Vísir - 14.11.1960, Blaðsíða 6

VISIB
Mánudaginn 14. nóvember 1960
irism
DAG6LAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Víslr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Bltstjóínarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Jar&boranir eru nauBsyn.
Rómverjar sögðu til í'oi-na, að siglingar væru nauðsyn.
Yið getum tekið undir þau orð þeirra, því að svo mjög
crum við Islendingar háðir sjónum að því er varðar alla
afkomu okkar, bæði við að draga björg í bú, koma henni
á erlendan márkað og flýtja svo heim þann erlenda varn-
ing, sem við höfum þörf fyrir.
En það má breyta þessu forna orðtæki Rómverja
og’ færa það í nýjan búning fyrir okkur íslendinga.
Við íslendingar getum sagt með sanni, að jarðboranir
eru nausðyn.
Þótt landsmenn hafi vitað um jarðhitann frá upphafi
byggðarinnar, eða næstum ellefu hunduð ár, og hann
hafi verið hagnýttur fyrst fyrir meira en sjö öldum að
minnsta kosti, hafa að sjálfsögðu ekki verið tök á að
beizla liann fyrri en nú, þegar öld tækninnar er ’gengin i
garð á þessu landi. ökkur skorti allt til að geta notað þessa
óþrjótandi orku, fjármagn og þekkingu, læki og tækm
hverskonar. Það er þess vegna eðlilegt, að við skulum vera
komnir stutt i þessu efni.
En nú er þeíta að breytast. Við höfum öðlazt tais-
verða reynslu á sviði jarðborana, og hún eykst jafnt
í og þétt með meiri framkvæmdum á þessu sviði. Auk
þess hefir fjárhagurinn batnað, svo að við þurfum
ekki lengur að horfa á bað algerlega aðgerðarlausir
að orkan streymi úr jörðinni engum til gagns.
íslendingar eru að gera sér grein fyrir því, að þarna er
olian og lcolin, sem aðrar þjóðir liafa til að knýja vélar og
standa undir allskonar framleiðslu. Island er sagt svo ungl
á mælikvarða jarðsögunnar, að hér eru ekki málmar í jörðu
eða þeir orkugjafar, sem hafa verið undirstaða iðnvæð-
ingar annarra þjóða. En það er augljóst í þessu efni sem
öðrum, að fátt er svo mcð öllu iitt, að ekki hoði nokkuð
golt. Einmiít af því, hve skammt er frá mótunarskeiði
Islands, mún jarðhitinn vera eins mikill og raun bcr vitni.
Og okkur ber að hagnýta hann út í æsar.
Jarðboranir eru kostnaðarsamar. Það vita mcnn
bezt, síðan gufuborinn stóri var tekin í notkun, en
menn vita líka eins glögglega, að útlagður kostnaður
kemur aftur í miklu orkumagni, sem verður ckkur til
ómetanlegs gagns, ef rétt er á haldið.
- Þvi ber þess vegna að fagna, að tekin var ákvörðun um
að útvega annan djúpbor til notkunar á Norðurlandi. Við
eigum að leggja alla áherzlu á að rannsaka sem mest mögu-
leikana á vinnslu hitaorkunnar, og við megum ekki sjá
eftir því fé, sem lil slíkra stárfa er varið. Það kemur alltaf
aftur, því verður aldrei á glæ kastað.
Vesturför korsins:
Erfiðusfu áfángarnir
eru nú að baki.
Su.ntjið hefir vca'ið 30 siss/tmat
ftjrÍB' 30 /utS. BSttBBSBtS.
St. John, New Brunswick,
8/11 1960.
nokkuð. Sunnan við Fundey-
flóa eru sjávarföllin ennþá
nieiri_ Þar stendur bærinn
Windsor við fjörð, sem er fæf
stærstu hafskipum um flóð, en
skraufþurr um fjöru, mismun-
urinn þar getur orðið allt að 12
metrar. Hérna vestan við borg-
ina fellur St, Johnáin í þrengsl-
Erfiðustu áfangarnir eru nú um °S Þar eru hinir frægu
Röngufossar.- Þeir falla eftir
sjávarföllum og geta orðið 1—2
Karlakór Reykjavíkur á nú
aðeins eftir að syngja 8 sam-
söngva, 31 afstaðnir. Hann er
búinn að ferðast um 11—1200
km. og áheyrendur orðnir um
30 þúsund.
að bak,i nema
Montreal gæti
hvað leiðin til
orðið erfið ef
vetur gengur að skyndilega. En met1'31' á hæð.
