Vísir - 04.01.1962, Qupperneq 4

4
V í S I R
Fimmtudagur 4. janúar 1962
Brazilía og Venezuel?
mikil framtíðarlönd.
Rætt við Kristfán Einars-
son forstjóra.
Nokkru fyrir jól hitti eg
gamlan kunningja, — Krist-
ján Einarsson forstjóra —
nýkominn heim frá Suður-
Ameríku, að lokinni skammri
dvöl þar og erindisrekstri,
og mæltist eg til þess, að
hann segði mér eitthvað frá
þessu ferðalagi til birtingar
í Vísi —- þótt eg kanske
kæmi ekki viðtalinu að strax.
Lét Kristján til leiðast, að
gera mér nokkra úrlausn, og
skrapp eg til lians síðar og
spurði hann um ferðina.
— Þetta mun vera önnur
ferS þín til Suður-Ameríku-
landa?
— Já, fyrir 10 árum fór
eg til Brazilíu og annara
landa þar og dvaldist þá
á þriðja mánuð þar í lönd-
um. í þeirri ferð var gerður
fyrsti vertelunarsamningur-
inn milli fslands og Brazilíu
og var hann úndirritaður fyr-
ir íslands hönd af Thor
Thors, ambassador íslands í
Washington, en hann er og
ambassador íslands í Brazi-
líu og Argentínu.
Enginn
kynþáttarígur.
— Hvað vakti sérstaklega
athygli þína í Brazilíu við
þessi fyrstu kynni?
— Það var að sjálfsögðu
margt, og gat eg t. d. ekki
komizt hjá því að verða þess
var í öllu, að þarna var eng-
inn kynþáttarígur. Þjóðin er
að stofni til portúgölsk.
Hinir portúgölsku landnem-
ar blönduðust Indíánunum,
sem þar voru, og dökka
kynstofninum, sem fluttist
þangað frá Afríku. Portú-
galsmenn gerðu það blátt á-
fram að stefnumáli, að slík
blöndun ætti sér stað. Til-
gangurinn var að þjóðin yrði
hvít. Um þetta mál mætti
margt segja, en þessi blönd-
un hefir tekizt allvel og
kynþáttarígur er þajrna því
ekki mein eins og í þeim
löndum, þar sem þróunin
varð öll önnur og leiddi til
kynþáttakúgunar, sem margt
illt hefir af leitt og enn tefl-
ir framtíð heilla landa í
hættu.
— Hver var þá forseti
Brazilíu?
— Það var Vargas, hinn
mikilhæfasti maður. Hann
var einmitt endurkjörinn
forseti meðan eg dvaldist
þar. Eg man að þá var talið.
að þeir væru læsir og skrif-
andi, sem gætu krossað við
nafnið sitt og það var 60%
þjóðarinnar, sem þannig var
talinn skrifandi. En öllu
hefir fleygt ótrúlega fram.
Alþýða 'manna er að mann-
ast og menntast og fram-
farir eru miklar. Er nú álitið
að mikill meiri hluti þjóðar-
innar sé læs og skrifandi. Og
er talað er um hve mikill
hluti þjóðarinnar sénúlæs og
skrifandi er miðað við annað.
Og er nú lögð mikil áherzla
á alþýðufræðslu, en allt
krefst síns tíma.
Fiskverkun verður
að vanda.
— Hvað viltu segja um
veðráttu, m. a. með tilliti
til saltfisksins, sem SÍF sel-
ur þangað?
— Hitinn er lítt þolandi
á láglendi, en hafa ber í huga
að landið er víðáttumikið,
teygist langt til suðurs, og
uppi á hálendinu er miklu
svalara. f Sao Paulo er
vanalega 10 stigum svalara
en í Río, sem er við sjó
frammi, en auk þess er rak-
inn í loftinu mikill og minnst
fjórum sinnum meiri en hér.
Veldur hinn mikli raki lofts-
ins miklu hvernig fiskurinn
okkar heldur sér og geymist,
er hann er þangað kominn.
Ættu menn að geta skilið
hve mikils virði það er, að
vanda sem mest til verkun-
ar og mats á fiski, sem á að
fara til hitabeltislanda. Eg
minntist á 'hve stórt land
Brazilía er. Það er norðan til
sem heitast er, sunnar er
svalara og lífsskilyrði betri.
Oft eru þurkar mánuðum
saman, en svo „rignir líka
þegar rignir“. Þegar eg
kom til Río hafði ekki rignt
þar í 5 mánuði, en nóttina
eftir að eg kom gerði geysi-
legt úrfelli og var meiri gleði
yfir því í hugum manna að
eg held, en í hugum íslenzks
sveitafólks, þegar bregður til
þurks eftir að óþurkar
hafa gengið. En kannske er
þetta eitthvað líkt4
N 1
Nýja höfuðborgin
Brazilía.
— Vandamálin í Brazilíu
eru sögð mörg?
— Já, en þá sögu er víða
að segja. Eitt þeirra.er, að
fólkið þyrpist til borganna
og er svo í fjölda landa.
Iðnaðurinn vex geysi ört.
