Vísir - 05.07.1962, Side 7

Fimmtudagur 5. júlí 1962.
VÍSIR
7

Þegar litli snáðinn neitar
■þVERMÓÐSKA verður ekki
” þoluð“, segja foreldrarnir
og síðan reyna þau að kúga
þarnið til hlýðni með hótunum
og refsingum.
Foreldrar sem þannig fara að
eru ekki að hugsa um barnið sitt
eða uppeldi, þeir hugsa ein-
göngu um sjálfa sig. Það særir
þau, að lítill kútur eða hnáta
skuli leyfa sér að andmæla þeim
og hafa sína eigin skoðun og
vilja á hlutunum.
^yiÐ skulum líta inn á rakara-
' stofu í bænum. Allmargir
sitja þar og bíða eftir að
komast að, þegar maður einn
kemur inn með fjögurra ára
gamlan son sinn, Nonna. Faðir-
inn tekur sér sæti, en Nonni
Iitli gengur um stofuna og er í
góðu skapi. Allir eru góðir við
hann, brosa til hans og tala við
hann. Nonni litli Ijómar af á-
nægju og gerir sér dælt við
sumt fólkið.
En svo er röðin komin að hon
■ um. Rakarinn tekur borð og Iegg
ur það yfir armana á rakara-
stólnum og segir við drenginn:
— Seztu upp vinurinn.
’C’N nú er það þessi litli kútur
sem neitar að hlýða. Nú
byrja fortölur og skipanir á víxl.
Pabbinn kemur og segir: —
Hvað á þessi óþekkt að þýða?
Villtu setjast upp undir eins.
— Nei, svarar sá litli. Eftir
dálítið þref, reiðisvip og tilboð
föðurins um að gefa drengnum
brjóstsykur situr enn allt við-
það sama. Þessi litli þjóðfélags-
borgari neitar statt og stöðugt
að setjast upp í rakarastólinn.
Loks brestur föðurinn þolin-
mæðina og hann tekur strákinn
og setur hann upp í stólinn með
valdi. En sá litli brýzt um á hæl
og stekkur niður úr stólnum
hinum megin. Nú hefst glíma,
faðirinn tekur Nonna aftur og
setur hann í stólinn. — Við
skulum bara halda honum —
og rakarinn reynir að hjálpa til
um leið og hann kemur með raf-
magnsklippurnar.
En strákurinn brýzt þeim
mun meira um, öskrar og grenj-
ar og hristir höfuðið svo að það
er ekki viðlit að hægt sé að
klippa hann. Faðirinn slær til
hans en það hefur þau áhrif að
drengurinn fer að gráta. .Þegar
drengurinn fer að gráta hefur
hann unnið sigur. Faðir hans
stendur einn uppi með hann.
en allir umhverfis horfa á dreng
XTÚ er ekki um annað að gera
' fyrir föðurinn en að gefa
eftir. Hann segir með annarleg-
um rómi, reiðilegum en upp-
gjafarlegum: — Jæja, Nonni,
við förum þá heim — og þeir
ganga út.
Þeir sem eftir sitja á rakara
stofunni hafa nú fengið um-
ræðuefni. Þrátt fyrir með-
aumkunarsvipinn áðan snúast
viðræðurnar um það hvað upp
elda barna fari aftur. Þau séu
látin sjálfráð. Það þyrfti þó að
taka í hnakkadrambið á svona
Dr. Pierre Halleux.
heim kom hóf hann íslenzku-
nám. Lærði hann málið af sjálf-
um sér og notaði við það Ling-
uaphoneplötur og málfræði Ste-
fáns Emarssonaf prófessors i
Baltimore. Og nú er hann kom-
inn hingað í fyrsta sinn, og er
einn af þeim fáu útlendingum,
sem mæla á íslenzka tungu, er
þeir stíga fæti á íslenzka grund.
Tunguniál Belga
En Pétur Halleux er ekki ein
ungis kominn hingað til þess að
fága tungutak sitt í máli vík-
inganna. Háskóli íslands hefir
boðið honum að halda erindi
og hefir hann kjörið sér sem
efni tungumálavandamál Belga.
Er það í fyrsta sinn sem fyrir-
Iesari frá Belgíu mælir hér í
Háskólanum — og auðvitað
verður fyrirlesturinn fluttur á
íslenzku. Hann hefst á morgun
kl. 5.30 og verður haldinn í 1.
kennslustofu háskólans.
Pétur Halleux Iauk doktors-
prófi frá háskólanum í Liege
árið 1950 og fjallaði ritgerð
hans um málfræði miðalda-
þýzku. Nokkra hríð kennd'
hann menntaskólapiltum þýzku
í Liege, en 1953 hélt hann i
fyrsta sinn til Norðurlanda.
Nam hann við háskólana í Upp-
sölum og Osló í tvö ár. Síðar
kom hann einnig til Kaup-
mannahafnar og knúði dyra í
Árnasafni.
Erindið þangað var að kanna
heimildir um Hraínkötlu og
lesa handrit liennar, en áhuga
hafði Pétur fengið á sögunni.
Sat hann í Árnasafni í tvo mán-
uði og las ísler.zlcar bækur.
