Vísir - 17.04.1961, Qupperneq 4

VtSf*
■nrrrs^r-
•is5í«”C" • '*
1961
hvelfing þéssi geymir,' er öf
löng til að verða rákin í stuttri
frásögn. Rétt er þó að greina
frá stuttri frásögu, er Tyrkja*
ránssaga greinir frá um harm-
leik þann er bundinn er helli
þessUm.
Þar segir in. :
Hinn presturinn, sem heima
átti í Eyjum, sálugi Jón Þor-
steinsson, hann flúði með sínu
heimafólki í urðir austur frá bæ
hans, Kirkjúbæ, þar í einn helli
austur við sjóinn undir hamri
með sína kvinnu Margréti og
dóttur og son ásamt öðru
steinsson þíslarvott. I þessu píslarvottur og er kunnastur heimafóiki og hjónum, og þar
áður hefir verið undir því heiti. sem hann var þar kominn, las
hann og pretikaði fyrir sínu
fólki og huggaði það. Á meðal
þessa fólks var einn, sem var
talinn fundinn.
„Rauðhellir í landnorður af Vestmannaeyjum árið 1627 dag-
Kórkjubæ, liggur enn nú undir ana 17. og 18. júní.
lágum kletti, lítið klettagjögur, Einn þeirra mörgu, er þá
sem mælt cr, að séu eftirstöðvar voru felldir, var séra Jón Þor-
af helli þeim, í hverjum Tyrkir steinsson prestur að Kirkjubæ,
árið 1627 drápu séra Jón Þor- en hann hlaut síðar nafnið
gjogn sem
helllr, en er nú brotinn upp af j Allt til þessa dags hefur það
sjávargangi, er gólfið rautt, en verið álit manna, að hellir sá
hvergi þar-nærri, og hefir því er um getúr í þessari sóknarlýs-
til forna verið meining manna, ingu og einnig er greint frá í
að þetta rauða grjót í hellinum Tyrkjaránssögu sé fyrir löngu
myndi tákna kvalarfullan hruninn og týndur.
dauðdaga prests‘ns“. j Nú fyrir skömmu hefir Óskar
Þannig segir í sróknarlýsingu Kárason byggingarfulltrúi í
séra Jóns Austmanns, présts að Vestmannaeyjum leitt menn að
Ofanleiti í Véstmannaeyjum, er helli þeim, sem meðfylgjandi j
hann skrifaði 1839: jmynd er af og fært mjög sterkl
Það er alkunna öllum er rök að því, að hér sé úm að ræða
nokkuð þekkja til sögu okkar hinn löngu týnda helli.
hellis-
Bandaríska utanríkisráðu-
neytið hefir að undlrlagi Ken-
i nedys Bandaríkjaforséta gefið
út 33 síðna „Hvita bók“ um
Ivúbu-málið og nefnist bókln
einfaldlega „Cúba“.
Hún er samin af sagnfræð-
ingnum Arthur Schlesinger,
sem er einna kunnastur í hópi
hans próventumaður. Sá hét Þeirra menntamanna, sem Ken-
Snorri Eyjólfsson. Hánn vildi nedy hafir safnað um siZ síðan
komna skáldsögu - „Herleidda
Séð út um hellisop Píslahellis í Vestmannaeyjum. Til vinstri má stúlkan“ eftir Sigfús M. John-
sjá Þorstein Þ. Víglundsson skólastjóra og Óskar Kárason bygg- senj fyfrv. bæjarfógeta í Vest-
ingafulltrúa við rannsókn á hellinum. " 1
ekki ganga í hellinn heldur var
hann sífellt útifyrir hellisdyr-
um, þó séra Jón honum inn
skipáði. Innan stundar gekk Jón
fram í hellinn. Sá hann þá hvar
blóð lak niður um hellisþakið.
Gekk þá prestur út og sá hvar
Snorri lá höfuðlaus fyrir hellis-
munnanum. Höfðu þá ræningj-
arnir séð hann og skutu af hon-
um höfuðið og hefir hann verið
þeim skálkum sem leiðarvísir
til hellsins.
