Vísir - 07.06.1961, Síða 9

Miðvikudaginn 7. júní 1961
9
/i»j
Viðreisnin var vel á
veg komin9 en nú er
að henni vegið.
Eftir Gunnar Thoroddsen fjármálaráðherra.
Nú, þegar niðurrifs-
öflin í flokkum Fram-
sóknar og kommúnista
reyna aS steypa nýrri
verÖhækkunarholskeflu
yfir þjóðina, undir yfir-
skini umhyggju fyrir lífs-
kjörum fólksins, spyrja
ábyrgir og þjóShollir Is-
lendingar, hvaS um viS-
reisnina verSi.
15 mánaða reynsla
Þær efnahagsaðgerðir, sem
hafnar voru fyrir rúmu ári,
miðuðu að allsherjarvið-
reisn atvinnulífs og fjárhags
þjóðarinnar. Eftir 15 mán-
aða reynslutíma er nú rétt
að skoða árangurinn af
nokkrum þáttum viðreisn-
arinnar.
Afnám uppbóta og
styrkja. — Eitt gengi,
retí gengi
Fyrsta atriðið var að af-
nema hið flókna og hvim-
leiða kerfi Uppbóta og
styrkja til atvinnuveganna,
með margföldu gengi, gjald-
eyrisbraski og spillingu, en
skrá í þess stað rétt gengi,
eitt og sama gengi fyrir alla.
Árangurinn hefur ekki
látið á sér standa. Svartur
markaður með erlendan
gjaldeyri er að mestu horf-
inn. Nú gerist það alla daga,
sem áður var fátítt, að fólk
kemur í bankana með er-
lendan gjaldeyri til þess að
skila honum við skráðu
gengi, í stað þess að selja
hann fyrir yfirverð þeim er
bezt bauð á bak við tjöldin.
Gjaldeyrisstaðan batn
aði um 240 millj.
árið 1960
Gjaldeyrisvarasjóður
orðinn 132 millj.
Undirstöðuatriði í allri
viðreisninni var að rétta
gjaldeyrishalla þjóðarinnar.
Árum saman hafði þjóðar-
búið verið rekið út á við
með halla, sem nam að með-
altali um 200 milljónum á
árd.
Hér hafa á einu ári orðið
undraverð umskipti. Gjald-
eyrisstaða bankanna batnaði
um 240 milljónir á árinu
1960.
Tdl þess að gera mögu-
lega lækningu gjaldeyris-
sjúkleikans, borga erlendar
lausaskuldir og gefa verzl-
unina frjálsa, var tekið
gjaldeyrislán hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum og Ev-
rópusjóðnum. Nema þau 'án
526 millj. króna. Nú er svo
komið, að ísland átti í er-
lendum gjaldeyri í apríllok
658 millj. kr. — getur þvi
hvenær sem er greitt upp
þessi erlendu lán og á að
auki gjaldeyriseign, gjald-
eyrisvarasjóð að upphæð
132 milljónir króna.
Á þessari braut verður að
halda áfram. Öruggur gjald
eyrisvarasjóður er ómiss-
andi undirstaða undir
traustu atvinnulífi, stöðugri
vdnnu, frjálsri verzlun og
framförum, — og ekki sízt
hjá þjóð, sem býr við jafn
áhættusaman aðalatvinnu-
veg og við íslendingar, þar
sem aflasæld og aflaleysi
skiptast svo oftlega á.
Ef þjóð á að búa við
traustan og heilbrigðan
efnahag, þarf hún að eiga
gjaldeyrisvarasjóð, sem nem
ur a. m. k. 25—30% árlegs
innflutnings. Það þýðir, að
íslendingar þyrftu, ef vel
ætti að vera, að eiga um 700
millj. í slíkum varasjóði.
Lánin byggjast á
sparifé
Önnur meginundirstaða
undir öruggri atvinnu og
framförum er vaxandi spari
fé. Þegar kvartað er yfir
því, að erfitt sé að fá lán í
bönkum til æskilegra fram-
kvæmda, verða menn að
gera sér ljóst, að það er
fyrst og fremst sparifé
landsmanna, sem verdð er að
lána út. TTil þess að mögu-
legt sé að leysa lánsfjár-
þörfina, verður sparifé að
aukast.
Soariféð jókst um 353
millj. á einu ári
Sparifjáreigendur urðu
verst úti allra landsmanna
af völdum verðbólgunnar.
Þeirra hag þurfti að bæta,
og að örva sem mest spari-
fjársöfnun í landinu. Þetta
var edn af aðalástæðum
vaxtahækkunarinnar. Sú
ráðstöfun, ásamt vaxandi
trausti manna á því að verð-
bólgan væri stöðvuð, hefur
orðið til þess að sparifé, að
frátöldum ávísanabókum,
jókst um 353 milljónir á síð-
asta ári, meira en nokkru
sinni fyrr á einu ári.
. . Gunnar Thoroddsen,
fjármálaráðherra, mun
rita vikulegar greinar
fyrir Vísi um þjóðmál og
birtist hin fyrsta þeirra
hér í dag.
Frjáls verzlun tryggir
neytenduir. beztar
vörur og hagkvœm-
ast verð.
