Vísir - 01.12.1964, Qupperneq 6

6
VÍSIR . Þriðjudagur 1. desember 1964.
| Síðasta skip
Frh. af bls. 7.
fjallar um til að gera efninu
sem bezt skil og lýsa í máli
og myndum eyjalífinu vestra,
en þar er eitt hið sérkennileg-
asta og merkilegasta þjóðlíf, at-
hafnalíf og menningarlíf, sem
til er á ísland'i í dag.
Báðir höfundar bókarinnar
eru landskunnir, Jökull fyrir rit
störf sín, nú sfðast fyrir leik-
Laxness —
Framh. af bls. 16
inni, sagði skáldið: „Ég á erfitt
með að viðurkenna, að þessi til-
gáta sé rétt.“ Fyrirmyndin að
Huldu í Barni náttúrunnar, er sögð
tenn snarlifandi, m. a. s. fyrirkona,
búsett í Reykjavík.
,,Á þessum árum hafði maður
ekkert vit á fólki, svo að ekki var
um rauniiæfar sálarlífslýsingar að
ræða; 'persónurnar eru ekki séð-
ar — þær eru hugsaðar." Hann
sagði, að Bam náttúrunnar væn
inspírasjón fyrst og fremst og
styddist ekki við raunveruieikann
að öðru leyti en því, að þar kærr'
aftur og aftur fyrir lýsingar á
fyrra stríði og svo eitt og annað:
sveitalíf og þess háttar. ,,Þegar mað
ur er sextán ára, er maður noxk-
uð loftkenndur — ha, ekki satt?“
(Mönnum varð litið á myndina af
skáldinu aftan á kápu bókarinr-
ar með lonjettur og „listaminm-
kraga“ um hálsinn, sem hann tagð
ist hafa apað eftir Ríkharði Jóns
syni myndhöggvara og fengið góð
kunna saumakonu hér í bæ til að
sauma á sig.)
Barn náttúrunnar kemur ekki
neitt breytt, en vegna þess áð
bókin var aðeins einskrifuð á
sínum tíma, hefur skáldið strikað
út endurtekningar, sem eru marg-
ar f textanum og leiðrétt brenglað-
ar setningar. Hann kvaðst hafa
byrjað að skrifa hana seint á sumri
SKIPAFRÉTTIR
SKIPAUTGCRB RÍKISINS
Ms. Herðubreið
fer austur um land í hringferð 5.
þ.m. Vörumóttaka á miðvikudag og
fimmtudag til Hornafjarðar, Djúpa-
vogs, Breiðdalsvíkur, Stöðvarfjarö-
ar, Mjóafjarðar, Borgarfjarðar,
Vopnafjarðar, Bakkafjarðar, Þórs-
hafnar, Raufarhafnar og Kópaskers.
Ms. Esja
fer austur um land til Seyðisfjarð-
ar 7. þ.m. Vörumóttaka á miðviku-
dag og fimmtudag til Fáskrúðs-
fjarðar, Reyðarfjarðar, Eskifjarðar
Norðfjarðar og Seyðisfjarðar. Far-
seðlar seldir á föstudag.
ritið „Hart í bak“, sem sýnt
hefur verið oftar í einni strik-
lotu heldur en nokkurt annað
leikrit á Islandi, en Baltasar fyr
ir myndskreytingar sínar og
teikningar í bókum og blöðum.
„Síðasta skip suður“ er að
ytra útliti og öllum frágangi ein
fegursta bók og smekklegasta,
sem hér hefur komið á almenn
an markað um langt skeið, og
bók sem stenzt fyllilega saman-
burð við vandaðar erlendar út-
gáfur.