I sambandi við þetta er rétt að rifja upp afstöðu
Framsóknarflokksins til íteykjavíkur og vinsemd
flokksins í garð höfuðstaðarhúa, sem jafnan hafa verið
frumkvöðlar á sviði jarðborana — og staðið undir
miklum framkvæmdum án aðstoðar ríkissjóðs.
Þess var farið á leil þegar Reykjavíkurhær og ríkis-
sjóður festu í sameiningu kaup á gufuhornum mikla, að
bærinn þyrfti ekki að greiða tolla af sínum hluta. Þessu
svaraði þáverandi fjármálaráðherra neitandi, og varð engu
tauti við hann komið. Var þetta greinilega gert af fjand-
skap einnm, l>ví að auðvitað skipti það litlu eða engu máli
fyrír afkomu ríkissjóðs, þótt tollarnir af bornum væru
látnir niður falla.
Þarna gafst Framsóknarmanninum tækifæri til að
klekkja á Reykvíkingum, og hann gat vitanlega ekki
staðizt freistinguna. Höfuðstaðarbúar ættu að minnast
1 þess í framtíðinni, þegar Framsóknarmenn tiá þeim
! ást sína. -
það virðist, sem betur fer, litl-
! ar líkur til þess. Veðráttan hef-
ur verið með eindæmum góð,
hlýindi og bjart veður mest
allan tímann, þó er nú orðin
I mun kaldara hér nyrðra, tölu-
vert frost hverja nótt. Hér var
samsöngur í gærkvöldi og voru
áheyrendur 1100. Viðtökur
þeirra voru, eins og yfirleitt alis
staðar, ákaflega góðar. Á eftir
var öllum kórnum boðið upp á
kaffi; brauð og kökur og voru
þær veitingar ákaflega rausn-
arlegar og heimafólkið, sem
upp á þær bauð, einstaklega
elskulegt Þessi saga er búin að
endurtaka sig mörgum sinnum
í ferðinni og þó að veitingar
hafi verið mdsmunandi ríku-
legar hefur fólkið ætíð sýnt
sömu einlæga vinsemd og
hjartahlýju. Á þessu er enginn
munur hvort sem við höfum
verið í USA eða Kanada, lengst
vestur í sléttufylkjum eða hér
austur á Atlantshafsströnd.
Dómar um söng kórsins eru
yfirleitt mjög góðir, sett stund-
um nokkuð út á lagaval, en
söngnum sjálfum hælt mikið.
Aðsókn hefur alls staðar verið
afar góð nema í borginni Ro-
chester. Þar var Nixon á ferð
daginn áður o'g Llndon John-
son þennan dag og allir miður
sín af pólitíkum æsingi. En í
umsögn um söng kórsins það
kvöld var sérstaklega tekið til
þess hve hann hefði lítið látið
fámennið fá á sig'.
Kórinn er nú á ferð sinni um
hin svokölluðu Maritime Prov-
inces eða strandfylki í Kanada,
en það eru New Branswich og
Nova Scotia. Þau eiga sér langa
og litríka sögu. Hér voru mikil
átök í meira en öld milli
Frakka og Englendinga og lauk |
henni með sigri hinna síðar-1
nefndu í kringum 1755, þó að
skærur stæðu fram að 1760.
Eftir að Bandaríkin náðu sjálf-
stæði hófust átökin að nýju.
Styrjöid braust út 1812 og 'full-
ar sættir um iandamæri náðust
ekki fyrr en um 1840. Síðan
hefur ríkt friður milli þessara
skyldu nágrannaþjóða.
Hér er mjög vogskorið og stór
ár falla til siávar. St, Borg.in St.
John (60 þús.) er eina íslausa
höfn Kanada hér á austur-
ströndinni og annríki þvi mest
hér á vetrum. Hún stendur við
Flest bendir til að á þessum
slóðum hafi verið mikil kyrr-
staða um áratugi. Byggingar
eru fornfálegar og fátt um nýj-
ar. Mikið er hér veitt af skel-
fiski, humar; rækjum og kú-
skel„ einnig er laxgengd tölu-
verð og hann veiddur í net í
fjörðum og árósum. Síldveiðar
hafa mikið minnkað undanfar-
ið. Landbúnaður er blómlegur.
Kartöflur eru frægar héðan,
kúabú stór og ávaxta og berja-
rækt mikil, íbúarnir eru mest
Engilsaxar hér sunnan til, en af
frönskum uppruna, norðar með-
fram St. Lawrenceflóa. Vegna
þess hver franskar fjölskyldur
eru barn fleiri eru þeir sífelt að
breiðast út og ná meiri áhrif-
um og þeir halda fast í tungu
sína, trú og siði. En sambúðin
er góð og þjóðarkrdtu-r virðist
-enginn.
Við förum í dag til Frederde-
ton og á morgun til Halifax.
