Vísir - 04.07.1964, Side 5

V í SIR . Laugardagur 4. júlf 1964.
5
í Sullfússi
FjcÍTiargir Vestur-ís-
lendingar sátu í gær boð Eim-
skipafélags íslands um borð í
GuIIfossi Flestir þessara Vestur
íslendinga komu hingað á veg-
um þjóðræknisfélagsins Strönd-
in. í boðinu flutti dr. Richard
Beck ræðu og afhenti Eimskip
skrautriíað kvæði, sem hann
orti til félagsins er hann var 17
ára gamall. Þá færði Snorri
Gunnarsson, formaður Strandar
innar, félaginu fagra tösku með
áletrun á gullskildi frá þjóð-
rælcnisfélaginu.
Meðal gesta um borð í Guli-
fossi f gær var Penfield, am-
bassador Bandaríkjanna og frú,
og Hallgrímur Fr. Hallgrímsson
aðalræðismaður Kanada hér á
landi, og frú. Einar B. Guð-
mundsson, formaður stjórnar
Eimskipafélagsins, bauð gesti
velkomna. Fór hann lofsamleg-
um orðum um hið mikla fram-
tak, er Vestur-íslendingar hefðu
sýnt við stofnun Eimskipafélags
ins fyrir rúmum 50 árum og
lauk hann ræðu sinni með því
að segja, að nú væru um 40 þús.
menn vestan hafs af íslenzku
bergi brotnir. Þetta fólk væri nú
bæði góðir þegnar þess lands,
sem þeir byggju í, og um leið
góðir Vestur-íslendingar.
Dr. Richard Beck flutti stutta
ræðu, og afhenti hann félaginu
skrautritað kvæði, sem hann
orti, er hann var 17 ára gam-
all á Austurlandi, og fagnaðar-
alda fór yfir þjóðina þegar
fyrsta fyrsta skip félagsins kom
til landsins 1915, eins og hann
orðaði það.
skipafélags Islands, þakkaði
gjafirnar og minntist á það, að
þetta væri í annað skiptið, sem
stór hópur Vestur-lslendinga
sæti boð félagsins um borð í
Gullfossi og sagði, að Vestur-fs
lendingai; væru alltaf aufúsu-
gestir Eimskipafélagsíns.
► Nýjar samkomulagsumleit-
anir um Kýpur fyrir forgöngu
Tuimioja sáttarsemjara Samein-
uðu þjóðanna eru sagðar líkleg-
ar og fara þá að Iikindum fram
í Genf.
Skjalið er skrautritað af Giss Tsjombe segir Adoula for-
uri Elíassyni, forseta listadeild- sætisráðherra hafa fallizt á
ar Manitobaháskóla. Snorri
Gunnarsson, form. Strandarinn
ar, sem jafnframt er fararstjóri
Vestur-fslendinganna, sem
komu hingað 4. júnf, flutti
Eimskipaféiaginu kveðjur og
beztu árnaðaróskir. Færði hann
félaginu að gjöf forkunnarfagra
tðsku.
Óttarr Möller, forstjóri Eim-
kröfu hans, að Gizenga verði
sleppt úr varðhaldi, sem hann
hefir verið í 2 ár. Tsjombe telur
nauðsynlegt að hafa róttæku
flokkana með, þjóðareiningar
vegna, og margir ætla, að
Tsjombe verði næsti forsætis-
ráðherra sambandsstjórmr
Kóngó.
Raban Graf Adelmann
Á morgun er væntanlegur
hingað í stutta heimsókn for-
stjóri upplýsingadeildar Atlants
hafsbandalagsins, Raban Graf
Adelmann. Hann er Þjóðverji og
hefur verið forstjóri upplýsinga
deildarinnar frá því í september
1962.
Adelmann er lögfræðingur að
menntun en lagði einnig stund á
sögu í Bandaríkjunum. Hann
átti áður sæti á þýzka sam-
bandsþinginu og var þá í varn-
armála- og utanríkismálanefnd
þingsins. Hann hefur tekið mik-
inn þátt í störfum Evrópuráðs-
ins og þingmannaráði Atlants-
hafsríkjanna. Um skeið sat hann
I stjóm þýzka Atiantshafsfélags
ins.
Adelmann mun ræða við
ýmsa aðila hér, skoða Reykja-
vfk og skreppa tiþ Þingvalla.
EM
:TBS53
KAPPAKSTURSSPORTIÐ -
Framh. af bls. 9
mannsins og síðara árið Fangio
(Argentínu). Næstu tvö féllu í
skaut Ascari (Italíu) á Ferrari og
þvínæst kemur Fangio enn á ný,
í byrjun tímabilsins á Maserati cg
síðar á Mercedes.
