Vísir - 14.03.1961, Qupperneq 6

VlSIR
Þriðjudaginn 14; raatz 1961
VÍSIR r'
D A G B L A B
'Otgefandi; BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
VIbít kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
y skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Atgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kL 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Góðar Islandskvik-
myndir.
Ófík vaðhorl til samninga.
Á laugardagin n f rumsýndi
Osvaldur Knudsen málarameist-
ari fimm stuttar kvikmyndir í
Gamla bíó.
Tvær þeirra sýna þætti úr lífi
tveggja kunnra borgara í
Reykjavík þeirra Þórbergs
Þórðarsonar i-ithöfundar og
síra Friðriks Friðrikssonar sem
er nýlátinn. Þessar kvikmyndir
gefa hvað sízt kunnáttu og
hæfni kvikmyndatökumannsins
til kynna, enda þótt sumt í þeim
sé bæði listrænt og skemmti-
legt. En þær gefa hinsvegar á-
bendingu um menningarsögu-
leg't gildi sem þær hafa fyrir ó-
Nú er annar
I^iusn fiskveiðideilunnar við Breta hefur fengið stað-
festingu beggja aðila. Ætti því nú að vera óhætt fyrir
Jirezka útgerðar- og togaramcnn að segja sinn rétta hug'
um samkomulagið, hafi j)eir sagt annað áður, eins og boma kynslóð.
])löð íslenzku stjómarandstöðunnar liéldu frarn, mcðan um- þessara menntafrömuða látinn.
ræðurnar um lausnina stóðu yfir. i°g ef kvikmyndin væri ekki til
En eítir þeim fregnum að dæma, sem hingað hafa staðar, væri nokkru ábótavant
borizt, er ekki að sjá að skoðun liinna brezku hafi um minningu síra Friðriks
nokkurn skapaðan hlut breyzt. Þeir lýsa enn sem fyrr Friðrikssonar 'þegar fram í
yfir vonbrigðum sínum yfir bví, hvernig ríkisstjórn sækir, enda þótt samtíðarmönn-
þeirra haí'i haldið á málinu og' segja að það sé ísland, um hans nægi sú hugarsýn sem
en ekki Bretland, sem hafi gengið með sigur af hólrni. þeir bera með sér um þenna ein-
Þeir játa þó jafnframt að samkomulag' hafi verið nauð- stæða ágætismann. Sama gildir.
synlegt og miklu fórnandi fyrir að leiða þessa hörmu- um kvikmyndina af Þórbergi
legu deilu til lykta. j Þórðarsyni. Hún er framar öðru
Það er daglegur viðburður nú á tímuni, að einhverjar, m®nningarsöguleg heimild.
þjóðir séu að ræðast við uni ágreiningsatriði, sem koniaj Hvorug þessara framan-
upp þeirra í milli. Þegar lýðræðisþjóðir eiga í hlut, munu- f^ndra kvikmynda gegnir
bess engin dæmi, að önnlir þcirra fái öllum sínum óskum oðru hlutiverki en þvi að vera
cða kröfum fullnægt, en lun engri. Þau úrslit væru líka heimild- Það eg líka að
sjaldnast sanngjörn, og þótt hægt væri að knýja þau framývaki fynr höfundi þeirra, Os-
erólíklegt að þau mundu leiða til sátla og hættrar áamhúðar. valdl Knudsen. Honum er það
Að þvi Íeyti gildir sama regla um samskipti þjóða og ein- iiost að þær verða aldrei
staklinga. Það var því i fullu samræmi við citt af fyrstu byggðar uPP,sem listaverk, en
Jioðorðum lýðræðisins, að íslenzka ríkisstjórnin féllst á við- er ekkl hvi að ieyna að ,angt
ræður við Breta um landhelgisdeiluna á s.l. ári. Hins vegar
verður það sama tæplega sagt um aðferð vinstri stjórnar-
innar þegar hún færði út fiskveiðiiögsöguna -sunm rio 1958.
Óánægja brezkra útgerðarmanna og togarasjómanna
er sannarlega engin uppgerð. En þeir standa forustu-
liði stjórnarandstöðunnar á íslandi svo miklu fram-
ar að siðferðilegum broska og hollustu við ríkisstjórn
sína, að þeir sætta sig við orðinn hlut og hyggja hvorki
á beinar refsiaðgerðir gegn Islendingum né að stoí'na
til lýðæsinga út af samkomulaginu. Þeir lýstu yfir
andstöðu sinni gegu lausninni meðan verið var að
kemst hann með kvikmynd sína
um Þórberg, því þar nær hann
tökum á að skilgreina sálarlíf
og hátterni Þórbergs í fáum en
glöggum atriðum, sem eftir-
minnilegar verða. Er Þórbergi
sjálfum þar fyrst og fremst
fyrir að þakka, því hann er ekki
síður miskunnarlaus við sjálfan
sig en aðra.
