inni á óbirtum handritum hins
írska skálds og notið til þess
styrkja frá ýmsum stofnunum
og félögum. Hann hefir dokt-
orspróf í heimspeki og meist-
aragráðu í fagurfræðum frá j
Yale háskólanum. Prófessorinn ,
er fertugur að aldri og dvejst •
hér í vetur með konu sinni og
3 börnum. Hann byrjar fyrir-
lestrahald við Háskóla íslands
27. októ.ber og talar þá um
skáldsöguna ,,Walden“ eftir H. j
D. Thoreau. Aðrir fyrirlestrar
hans í vetur fjalla um .,The
Scarlet Letter" eftir Haw-
thorrie, ,.Moby Dick“ eftir Her-
man Melville, „Leaves of
Grass“ eftir Walt Whitman, I
sunnudögum væri oft svo mik-
ill gestagangur í síðdegiskaff-
inu, að þeir félagar sæju sig
tilneydda til að loka salnum í
hálftíma eða svo. skömmu fyr-
ir. kvöldmat, til þess að þrífa
salinn og koma honum í við- ;
eigandi horf. Venjulega gerðist
þetta á tímabilinu frá kl 6.30
—7. Hitt á hins vegar við engin
rök að styðjast, að Skiðaskál-
innn hafi verið lokaður fyrir
ferðalöngum vegna veizluhalda
neina helgi undanfarið, en hins
vegar má vera, að ritara um-
rædds bréf hafi borið að garði
á áðurnefndum tíma, er salur-
inn var lokaður vegna hrein- J
gerningar.
„Wings of Dove“ eftir Henry
James og loks fyrirlestur í vor
um ameríska leikritun. Verða
fyrirlestrarnir opnir almenn-
ingi. í námskeiði sínu um leik-
ritun mun prófessorinn einkum
fjalla um leikrit eftir W. B.
Yeats og T. E. Eliot, ennfremur
víkja að verkum eftir E. E.
Cummings, Ezra Pound, Archi-
bald MacLeish, Jean Cocteau,
Jean-Paul Sartre, W. H. Auden,
Berthold Brecht, Luigi Piran-
dello og F. Garcia Lorca. Nám-
er það hið vandaðasta bæði að
efni og prentun.
— Er þetta gefið út af há-
skólanum? spyr eg, þegar pró-
fessor Clark hefir sýnt mér 2.
heftið af tímariti því, sem
hann ritstýrir, en af því eru nú
komin út aðeins þrjú hefti, og
hið vandaðasta bæði að efni og
prentun.
— Nei, svarar prófessorinn.
Þetta er einka- eða félagsfyrir-
tæki, því að útgáfunni standa
nokkrir, sem útskrifast hafa
frá Massachusettsháskólanum.
Tímaritið hefir fengið ljómandi
góðar viðtökur og selst vel, en
enginn útgefenda hefir getað
lagt miklar fúlgur í útgáfuna,1
sem er mjög kostnaðarsöm, svo
að enn er líf þess eins og sagt
er, frá hendinni til munnsins.
Við leitumst við að bjóða ung-
um höfundum að koma skáld-
skap sínum og greinum á fram-
færi, einnig birtast þar vand-
aðar ljósmyndir af. listaverk-
um.
— Þér ætlið að ræða ein-
göngu um höfunda frá öldinni
sem leið í fyrirlestrum yðar?
Er t. d. Melville kominn í tölu
hinna stóru spámanna í ame-
rískum bókmenntum?
— Þessir höfundar, sem eg
fjalla um, eru yfirleitt viður-
kenndir sem klassiskir höfund-
ar. Tveir þeirra hafa unnið á-
kaflega á með tímanum, Mel-
ville og Whitman. Einkum fer
orðstír Melvilles vaxandi. Hann
er mjög karlmannleg'ur höfund-
ur, býr yfir frumstæðum krafti.
Enda þótt ekki væri hann met-
inn í lifanda lífi, þá eru nú
margir, sem telja hann mesta
sagnaskáld, sem Bandaríkin
hafa eignzt, og þeir eru líka
margir, sem þykir frægasta saga
hans, „Hvíti hvalurinn“, verk
mikils skálds, sem óhætt sé að
kalla sígildan, þótt samtíð hans
kynni ekki að meta hann.

David R. Clark.
— Eru mikil ljóðskáld í upp-
siglingu í Bandaríkjunum?
— Ekki held eg sé hægt að
segja það ákveðið. Það eru þó
nokkur, sem gera og hafa gert
margt gott á því sviði síðasta
áratuginn, og sá sem síðast fékk
Pulitzer verðlaunin fyrir ljóða-
gerð W. D. Snodgrass, var vel
að því kominn. Nefna má önn-
ur góðskáld, sem nú eru um
og innan við fcHugt. Rot’v-t
Lowell, Richard Wilbur, Robert
Francis. Af eldri Ijóðskáldum,
er talsverð áhrif hafa haft, verð
eg að nefna Wallace Stevens
sem er nýlátinn. Við erum
margir hinna yngri, sem fáumst
við kveðskap, mjög hrifnir af
kvæðagerð hans og teljum okk-
ur standa í þakkarskuld við
hann. Hann hafði þá atvinnu að
vera framkvæmdastjóri líf-
tryggingafélags. Það var víst
stundum erfitt að komast inn á
skrifstofuna til hans. Hann
hafði læst að sér. Þá hefir hann
áreiðanlega verið að yrkja. Og
eg geri ráð fyrir, að hann hafi
ort á leiðinni heim og á skrif-
stofuna. Hann var stórsnjall,
þegar honum tókst bezt.
