Vísir - 13.09.1962, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 13. sept. 1962.
9
''ISIR
Með sverð í annarri hendi
„Ég held um sverðið
með annarri hend-
inni og plóginn með
hinni.“
Þannig eru einkunnar-
orð hins mikla leiðtoga
Gyðinga, Davids Ben
Gurions, sem kominn er
í opinbera heimsókn til
íslands.
Og þannig eru þá einn-
ig einkunnarorð þjóðar
hans, sem hefur snúið
að nýju heim til Gyð-
ingalands eftir nærri
2000 ára útlegð og hrif-
ið það með valdi úr hönd
um Araba, reist sér þar
nýtt þjóðfélag með svo
örum framförum, að lík-
ist helzt kraftaverki.
í ísrael eru Gyðingar nú að
rækta upp eyðimerkur og
byggja borgir. Gróðurinn vex,
en allt umhverfis þá eru fjand-
mpnn. Arabaþjóðirnar, sem eru
margfalt fjölmennari en þeir og
hata þá og því hafa Gyðingarnir
orðið að viðhalda hernaðar-
ástandi f landi sínu og vígbúast
um leið og þeir plægja akur-
inn.
Og maðurinn sem kominn er
hingað er hinn mikli foringi
Gyðinga, hinn nýi Móses, sem
leitt hefur þá heim úr herleið-
ingunni. Það var hann sem lýsti
í maf 1948 yfir stofnun sjálf-
stæðs ísraels.
Hann hafði verið forustumað-
ur Zionismans. Hann var meðal
þeirra fyrstu Gyðinga, sem
námu land að nýju í Palestínu,
en gegnum erfiðleika og of-
sóknir hafði hann stöðugt vax-
ið í hlutverki sínu. Þegar að
þvi kom að ísrael yrði sjálf-
stætt kom enginn annar for-
ustumaður til greina.
Síðan veitti hann þjóð sinni
forustu í harðvítugri styrjöld
við Arabana, sem lauk með því
að Gyðingar náðu mestum
hluta Palestínu á sitt vald.
Jgen Gurion hét upphaflega
David Green og var fædd-
ur 16. október 1886 í pólska
bænum Plonsk, sem þá var
hluti af Rússlandi keisaratfm-
anna. Faðir hans hét Avidgor
Green og var lögfræðingur og
einn af fyrstu meðlimum Zion-
ista-hreyfingarinnar. — Hann
sendi son sinn f skóla hreintrú-
aðra Gyðinga í Póllandi. Hinn
ungi piltur hreifst af hugsjón-
um Zionismans og gekk í stjórn
málahreyfingu hans Poalé Zion,
sem varð áhrifamikil víða í
Austur-Evrópu og fylgdi sósfal-
ískri stefnu. Hann starfaði i
Póllandi við útbreiðslustörf, þar
til hann fór úr landi 1906 og
sigldi til Palestínu, sem þá var
hluti af tyrkneska soldánsdæm-
inu. En það var meginhlutverk
Zionismans að Gyðingar skyldu
aftur flytja heim til hins gamla
ættlands síns.
f ísrael hélt hinn ungi mað-
ur áfram störfum sínum í þágu
Zionismans. Hann starfaði sem
landbúnaðarverkamaður í byggð
um í Júdeu og Galileu og varð
stofnandi fyrsta verkalýðsfé-
lags Gyðinga. Bráðlega varð
hann einn helzti forustumaður
verkalýðsflokks Gyðinga og ár-
ið 1910 var hann orðinn rit-
stjóri málgagns flokksins og
undirritaði þá fyrstu grein sína
nafninu Ben Gurion, sem hann
síðar tók upp.
JJann veitti því athygli að
Gyðingar f Palestínu fóru
oft halloka fyrir Aröbum fyrir
dómstólunum og stafaði það
oft af fáfræði þeirra í lögum.
Svo að Ben Gurion ákvað að
leggja stund á lögfræði og gekk
í háskólann í KonstantinopeL
höfuðborg Tyrklands.
Þegar hann sneri heim aftur
frá laganáminu var fyrri heims-
\
Ben Gurion
forustumnð-
ur og læri-
meisturi
Gyðingu
styrjöldin skollin á. Ben Gurion
sá að eina von Gyðinga f land-
inu var að Vesturveldin sigr-
uðu, enda hefur hann ætíð ver-
ið hlynntur vestrænum þjóðum.
Árið 1915 ráku Tyrkir hann úr
landi vegna stuðnings hans við
málstað Vesturveldanna.
Ben Gurion sigldi þá vestur
um haf til Bandarfkjanna. Óðar
en hann var kominn þangað
fór hann að skipuleggja starf-
semi ungra Gyðinga, sem
stefndu að þvf að flytjast til
Palestfnu þegar styrjöldinni
væri lokið og hefja landnám
þar. í Ameríku kynntist hann
konu sinni er starfaði . sem
hjúkrunarkona á sjúkrahúsi i
New York og voru þau gefin
saman í hjónaband í ráðhúsi
borgarinnar.
/4 síðustu árum strfðsins gekk
Ben Gurion f her enska
hershöfðingjans Allenby, sem
vann Palestínu úr höndum
Tyrkja. Um líkt leyti gaf Bal-
four utanríkisráðherra Breta út
yfirlýsingu um að brezka stjórn
in styddi myndun Gyðingarík-
is f Palestínu, en sú yfirlýsing
varð Gyðingum mikil hvatning
að flytjast til landsins helga.
