Vísir - 01.12.1965, Blaðsíða 7

V í SIR . Miðvikudagur 1. desember 1965.
SIGURÐUR VIGFUSSON:
Hvern svíður ?
Jjessi spurning kom mér £ hug,
er ég hafði lesið grein séra
Jóns Auðuns í Morgunblaðinu
19. f. m. þar sem hann hefur
mitt nafn nokkuð ríkt í huga.
Sem betur fer get ég sagt dóm-
prófastinum það í fullri ein-
lægni, að £ sálu minni verð ég
ekki var neins sviða, enda mun
ég einskis í missa vegna orða
hans meðal þeirra, er sæmilega
sjálfsvirðingu hafa. Hins vegar
verður naumast hjá því komizt
að líta á grein dómkirkjuprests
ins öðru vísi en svo, að eitthvað
hafi hlotið að óróa huga hans,
svo mjög sem innihald hennar
er óraimhæft og mislukkað.
Hvers vegna treystir dóm-
prófasturinn sér ekki til að gjöra
grein fyrir þeim staðhæfingum _
sínum, sem nú á allra vitorði ‘
urðu tilefni þeirra skrifa, sem
hér hafa átt sér stað? Hann virð
ist láta sér það nægja, að skjóta
því undir,. dóm almennings hvort
rétt sé eða rangt að trúa orði
Guðs. Mér virðist slíkt fremur
fátækleg frammistaða af guð-
fræðingi, ekki sfzt þar sem hann
hefir að eigin sögn verið beðinn
að „skýra máHð frá sínu sjónar
miði“. Hvers vegna ekki að
gjöra það „af hreinum hvötum,
vonzkulaust“. Er málefnið ekki
þess virði? Eða er málstaðurinn
ekki svo góður sem skykli, að
dómi dómprófastsins sjálfs? Ef
kyrrstöðumenn „af sama sauða
húsi og Sigurður Vigfússon" eru
að eyðileggja öll kirkjuleg funda
höld og kirkjuna sjálfá, svo sem
helzt verður ráðið af ummælum
prestsins, hvers vegna skipar
hann sér þá ekki nú þegar í raðir
hinna „djörfustu og drengileg-
ustu“, þótt „bannfærðir" séu
og „hreinsar kirkjunnar hús“?
Það mætti þó ætla, að það þyrfti
ekki að verða ofraun þessháttar
mönnum, jafnvel þótt þeir ofur-
lítið „þjáist af vanmætti kirkj-
unnar“. Er það ef til vill kirkj-
an, sem þeir ætlast til að verkið
vinni, eftir þeirra fyrirmælum?
Sé svo, er ekki óeðlilegt að kirkj
an spyrji: Hvað er það þá, sem
fjarlægja á úr húsi mínu? Já,
svarið hefir dómprófastur gefið.
Það sem fjarlægja skal er Guðs
orð, nánar tiltekið: Vitnisburð
Guðs um erfðasyndina og kerm-
ingu kirkjunnar varðandi fall
mannsins frá Guði skapara sín-
um. Að þessu verki unnu, yrði
þá ekki lengur þörf fyrir neinn
hjálpræðisboðskap (Fagnaðar-
erindi) og það hefir lfka dóm-
prófasturinn staðfest með eigin
orðum f Morgunblaðinu 10. okt.
s.l. en þar segir: Að unt sé
„að vera kristinn án allra kirkju
kenninga“. Mann þarf nú sízt að
undra, þótt séra Jóni Auðuns
svíði það nokkuð, að þessu þarfa
verki — að hans dómi — skuli
ekki vera ljáð lið af mér og mín
um skoðanabræðrum í trúmál-
um.
Væri nú í þessu farið að vilja
dómprófastsins, yrði kirkjan
ekki lengur kirkja Krists og held
ur ekki evangelízk-lútersk.
Kirkja Krists er stofnuð af Guði,
hún er „bygging, er hefir að
grundvelli postulana og spá-
mennina, en Krist Jesúm sjálfan
að hymingarsteini“. (Ef. 2. 20).
Með öðrum orðum, hún er guðs
ríki hér á jörðu, sem við menn
imir getum tekið afstöðu til, en
fáum hins vegar engu ráðið varð
andi eðli hennar eða tilgang.