í stað innflutningshafta
og leyfisveitinga fyrdr smáu
og stóru var tekin upp frjáls
verzlun, og innflutnings-
skrifstofan lögð ndður, til
mikdls sparnaðar fyrir þjóð-
ina. Frjáls verzlun tryggir
framar en höft og hömlur
beztar vörur og hagkvæm-
ast verð fyrir neytendur. En
frjáls verzlun getur því að-
eins haldizt, að gjaldeyris-
ástand þjóðarinnar sé í lagi.
Beinir skattar almenn-
ings lœkkaðir.
Fjölskyídnbœtur og
ellilaun hœkkuð.
Skattakerfinu hefur verið
gjörbreytt með afnámi og
lækkun hinna beinu skatta,
sem komið hafa harðast nið-
ur á launamönnum. Fjöl-
skyldubætur voru lögleidd-
ar í stórum stíl, til þess að
bæta kjör barnafólksins. —
Ellilaun' gapila fólksins
hækkuð verulega.
Örugg, hófleg skref —
eða heljarstökk.
Viðreisnin öll miðar að
því að skapa þann trausta
grundvöll, að lífskjör fólks-
ins batni með öruggum,
hóflegum skrefum á ári
hverju. Stjórnarandstæðing-
ar vilja heljarstökk, sem
hlýtur að leiða til banvænn-
ar byltu.
Nú er vegið að viðreisn-
inni, krónunni ógnað, reynt
,að leggja í rúst þær umbæt-
ur, sem orðið hafa á undan-
förnum fimmtán mánuðum.
Allt þetta vilja ráðamenn
Framsóknar og kommúnista
feigt. — En tilræðum þeirra
munu stjórnarflokkarnir
mæta með þeim ráðstöfun-
um sem nauðsynlegar telj-
ast til þess að tryggja
framhald beirrar viðreisnar,
sem farið hefur vel af stað
og borið ríkulegan ávöxt á
fyrsta ári.
Frá fundi Kennedy og de GauIIe.
LOFTLEIDUM FORÐAÐ
FRÁ gjaldþroti.
Stjórn Loítleiða boðaði
blaðamenn á sinn íund í
gær vegna stöðvunar verk-
fallsmanna á millilanda-
flugi og í tilefni bráða-
birgðalaga, sem ríkis-
stjórnin hefur sett um að
aflétt skuli hömlum á flugí
.milli landa.
' Formaður stjórnar Loftleiða,
Kristján Guðlaugsson hrlm.,
hafði orð fyrir stjórnini og
kvað nauðsynlegt að gera al-
menningi grein fyrir málavöxt-
um, þar eð eitt dagblaðið,
Þjóðviljinn, hefði rangtúlkað
málstað flugfélaganna. Taldi
hann, að ef flugið hefði stöðv-
ast þó ekki væri nema 2 vikur,
hefði það kostað Loftleiðir alla
flutninga útlendra farþega
milli heimsálfanna, það sem
eftir væri sumars.
— Það eru tveir menn, sem
vinna að afgreiðslu á benzíni
og olíu handa flugvélum okkar,
sagði Kristján. Og þeir vinna
sem verktakar á vegum Olíu-
verzlunarinnar í ákvæðisvinnu,
en samkvæmt 3. grein félags-
samþykktar Dagsbrúnar mega
þeir ekki vera í félaginu, og
eru þó skráðir félagar. Það
væri ekki rétt að gefa-upp laun
manna, sem vinna þetta verk
hjá Olíuverzluninni, en þeir
hafa miklu hærra kaup en
venjulegir verkamenn. Stjórn
Dagsbrúnar hefir ekki heimild
til að banna þeim að vinna. Þá
er annar flokkur manna, sem
vinna við fermingu og afferm-
ingu véla, hreinsa þær og flytja
vistir út í þær. Þeir vinna í
vöktum og hafa kaup sam-
samkvæmt vaktavinnutaxta
Dagsbrúnar, en njóta auk þess
þeirra fríðinda að fá fatnað hjá
félaginu, sem nemur nokkurri
upphæð, umfram venjulega
verkamenn.
— Við höfum allt sl. ár flog-
ið til Keflavíkur, um 40% af
lendingum hafa farið þar fram.
Sá flugvöllur es í mörgum
hreppum og afgreiðsla flugvéla
þar á annarra gvæði en Dags-
brúnar. Nú vill Dagsbrún
hindra vinnu þessarra manna.
Það er hrein lögleysa og of-
beldi. Sumarið er okkar mesti
annatími. Nú í júní er í fyrsta
sinn í sögu félagsins full bók-
un erlendra farþega í vélar
okkar bæði að austan og vest-
an. Við höfum getað ráðstafað
fram að þessu, en ástæða er til
að ætla, að ef deilan harðnaði,
myndu verkfallsmenn hafa í
frammi tilburði til að torv^lda
ráðstafanir félagsins. Af þéssu
myndi stafa ólýsanlegt tjón og
álitshnekki fyrir þjóðina alla.
Þetta hlýtur öllum að vera
mætavel ljóst og því fögnum
við bráðabirgðalögum ríkis-
stjórnarinnar, þau voru óum-
flýjanleg, hvernig sem á málin
er litið. Ella hefði félagið lík-
lega orðið gjaldþrota á stutt-
um tíma.