Vísir - 12.03.1966, Blaðsíða 5

X1SIR . Laugardagur 12. marz 1966.
5
Vörurnar selmttar milli
Reykjavikur ogAkareyrar
Viðtal við Pétur Jénsson forstjóra á Akureyri
Þegar færð er góð milli Suður-
og Norðurlandsins er stöðugur
straumur vöruflutningabíla í för-
um milli Reykjavíkur og Akureyr-
ar og eru flutningafyrirtækin fiest
eða öll staðsett á Akureyri.
Undanfarið hafa verið meiri
truflanir á þessum flutningum
heídur en um mörg undanfarin ár.
í tilefni að því sneri Vísir sér til
eins þeirra aðila sem um fjölda ára
hefur starfað að flutningum á Ak-
ureyrarleiðinni, en það er Pétur
Jónsson á Akureyri, annar aðal-
eigandi og forstjóri flutningafyrir-
tækisins Pétur og Valdimar.
— Hafið þið ekki orðið að leggja
árar í bát með alla flutninga milli
Akureyrar og Reykjavíkur sökum
ófærðar í vetur?
Heiður
Tólftu tónleikar Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands voru í Háskólabíói
í gærkvöldi. Stjórnandi var Bohd-
an Wodiczko. Tónleikarnir hófust
með svítu Ravels úr „Gæsa-
mömmu“, ballettþáttum úr heimi
ævintýra, og þeim lauk meö for-
leik Rossinis að melódramanu
„Þjófótti skjórinn", en samt var
enginn „fuglsháttur“ á leik manna.
Hin litríku undur ævintýra-svítunn
ar nutu sfn prýöisvel, þó að sam-
hljóðan hljóöfæranna væri ekki
alltaf hin nákvæmasta. . Forleikur
Rossinis hlaut hins vegar heiöurs
sessinn á efnisskránni, og sam-
kvæmt því fyrirmyndarmeöferð.
Það er alveg óvíst, aö hinn sæl-
lífi Rossini hafi nokkurn tímann
leyft sér þann munað, að láta sig
dreyma um svona vandaða með-
ferð á forleiknum, sem sagt er, að
átt hafi næstum aö kosta hann líf-
ið.
Danski fiöluleikarinn, Henrik Sach
senskjold, lék einleik í fiðlukonsert
Mendelssohns í e-moll. Hann lék
með glitrandi og fíngerðum tóni,
og lióugum glæsileik (í lokaþættin-
um), en ljóðrænan í verkinu var
fremur bragðdauf, og ekki varð
hugurinn fanginn í öllum hæga
þættinum. Hljómsveitin virtist
heldur ekki vera neitt uppveðruð
af hugsunum Mendelssohns.
Dansar Prokofieffs úr „Rómeó
og Júlíu“ (önnur svítan) voru há-
mark tónleikanna. Þeir voru fluttir
af áhrifamiklum leikrænum skiln-
ingi, og ekkert var til sparað, svoi
að jafnvel hin spæstii viðbrögð;
vektu eftirtekt. Athyglin Var því
óskert í hinum óskyldu dansnúmer
um, allt frá klunnalegum hroka
feöranna til hinnar hrikalegu í-
myndunar Rómeós í lokin. Þó að
Rossini hlyti „heiðurssessinn" á
efnisskránni, á hljómsveitin og
stjómandinn samt mestan heiður
inn skiliö fyrir frammistöðu sína
í þessari svítu Prokofieffs.
Þorkell Sigurbjörnsson.
— Ekki er það nú, svaraði Fét-
ur. — Við höfum í rauninni haldið
uppi flutningum í allan vetur, þó
það sé með nokkuð öðrum hætti
en áður og ætlazt var til.
— Hvemig þá?
— Þegar Öxnadalsheiðin lokað-
ist síðast Iokuðust tveir bílanna
okkar sunnan heiðar. Þeir hafa
staðið í stöðugum flutningum milli
Reykjavíkur og Sauðárkróks og
verkefnin hafa verið nóg.
— Er ekki ódýrara fyrir fólk að
flytja vörurnar á skipum alla leið
milli Reykjavíkur og Akureyrar,
heldur en að flytja þær með bílum
í Skagafjörð og umskipa þeim þar
út í flóabátinn til Akureyrar?
— Það er hægt að líta ýmsum
augum á það. En flutningamir með
bílunum hafa þann kost í för með
sér að vömrnar komast á sama
sólarhringnum frá Reykjavík til
Akureyrar. Það em áætlunarferðir
tvisvar f viku, á þriðjudögum og
föstudögum og við miðuðum ferðir
okkar við áætlunarferðir flóabáts-
ins, þannig að vömrnar komast
leiðar sinnar í einum áfanga.
— En þetta er óhentugt fyrir
ykkur og kostar umstang?