—- Hver eru áhrifamestu
ljóðskáld aldarinnar að yðar
áliti og að því er tekur til ame-
rískra skálda?
— Vissulega hafa Ezra Pond
og T. S. Eliot haft býsna mikil
áhrif, en þegar allt kemur til
alls, geri eg ráð fyrir, að W. B.
Yeats hafi orðið ekki síður á-
hrifamikill.
— Var Ezra Pond leikrita-
skáld?
— Nei, ekki samdi hann þau
upp úr sér. Og þó hefir hann
haft mikil áhrif á leikritun
aldarinnar ekki síður en ljóða-
gerð. Hann kynnti japanska
leikritun með þýðingum á
ensku. Og þessi austurlenzku
áhrif ollu straumhvörfum hjá
mörgum miklum leikhúsmönn-
um á Vesturlöndum. Nefni eg
fyrst Yeats, sem endurfæddist
að þessu leyti.
— Hefir þá Yeats haft mest
írsk áhrif á amerísk leikskáld?
—- Nei, ekki yfirleitt. Af ír-
um hefir Seán O’Casey áreið-
anlega haft mest áhrif og Lady
Gregory meiri en Yeats. Hins-
vegar á Yeats væntanlega eftir
að hafa mikil áhrif sem leik-
ritaskáld i bundnu máli. Hann
hefir framúrskarandi ekta til-
finningu. Það verður ekki sagt
um Eliot eins og leikrit hans
eru. Og ekki heldur Christopher
Fry að mér finnst. Þeir eru
svo yfirborðslegir, að þeir kom-
ast ekki í samjöfnuð við Yeats.
-—• Hvert er eftirtektarverð-
asta leikritaskáld í Bandaríkj
unum nú á eftir Arthur Miller
og Tennesse Williams?
— Ekki veit eg hvort nokkur
skarar verulega fram úr. Mér
dettur þó í hug eitt ljóðskáld,
sem' einnig semur leikrit. Það
er James Merrill, og leikrit
hans „The immortal husband“
hefir verið sýnt á Broadway
við góðan orðstir, -sem er vissu-
lega verðskulda'ður.
— í hverju verða fólgin nám-
skeið yðar í háskólanum í vet-
ur?
— Þar mun ég leitast við að
sýna þátttakendum hvernig
leikrænt tungumál verður til,
sem er í senn talað mál leik-
sviðs og bundið mál kveðskap-
ar.
ATLI ÓLAFSSON,
lögg. dómtúlkur og skjalg-
þýðari í dönsku og þýzku. —
Sími 3-2754.
SKIPAUTGCR-D
RIKISINS
Fiöskuskeyti
komið til skila
Hinn 22. júní 1960 var
kastað fyrir borð frá
strandferðaskipinu Esju
við Langanes flöskuskeytí
með kveðju til forstjóra
Skipaútgerðar ríkisins frá
undirrituðum 27 farþegum,
sem voru í hringferð með
skipinu kringum land.
Hinn 14. júlí s.l. fann
Guðmundur Hallgrímsson
skeytið rekið við Hafnar-
nes sunnan við Fáskrúðs-
fjörð, og var skeytinu
komið til skila í dag.
Um leið og forstjóri
Skipaútgerðarinnar skýrði
frá þessu, bað hann blaðið
að skila þakklæti og beztu
kveðju til allra hlutaðeig-
andi farþega og finnanda.
NAUÐUNGARUPPSCe
verður haldið i skrifstofu borgarfógetans í Tjarnar-
götu 4, hér í bænum, miðvikudaginn 19. okt. n.k. kl.
11 f.h. Selt verður eftir kröfu Sigurgeirs Sigurjóns-
sonar hrl., skuldabréf að fjárhæð kf. 45.000,00 tryggt
með 3. veðrétti í húseigninni nr. 8 við Kambsveg, hér
í bænum. Ennfremur verða seldar útistandandi
skuldir þrotabús Skinfaxa h.f.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Borgarfógetinn í Reykjavík.
AÍstoðarstúlka
óskast í blindraheiinilið að Bjarkargötu 8. íbúð getur
komið til greina. Uppl. lijá forstöðukonunni í síma
14046 og á skrifstofu íelagsins í síma 12165.
Blindravinafélag íslands.
Húsnæii
3 herbergi og eldhús til leigu á góðum stað. Ársfyrir-
framgreiðsla. — Tilboð sendist Vísi fyrir miðvikudag
merkt: „Strax 818“.
Stúíka óskast
til afgreiðslustarfa.
Kaffistofan
Austurstræti 4, sími 10292.
$
Málflutningsskrifstofa
Páll S. Pálsson, hrl.
Bankastræti 7, sími 24-200*
i.