Þaðan. til Montreal og svo til
New York. Það eru allir við
beztu heilsu og biðja að heilsa.
Nixon gerir engan ágreining
um kosningaúrslitin.
Kennedy tiSkynnir ráðlierraval
á byrjun desember.
Tveir af nánustu samstarfs- Þegar Nixon kom tii Miami
mönnum Nixons í kosningabar- í Florida ásamt konu sinni og
áttunni, framkvæmdastjóri tveimur dætrum, þakkaði hann
hennar og blaðafulltrúi Nixons, íbúum ríkisins sérstaklega
lýstu yfir því á fundi með stuðninginn í kosningunum og
fréttamönnum f.yrir helgina, að hlýjar móttökur. Nixon sigraði
jsað væri ekki tilgangur Nixons, í Florida sem kunnugt er.
að gera nokkurn ágreining um Kennedy er nú einnig suður
úrslit kosninganna. í Floridaríki. Báðir, Nixon og
Þessi yfirlýsing þeirra var í Kennedy, munu hvílast þar
mótsögn við fyrri yfirlýsingu næstu 2—3 vikur, eftir érfiða
aðstoðarmanns miðstjórnar kosningabaráttu, en um Kenne-
flokks republikana, að Nixon dy er þess sérstaklega getið að
og formaður hennar, Thruston hann muni ræða við ýmsa ráðu-
B. Morton, hefðu sameiginlega nauta sína og helztu menn
tekið ákvörðun, sem ef til vill flokksins ýmsa meðan hann
gæti leitt til endurtalningar at- dvelst þar syðra og hafa upp
kvæða 1 11 ríkjum. úr næstu mánaðamótum tekið
Herbert C. Klein, blaðafull- ákvarðanir um hverjir skipa
trúi Nixons, sagði: Forsetinn ráðherraembætti d stjórn lians.
keppti um forsetaembættið og ___•____
sættir sig við ákvörðun kjós-,
endanna. Ákvörðunin sem tek-
in var þriðjudag síðastliðinn, þ.
e. kosningadaginn, stendur ó-
högguð.
Tékkar, Úrvaf
17:16
Tékkneska handknattleiks-
liðið háði næst síðasta leik sinn
hér á landi á Keflavíkurflug-
velli síðdegis í gær. Áttu þeir
við úrval af SV-landi eð etja.
Leikar fóru þannig að Tékkarn-
ir unnu með einu marki yfir.
Leikurinn var frá upphafi
spennandi, en þó bar greinilega
skýrt frá þessu á þingi og kvað • á þvþ hve auðvelt Tékkarnir
þetta gért vegna almennra óska. á^tu með að útfæra leik sinn á
Hann verður, eftir breyting- hinum stóra velli, og þótt úr-
una, frá 26. marz til 29. okt. valið gerði eins mörg mörk, og
Sumartíma breytt
hjá Bretum.
Á næsta ári verður sumar-
tími á Bretlandi lengdur um 3
vikur.
Innanríkisráðherrann hefur
Mikíar irsmkvæmdir
í N.-írlandi.
Tvö brezk stórfyrirtæki ætla
að ráðast í miklar framkvæmd-
ir á Norður-írlandi, reisa þar
verksmiðjur og olíustöð.
Fyrirtækin eru British
. raun bar vitni, þá einkenndist
| sókn þess meira af skipulags-
, leysi. Leikar voru mjög jafnir
■ undir lokin og spenningur mik-
' ill í áhorfendum, en hin endan-
| lega markatala var 17:16.
Síðasti leikur Tékkanna verð
ur annað kvöld kl. 8,30 að Há-
lcgalandi. Keppa þedr þá við
annað úrval sem landsliðsnefnd
mun velja, og er ekki að efa, að
fjörð, sem gengur út úr Fund- Chemical Industries og BP, sem margir muni leggja leið sina til
eyflóa og á þessum slóðum eru ætlar að
mestu sjávarföll í heimd. Hér
í firðinum getur mismunur
flóðs og fjöru ofðið 9—10 metr-
ar og 110 km. inni í landi, bar
sem borgin Fredericton sténclur
við St. Johná gætir þéirra
ætlar að leggja 8 milljónir að horfa á þann leik, þar eð
punda í olíuhreinsunarstöð, þetta verður síðasta tækifærið
bæði vegna brezka og megin- .að sjá Tékkana eð þessu sinni.
landsmarkaðsins. Gerð verður | ----•------
hafskipabryggju við Belfast-lón ★ Þann 1, nóvember fór fram
(Belfast Lough),
löng.
um 200 metra
17. allsherjar manntafið, er
efnt hefur verið til í Noregi.