Vísir - 24.11.1962, Blaðsíða 5

VI S IR . Laugardag 2á. nóvember 1962.
Hrynjandi«
Framhaid aí Dls. t)
andi lítið ljóð sem heitir Á
Palatínhæð, auk annarra.
□
Cíðasti kaflinn heitir Sonnettur
eftir forminu. Ekki er sonn-
ettuformið þó notað af ströng-
ustu undirgefni við bragarhátt-
inn enda hefur Hannes aldrei
verið bundinn sérstöku formi
heldur búið kvæðum sínum form
jafnharðan og gætt þess vand-
lega að láta það aldrei ná tökum
á efninu. Hér eru athyglisverð-
ustu kvæðin Fenrisúlfur og
Drangey sem fjalla bæði um hið
sama, að hið illa bíði í leynum
en geti brotizt fram fyrirvara-
laust þótt allt sé slétt og fellt á
yfirborðinu. Síðasta kvæði bók-
arinnar þar sem nafn bókarinnar
kemur fram hefur að geyma lyk-
ilinn að þessari bók, Guðinn
Janus á sér tvö andlit og það er
einmitt einkenni á kvæðum þess-
arar bókar. Hið innhverfa og hið
úthverfa, samanslungið í eina
hnitmiðaða mynd.
Kvæðin eru sprottin úr far-
vegi hins sameiginlega lífs okk-
ar allar er byggjum miðja 20.
öldina — eða éins og hann seg-
ir sjálfur f síðasta kvæðinu
Guðinn Janus:
JTannes Pétursson hefur enn
birzt okkur f nýju gervi.
Ég vil undirstrika það sem ég
hef sagt einhvers staðar áður að
Ijóð eru lengi að eignast sína
endanlegu mynd í huga þess sem
les þau. Ég mundi samt vilja
nefna þessa bók beztu bók
Hannesar Péturssonar. Hún sver
sig fremur í ætt hinnar fyrstu,
kvæðin eru agaðri og fastmót-
aðri kvæðunum í í sumardölum.
Þau eru líka alvarlegri og al-
heimslegri. Það eru önnur vanda-
mál sem leita á höfundinn. Kafl-
inn Söngvar til jarðarinnar f í
sumardölum má ef til vill kallast
hliðstæða við fyrsta kafla þess-
arar bókar en í raun og veru er
það næsta hæpin flokkun svo ó-
lík sem öll viðhorf og framsetn-
ing er. Einkenni þessarar
nýju bókar er hin mikla dýpt
kvæðanna, knappt form og ögun
í málfari. Hvergi örlar á minnsta
málskrúði og óþarfa vaðli sem
svo mörg skáld falla fyrir. Loks
er svo' það að Hannes skiptir sér
ekki af þvf hvað falla muni les-
endum f geð. Hann heldur ó-
trauður sína leið og það bendir
til þess að hann muni enn vaxa
sem skáld. Eigum við þó ekki
mörg núlifandi skáld sem standa
honum jafnfætis nú eftir að þessi
síðasta bók hans kom út.
Um skynjun mína fellur hin hljóða en hraða
hrynjandi þess sem er til. Berst mér í senn,
einum kliði, hrynjandi stundar og staða.
Stefna —
Framhald at bls 1
í október 1961 voru umræður
og skrif um bandalagið enn á
frumstigi hér. Þá hélt Sjálf-
stæðisflokkurinn landsfund í
Reykjavík og segir þar í ályktun
þess fundar:
„Þjóðir Vestur Evrópu, sem
íslendingar hafa frá fornu fari
haft mest og bezt viðskipti við,
efla nú mjög samvinnu sína í
efnahagsmálum, og er íslandi
brýn nauðsyn á að slitna ekki
úr tengslum við þá þróun. Þess
vegna ber að leitast við að
tryggja aðild olckar að Efnahags
bandalagi Evrópu, án þess að
undirgangast samningsákvæði,
sem hér geta með engu móti
átt við“.