Ekki verðui saga þessi rakin
hér lengra, en geta má þess, að umræðu. Henni mun einnig vera
séra Jón var í næstu andrá veg- ætlað að svara þeim, sem gagn-
inn við hellinn, en kona hans rýna ,,aðgerðarleysi“ Banda-
Margrét, ásamt börnum þeirra, 'ríkjastjórnar í þessu máli.
var herleidd og andaðist í Al- Sumir stjórnarsinnar bæta því
geirsborg. Sonur séra Jóns, Jón við, að stjórn Castros fari nú
Austmann, gerðist síð.an flota- lækkandi og bókin verði til að
foríngi .á Miðjarðarhafi og eru hraða falli hans.
af honum og.systur hans nokkr- í bókinni rekur Schlesinger
ar sögur, gem-skemmtilega eru ^ hvernig byltingarlið Castros
raktar og fléttaðar inn í nýút- thefir „svikið kúbönsku bylting-
una“. Henni var áetlað að frelsa
kúbönsku þjóðina, en héfir að-
hann varð forseti. Hann er og
talinn helzti fulltrúi hinna
frjálslyndustu í hópi ráðgjafa
forestans. Schlesinger var ný-
kominn úr ferðalagi um Suður-
Ameríku, er honum var falið
að rita bókina.
Henni er ætlað að skýra af-
stoðu Bandaríkjanna til stjórn-
ar Castros og stefnu hennar.
Talið er að hún hafi einkum
verið rituð með hliðsjón a"f því,
að Sameinuðu þjóðirnar munu
bráðlega taka Kúbu-.málið til
mannaeyjum.
eins orðið til að fjötra hana á
nýjan leik. Einræði Castros og
fylgifiska hans hefir tekið við
af ofbeldiseinveldi Batista.
Síðan eru í bókinni taldir
upp margir þeirra byltingar-
manna úr lið Castros, sem gef-
izt hafa upp á samvinnunni við
hann eða snúið við honum baki
vegna þess að hann brást löf-
orðum sínum frá aðfaradögum
byltingarinnar. Meðal þeirra er
dr. Cardona, framúrskarándi
og virtur lögfræðingur, sem
lengi var í fylkingarbrjósti
þeirra, sem börðust gegn ein-
Iræðisstjórn Batista. Hann .var
gerður forsætisráðherra bylting-
arstjórnar Castros, en neydd-
|ist síðan til að flýja hann og er
nú formaður byltingarráðsins,
^sem situr í Bandaríkjunum og
^hyggst steypa Castro af stóli.
Þannig eru márgir nefndir,
hérmenn, stjórnmálamenn og
aðrir, sem snúið hafa baki við
Castro og annaðhvort tekizt að
flýja í útlegð, eða verið drepn-
ir eða settir í stofufangelsi.
Sérstakur kafli bókarinnar
fjallar um kommúnista í stjórn
Kúbu. Er Kúbustjórn sökuð um
að hafa veitt kommúnistum að-
stöðu til að blanda sér í mál-
efni Suður-Ameríku. með
stúðningi og í þágu rússnesku
stjórnarinnar,- Tii dæmis er
kommúnistaflokkur Kúbu eini
flokkurinn , sem leyft er að
starfa fyrir opnum tjöldum í
landinu. En í framhaldi af því
Framh. á bls. 10.
Bátakaup Færeyinga,
Færeyingar eru í undirbún-
ingi með og eiga í smíðum 36
stálbáta, sem notaðir verða til
línuveiða. Þar af eru 15 bátar
sem eru í smíðum í Noregi
og Frakklandi og eiga að vera
tilbúnir til afhendingar á tíma-
bilinu marz—nóvember, en all-
ir eiga bátarnir að verða tilbún-
ir til afgreiðslu fyrir lok þessa
árs.
Brezkar síldveiðitilraunir.
Nýlega er lokið brezkum
síldveiðitilraunum með reknet
úti fyrir ströndum Norður-íi--
lands. Það voru fjórir bátar
sem stunduðu þessa tilrauna-
veiði í sex vikur. Herring Indu-
stry Board greiddi hverjum bát
512 stpd. á viku í styrk og
greiddi ennfremur veiðarfæra-
kostnað. Tilraunaveiðin varð ár-
angurslaus, veðuraðstæður
voru mjög slæmar allan tímann
og aldrei lóðað á síldartorfur.
Sovét-brezkur
fiskkaupasamningur.
Viðskiptasamningur milli
. Breta og Rússa hefir verið und-
irritaður Nýlega Munu Rússar
selja til Bretlands niðursoðinn
2ax fyrir 1 millj. stpd. og skel-
fisk fyrir 440 þús. stpd. Til mót-
virðis kaupa Rússar síld og ann-
an fisk af Bretum í staðinn.
.230 fiskiskip
af ýmsum gerðum voru í
smíðum og fullsmíðuð um sl.
