Vísir - 03.06.1961, Page 6

6
VÍSIR
Laugardaginn 3. júní 1961
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, 12 blaðsíður daglega.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson og Gunnar G. Schram.
Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f. — Edda h.f.
Geta þeir gengið til góðs... ?
1 dag og á morgun sitja foringjar helztu stórveldanna
í vestri og austri, lýðræðis og einræðis, fund i Vínarborg.
Þetta verður „toppfundur“ i heldur smærri stíl en venju-
lega hefir verið talið æskilegt að ná saman, en ekki leikur
samt á tveim tungum, að hann er nauðsynlegur og mikil-
vægur. Hann getur i rauninni ráðið öllu um sambúð vesturs
og austurs á komandi timum, og ef til vill getur hann orðið
upphaf þess, að af mannkyninu verði létt kvíða og áhyggj-
um varðandi varðveizlu þess, sem flestum er mikilvægast,
fjörs og frelsis, jafnvel þótt búið sé við kröpp kjör og léleg-
an kost að öllu leyti.
Með hverjum degi sem liður gerist nauðsynlegra, að
lýðræði og einræði finni einhverja leið til að búa saman
í sátt og samlyndi. Með hugviti sinu hefur mannkyninu
tekizt að skapa svo geigvænleg vopn, að það getur i raun-
inni útrýmt sjálfu sér á stund úr degi, ef öllu væri beitt,
sem tiltækt er. Mannkynið virðist þess vegna verða komið
að þeim vegamótum, að það verði að gera upp við sig,
hvort það á að lifa eða deyja, og það virðist að verulegu
leyti komið undir þeim mönnum, sem nú eru að hefja við-
ræður í Vín, öðrum þeirra eða báðum, hvor leiðin verður
valin — leiðin til lífs eða tortímingar.
Mjög er deilt um einlægni manna í austri og vestxá, og
ættu verkin að vera mikilvægari í því efni en orðræður
einar. Eftir heimsstyrjöldina síðustu flýttu lýðræðisþjóð-
imar sér að afvopnast og fá mönnum önnur verkefni en
hermennsku. Þær vissu ekki annað en að kommúnistar
gerðu slíkt hið sama. En það var öðru nær, því að þeir
notuðu tímann til að efla heri sína sem mest. Það er bros-
legt, þegar því er haldið fram, að slíkt hafi einungis verið
gert til að tryggja friðinn í heiminum.
En tækifæri er enn til að sýna, að einlægni sé raunveru-
lega fyrir hendi hjá kommúnistum þrátt fyrir allt, og þeir
sé menn friðarins frekar en stríðsins. Krúsév faer gullið
tækifæri til að færa sönnur á þetta þessa daga, sem hann
hittir Kennedy. Vonandi er honum ljóst, að rétta aðferðin
til að draga úr spennu í heiminum er ekki að skaka atom-
sprengjur framan í hinn frjálsa heim, sem hefir verið ein
helzta íþrótt hans. En haldi hann þvi áfram, þá verður
sýnilega óbreytt ástand og þá ber hann sökina.
Þeir vilja ófrið.
Framkoma kommúnista í kjaradeilunni, sem staðið
hefir að undanfömu, tekur af öll tvímæli um það, að þeir
óska fyrst og fremst eftir ófriði og ókyrrð í sambandi við
atvinnu- og efnahagsmál þjóðarinnar. Tilgangurinn er ekki
að bæta kjör verkamanna með sem minnstu tjóni þeirra
vegna vinnuleysis af völdum verkfalla — þvert á móti,
þeir vilja hafa verkföll sem lengst og illvígust, því að þá
telja þeir sig háfa bezta aðstöðu til. að móta vilja verka-
maniia sér að skapi.
Þótt sex ár sé liðin frá því að stórt verkfall var háð
liér í Reykjavík, ættu verkamenn ekki að vera búnir að
gleyma því, hvemig þá fór. Þegar verkfallið byrjaði, stóðu
jxeim til boða nýir samningar með 7% hækkun á kaupi.
Kommúnistar fengu að ráða því, að þessu boði var hafnað
og staðið í verkfalli i sex vikur samfleytt. Þá var loks
samið — um 10% kauphækkun. Afkoma verkamanna varð
lélegri það ár en ef þeir hefðu samið strax um 7 % hækkun
og notið hennar óslitið, án verkfalls. I ofanálag fengu þeir
svo verðbólgu----og vinstri stjórn.