Bjarni Benediktsson hélt ræðu
á landsfundinum, þar sem hann
drap á afstöðuna til EBE, sagði
hann orðrétt:
„Efnahagsbandalag Evrópu,
sexveldin, hefur nú þegar styrkt
svo aðstöðu sína með ótrúlega
skjótum framförum og almennri
velmegun, er skapast fyrir sam-
eiginleg átök og stóran markað,
að aðra fýsir til samvinnu við
það. Sennilega geta íslendingar
með engu móti tryggt sér örari
umbætur á lífskjörum né trygg-
ari grundvöll fyrir efnahag sinn
en með því að gerast aðili
bandalagsins. En málið er ekki
svo einfal’t. I Rómar-samningn-
um, stofnskrá bandalagsins, eru
ýmis ákvæði, sem eru skynsam-
leg frá sjónarmiði þeirra þjóða,
sem búa í þéttbýlum, fullnýttum
löndum, en skapa mikinn vanda
fyrir fámenna þjóð, sem Iifir
í stóru, lftt nýttu landi. Af þeim
sökum getur skilyrðislaus aðild
íslands að þessu bandalagi ekki
komið til mála. Og hætt er við,
að skilyrðin verði svo mörg og
skapi slík fordæmi, að aðrir að-
ilar eigi erfitt með að una þeim.
En með þvf að hafna samstarfi
við bandalagið missum við ekki
einungis af möguleikunum til
bættra lífskjara og aukins örygg
is, er því kynni að vera sam-
fara, heldur mundum við eiga
á hættu, að við misstum markaði
okkar í þessum löndum. Af því
yrði óbætanlegt tjón. Kommún-
istar horfa ekki í það, til
að einangra okkur fyrst og
hrekja okkur síðan í faðminn á
sínum austrænu húsbændum.
Þar af kemur hiklaus andstaða
þeirra ekki einungis gegn aðild
okkar að Efnahagsbandalaginu,
heldur og samstarfi við það.
Öllum öðrum er ljóst, að hér
er um mikið vandamál að f jalía,
e. t. v. hið mesta af mörgum
stórum, sem okkar kynslóð hef-
ur þurft áð Ieysa úr. Hér riður
mjög á að rétt sé á haldið og
aflað sé skilnings á sérstöðu
okkar, þannig að við komumst
í eitthvert það samstarf eða sam
band við þettn bandalag, að
hagsmunir okkar verði ekki fyr-
ir borð bomir. Enn er of snemmt
að segja með hverjum hætti
þetta verður bezt gert, m. a.
s. hvort það er yfirleitt fram-
kvæmanlegt. Til þess að það
verði kannað, verður vafalaust
fyrr eða síðar, þegar tímabært
þykir, að taka upp samninga við
bandalagið. Vil ég um það segja
það eitt, að jafn fráleitt væri að
hafna umleitunum fyrirfram eins
og að fullyrða, að þær muni
Ieiða til aðgengilegrar lausnar.
Hyggilegast verður að fylgjast
náið með athugunum og samn-
ingum annarra og mest éftir
framvindu þeirra, hvenær tíma
bært sé að kanna til úrslita,
hvort við getum fengið aðgengi-
Ieg kjör“.
í september 1961, héldu ungir
Sjálfstæðismenn þing á Akur-
eyri og þar var gerð eftirfarandi
ályktun um afstöðuna til EBE:
Þingið telur rétt, að ísland
æski um upptöku I Efnahags-
bandalag Evrópu, svo að unnt
sé að fá sem gleggstar upplýs-
ingar og viðræður um réttindi
og skyldur vegna slíkrar upp-
töku. Síðan skuli metið hvort
æskilegt sé að óska aðildar að
þessu bandalagi".
í öllum þessum yfirlýsinguir
kemur skvrt fram að Sjálfstæðis
menn vildu þegar i 'upphafi fara
varlega í sakirnar, kynna sér
málið og hefja viðræður. Að
þeir hafi heimtað aðild þegar í
stað er að sjálfsögðu fráleitt.
CYSTílNN AFNCIT-
AR KOMMÚNISTUM
Eysteinn Jónsson, for-
maður Framsóknar-
flokksins, hélt ræðu um
Efnahagsbandalagið á
Alþingi í gær. í þeirri
ræðu sinni „varaði liann
stjórnarflokkana við að
drótta því að Framsókn
arflokknum að afstaða
hans mótaðist af vilja og
afstöðu kommúnista“.