1918 og lokið við hana fyrir nýár,
en farið burt af landinu í byrjun
næsta árs.“ Ég hafði þokukenndar
hugmyndir um bókagerð í þá
daga.“ Það vitnaðist í samralinu,
að Laxness sjálfur hafði gefið
hana út og selt nægilega til að
gett greitt prenturunum fyrir snúð
sinn — og upplag hefði verið 12-
1500 eintök.
i ‘i rIítsbv jUnibnicí
SJÖSTAFAKVERIÐ:
INNRAi SAMHENGI •nurn ór<1
Þá var komið að sjálfu númer-
inu, smásögunum sjö, sem koma
nú allra fyrst fyrir almannasjónir
utan ein, Dúfnaveizlan, sem birtist
i Tímariti Máls og menningar sl.
vor. „Þessar sögur mínar eru all-
ar hugsaðar á löngum tíma, en
skrifaðar á skömmum tíma — það
eru ekki nema 3 vikur síðan ég
lagði síðast hönd á allt verKið og
fékk Ragnari handritið í hendur."
Laxness útlistaði f stórum drátt-
um hvernig hann hugsaði sér smá
sagnasafnið. Hann skoðaði bókinn
sem eina heild (komposijón) með
atburðasamhengi — persónusam-
hengi og innra samhengi. „Eins og
í svítu eftir Brahms," skaut Ragnar
í Smára inn í. „Hún hefði alveg
eins getað heitið Sjöteiknakerfið
eða Sjörúnakerfið, en Ragnari leizt
bezt á nafnið Sjöstafakverið."
Hver saga fjallar um þýðingarmikil
atriði í mannlegri tilveru.“
„Syndirnar sjö?“ var spurt,
„Jafnvel.“
„Ég hef lesið „Kórviílu á Vest
fjörðum“ níu sinnum upphátt yfir
vinum mínum og þar af f tvö skipti
yfir Kjarval," sagði Ragnar, „og
hann varð jafn-stjarfur í annað
skiptið sem ég las hana og sagðist
adlrei mundu drekka kaffi oftar."
Nú leysti Laxness frá skjóð-
unni.
„Tryggur staður" — fyrsta sag-
an er hugmynd um huggun, tem
allar manneskjur og skepnur þrá.
„Dúfnaveizlan" — ja, það er mann
félagið svona upp og ofan. „Veiði-
túr í óbyggð“ — ástin og hjóna-
band og um frelsi og þrældómsok.
„Kórvilla á Vestfjörðum" — það
er sú mesta kórvilla sem sögur
fara af: Það er bara um manns-
sálina. „Corda Atlantica" — það
er saga um mikilleik hér á jörðu.
„Jón i Brauðhúsum" — það er viss
ara að Iesa hana ekki alla í einu
Svo kemur karl, sem er að deyja
— það er síðasta sagan í bókinr.i
— héitir „Fugl á garðstaurnum“.

Jólabækur Kvöldvökuútgáfunnar
1964

ENDUEMINNWGM
ritaðar af honrnn ^jálfmn
Islenzkar Ijósmæður III. bindi
1 þessu bindi, sem er þriðja bindi ritsafnsins og sennilega það síðasta, er sagt frá
milli 30 og 40 Ijósmæðrum hvaðanæva að af landinu.
Bækur þessar eru sannkallaðar hetjusögur íslenzkra kvenna og lifandi þjóðlífsmynd.
Allir eru þættir þessir vel skrifaðir og sumir með ágætum.
ALLT RITSAFNIÐ ÍSLENZKAR LJÓSMÆÐUR ER VEGLEG JÓLAGJÖF.
Endurminningar Bernharðs
Stefánssonar II. bindi
Fyrra bindi Endurminninga Bemharðs var af ritdómendum talið ein merkasta ævi-
saga síðari tíma.
Síðara bindi er ekki þvf fyrra að baki. Bókin er samtíðarlýsing höfundar á mönnum
og málefnum, skrifuð af hreinskilni og hispursleysi. Þar dæmir Bemharð menn og
máiefni af drengs|t§|> og rökvísi. Auk þe$s að ýVgra skemmtileg er bókin fróðleg og
ómissandi öílum, sem kunna vilja skiip^ftjörnmál^sögu síðari tíma.