Evangelízk-lútersk er þjóðkirkj
an svo lengi sem hún heldur fast
við kenningu Heilagrar Ritning-
ar og játningar sínar, svo sem
þær í uppruna sínum urðu til.
í bókinni „Fimm höfuðjátning
ar evangelízk-lúterskrar kirkju",
með greinargjörð um uppruna
þeirra, eftir Sigurð P. Sívertsen,
prófessor í guðfræði, segir um
uppruna-syndina m. a. svo á
bls. 65: „frá falli Adams fæðast
allir menn, sem á eðlilegan hátt
em getnir með synd, það er að
skilja: Án guðsótta, án trausts
til Guðs, og með tilhneigingu
til hins illa“. Þessi kenning kirkj
unnar er, svo sem vitað er byggð
á Guðsorði þar um. Til glöggv
unar skal þvf bent til eftirfar-
andi Ritningarstaða: 1. Mós. 3.
Jes. 43, 27. Róm. 5. 2. Kor. 11,
3. l. Tím. 2, 14. 1. Kor. 15, 22.
Sé nú kenningu kirkjunnar um
uppruna-syndina hafnað og hún
lýst ósönn, svo sem niðurrifs-
mennimir fyrr og síðar hafa
gjört. hver er þá þörf hjálpræðis
fyrir mennina? Sú þörf er þá
ekki lengur fyrir hendi. Þetta
vita niðurrifs-mennirnir, enda
fara þeir ekki dult með afstöðu
sína til endurlausnarkenningar
kirkjunnar, sem einnig er byggð
á Ritningunni og staðfest í Guðs
opinberun Jesú Krists. Ritning
in segir: „Laun syndarinnar er
dauði“. Séra Jón Auðuns segir
það vera ósatt. Ritningin segir:
„Fagnaðarerindið er kraftur
Guðs til hjálpræðis"., Séra Jón
Auðuns segir Fagnaðarerindið ó-
þarft, menn geti verið. kristnir
,án allra kirkjukenninga“. Niður
rifs-mennimir neita þvf að eðlis
Sigurður Vigfússon
munur sé milli ills og góðs, að-
eins sé þar um stigmun að ræða.
Þeirra hjálpræðismöguleiki bygg
ist því á getu mannsins sjálfs —
verkaréttlætingunni. Ritningin
segir: „Af náð eruð þér hólpnir
orðnir fyrir trú og það er ekki
yður að þakka, heldur Guðs gjöf.
Ekki af verkum, til þess að eng
inn skuli geta þakkað sér það
sjálfum". (Ef. 2, 8-9).
Cannleikurinn er sá, að menn
með trú og lífsskoðun hlið-
stæða þvf, sem kemur fram hjá
séra Jóni Auðuns, eru alls ekki
evangelísk-lúterskrar trúar. Og
til kennimannastöðu í þjóðkirkj
unni hafa slíkir menn þvf hvorki
kristilega — né kirkjuréttarlega
séð nokkura heimild. Svertingi
verður ekki hvítur við það, að.
, gjörast .. Eíkisþorgari , meðal
..hvítra,..,h^np pr svpr.tingi .eftir
sem áSuriiÞapnig.er um þá, sem
afneita Guðsorði og kenningum
kirkjunnar, þeir geta samkvæmt
stjórnskipunarlögum rikisvalds-
ins verið skráðir meðlimir þjóð
kirkjunnar, en samkvæmt eðli
kirkjunnar og tilgangi eru þeir
hinir sömu menn óhæfir til
kennimannsstöðu vegna þess að
þeir vinna gegn Herra kirkjunn
ar — Guði. Og með þvf að rík
isvaldinu er skylt samkvæmt
stjórnarskránni, að vemda kirkj
una, sem guðlega stofnun fyrir
öllu því, er hann skaðar, ber
því óhjákvæmilega að synja slík
um mönnum um kennimanns-
embætti innan þjóðkirkjunnar.
Um þetta segir einn merkasti
lögfræðingur þjóðarinnar svo:
„Þjóðkirkjutrú er bæði skilyrði
til þess að geta fengið kenni-
mannsembætti í þjóðkirkjunni
og til að halda því, sbr. 1. nr.
48, 16. nóv. 1907“. „íslenzkur
kirkjuréttur", eftir Einar Amórs
son, bls. 23.