Refaveiðimynd Óvaldar er
ekki veigamikil hið ytra. en
smekklega tekin og sýnir þátt
úr íslenzku þjóðlífi, sem enn er
í fullu gildi.
Grænlandsmynd Ósvaldar er
góð, einkum með tilliti til þess
hve honum var naumt skammt-
aður tími og önnur skilyrði til
myndatöku. Sú mynd sýnir
glögglega hvílíkur áhlaupamað-
ur hann er þegar á þarf að'
halda og hve mikið hann getur
aírekað á örskömmum tíma.
En það er veigamesta mynd
hans ,,Vor á íslandi“ sem alveg
sérstök ástæða er til að benda
á. Hún er afrek, afrek dugnað-
armanns og listamanns í senn.
Þá mynd gerir enginn nema sá,
sem er af þjóðlegri rót og um
leið gæddur ríkum listamanns-
hæfileikum. Fyrir þessa mynd á
Ósvaldur þakkir alþjóðar skilið,
ekki aðeins í dag, heldur um
alla framtíð. Hún er þess virði
að hver íslendingur sjái hana.
Þ. J.
í Reykjavík fyrir búnaðarsam-
semja og vonbrigðun eftir á yfir því að mótmæli þeirra tökin í landinu, sÉ-ifstofur og
Hornsteinn á Eaugardag.
dag var stungin fyi'sta stungan
að grunni þess. Það 'gerði land-
búnaðarráðherrann, Steingrím-
! ur Steinþórsson.
Hér fer á eftir texti skjals
þess, sem lagt var í hornstein
hús bændasamtakanna á Iaug-
ardag.
Búnaðarþing 1941 gerði á-
lyktun um að reisa bændahús
skyldu ekki hafa borið bann árangur, að betur yrði
samið fyrir þá, en beir telja eigi að síður skylt að
standa við þann samning, sem gerður hefur verið.
Forustuinenn stjórnárandstöðunnar á Islandi eru hins
vcgar ekki gæddir mciri ábyrgðartilfinningu en svo, aði
gistiheimili.
Búnaðarþing 1947 kaus fyrstu
byggingarnefnd til forgengu að
málinu.
Árið 1948, hinn 26. október,
Þjóðviljinn var látinn flytja lesendunt sínum ])ann hoð- veitti borgarstjóri Reykjavíkut
skap, að samningarnir værn „ógildir um leið og þeir yrðu
gerðir", því að „eftir næstu kosningar vcrði kominn þing-
mcirihluti, sem neili að lalca nokknrt mark á ákvæðnm
þeirra." Þarna hafa nienn spegilmynd af siðfiveði kom-
múnista í millmkjasamningum, enda hafa þeir valið sér
Ivjörorðið „sanmingai' eru svik“, sem gæti þá þýtt: Samn-
ingarent til þess að svíkja þá.“
Kjörori, seai haft mundi í heiBri
i Hinn ímyndaði þingmeirihluti kommúnista og’
Framsóknar eftir næstu kosningar er vitanlega barna-
legur draumur, sem beirn er raunar ekki oí' gott að
hugga sig við, þangað til veruleikinn færir beim heim
sanninn um, hve glórulaus sú sjálfsblekking hefur
verið. En ætti sú ógæfa einhverntíma eftir að dynja
yfir þjóðina, að beir flokkar fengju þingmeirihluta
saman, rná hún eiga vcn á stjórnarstefnu í samræmi
við bað kjörorð kommúnista, að samningar séu til
þess að svíltja þá, þegar henta þyki.
Það er ekki ný kenniug hjá kommúni.stum, oð samn-
iugum við hin svonefndn „auðvaldsríki" skuli riftað jafn-
skjött og heimskommúnismanum sé það ávinningar. Eng-
iun þarf að efast um, að það væri í þágu lians, et' samn-
ihgnum við Breta yrði rii'tað, annars mundi það ekki vera
isicnzkum kommúnistum svona mikið áhugamál.
Þjóðin hefur þegar sýnt að hún stendur einhuga
með ríkisstjórninni, eins og' brezka bjóðin með sinni.
Forustumenn stjórnarandstöðunnar eru því hjáróma
raddir í þessu raáli eins og’ mörgum öðrum.
Gunnar Thoroddsen, lóðarleyfi
við Hagatorg fyrir hús bænda.
Árið 1953 gerðist .Stéttar-
samband bænda aðili að bygg-
ingu hússins.
Árið 1956, hinn 11. júJí, hófst
bygging bændahússins. Þann
j Þá er hornsteinn verður lagð-
. ur að húsinu er lokið að steypa
I kjallara og sjö hæðir hússins,
ien verið er að reisa stáTgrind
að áttundu og efstu hæð þess.
J Grunnflötur hússins er um
1400 fermetrar, en rúmmál
þess um 42000 rúmmetrar.