áramót í brezkum skipasmíða-
stöðvum fyrir brezka aðila.
Brezki fiskiskipaflotinn er þar
með orðinn um 11.000 fiskiskp
og samanlögð tonnatala þeirra
350.000 tonn.
Danskar flotvörputilraunir.
Danskur fiskimaður Anker
Gafhede frá Skagen er nú að
gera tilraunir með nýja gerð af
flotvörpu sem einnig er hægt
að nota sem botnvörpu við síld-
veiðar. Hann hefir náð þeim
árangri að fiska allt að 30
kassa af síld í einu holi, á sama
tíma sem annar bátur við sömu
veiðiskilyrði fékk aðeins 5
kassa afla.
Grænland og Færeyjar.
Danska Grænlandsverzlunin
og samtök færeyskra fiskfram-
leiðenda hafa gert með sér sam-
komulag um að koma upp fisk-
vinnslustöð í Góðvon í Grærr-
landi, til framleiðslu á hrað-
frystum fiskflökum, áætluð
vinnsluafköst 50 tonn á sólar-
hríng, en með slíkum afköstum
fei-faldast núverandi hrað-
frystifisksframleiðsla Græn-
lands. Ááetlaður byggingar-
kostnaður þessa fiskiðjuvers er
um 35 til 40 millj. ísl. kr. og á
að vera komið í starfrækslu
1963.
Vest;u--þýzkir togarar.
Af 200 stórtogurum Vestur-
Þýzkalands eru nú 16 skip sem
ekki stunda veiðar. 40% af
þýzka togaraflotanum stundar
nú veiðar á Noergsmiðum, 30%
við Grænland, 15% við Labra-'
dor og ísland og 1Ó% í Norður-
Á bátabylgjunni .......... (2
sjó. Bezti aflinn hefir verið und-
anfarið við Labrador og Græn-
land.
Norsk fiskiskip
þurfa ríkisstyrk.
í norska vikyritinu „Fiskar-
en“ er skýrt frá því 22. marz,
að á sameiginlegum fundi báta-
útgefðarmanna og fulltrúa
banlca og veiðarfærasala í Ála-
sundi hafi verið samþykkt á-
skorun er send yrði öllum þeim
er standa að útbúnaði til skip-
anna, að leggja sameiginlega
fram stuðning sinn svo að skip-
in gætu komist á veiðar eins og
undanf arið til V estur-Græn-
lands, Nýfundnalands ,og ís-
lands.
Á fundinum var upplýst, að
af heildar síldarafla ársins
720.000 hektólítrum hefði að-
eins 265.000 hl. verið aflað af
snurpinótaflotanum, en það
samsvarar að meðaltali. um
1,000 hl. á hvert skip. Aðeins
fjögur veiðiskip með snurpinót
höfðuyfir 5,000 hl.veiði og' afla-
hæsti báturinn var með 9.000
hl. En fjolda margir bátar
höfðu ekki fengð neina sild.
Meirihlutinn af djúphafs-
veiðiskipunum hefir ekki leng-
ur lánstraust hjá þeim sem
selja skipunum útbúnað, og eng-
in veð til þess að setja. Þess
| vegna er leitað ráða til þess að
veita viðbótártryggingar, svo
skipin fái útbúpað' til nýrra
veiðiferða.
Samþykkt var' á fundinum,
að senda áskorun til ríkisstjórn-
arinnar um bakábyrgð til trygg-
ingar á greiðslu með sjálfskuld-
arábyrgð fyrir útbúnaði til
skipanna.
Til útbúnaðar hvers báts til
þriggja mánaða veiðiferðar til
Grænlands og Nýfundnalands
þarf 150.000 n. kr. (800.000 ísl.
kr.) og til tveggja mánaða
veiðiferðar til íslands þarf út-
búnað fyrir 75.000 n. kr. (400,-
000 ísl. kr.) á hvert skip.
I
Fiskútflutningur
frá Færeyjum
| til Bretlands náði i janúar—
febrúar þ. á. nýju hámarki, voru
samtals flutt út frá Færeyjum
af nýjum fiski 9,628 tonn er
| Framh. á bls. 9
Velhátur
40 til 50 smálesta óskast til leigu. — Nauðsynlegt er að
báturirm hafi góðan dýptarmæli með asdic útfærslu,
gangvissa vél og gott spil. Leigutími til októberloka eða
eftir samkomulagi. .Tilboö sendist Fiskiskp sJ., skipasala,
Bankastræti fi, sími 19764.