— Vissulega gerir það það. Það
fylgja því aukasnúningar og tals-
verður aukakostnaður, sem við
höfum reyndar tekið á okkur enn
sem komið er. En líklega getum
við það ekki, lengur, ef þessu
heldur áfram.
— Hvers konar vörur eru það,
sem þið flytjið einkum?
— Sannleikurinn er sá að við
flytjum mest vörur fyrir sjálfa
okkur. Það er fyrst og fremst
coca-cola, en við erum umboðs-
menn fyrir það á Akureyri.
Auk þessa höfum við hlaupið
undir oagga með þvf að flytja
vörur fyrir aðra aðila þegar þess
hefur verið óskað, en við höfum
ekki auglýst slika fyrirgreiðslu — Við notum þá til að flytja
ennþá, enda haft nóg að gera til vörur um borð í flóabátinn og
þessa. '• sækja í hann vörur, sem við síðan
— En bílarnir sem þið hafið fyr- dreifum maðal viðskiptamanna á
ir norðan, eru þeir ekki algerlega : Akureyri. Nei, það er alltaf nóg
verkefnislausir úr því að allir veg-1 að gera.
ir á Norðurlandi eru ófærir? I
Hungursneyð i Asíulöndum
Það er mest rætt um hungurs-
neyðina í Indlandi, þar sem horfzt
er í augu við þá staðreynd, að
milljónir manna muni verða að
svelta hálfu hungri til næstu upp-
skeru. í hinu stóra ríkinu á Ind-
landsskaga — Pakistan — er
einnig hörmulegt ástand vegna
þurrka og uppskerubrests. Mat-
vælaskortur er mikill í Indonesiu
og allir vita, að Kínverjar hafa
orðið að flytja inn mikið af komi
frá Kanada og Ástralíu séinustu
2—3 árin. Orsakirnar f þessum
löndum eru að hrísgrjónauppsker-
an hefir brugðizt vegna þurrka, er
I að minnsta kosti meginorsökin.
Og í fjallalandinu Tibet er sömu
sögu að segja, þar hjálpar hungrið
hinum kínversku drottnurum og
kúgurum að eyða þjóðinni. Mynd-
in er af tveimur tibetskutfc
konum á hungurgöngu með bönt
sín, og höfðu, er myndin var tekin,
komizt í einhvem áfangastað, þar
sem þeim var gerð einhver úr-
lausn, gátu að minnsta kosti sval-
að þorsta sínum.

Kortíð —
Framh. af bls. 7
T síðustu viku fengu starfs-
menn Sunday Times hins
vegar að lesa ritgerð Evu Tayl-
' or f heild, ásamt nokkrum teikn-
ingum sem Rickey er að kanna
vandlega í þeirri von að
geta birt þær, eftir að frú Taylor
nær bata.
Frú Taylor heldur þvi fram
að Vínlandskortið geti ekki
verið 15. aldar kort. Hún heldur
þvf blákalt fram að líklegasta
skýringin á þvf sé sú, að það
hafi verið teiknað á vorum tím-
um. þ.e. á 20. öldinni og við
fölsun þessa hafi verið notuð
mörg landabréf sem hafi verið
slegin saman í eitt. Hún gengur
jafnvel svo langt að telja upp
þau kort og kortabækur, sem
hún telur að hafi verið notuð
við þessa fölsun. Þau eru: „Ele-
ments of Map Projection“ sem
er gefið út af bandarísku haf-
rannsóknastofnuninni, „Imago
Mundi“ vísindatímarit sem
fjallar um gömul landabréf, nú-
tfma-skólaatlas, sennilega
„Schul Atlas“ eftir Dierche og
eftirprentun af heimskorti Maggi
olos frá árinu 1511, auk ýmissa
annarra nútíma landabréfa.
Einn aðalásteytingarstein
landabréfsins telur -hún vera
hvernig Grænland er markað.
Ef Vínlandskortið er lagt við
hliðina á 20. aldar korti, um
það bil í sama mælikvarða
1:66 milljón þá er næstum
því ekki hægt að þekkja þau í
sundur.
Ef Grænlandsteikningin á Vín
landskortinu væri ekta, þá væri
það fyrsta kortið fyrir 19. öld
sem sýnir Grænland allt eins
og það er. Nú eru ekki nokkrar
líkur fyrir að norðurhluti Græn-
lands hafi verið kannaður fyrr
en á 19. öld. Sé Vínlandskortið
ósvikið ætti það að sýna, að
hinir fornu norrænu menn
hefðu siglt umhverfis Grænland,
en rannsóknir á Islendingasög-
unum gefa ekki minnstu bend-
ingu um að þeir hafi komizt
lengra en upp á 76. breiddar-
baug.
/^nnur aðalatriði sem hún
byggir gagnrýni sína á,
sjást á teikningunum sem hér
fylgja með.
