Vísir - 13.05.1961, Side 7

VlSIR
Laugardaginn 13. maí 1961
„Belgurinn“ á eimreiðunum er rykfallinn og rústaður.
(GK-myndir)
Lókómótívin gömlis hallast hvert að öðru í
einverunni.
Þeir eru vízt ekki margir
Reykvíkingarnir, sem komnir
eru dálítið til ára sinna, sem
muna ekki eftir járnbrautinni
gömlu, sem notuð var til að aka
grjóti úr Öskjuhliðinni í'höfn-
ina fyrir um 40 árum. En
þeir eru liklega miklu færri,
sem vita það að eimreiðin, sem
dró Vagnana á .eftir sér er til
ennþá, — ,og ekki nóg með það,
heldur eru þær til .tvær og báð-
ar í „fyrirtaks" lagi, þannig áð
ef trúa má orðum manns, sem
hefir með geymslu þeirra að
gera, þá væri.hægt að. taka þæf
fyrirvaralaust og setja í gang,
— og aka þeim —: aðeins ef til
væru teinar til að iáta þær
renna eftir..
Þa$ var érfitt
að finna þær!
Það er heldur engin furða,
þótt almenningur viti þetta
ekki, svona yfirleitt, því að ekki
hefir þessum hlutum verið flík-
að um of. Og ekki nóg með það,
heldur eru eimreiðarnar kyrfi-
lega geymdar undir lás og slá
— já, og raunar ekki aðeins
undir lás, því að skúrræfillinn,
sem þær eru geymdar í, er
vandlega negldur saman og
hurðin negld að stöfum. í
skúrnum hafa þessar frægu
eimreiðar þurft að hýrast í ára-
tugi. Þar hallast þær hvor upp
að annari í einveruni, gleymd-
ar og kviksettar öllum mönn-
um, og jafnvel Vísir hafði ekki
upp á þeim fyrr en eftir dúk
og disk — og þá sjáið þið
bara ....
Það var hrein tilviljun,
að fréttamaður Vísis komst að
því að þessir tilvonandi dýr-
gripir væru ennþá til, og enn-
þá verra var að komast að þeim
Fom lelfaf iindu r við Miklatorg.
Þetta eru s*‘sem eimreiðarstjórinn
liafði fyrir framan sig.
Lengi leynast löngu
| — Hver stjórnaði gufuvögn-
unum?
I — Lókómótívunum? Já. Já,
það var hann Palli.
nir i
s a f
\ Lókómótívstjórinn
er ekki dauður.
— Palli Er lókómótív-
stjórinn ekki löngu dauður?
— Nei. Hann Páll Ásmunds-
son var lókómótívstjóri, og hann
er núna einmitt að vinná við
til að taka af þeim myndir, því , Þetta var árið 1913.
að þvo þröngur er skúrinn, sem j Löngu áður en eg fæddist, og
þær eru geymdar í, að þar þarf er .eg þó orðinn nógu fjandi
maður að skríða nndir eimreið- gamall.
arnar til að komast framhjá j Það er að segja — það byrj-
þeim. Sýoilega hefir skúrinn aði þá. En svo hélt þetta áfram
verið byggður utan um vélarn- í mörg ár, og það var ekki fyrr
ar, en vélarnar ekki settar í
skúrinn.
en um 1927 að hætt var að nota
jámbrautina.
Siðan hafa þær legið ónotað-
ar — í 34 ár!
Og ryðgað niður.
—v—
Mikil framsýni
hér fýrrum.
Á því var engin fyrirstaða,
að fá að sjá gripina, og enginn
af þeirra umsjónarmönnum var Hann braut upp skúrinn.
neitt undrandi yfir því, að Fyrst skreið eg undir vélarn-
skyndilega var farið fram á að ar í skúrnum og tók mynd af
fá að sjá þá. Sýnilega hafa þeim, en svo fór eg að rabba
eimreiðarnar verið í huga við þá, sem mest höíðu með þær
þeirra allan tímann, og þeir að gera.
hafa reiknað með þvi að hér
væri ekkert sérstakt um að
vera, þetta væri bara gamalt
dót, sem væri í þeirra geymslu
— og hvað um það?