Céra Jón Auðuns biður lesend-
ur sína fyrirgefningar á
því að hann vilji ekki ræða við
mig og mína skoðanabræður um
„guðlast og villitrú". Það undrar
mig að vísu ekki, þar mundi
hann líka áreiðanlega sem for-
svarsmaður spíritisma og fl.
standa á mjög hálum ís og er
mfn ósk sú, að það mætti hann
sjá réttilega sér til blessunar.
Gagnsemi slíkra umræðna gæti
þó ef til vill orðið nokkur, ef
presturinn fengist til þess af ein
lægni og með virðingu fyrir því,
sem rétt er, en þvf miður sýnist
oft skorta um of á löngun hans
þar til. Vott um það var og að
finna f skrifum hans þann 14.
nóv. en þar lætur hann líta svo
út, að það hafi verið rétttrúnað-
arkirkja, sem af mestu hatri of-
sótti Jesúm. Væntanlega er hér
ekki um tilhneigingu til sögu-
fölsunar að ræða. En erfitt er
og að ætla, að þetta sé gjört í
góðum tilgangi gagnvart þvf sem
rétt er. Varðandi gúðlast, þá
virðist það sanikvæmt kirstnu
siðgæði hvergi fremur eiga sér
Framh. á bís. 4
KRISTJÁNSSON: Á MIÐVIKUDAGSKVOLDI
-K
Ctórveldin senda mannlaus
^ geimskip til annarra hnatta.
Geimskipum þessum er fjar-
stýrt frá jörðu. í útbúnaði
þeirra sést hástig þróunarinn-
ar f fjarstýringu og sjálfvirkni.
Þessi sjálfvirkni er dýr eins og
hún kemur fram í tilraunastarf-
seminni á bak við geimskotin.
En sjálfvirkni er líka ódýr,
þegar búið er að einfalda hana
og hefja verksmiðjuframleiðslu
á tækjum hennar. Sú sjálfvirkni,
sem nú kemur fram f geimskipa
smíði, verður orðin útbreidd til
borgaralegra nota eftir nokkur
ár. Þannig hefur þróunin verið
undanfarin ár.
Á sama tima og sjálfvirk og
fjarstýrð geimskipin þjóta um
himinhvolfið getum við Islend-
ingar ekki sett skip á sjó til
fiskveiða né kaupferða, án þess
að allt sé morandi af mannskap
um borð.
Nágrannaþjóðirnar taka nú
sjálfvirknina sem óðast í þjón
ustu sfna og þykir lífið liggja
við, að það gangi sem hraðast.
Enda mótmælir því enginn nú
orðið, að lífsskilyrðin batni í
jöfnu hlutfalli við aukna sjálf-
virkni.
Jfyrir skömmu fóru framá-
menn f sjávarútveginum til
Bretlands að skoða hina nýju
togara Ross-hringsins og þótti
mikið til koma. Þessir 400 lesta
skuttogarar hafa aðeins fimm
manna áhöfn og þessir fimm
menn hafa sföt meira 5 gera
Þarf 5
en þrjátíu mennirnir, ser- eru
um borð f úreltu, íslenzku tog
urunum.
í nýju Ross-togurunum er
mjög fullkomið stjómkerfi, sem
gerir skipstjóra kleift að stjórna
á einfaldan hátt vél, skipti-
skrúfu, togvindu og öðrum út
búnaði frá einu litlu stjórnborði
í- brúnni. Vélstjórar og smyrj-
arar eru engir um borð og eng-
inn loftskeytamaður. Þá er öll
líkamleg vinna við fiskinn í lág
marki vegna hagkvæmrar notk
unar véla við vinnsluna. Þeirri
líkamlegu vinnu, sem er nauð
synleg, er hagrætt þannig, að
erfiðið verði sem allra minnst.
Sams konar sjálfvirkni er um
þessar mundir einnig að ryðja
sér braut í kaupskipum. Fyrir
skömmu var í Reykjavíkurhöfn
flutningaskip frá Moore-Mc
Cormack og vakti mikla athygli
Sú sjálfvirkni, sem þar er not-
uð, fellur þó í skuggann af
þeirri sjálfvirkni. sem er í full
komnustu kaupskioum, er nú
eru að renna af stokkunum.