Eftir fyrri heimsstyrjöldina
varð Palestína brezkt verndar-
ríki. Vann Ben Gurion þá að
því að stofna verkalýðssamband
Gyðinga og árið 1930 stofnaði
hann verkalýðsflokkinn eða
Mapai. Þá var hann árið 1933
kosinn í Framkvæmdanefnd
Gyðinga (Jewish Agency), sem
um dyrum. Gerðu þeir tilraun
til vopnaðrar uppreisnar gegn
Bretum árið 1936.
Hófust nú harðvítug átök í
Palestínu. Ben Gurion barðist
fyrir því að Balfour-yfirlýsing-
in um þjóðarheimili Gyðinga
fengist staðfest, ep Bretar
höfðu mikilla hagsmuna að
David Ben Gurion forsætisráðherra ísraels.
inni gegn Þjóðverjum. „Við
munum berjast í styrjöldinni
eins og engin Hvft bók væri
til og við munum berjast gegn
Hvítu bókinni eins og engin
styrjöld sé háð.“
Sumir flokkar Gyðinga vildu
notfæra sér erfiðleika Breta til
þess að neyða þá til að viður-
kenna Gyðingariki, en Ben
Gurion hafnaði slíkum aðferð-
um algerlega. „Við eigum sam-
eiginlegan fjandmann", sagði
hann og hann lagði til við Breta
að stofnaðar væru fjölmennar
hersveitir Gyðinga til þátttöku
í styrjöldinni gegn nazistum.
Bretar neituðu þvf, en féllust
á að sérstakar hjálparsveitir
Gyðinga væru stofnaðar.
Jþegar styrjöldinni var lokið
setti Ben Gurion að nýju
fram kröfur sínar um stofnun
sjálfstæðs Israels og með meiri
krafti en nokkru sinni fyrr,
því að Gyðingaflóttamenn
flúðu Evrópu nú í geysilegum
mæli. Hófst nú harðvítug bar-
átta gegn Hvítu bókinni. Fram-
kvæmdanefnd Gyðinga stofnaði
leyniher „Haganah" sem hóf
öflugan skæruliðahernað gegn
Bretum. Öldurnar risu hátt,
þegar Bretar sökktu flótta-
mannaskipum við strendur
ísraels, en tóku önnur her-
skildi og neyddu þau til að
snúa aftur til Evrópu. En að-
gerðir þeirra komu fyrir ekki.
Gyðingar komust með öllum
ráðum til landsins og ekki leið
á löngu áður en tala þeirra
komst upp í nærri milljón eða
um þriðjung af allri fbúatölu
Palestínu.
Bretar gáfust loks upp á að
halda þessum óróasömu Gyð-
ingum og tilkynntu að þcir
myndu hverfa úr landi með
herlið sitt, hvort sem Gyðing-
ar og Arabar f landinu kæm-
ust að samkomulagi eða ekki.
Málið kom nú fyrir hin ný-
stofnuðu samtök Sameinuðu
þjóðanna, sem samþykktu í
nóvember 1947 að Palestínu
skyldi skipt í sjálfstett Israel
og Arabahluta. Þó skipting sú
sem SÞ samþykktu hefði verið
miklu hagkvtemari en sú skipt-
ing sem Gyðingar sfðar fram-
kvæmdu með valdi, höfnuðu
Arabar henni algerlega.
og plóg í hinni
brezka verndarstjórnin viður-
kenndi sem löglegan aðilja til
að sjá um innflutning Gyð-
inga til landsins. Varð hann
brátt formaður hennar.
lyfú gerðist það uppi í Evrópu,
að Hitler komst til valda
og æðisgengnar Gyðingaofsókn-
ir hófust þar og breiddust sfð-
an út til fleiri Evrópuríkja
Gyðingar ilrðu að þola mikla
neyð og fjöldaflutningar þeirra
hófust til Palestfnu. Fóru Ar-
abar sem voru f meiri hluta i
Palestínu að líta þetta að-
streymi mjög óhýru auga og
fannst þröngt gerast fyrir sfn-
gæta hjá Arabaþjóðunum. Með-
an Ben Gurion var uppi f Lond-
on og vildi fá Breta til að
samþykkja stofnun Gyðinga-
ríkis í Palestínu með fjölda-
flutningum frá Evrópu féll reið-
arslagið, hin Hvíta bók brezka
utanríkisráðuneytisins frá 1939,
sem hafnaði myndun sjálfstæðs
Gyðingaríkis og lagði hömlur á
frekari innflutning Gyðinga til
landsins.
GKÖMMU síðar brauzt seinni
‘ heimsstyrjöldin út.
Þá ákvað Ben Gurion að
Gyðingar skyldu ekki notfæra
sér erfiðleika Breta í styrjöld-
Tjegar sá dagur rann upp, að
Bretar flyttu herlið sitt
brott frá Palestfnu þann 14.
maí 1948 gerðist tvennt sam-
tfmis. Hersveitir allra Araba-
ríkjanna umhverfis, Sýrlands,
Libanon, Irak, Transjórdanfu,
Arabíu og Egyptalands hófu
innrás í Palestínu frá öllum
hliðum og var það ætlun þeirra
að beita ofurefli hervalds til að
þurrka Gyðinga út. En sam-
tímis gerðist það f borginni
Tel Aviv, að Ben Gurion lýsti
yfir stofnun sjálfstæðs ísraels
og það varð fyrsta hlutverk
hins nýja ríkis að verjast inii-
Framh. á bls. 7. '
l Ai - i> i i n
. . J í l t . i 1
*. i \ \ :