Sá, sem sýndi mér eimreið-
arnar og braut upp skúrinn
fyrir mig, heitir Sigurður
Sigurþórsson. Hann hefir
unnið hjá Reykjavíkurhöfn
En nu er vaxin upp ný kyn-'íðan 1913> eða j 48 ár Qg enn
slóð, sem aldrei hefir séð eim- er ekkl að sjá að hann gefi nein-
reiðar, og allra sízt íslenzkar um eftir> þvi að kraftatökin
.... alls ekki íslenzkar. En það ( voru ósvikin þegar hann svipti
skulu þið vita ungu menn og hurðinni frá _ með ]ás> hjör.
konur, að okkur var ekki alls um> nöglum og öllu saman.
varnað ,.í gamla daga“. Þá ríkti
mikil framsýni ekki síður en
nú, og þá lögðum við Reykvík-
ingar í þá geysilegu fjárfestingu
að kaupa tvær — ekki eina,
heldur tvær — eimreiðar ásamt
tilheyrandi vögnum, líklega
um fimmtíu, og notuðum þær
v'ð árangursríkt starf, þegar
höfnin var gerð.
I Nei, nei. Við það voru ekki
notaðar hjólbörur. Það kom
aldrei til greina.
Hægt að flytja
2000 tonn.
j Það voru keyptar eimreiðar
og tilheyrandi vagnar, sem gátu
flutt allt að 2000 tonnum;á dag
^af grjóti frá Öskjuhlíðinni nið-
— Það er eins gott að ganga
nógu vel frá þessu, sagði hann,
því að strákapottormarnir láta
Eiríkur Jónsson.
engan hlut í friði, og það er
ekki langt síðan þeir brutu upp
hérna og fóru inn. (Varla hafa
þeir þó stolið eimreiðunum,
hugsaði eg — en sagði ekkert) .
* — Og hvað eru þeir að vilja
þangað inn? spurði eg.
-— Það er ekki gott að segja.
Spurðu kvenfólkið ....
Þama var lókómótívið.
I — Hvað er þetta? spurði eg,
þegar eg sá eitthvað stórt, svart
og ljótt fyrir innan gatið.
— Lokomotívið.
— Loko .... já, lokomotívið.
Auðvitað. Það ér lokomotívið.
— Já, já. Þau eru hérna bæðl
fyrir 'innan.
| — Bæði?
— Já. Þau voru tvö. Hal'ast
hérna hvort að öðru og hafa
það gott.
Nú, og svo kom skriðan og
skrapið, svísið og skvapið,
smellir og skellir ....
Og svo fór eg aftur inn í
Hafnarsmiðjuna og fékk að þvo
mér um hendurnar.
Þar var fyrir nokkuð fullorð-
inn maður, sem Eríkur heitir
og er Jónsson. Hann byriaði
líka um líkt leyti og Sigurður
og hefir unnið þar síðan. Hann
stóð við rennibekk og renndi
mikinn. Fleiri var þar ekki að
sjá. Eiríkur er slæmur í fótum
og fer í bifreið á hverjum degi
í vinnuna. Strætisvagnar duga
ekki, því að bæði er lengi verið
að'komast upp í slíka hluti, og
svo þarf að ganga langa leið
eftir að þeir spýta manni út
úr sér. Þess vegna hefir hann
tekið það ráð að taka leigubif-
reið heim og heiman. En vinn-
una vill hann stunda svo lengi
sem kostur er.
, — Hver var eimreiðarstjóri
hér áður fyrr? ....
I — ?:-
rambúkkann vestur á Granda-
1 garði.
1 Og eg eins og skot vestur á
Grandagarð.
Eg þurfti ekki að leita lengi
til að finna rambúkkann, enda
gnæfði hann þai- við himinn
og kýldi niður staura í nýju
bryggjuna þar austan garðsins.
Þar var maður að smyrja öll
liðamót á rambúkkanum í óða
önn.
— Páll Ásmundsson?
— Ha?
—Er Páll Ásmundsosn hér?
— Já, hann er hér.
— Hvar?
— Hérna.
— Ja, komdu blessaður, Páll.
Eg er frá Vísi, og hefi verið að
forvitnast um lókómótívin
gömlu. Mér er sagt að þú hafir
verið lókómótívstjóri í gamla
daga. Er það rétt .. ..?
— Já, eg og Ólafur heitinn
Kærnested. Það voru tvö lókó-
mótív, og við stjórnuðum sitt
hvoru.
— Hvað höfðuð þið að jafn-
aði marga vagna aftaní?
— O — svona venjulega 22
vagna, .... Annars fór eg mest
með 27 vagna í einu.
Framh. á 8. síðu.
Sigurður Sigtirþórssou.