Því gleymi ég aldrei III. bindi
(Frásagnir af eftirminnilegum atburðum).
1 bók þessa rita 20 þjóðkunnir menn frásagnir af ógleymanlegum atburðum. Amór
Hannibalsson: Gegnum jámtjaldið. Bergsveinn Skúlason Oft eru kröggur í vetrarferð-
um. Bjami Benediktsson, blaðamaður Drengurinn og fijótið. Séra Bjami Jónsson. Frá
liðnum dögum. Bjartmar Guðmundsson Hungrar hlust eftir hlákunið. Bjöm Bjarman
Með brotna kinn og sprungna kúpu. Edith Guðmundsson Betlarinn. Guðmundur Dan-
ielsson Ferjan. Gunnar Dal Eldgangan. Halldór Jónsson Á þýzkum kafbátaslóðum. Har-
laldúr Jónsson Óljós draumur. Helga Weishappel Stiginn. Jón Gíslason Þá var bjart á
fjöllum. Kristján Jónsson Bátstapi á Þorskafirði. Lára Kolbeins Vorið kom sunnan yfir
sæinn. Ragnar Jóhannesson Gist i kvennaskóla. Sigmundur Guðmundsson Kappsund
við dauðann. Sigurður Grímsson Þegar þingbókin týndist. Sigurður Ólason Krossmark-
ið og Ijósið. Steinþór Þórðarson frá Hala Þegar ég las Buslubæn.
Allir em þessir þættir vel skrifaðir og sumir hrein listaverk. Enginn þessara þátta
hefur áður birzt.
Kvöldvökuútgáfan {
„Leggið þér áherzlu á persónu.,
sköpun í bókunum?"
„Eftir því sem rúmið leyfir — l
aðalatriðið í smásögu er að segja;
sem mest í sem skemmstu máli.“ ;
Hann kvað sögurnar tiltö’ulega
tímalausar, en tengdar við núver- i
andi kynslóð, nútímafólk, en aðal1
atriðið í öllu þessu, sagði Laxness
væri að finna „það rétta orð“
eins og Hemingway talar um í
„Moveable Feast." öll leit rithöf-
undar fer í að finna „það rétta j
orð.“ — stgr.
son flytur minni íslands. Karl Guð
mundsson, leikari fer með
skemmtiþátt í tilefni kvöldsins, þá
verður ballettdans Margrét Hall
grímsson, Gluntasöngur, Kristinn
Jóhannesson stud. mag og Friðrik
G. Þorleifsson stud. phil, almenn-
ur söngur verður, happdrætti og
dans.
Hótíðarhöld —
Framn nls ib
aðurinn með sameiginlegu borð-
haldi. Auðólfur Gunnarsson form
Stúdentaráðs flytur ávarp, sr. Sig
urður Haukur Guðjónsson flytur
ræðu, þá verður einsöngur og tvi
söngur, Erlingur Vigfússon og
Svala Nielsen. Undirleikari er
Ragnar Björnsson. Jón E. Ragnars-
Veðurathuganir —
Framh ar bls 1
einkum þar sem þetta væri enn
alveg ókannað svið.
Flosi sagðist vona, að ranr,-
sóknir þessar bæru pann ár-
angur, að landbúnaðarsérfræð-
ingar gætu tekið niðurstöður
rannsóknanna og hagnýtt þær
í sambandi við sínar eigin rann
sóknir og orðið þannig til hag
nýtrar þekkingar á gróðri lands
ins. Hann sagðist telja eðlileg-
ast, að athuganir færu fram, að
minnsta kosti í upphafi, á til-
raunastöðvunum í landbúnaði,
sem ríkið rekur á ýmsum etöð-
um á landinu.
Konan mín
GUÐRLJN ÁGÚSTSDÓTTIR
andaðist 27. nóvember.
Jarðarförin fer fram föstudaginn 4. þ. m. kl. 2 frá
Fossvogskapellu.
Bjami Jónsson.