Þegar Ross-togararnir eru born
ir saman við íslenzku togarana,
eða 30
furðar sig enginn á þvf, að Ross
skuli alltaf græða og íslenzka
togaraútgerðin alltaf tapa.
p’n það þarf ekki nauðsvnlega
ný skip til þess að hægt
sé að hagnýta þessar nýjungar.
Það er hægt að koma að mikilli
sjálfvirkni f gömlu skipunum,
án mikils rasks. Revndur útgerð
armaður tjáði mér um daginn,
að með tiltölulega litlum breyt
ingum á togurunum væri hægt
að fækka yfirmönnum um þrjá
og að á kaupskipunum mætti
á sama hátt fækka yfirmönnum
um fjóra-fimm. Hér eru engar
smá upphæðir f húfi, því laun
fjögurra yfirmanna eru um millj
ón krónur á ári.
Gallinn hér á landi er fyrst
og fremst sá, að íslenzkír út-
gerðarmenn eru smákóngar,
sem vilja vera í friði í rfki sínu
og hafa sem minnsta samvinnu
við innlenda stéttarbræður. Þar
að auki er hver útgerðarmaður
svo önnum kafinn í „redding-
um“ og hlaupum milli banka,
að hann hefur ekki tfma til að
kynna sér vandlega, hvaða nýj
menn?
ungar eru líklegar til að bæta
rekstur skipa hans.
Útgerðarmenn þurfa í sam-
vinnu við ríkisvaldið að koma á
fót tæknistofnun, sem hefði það
vérkefni að leita að nýrri tækni,
prófá hana og samræma íslenzk
um staðháttum. Markvissar til
raunir komi f staðinn fyrir nú-
vérandi ástand, er útgerðar-
kóngarnir eru hver í sínu horni
að bauka við tilraunir af litlum
efnum og með litlum árangri.
Vonandi verður ekki langt að
bfða slfkrar stofnunar.
J öðrum löndum hefur sjálf-
virknin orðið að ryðja sér
braut gegn harðri andstöðu al
þýðusamtakanna, sem hafa ótt
azt, að sjálfvirknin mundi skapa
atvinnuleysi. Þessi ótti hefur
ekki alltaf verið ástæðulaus. þvi
mörg lönd búa við stöðugt at-
vinnulevsi.
Hér er þessar hindrun ekki fyr
ir að fara. Þorstinn eftir vinnu
afli er svo gífurlegur, að stór-
aúkin sjálfvirkni verður engum
til ógagns. Má nefna, að þörfin
fyrir vélstjóra, bæði í skip og
f ýmsan iðnað í landi, er orðin
að óleysanlegu vandamáli. Sjálf
virkni í skipaflotanum mundi
gera miklum hluta vélstjóra
kleift að hætta á sjónum og
fara (f hliðstæð störf í landi,
án þess að útgerðarmenn yrðu
að leggja skipunum. Þá er orð
ið mikið vandamál, að tugir
fiskiskipa, hin dýrustu fram-
leiðslutæki, liggja bundin nærri
árið um kring, af því að mann
skapur fæst ekki á þau. Þetta á-
stand hér á landi býður sjálf
virkni heim, án þess að alþýðu
samtökin leggi stein í götu henn
ar.
Ef sjálfvirkni á að færast í
vöxt á íslandi, verða bæði vinnu
veitendur og alþýðusamtökin að
vera sveigjanleg f samningagerð
sinni. Sjálfvirkni kemur að tak
mörkuðu gagni, ef t. d. togarar
verða að hafa 30 menn um borð,
þótt aðeins sé verkefni fyrir
fimm menn. Við notkun sjálf
virkninnar sparast milljónir og
aftur milljónir, sem geta komið
öllum aðilum til góða, útgerðar
mönnum, sjómönnum og þjóð-
félaginu. Þjóðfélagið fær sam-
keppnishæfari atvinnugrein, út
gerðarmenn fá betri rekstur, og
sjómennirnir fá hækkuð laun og
aukin frí.
Cjálfvirkni er ekkert leikfang
fyrir hugmyndaríka for-
stjóra, heldur grafslvarlegur
hlutur. Alvarlegust er hún fyrir
þá, sem hafa hana ekki, þvf
samkeppni hennar ríður þeim
með tfmanum að fullu. Ef undir
stöðuatvinnuvegur þjóðarinnar
dregst aftur úr erlendum keþpi
nautum sínum, er þjóðin illa á
vegi stödd.
U'áBiP.