Þjóðverjar sækja sig enn meir
næsta ár, 1955. Fangio sigrar á
Mercedes. f öðru sæti var korn-
ungur Breti, Sterling Moss, einnig
á Mercedes. Ascari sem þá var
kominn yflr til Lancia, lét lífið af
slysfðrum og Landa dregur sig í
hlé sökum áfallsins. Hinn dýra út-
búnað afhendir hann Ferrari og
þannig verður til Ferrari-Lancia-
vagn sem sigrar 1956, í höndum
Fangio. f öðru sæti var enn á ný
Bretinn Moss.
Eins og að ofan má sjá, er það
ómaksins vert að fara nokkrum
orðum um þennan Fangio, sem
virtist sigra á flestu því sem hon-
um var fengið í hendur.
MEISTARINN FANGIO
Argentínumenn uppgötva
Grand Prix-keppnir Evrópumanna
fyrst í lok 5. tugs aldarinnar. Áð-
ur höfðu mjög vinsælar fjallakeppn
ir verið það eina af þessu tagi,
sem þeir þekktu.
Svo bar við árið 1948, að lil
keppni í Rosario (Argentfnu) sendi
hinn franski Gordini tvo vagna á-
samt Wimille ökumeistara Frakk-
lands, sem var þá f hópi fjögurra
viðurkenndustu ökumanna heims.
Eins og svo oft er gert til öflunar
vinsælda, afhenti Gordini annan
vagninn þeim innfæddu til ráð-
stöfunar og . þeir útnefndu sem
ökumann sinn mesta fjallaöku-
garp, Juan Manuel Fangio.
Án orðalenginga Wimille tók vist
á öllu sem hann átti til þess að
verða sér ekki til skammar. Hann
sigraði, en á leiðarenda skildi að-
eins vagnlengdin hann frá Fangio.
Argentínska þjóðin hafði þar
með eignazt nýja hetju og Peron
einvaldur sá þarna tækifæri til að
auka vinsældir sínar heima fyrir
og auglýsa Argentínu erlendis.
Hann festi kaup á tveimur Mase-
rati, sem Fangio mælti með til
keppni í Evrópu á næsta keppnis-
t'ímabili. Að hausti sneri hann
heim með finim Grand Prix-sigra
og þar af tvo á verksmiðjuvögnum
(Ferrari og Gordini), sem honum
höfðu verið boðnir f tilraunaskyni.
Öllum var nú ljóst, að í Fangio
yrði óspart boðið af framleiðend-
um fyrir næsta ár, ár fyrstu heims-
meistarakeppninnar. Alfa hreppti
hnossið og veitti Fangio dr. Farina,
sem að ofan er getið, harðasta
keppni um fyrsta titilinn.
Fangio var afburða hraður öku-
maður, en það sem færði honum
flestan sigurinn var kænska hans
í keppni og óvenju næm tilfinning
fyrir takmörkum vélar og drifs.
Mælikvarði á hve ökumönnum
tekst vel að þyrma þessum þýð-
ingarmestu hlutum vagna sinna
fæst að lokinni keppni, er vagnarn
ir eru rifnir í smátt og hlutir þeirra
fægðir að nýju. Slík könnun var
Fangio ætíð hagstæð. Hann hélt
sig framan af keppni gjarnan í ’iæfi
legri fjarlægð frá forystunni og
ef hún jók hraðann í því skyni að
hrista hann af sér, hélt hann sín-
um jafnaðarhraða og birtist fyrst
að fáeinum umferðum liðnum í
vagnspeglum hennar á ný. Óþarfa
átök lét hann þeim og þeirra
vögnum eftir.
En hverfum á nýjan leik til árs-
ins 1956, hvar frá var horfið sögu
Ferraris og heimsmeistarakeppn-
innar. Ferrari var fremstur smið-
anna með 3 meistaratitla og Fang-
io státaði af fjórum fyrir akstur,
þeim síðasta á Ferrarivagni.
Um það leyti skara einnig Gran
Turismo-vagnar Ferrari fram úr
sem einkum var þakkað áreiðan-
legri og endingarbetri aflgjöfum
en öðrum tókst að smíða Þeir
fengu smám saman á sig orðstír
sem ósigrandi á öllum lengri vega-
lengdum, orðstír sem Ferrari hef-
ur tekizt að varðveita fram á þann
dag í dag, þrátt fyrir mikið fé cg
ærna fyrirhöfn Þjóðverja, Breta
og Bandaríkjamanna til að hnekkja
veldi hans.