En hún bendir einnig á ýmis
önnur atriði sem gera kortið
tortryggilegt og má þar sér-
staklega nefna villur í uppdrætt
inum yfir austanvert Miðjarð-
arhaf. „Hin ranga staðsetning
á Krít, rangur uppdráttur Eyja-
hafsins og vöntun á Marmara-
hafinu eru undarlegar villur á
korti sem á að vera frá 15. öld,
þegar mjög nákvæm kort voru
hvarvetna fyrir hendi af Mið-
jarðarhafinu."
„Það sem hér hefur gerzt“,
segir hún, „er gamla sagan,
þegar falsari kemur upp um
sjálfan sig, þar sem hann er
ekki alveg nógu fróður á því
sviði sem hann er að vinna.“
Frú Taylor getur ekki, vegna
veikinda sinna, farið nú ná-
kvæmlega í gegnum öll þau
landabréf eða aðrar tilvitnanir
sem hér koma við sögu. En á
meðan hafa Yale-mennimir gef-
ið bráðabirgðasvar við gagnrýni
hennar. 1 fyrsta lagi hefur
Skelton skrifað grein sem á að
birtast f næsta hefti Siglinga-
fræðitímaritsins. Þar viðurkenn
ir hann að uppdráttur Græn-
lands sé furðulegur, en andmæl
ir hins vegar ýmsum öðrum
kortafræðilegum athugasemdum
frú Taylor.
Mikið af þeim rökræðum er
hins vegar algerlega á sviði sér-
þekkingar. T. d. heldur frú
Tavlor því fram að Eyjahaf við
Grikkland sé mjög úr lagi fært
á Vínlands-uppdrættinum, en
Skelton heldur því gagnstæða
fram.
Jþað er augljóst,' að deilur um
kortið munu halda áfram
og auðsæ afleiðing af því er,
að staðhæfing Yale-manna um
að kortið sé óbrigðult, eða að
það sé mikilvægasti kortafund-
ur aldarinnar, eru nú mjög ve-
fengdar.
Þegar hringt var í dr. Mar-
ston í Yale í s.l. viku sagði
hann að sér væri kunnugt um
gagnrýni frú Taylor, þó hann
hefði ekki séð ritgerð hennar
í heild. Hann sagði að gagnrýni
hennar bifaði ekki sannfæringu
sinni á kortinu.
Röksemdir hahs eru þó nokk-
uð aðrar en röksemdir Skeltons.
Hann telur kortafræðileg smá-
atriði litlu máli skipta. Hann
telur að Vínlandskortið sé ekki
annað en óvandvirknisleg eftir-
gerð af frumkorti, gert árið
1440 eftir eldra korti.
Hann segir að nú sem stend-
ur séu engar lfkur til að hægt
sé að kanna nánar uppruna
Vínlands-kortsins. „Mér skilst
að maðurinn sem það kemur frá
geti ekki munað, hvaðan hann
fékk það. I raun og veru vár
ein af ástæðunum til þess að
við birtum það í bókinni í fullri
stærð, að við vonuðumst til að
einhver í Evrópu kannaðist við
það og gæti fyllt upp í eyðuna.
Að þessu slepptu, þá hefur
sú tillaga komið fram í
Englandi að efnafræðilegar rann
sóknir verði látnar fara fram
á bókfellinu og blekinu. Skelton
styður þetta í væntanlegri grein
sinni, og segir að með því yrði
gengið úr skugga um gildi
kortsins, svo framarlega sem
bókfellið skemmdist ekki við
það. Marston er hins vegar
þeirrar skoðunar að efnafræði-
leg rannsókn myndi ekki auka
það mikið við þekkingu manna
á kortinu að það sé tilvinnandi
að valda þeim skemmdum á
því sem leiða myndu af rann-
sókninni. Heldur hann því fram
að taka yrði sýnishorn af blek-
inu á nokkrum stöðum á kort-
inu, þar sem eitt sýnishom fæli
ekki í sér endanlega sönnun.
1 miðjum þessum harðvítugu
deilum sérfræðinga, heyrast þó
aðrar raddir, sem leita að öðrum
útleiðum. Sir James Marshall
Conway fvrrverandi forseti
Konunglega landfræðifélagsins
sagði í síðustu viku: „Ég er
ekki sérfræðingur í gömlum
landakortum. Ég er viss um að
hugmynd um að þetta kort sé
byggt á fornum landabréfum
Víkinga gengur of langt. Ef þér
spyrjið mig, þá held ég að sann-
leikurinn liggi einhvers staðar
við meðalveginn. Einhver gam-
all kortagerðarmaður hefur
heyrt frásagnir gömlu íslend-
ingasagnanna, e.t.v. af vörum
pílagríms, og þá hefur hann
einfaldlega bætt þessu inn á.
Sir. James^ sem var viðstaddur
fundinn í fomleifafélaginu í s.l.
mánuði bætti við: „Ég get ekki
séð að kortið sanni né breyt.i
neinu, sem við ekki vitum fyrir-
fram.“