„Ég vára alvarlega við því,“
sagði Eysteinn orðrétt, „að
draga þetta mál niður á allra
lægsta stig, með því að haida
því fram, að við viijum tolla-
og viðskiptasamning, af því að
kommúnistar vilja það. Það má
ekki reka þann áróður, að við
drögum okkar ályktanir eftir
því hvemig hin pólitíska af-
staða er.
Allir þekkjum við öfgar og
ofstæki kommúnista, og allir
vitum við, að þeir mundu vera
óðir talsmenn þess að fsland
gengi f Efnahagsbandalagið, ef
það væri bandalag Austur-Ev-
rópu-ríkjanna.“
í þessum athyglisverðu orð-
um kemur fram viðurstyggð
formanns Framsóknarflokksins
á því að vera bendlaður við
kommúnista, enda „gerir hann
sér grein fyrir öfgum og of-
stæki" þeirra.
Ekki er ástæða til að efast
um meiningu formannsins, en
einmitt þess vegna eru orð hans
ekki aðeins athyglisverð held-
ur og furðuleg yfirlýsing því
á sama tíma Iætur hann flokks
menn sína hafa fullt og einlægt
samstarf við þessa öfga- og of-
stækismenn, í þeirra alkunnu
aðgerðum á ASÍ-þinginu.
Það er gott að hafa tungur
tvær og tala sitt með hvorri.
Prestar —
Framh. af bls. 1.
sem hefur það hlutverk að at-
huga hvernig hentast sé að
haga kirkjubyggingum í Rvfk
og staðsetja þær. Séra Jón Þor-
varðarson, sem er formaður 5
manna nefndar safnaðarráðsins
sem áður var nefnd, var af þess
hálfu tilnefndur í 3ja manna
nefndina, sem bærinn stendur
að, en auk hans eru í nefnd-
inni dr. Þórir Kr. Þórðarson, til
nefndur af hálfu borgarstjóra
og' dL '“'Berijáfffin Eiríksson,
bajn'kástjð'rí’1 "tiM'éfridur af bisk-
upi.
I fyrrakvöld var síðan hald-
inn fundur £ safnaðarráði og
var skipting prestakallanna enn
á dagskrá. A$ tillögu for-
manns 5 manna nefndarinnar,
sr. Jóns Þorvarðarsonar, var
ennþá frestað öllum ákvörðun-
um og aðgerðum í þessu máli
fram í byrjun janúar. Það var
gert með skírskotun til þess
að þriggja manna nefndinni,
sem borgarstjóri hafði for-
göngu um að kóma á laggirnar,
hefði enn eigi unnizt tími til
að Ijúka störfum en þess væri
að vænta að skipulagstillögur
hennar í kirkjubygginga- og
prestakallamálum borgarinnar
yjetu orðið til leiðbeiningar
s_.".iaðarráði við ákvarðanir
þess í málinu. Verður þv£ enn
beðið átekta fram að þrett-
ánda a.m.k.
Kunnugt er að mestur á-
greiningur er um það, hvort
heldur skuli vera einmennings-
eða tvimenningsprestaköll i
Reykjavík. Lögin gera ráð fyr-
ir einmenningsprestaköllum, og
biskupinn skírskotar eðlilega
til laganna. En sóknarnefndirn-
ar f Reykjavik munu yfirleitt
leggja til af fjárhagslegum á-
stæðum, að tveir prestar verði
við hverja kirkju, það er að
segja tvfmenningsprestaköll,
svo að ekki þurfi að reisa
kirkju fyrir hvern prest. En
hvernig væri, ef menn vilja
halda sér við einmennings-
prestaköll, eins og lögin mæla
fyrir um, að staðsetja nýjar
kirkjur á mörkum tveggja
prestakalla, svo að bæði presta
köllin hefðu jafna aðstöðu til
að hafa afnot af sömu kirkju?