Títt er meðal afburðamanna að
þola illa skugga af frægð annarra
og erfitt er oft við þá að lynda.
Ferrari er sennilega í þessu til-
liti engin undantekning. Svo virð
ist sem hann vilji engar stjörnur
í sínu keppnisliði og vagnar hans
eigi að sigra á eigin yfirburðum.
Þannig fór Ascari yfir til Lanc-
ia, eftir að hafa unnið tvær heims
meistarakeppnir hjá Ferrari og
þetta haust fer Fangio yfir til Mase
roti eftir að hafa unnið hjá hon-
um aðeins eina. Hjá Ferrari var
hans ekki þörf lengur. En meistar
inn í Modena ofmat að þessu
sinni smfði sína á kostnað öku-
mannsins, það sýndi Argentínu-
maðurinn honum eftirminnilega á
næsta keppnistlmabili,
Þá var líkt á komið með þeim
Fangio og Moss (sem ók Vanwall)
Þeir áttu undantekningarlítið í
höggi við arftaka Fangios hjá Ferr
ari, þá Bretana Hawthorn og Coll-
ins, sem voru í þeirri viðureign á
ólíkt áreiðanlegri tækjum. Moss
stóð að þessu leyti verst að vígi.
Fangio þekkti hins vegar takmörk
Ferrari-vagnanna vel og það færði
hann sér í nyt.
I keppnum sumarsins höfðu Ferr-
ari-menn tíðast gát á vagnspegl-
um slnum. „Skyldi Fangio birtast
á ný eða hafði hann gengið of
nærri vagni og vél og þeir nú
loksins lausir við hann.“ Óvissa
þeirra hafði sín sálrænu áhrif.
Meðalhraðinn varð óþarflega hár
oft hitnuðu legur og hemlar um
of, vagnar þeirra misstu aksturs-
eiginleika og þeir þ.a.l. af sigrin-
um
Grand Prix-keppnin á Nilrburg
ring um haustið réði úrslitum fyrir
Fangio I heimsmeistarakeppninni.
Keppnin er ein sú frægasta sem
sögur fara af og er ágætt dæmi
um spenning þann sem rlkt getur
á kappakstursbrautinni.
Af 22 umferðum I keppni þessari
hafði Fangio ekið 10, er hann varð
að stanza I búðunum til að taka
eldsneyti og skipta um afturhjól
barða. Af einhverjum orsökum tók
þetta alltof Iangan tíma og þegar
Fangio kom sér fyrir I vagni sfn-
um á ný virtist hann fremur von-
laus og lítið að flýta sér.
Er hann ók úr hlaði, var ákaft
reiknað I búðum Ferraris. 46 sek.
voru liðnar frá því að Bretarnir
óku framhjá og ef Fangio vildi ná
þeim I þeim 10 umferðum sem
eftir voru, þá varð hann að vinna
á 4.6 sek. I hverri. f æfingu hafði
Fangio að vísu sett nýtt brautarmet1,
9 mfn. 25.6 sek., en Bretarnir óku
þá á aðeins 3 sek. lakari tfma. í
það sinn ók hann með næstum tóm
an benzíngeymi, en nú var geymir
‘hans fullur. Vonlaust, jafnvel fyrir
Fangio, ,sögðu Ferrari menn sigur ‘
brosandi og aðrir kunnáttumenn
samsinntu því
1 næstu þremur umferðum á-
vann Fangio sér aðeins 2 sek. í
hverri. 7 umferðir voru þá sftir
og 40 sek. ’óunnar. Aðstaða hans
hafði versnað, 6 sek. varð hann úr
þessu að vinna í umferð hverri og
nú brostu Ferrari-menn út undir
eyru.
En bros þeirra stirðnuðu í 16.
umferð. Þá var ekki um að villast,
skeiðúrin voru öll sammála um að
33 sek. skildu vagnana og 7 sek.
hefðu unnizt f henni. Hn svona
einu sinni, þá var þetta ekki svo
alvarlegt. Sennilega hefði vél
Fangios ofsnújzt við þetta og e.t.v.
gæfi hún upp öndina áður en á le'ð
arenda var komið.
f 17. umferð reiknuðu Ferrari-
menn ekki einir lengur, allir reikn-
uðu. Bretarnir mættu með ná-
kvæmni skeiðklukkunnar, en Fang
io enn á ný fyrr en búizt var við
Hann hafði ekið hröðustu umferð
keppninnar, 25.5 sek. skildu vagn
ana 7.5 sek. höfðu áunnizt.