— Ástæðan til þess að ég.
hóf íslenzkunámið var fyrst og
fremst sú, segir Pétur, að ég
var skipaður dósent í sænsku
við Liege háskóla 1955, og eins
og vinir mínir í Cambridge rétti
lega sögðu, þá er íslenzkukunn-
átta nauðsynleg, þegar maður
fæst við önnur Norðurlanda-
mál. Auk þess langaði nng til
þess að skrifa ritgerð um
Hrafnkötlu, en að þeirri sögu
dáist ég mjög. Og hið :yrsta
sem ég las á íslenzku var hin
merka ritgerð prófessors Sigurð
Framh. á bls. 10
drengjum og kenna þeim
mannasiði.
En faðirinn gengur áfram
heim á leið í þungu skapi með
snáðann og hugsar að gott vaéri
að hafa einhverjar töflur, sem
fengju svona stráka tjl að
hlýða.
TjÓ þarf þetta ekki að vera
" svona erfitt. Aðalatriðið er
að reyna að skilja sálarlíf barns-
ins. Fyrstu ár bamsins eru
mörkuð af hjálparleysi þess.
Það verður stöðugt að leita til
móður sinnar um hjálp. Smám
saman vex barnið þó upp úr
þessu bjargarleysi og verður
sjálfst’æðara. Með heilbrigðu
barni kemur síðan upp þörfin
á að sýna og sanna hið vaxandi
sjálfsræði sitt. Þegar það finnur
að það hefur sinn vilja, er það
auðvitað óhjákvæmilegt, að það
prófi vilja sinn með því að
vera stöku sinnum og jafnvel
oft á móti foreldrum sínum, í
þessu öðlast það nýja og dýr-
mæta reynslu. — Ég hef vilja,
eða — Ég vil. Ef bamið hélt
áfram að vera þægt og gott, þá
missir það af þessari þýðingar-
miklu reynslu.
TjVERMÓÐSKA og þrákelkni
” þriggja og fjögurra ára
barns er greinilegt einkenni um
þroska þess. Þá ríður á því að
vilji þess sé ekki brotinn á bak
aftur, ef úr barninu á að geta
orðið sjálfstæð persóna. Ef fað-
irinn leikur nú sterka manninn
og flengir eða lemur þvermóðsk
una úr barninu, þá deyðir
hann vaxandi viljakraft barns-
ins. Og sérhver faðir óskar
þess að barnið hans geti staðið
sjálfstætt, þegar það vex upp.
Þetta þýðir þó ekki að bamið
eigi að fá að gera hvað sem
það vill. Nokkur mótstaða for-
eldrana er einmitt nauðsynleg
til þess að vilji barnsins fái að
þroskast og herðast. En þessi
mótstaða ætti að vera efnisleg
og samræmi í henni, án æsings
eða reiði.
TjEGAR barnið neitar að borða
matinn sinn og reynir að
efna til óeirða við matborðið.
þá er það vissulega réttara hjá
móðurinni að taka diskinn þess
burt þegjandi og hljóðalaust
heldur en að reyna að neyða
barnið til að borða. Þá verður
litli óraseggurinn að láta und-
an, því að matinn sinn getur
hann ekki misst. Fari barnið
hins vegar að grenja, þegar
diskurinn er tekinn, þá gerir
móðirin rétt í því að láta sem
hún heyri ekki óhljóðin. Þannig
er auðveldast að kenna börnum
að það e'r óskynsamlegt að neita
að borða.
9&,MÚ,-.0Suóhljóðum barns
þýðir ekkert að svara með
hrópum og fáryrðum, þá hækka
þau sig bara enn meir. Og mun-
ið það að börn sem þrjózkast
ekki einstöku sinnum gætu
varla verið heilbrigð. Þrjózkan
sýnir, svo undarlega sem það
kann að hljóma, að barnið er á
þroskabraut.
TPIL þess að forðast leiðinleg
átök og glímu við barnið
Framh. á bls. 10
ur.
Þannig mælir Belginn
Pierre Halleux á hreinni
og hljómfagurri íslenzku
við blaðamann Vísis. Og
þegar það kemur í ljós,
að Pétur hefir aðeins
dvalizt hér á landi í tvær
vikur rekur blaðamann-
inn í rogastanz og spyr
hvort hér geti allt verið
með felldu, eða hvort
Pétur sé að draga dár að
blaðamanni.
En 1 ljós kemur að hér er
allt með felldu. Pétur er bara
einn af þessum lukkunnar pam
fílum að geta náð valdi á tungu
máli á helmingi skemmri tíma
en flest annað fólk.
Lærði af sjálfum sér.
Úti í Belgíu kennir hann
sænsku við háskólann í Liege.
Svo var það árið 1956, að hann
ákvað að taka þátt í móti nor-
rænna fræðimanna sem haldið
var í Cambridge. Þar hitti hann
fræðimann frá íslandi, Stein-
grím J. Þorsteinsson prófessor.
Við hann segir Steingrímur að
bragði: Norðurlandamálin getur
enginn kennt, nema kunna ís-
lenzku. Pétri var ljóst sann-
mæli þessara orða og þegar
ÞYÐIR
HRAFNKÖTLU
Á FRÖNSKU
— Komdu sæll og
blessaður. Ég heiti Pét-