— Komstu til hinnar nýju
höfuðborgar — Brazilíu?
— Nei, en við flugum yfir
hana, Hún er 1000 metra
yfir sjávarmál og loftslag
heilnæmt. En hér er um risa-
fyrirtæki að ræða og fé
skortir til framhalds fram-
kvæmda. Embættismenn
hafa verið tregir til að setj-
ast þar að og hafa krafizt
30% launahækkunar. En
vissulega var í þetta ráðizt
af miklum stórhug og von-
andi rætist draumur þeirra
djörfu hugsjónamanna, sem
hrundu þessum framkvæmd
um a!f stað.
Skýjakljúfarnir tveir — táknmynd borgarinnar.
Kristján Einarsson.
ýtarlega . skýrslu til SIF,
en eg get getið þess hér, að
viðskiptasamningur íslands
við Brazilíu er mun hag-
kvæmari en hinna fisk-
framleiðsluþjóðanna. Og
þess vil eg geta, að ambassa-
dor okkar fylgdist jafnan
gaumgæfilega með fram-
vindu mála í Brazilíu.
Ferð til
Venezuela.
— Hvernig gekk að selja
saltfiskinn?
— f þessari ferð seldum
Fallandi
gjaldmiðill.
— Viltu segja eitthvað
frekara um sum þeirra
atriða, sem við höfum vikið
að í þessu rabbi?
— Við minntumst á fram-
farirnar. Víst hefir mikil
uppbygging átt sér stað á
því 10 ára tímabili, sem við
minntumst á, stórkostlegar
framfarir á ýmsum sviðum.
Þóhefir dregið mjögúr öllum
viðskiptum Brazilíu við önn-
ur lönd á þessum tíma, enda
hefir gjaldmiðill landsins
lækkað ár frá ári. Fyrir 10
árum jafngiltu 50 cruzeiros
1 sterlingspundi, í haust
1000 og allt upp í 1050 fyr-
ir vissar greinar innflutn-
ingsins, Mestar breyting-
arnar urðu eftir að Qua-
dros forseti, hinn mikilhæf-
asti maður, lagði niður völd,
en valdalaus forseti tók við
og er nú ótryggt ástand að
ýmsu leyti og verkar lam-
andi á viðskipti. Um fisk-
sölumálin hefi eg rætt all-
við allan þann saltfisk,
sem við þurftum að selja.
— Þú hefir ekki skotizt
í heimsókn til Fidels Castro
á Kúbu?
— Nei, en eg heimsótti
Venezuela í fyrsta sinn í
þessari ferð. Á síðustu árum
hefir selzt nokkurt magn af
íslenzkum saltfiski til Vene-
zuela og hefir útflutningur
smátt og smátt aukizt og
nam 300 tonnum á sl. ári.
Norðmenn selja allmikið af
fiski til Venezuela, en sölur
þeirra hafa staðið í stað síð-
an við hófum fisksölu
þangað.
— Venezuela er títt í frétt-
um á þessum síðustu og
verstu timum og vildi eg nú
biðja þig að klykkja út með
því að segja okkur dálítið
frá landi og þjóð.
Fjöldi tungumála
í Iandinu.
— Það get eg gjarnan,
en verð auðvitað að stikla
á stóru.
Venezuela byggja um 8
milljónir manna. Flestir eru
af spænskum uppruna, en
einnig margir af portúgölsk-
um, ítölskum, þýzkum og
slavneskum uppruna. Ægir
þarna saman ýmsum tungu-
málum, en hið opinbera mál
landsins er spænska. Höfuð-
borgin er Caracas, er í stór-
um dal um 1000 metra yfir
sjávarmáli, og loftslag þar
ótrúlega svalt, þegar haft er
í huga, að miðjarðarbaugur
liggur um landið. Meðalhiti
í Caracas er 27—30 stig á
C. og nokkuð jafn allt ár-
ið, en raki í lofti allmiklu
meiri á sumrin en veturna.
Loftslag í Caracas mun ekki
ósvipað því sem er í Sao
Paulo. Flugvöllurinn er ná-
lægt ströndinni og þar verða
flestir alvarlega varir við
hitann og kvíða þeir, sem
til þekkja, fyrir að standa
þar við, þótt ekki sé nema
skamma stund. íbúunum í
Caracas hefir fjölgað úr 200
þús. 1936 í 1.5 milljónir.
Ein glæsilegasta
borg heims.
— Caracas er sögð mjög
glæsileg borg?
— Hún 'er talin meðal
glæsilegustu borga heims,
byggð eftir nútíma kröfum
með breiðgötum og fögrum
torgum, en andstæður ■ í
byggingum og aðbúð íbú-
anna þær mestu, sem hægt
er að finna. Um 2/3 íbúanna
búa í vistlegum íbúðum og
jafnvel skrauthýsum marg-
ir i nýrri hluta borgarinnar,
en hringinn í kring er svo
gamli bærinn með kofum,
og þr: -na er 1/3 íbúanna.
um og gömlum blikkkössum.
Sumir eru opnir á annari
Framh á bls. 5.