18. umferð ók Fangio á 9 mín,
25.3 sek., nýju brautarmeti, en
vann aðeins 5 sek. af Bretunum,
því að þeir tóku nú á öllu sem
þeir áttu og settu eigin umferðar-
met. 20 sek. skildu og 4 umferðir
voru eftir.
19. umferð: Þulurinn tilkynnti
enn nýtt brautarmet hjá Fangio,
9.23.4. Bretarnir fengu nú skipun
um að aka sem lffið ætti að leysa
án tillits til gripa sinna. Áður en
þeir hurfu f lok beina brautar-
spottans fyrir framan stúkuna, risu
áhorfendur úr sætum sínum af á-
kafa, því að Fangio birtist og nú
aðeins 13. sek á eftir.
20. umferð var stórkostlegust.
Fangio sá nú til keppinauta sinna
og það sennilega orðið taugum
hans ofraun. Hann fórnaði skyn-
seminni með öllu fyrir sigur í þess
ari keppni. Ósköpunum er bezt
lýst með einu atviki sem fyrir kom
á svokallaðri Döttingerhæð, f sið-
ustu beygju brautarinnar áður en
komið er inn á beina kaflann sem
minnzt var á áðan. Beygja ner of
kröpp til að vagnar með aksturs-
legu þeirra tfma gætu ekið hana
með fullum hraða. Það mátti einn
ig glöggt heyra, er benzfngjöfin
var tekin af kappakstursvögnunum
og þrumandi sprengihljóð há
spenntra véla þeirra breyttist í sog
kennt blísturshljóð. Á brú yfir
beygjunni hafði útvarpsmaður kom
ið sér fyrir með sérfræðing sér
við hlið, gamlan ökugarp, sem
þekkti brautina vel. Fangio birtist
þeim og sérfræðingurinn gizkaði
á rúmlega 230 km/klst., en vildi
sjá fyrst hvar á brautinni blísturs
hljóðið kæmi áður en hann spáði
meiru. En það kom ekki. Áheyrend
ur heyrðu í örvæntingu hrópað:
„Hann flýgur út af“. Otvarpsmað-
urinn bar þó brátt þessi geðíhrær
ingarorð gamla mannsins til baka.
Samkvæmt lögmálum náttúrunnar
átti hann að fara út af, en þessi
Fangio laut þeim bersýnilega ekki
lengur
1 beygjunni flaug Fangio að vísu
út á grasröndina meðfram braut-
inni, en náði þegar í lendingu
valdi á vagninum og hvarf óðar
sjónum handan hæðarinnar, næst-
um samtímis Bretunum.
Þegar þeir birtust á beina kaflan
um fyrir framan stúkuna, var sem
sprenging yrði í mannfjöldanum.
Þulurinn heyrði ekki meir í sjálfum
sér, hvað þá aðrir. Yfir hlaðvarp
ann óku vagnarnir með fárra metra
millibili. í lok beina kaflans heml
aði Fangio nokkrum metrum síðar
en hinir og í vinstri beygjunni sem
þá tekur við skauzt hann framhjá
Collins. Hann kom þó of hratt í
beygjuna, tapaði of miklum hraða
á því að snerta grasið og Collins
náði sæti sínu á ný. í umferð þess
ari setti Fangio ótrúlegt brautarmet
9:17.4 og vann 11 sek. af Bretun-
um
Úr 21. umferð kom Fangio fyrst
ur sem vænta mátti, og úr þeirri
síðustu kom hann og sigraði með
3 sek. forskoti. Hrifning fólksins
var takmarkalaus, en sérfróðir að-
dáendur ekki lausir við vonbrigði,
sökum þessa óþarfa glannaaksturs
hins yfirleitt grandvara meistara.
Fangio hafði tryggt sér heimsmeist
aratitil ársins þó að 3 keppnir tíma
bilsins væru enn óháðar, en að
þeim loknum sat Sterling Moss f
öðru sæti
Fangio dró sig nú til baka úr
keppni, 46 ára að aldri og sem
fimmfaldur heimsmeistari. Hvort
tveggja er einstæðasta afrek
keppnissögunnar. Af löggiltum
Grand Prix-ökumönnum í dag, hcf
ur aðeins einn, sá sem næst kemst
Fangio, hlotið titilinn tvisvar og
enginn þeirra nær 39 ára aldri, því
aldursári, sem Fangio hóf feril sinn
á. Að ökusnilld er Sterling Moss
einum jafnað við Fangio, hvað
Moss í lítillæti sínu telur sér mik
inn og óverðskuldaðan heiður.