Mótmæltu
Þegar umræður um kjörbréf
LÍV stóðu yfir var lögð fram
tillaga frá nokkrum kommún-
istum og framsóknarmönnum á
ASÍ-þingi með mótmælum gegn
úrskurði Félagsdóms í LÍV-mál
inul Segir þar m.a. að „þingið
telur að þessi dómur, sem á sér
engin fordæmi í islenzkri rétt-
arfarssögu, eigi sér hvorki stoð
í lögum né heilbrigðri skyn-
semi“. Jafnframt er í tillög-
unni varað „við þeirri ógnun,
sem slík misbeiting dómsvalds-
ins, sem hér hefur átt sér stað,
er við öll frjáls félagasamtök í
landinu". Þessi ógnunar- og of-
beldiskennda yfirlýsing var
samþykkt með 80 atkvæða
meirihluta eftir að fjölmargir
fulltrúar höfðu farið af fundi.
lítsvar —
Framh af 1. síðu.
niður, að einn fjórði hluti þess
rennur til staðarins, þar sem rekst-
urinn fer fram, en þrír fjórðu hlutar
renna í Jöfnunarsjóðinn og er deilt
niður á milli allra sveitarfélaga eft-
ir höfðatölu, á sama hátt og sölu
skattshlutanum. Einn fimmti hluti
söluskattsins rennur í þennan sjóð.
Að utan —
Framhald af bls. 8.
áætlun. Brentano var alltaf við
það að hrekjast út úr ríkis-
stjórninni. Það var ekki fyrr en
Adenauer sjálfur tók af skarið
að Strauss gafst upp, en þá var
líka búið að ákveða að Ger-
hard Schröder, núverandi utan-
ríkisráðherra, tæki við af Bren-
tano. Síðan hefur hallað undan
fæti fyrir Strauss, t>g ferill hans
getur verið á enda með Spiegel-
málinu.
Loftleiðir —
F.amlialo rl lb slðu:
Loftleiðir hafa aldrei fengið
grænan eyri í styrk.
Þannig heldur blaðið áfram
að gera samanburð á þessum
tveimur félögum og verður
samanburðurinn SAS Htt i hag.
Þá birtir blaðið mynd af Al-
freð Elíassyni framkvæmda-
stjóra og Iýsir þvi með skemmti
legum hætti, hvemig Loftleiðir
voru stofnaðar á sínum tíma og
hvernig félagið hefur vaxið og
dafnað fyrir áræði og dug ís-
lendinganna.
Greinin endar á stuttu sam-
tali við Björn Steenstrup af-
greiðslumann Loftleiða í Stokk-
hólmi, þar sem hann segir: —
Hið lága fargjald okkar hefur
gefið algerlega nýjan markað,
nýja viðskiptamenn. Fólk, sem
hefði annars alls ekki haft efni
á að fara til Ameríku, flýgur
með okkur.
Loks segir hann:
— Ákærur SAS hafa ekki
skaðað okkur. Nú stoppar sim-
inn ekki allan daginn. Fólk
hringir til okkar unnvörpum til
að spyrja hvort það sé virkilega
rétt, að fargjaldið hjá okkur sé
svo ódýrt.
SilfurlampahátíB áþríBjudag
Næstkomandi þriðjudagskvöld
efnir Félag íslenzkra leikdómenda
til hinnar árlegu silfurlampahátlð-
ar í Þjóðleikhúskjallaranum. Hátfð
þessi er haldin ein*i sinni á hveriu
leikári til þess að heiðra leikara
fyrir bezta leik ársins og honum
eru afhent hin íslenzku „Oscars"-
verðlaun, silfurlampinnn ágæti,
sem er hinn fegursti gripur. Auk
þess fá þeir leikarar, sem næstir
eru, viðurkenningu fyrir leik sinn.
Silfurlampahátíðin verður að því
leyti með nokkru öðru sniði en áð-
ur, að atkvæði um verðlaunahaf-
ann verða ekki talin fyrr en á há-
tíðinni sjálfri, og veit því enginn
fyrirfram, hver lampann hlýtur. Þá
verða og fjölbreyttari skemmtiat-
riði en verið hafa. Má ætla, að
leikarar fjölmenni til þessarar ná-
tíðar, þar sem hún er haldin þeim
til heiðurs.
Silfurlampinn verður nú afhent-
ur í sjöunda sinn, en áður hafa
hann hlotið Haraldur Björnsson,
Valur Gislason (tvisvar), Þorsteinn
Ö. Stephensen, Brynjólfur Jóhann-
esson og Guðbjörg Þorbjamar-
dóttir.