Það er auðséð, að kommúnistar vilja leika sama leikinn
nú — og verkamenn eiga að borga þeirra gaman.
Lauk landsprófi í gær —
las undir það fyrir 30 árum.
Rætt við landsprófskandítatinn
Stefán Bjarnason yfirverkfræðing
Ríkisútvarpsins.
Stefán Bjarnason á lokasprettinum í landsprófinu — 200
spurningar og 2 ritgerðir í landafræði.
Landspróf hefir staðið yf-
ir að undanförnu og lauk í
gær með prófi í landafræði.
Hér í bænum fór það fram
í ýmsum gagnfræðaskólum
og meðaf þeirra, sem þreytt
viðtal
dag§in§
hafa prófið í Gagnfræða-
skóla Vesturbæjar, eru
feðgar tveir, Helgi Stefáns-
son og faðir hans Stefán
Bjarnason yfirverkfræðing-
ur Ríkisútvarpsins.
þetta bara fyrir sjálfan mig
til að kynnast af eigin raun
þessu prófi, sem oft hefir
verið um rætt, og líka mér
til gamans að sjá, hvað
tylldi í manni 31 ári eftir að
maður las undir og þreytti
hliðstætt próf í 2. bekk
gagnfræðaskólans.
— Hvernig hefir gengið?
Mér sýndist þið hafa kapp-
nóg að gera í landafræðinni
í morgun.
— Mér finnst aberandi,
hvað prófin eru viðamikil.
Landafræðiprófin í morgun
hljóða hvorki meira né
minna en upp á 200 spurn-
ingar og tvær ritgerðir að
auki, og þessu átti að ljúka
á 3 tímum. Það er reyndar
einn kostur á svona prófum,
sem koma alls staðar við, að
það hlýtur að vera auðvelt
t. d. fyrir fullorðna að gutla
í mörgum spurningum, gef-
ur fleiri tækifæri. Úrslit
koma ekki fyrr en eftir 2—3
vikur, en eg þykist vera
nokkurn veginn viss um að
komast í gegn. Þó að eg
fengi lélegt í „kjaftafögun-
um“ (sögu, landa- og nátt-
úrufræði), þá hefi eg þó allt-
af yfir 9 í stærðfræði og
sæmileg í tungumálum til að
fleyta mér í geng.
— Telurðu prófið sann-
gjamt sem mælikvarða á
raunhæfa þekkingu nem-
enda?
— Það er eins og eg sagði,
bæði of viðamikið fyrir ekki
eldra fólk, 15 ára unglinga,
og furðulítill hluti af því er
lífrænn fróðleikur. Það er
allt of mikið spurt um atriði,
sem litlar eða engar líkur
eru til að verði þessu fólki
veganesti í lífinu og hlýtur
því að fara inn um annað
eyrað og út um hitt, ef það
kemur hvergi að notum
nema á þessu prófi. Það sýn-
ist vera alger óþarfi og raun-
ar hlálegt að tungumálapróf
skuli vera í því falið að tína
til afkáraleg atriði úr mál-
fræði og hljóðfærði, alls
staðar verið að búa til gryfj-
ur til að láta unglingana
detta í, aukaatriði eru gerð
alltof þýðingarmikil.
— Hvaða dæmi vildir þú
nefna úr einstökum náms-
greinum?
— Eg hefi safnað saman
prófverkefnum og ætla að
Framh. á bls. 10.
Þeir hafa setið í sömu
stofu í öllum prófunum
þangað til í gær, þegar
fréttamaður og ljósmyndari
Vísis komu í heimsókn í
prófið í vesturbæjarskólan-
um, þá sat faðirinn þar með
fangið fullt af landafræði-
spurningum, en sonur hans
var þá allt í einu kominn í
Austurbæinn og þurftum' ið
að bruna alla leið austur í
Brautarholt til að geta tekið
mynd af honum, í Gagn-
fræðaskóla verknáms.
— Eg ætlaðist alls ekki til
að blöðin færu að gera sér
mat úr þessu uppátæki
mínu, en það er nú bara svo
komið, að fjöldi fólks mér
óviðkomandi talar um þetta
í tíma og ótíma, sagði Stefán
Bjarnason, þegar fréttamað-
ur hitti hann að máli að
loknu prófi í gær. Eg gerði
Lengst af hafa þeir feðgar setið saman í stofu í prófinu, en
við þurfum að fara lengst austur í bæ til að ná mynd af
syninum: Helgi Stefánsson.