Búnaðarfélag íslands og
Stéttarsamband. bænda standa
að byggingu þessa húss, svo
sem sagt var.
Stjórn Búnaðarfélags íslands
skipa: Þorsteinn Sigurðsson,
bóndi, Vatnsleysu, formaður,
Pétur Ottesen, fyrrv. alþingis-
maður, Ytra-Hólmi og Gunn-
ar Þórðarson, bóndi, Grænu-
myrartungu, Búnaðarmálastjóri
er Steingrímur Steinþórsson.
Stjórn Stéttarsamb. bænda
skipa: Sverrir Gíslason, bóndi,
Hvammi, formaður, Jón Sig-
urðsson, fyrrv. alþm., Reyni-
stað, Einar Ólafsson, bóndi.
Lækjarhvammi, Bjarni Bjarna-
son, fyrrv. skólastjóri, Laugar-
I vatni, Páll Metúsalemsson,
bóndi, Refsstað. Framkvæmda-
stjóri er Sæmundur Friðriks-
son.
| Byggingarnefnd skipa: Þor-
steinn Sigurðsson, formaður,
|Pétur Ottesen, Gunnar Þórðar-
jSon, Ólafur Bjarnason, bóndi,
Brautarholti,' Bjarni Bjarnason,
íSæmundur Friðriksson. Fram-
(kvæmdastjóri að byggingunni
|er Sæmundur Friðriksson.
í Húsameistari er Halldór H.
Jónsson.
j Verkfræðingar eru: Gunnar
| Sigurðsson. Páll Hannesson,
Sigurður Halldórsson, Rafn
Jensson, Pétur Pálsson, Ki'ist-
ján Flygering.
Trésmíðameistari: Guðjón
Guðmundsson.
Múrarameistari: Ragnar
Finnsson.
Rafvirkjameistari: Árni Bryn-
jólfsson.
Pípulagningameistarar: Guð-
mundur Finnbogason, Sighvat-
ur Einarsson.
Árið 1960 var fullráðið að
efstu hæðir hússins yrði gerðar
fyrir gistihús, og réð þó bygg-
ingarnefnd Þorvald Guðmunds-
son, forstjóra, til að vera ráðu-
nautur um það.
Þegar hornsteinn byggingar-
innar er lagður, hinn 11. marz
1961, er forseti íslands: hr.
Ásgeir Ásgeirsson.
í ríkisstjórn íslands eru:
Ólafur Thors, forsætisráð-
herra.
Guðmundur í. Guðmundsson,
utanríkisráðherra.
Bjarni Benediktsson, dóms-
málaráðherra.
Emil Jónsson, sjávarútvegs-
málaráðherra.
Gunnar Thoroddsen. fjár-
málaráðherra.
Dr. Gylíi Þ. Gíslason, mennta
málaráðherra.
Ingólfur Jónsson, landbúnað-
arráðherra.
Forseti bæjarstjórnar Reykja-
víkur er frú Auður Auðuns.
Borgarstjóri er Geir Hall-
grímsson.
Nafn hússins er Bændahöllin.
Foi'seti íslands, hr. Ásgeir
Ásgeirsson, leggur hornstein-
inn.
BERGMAL
Sú var tíðin, að alþýðuþýðu-
sýningar tíðkuðust hjá Leikfé-
lagi Reykjavíkur, og voru þær
vinsælar, því að þetta var í
þann tíð, þegar íslendingar
höfðu rninna fé handa í milli en
nú, og menn skömmuðust sín
ekki að fara á sýningar, þar
sem verð á aðgöngumiðum var
lækkað.
Nú er þetta
úr tízku.
Þetta var í gamla daga, þegar
skáldið kvað, að það væri „sælt
að vera fátækur“, en sá tími er
löngu liðinn. því að nú viil eng
inn lengur við' það kannast, að
hann kunni á stundum að hafa
minni fjárráð en náunginn. Nú
keppa menn ’í munaðinum og
allskonar viðleysu, sem veitir
þó engum neina varanlega
gleði. Og því miður eru leik-
húsin bæði orðin svo fín, að
þau bjóða aðeins miða með
hæsta verði — og stundum þó
jaínvel með hækkuðu verði.
Það er fínna.
| Þetta ætti að
reyna aftur.
j Nú mun það hins vegar véra
' sannleikur, að aðsókn hjá leik-
húsunum hefur ekki verið eins
mikil í vetur og oft áður. Segja
þó gárungarnir, að Þjóðleikhú.
I ið muni ekki fara á hausinn
meðan það hafi Kardimommu-
i bæinn til að fley ta sér á, en hvað
j tekur við, þegar hann verður ú
‘ sögunni? Auðir bekkir — já,
J hætt við því, ef ekki verður
gripið til þess að hafa. alþýðu-
Framh. á 7. síðu.