Alþýðublaðið - 01.09.1966, Blaðsíða 6

20 ára afmæli Sam-
vinnutryggina
Samvim utryggingafélög höfðu
starfað með góðum órangri í
mörgum löndum, áður en fyrst
kom til tals að hrinda hugmynd-
inni í fri.mkvæmd hér á landi.
Munu fyr tu slík félög hafa verið
stofnsett í Englandí á síðari hluta
nítjóndu . ldar. Nú á dögum eru
þau öflug í fjölda landa, m. a.
Svíþjóð, Belgíu, Bandaríkjunum,
Englandi ig ví'ðar, og hafa reynzt
ómetanleg lyftistöng fyrir margs
konar uppbyggingu í þessum
löndum o? rutt nýjar brautir í
tryggingamálum.
Eftir að Vilhjálmur Þór tók við
forstjórastarfi Sambands ísl. sam-
vinnufélaga árið 1946, var hug-
myndin um stofnun samvinnu-
tryggingafélags á íslandi f.vrst
rædd alvarlega. Síðar á sama ári
var svo undirbúningur hafinn og
Erlendur Einarsson ráðinn fram-
kvæmdastjóri.
Samvinnutryggingar tóku síðan
til starfa 1. september 1946. — í
fyrstu stjórn voru kjörnir:
Vilhjálmur Þór, form.,
Jakob Frímannsson,
ísleifur Högnason,
Kjartan Ólafsson frá Hafn.
og Karvel Ögmundsson.
Fyrstu tvær deildir félagsins
voru brunadeild og sjódeild, og
um áramótin 1946—1947 tók
þriðja deild félagsins bifreiða-
deildin, til starfa. Hefur sú deiid
vaxið mjög ört, og er nú nærri,
helmingur allra bifreiða í land-
inu trvggður hjá félaginu. Á sviði
bifreiðatrygginga hafa Sam-
vinnutryggingar valdi'ð byltingu
með því að koma á afsláttarkerfi
því, sem flest önnur trygginga-
félög landsins hafa síðan tekið
upp. Byggist kerfið á því, að menn
fá verulegan afslátt af iðgjaldinu,
ef þeir valda ekki tjóni, — og
mönnum þannig mismunað eftir
ökuferli. Afsláttur þessi nemur
nú siórum upphæðum, sem var-
kárir ökumenn og bifreiðaeigend-
ur hafa sparað á þennan hátt.
Fjórða deildin, endurtrygginga
deild, bættist síðan við árið
1949. Tekur hún að sér endurtrygg
ingar fyrir fjölda erlendra trygg-
ingafélaga víða um lönd. Á þenn-
an hátt hefur félagið aflað gjald-
eyristekna, sem vegið hafa nokk-
uð á móti gjaldeyriskostnaðinum.
Frá upphafi hafa Samvinnu-
trvggingar lagt á það ríka áherzlu,
að efla svo sjóði sína, að félagið
standi sem allra tryggustum fót-
um. Námu sjóðir félagsins sam-
tals 187.8 milljónum króna í árs-
lok 1965. Þrátt fyrir miklar end-
nrgreiðslur til tryggingartakanna,
hafa safnazt þannig verulegir
sjóðir, sem skapað hafa grundvöll
•’ð heilbrigðara tryggingastarfi.
Úr þessum sjóðum hefur félagið
setað veitt mikinn fjölda lána til
atvinnufvrirtækja, hreppsfélaga
og margra annarra aðila. Námu
útdánin samtals 75,8 milljónum
króna um sl. áramót. •
Samkvæmt skipulagi Samvinnu-
trygginga eru það hinir tryggðu,
tryggingatakarnir, sem eiga fé-
lagið, og fá þar af leiðandi allan
tekjuafgang þess. Þannig hefur
þúsundum einstaklinga og félaga
verið tryggð tryggingaþjónusta
fyrir sannvirði, sem sparað hefur
tryggingatökunum 61 milljón
króna, sem endurgreiddar hafa
verið frá því félagið fyrst gat
endurgreitt tekjuafgang árið 1949.
Samvinnutryggingar hafa barizt
mjög fyrir frjálsræði í trygging-
um. Má í því sambandi sérstak-
lega benda á brunatryggingar
húsa, en barátta Samvinnutrygg-
inga fyrir frelsi á því sviði
leiddi til, beint og óbeint, að
brunatryggingaiðgjöld húsa um
land allt lækkuðu stórlega.
Samvinnutryggingar hafa haldið
uppi fræðslu- og áróðursstarfi
fyrir öryggi og slysavörnum og
þannig reynt að vekja iandsmenn
til meðvitundar um hvers konar
slysahættu og hvað sé hægt að
gera til að koma í veg fyrir slys-
in. Má í þessu sambandi m. a.
nefna útgáfustarfsemi félagsins
og benda á bókina „Öruggur akst-
ur,” sem kom út árið 1951 og
útgáfu biaðsins Samvinnu-trygg-
ing, rit um örvggis- og trygginga-
mál, sem g»fið hefur verið út frá
Framhald á 15. síðu.
SLAPP ÓMEIDDUR
Drengurinn sem ók þessu reiðhjóli, slapp sem betur fer alveg ó-
meiddur. Hann var á leið niður Laugaveginn þegar áreksturinn átti
sér stað og mótorhjólalögreglan, slysarannsóknadcildin og sjúkra-
bíll æddu öll á staðinn með vælandi sírenur. Það er eiginlega furðu
legt hvað verða tiltölulega fá slys á börnum á rciðhjólum. Fæst
þeirra kunna með þau að fara í umferð og taka allskonar sveigjur og
beygjur alveg fyrirvaralaust.
ogið í rökkri yfir Surtsey
„Ég er búinn að vera hér á
landi í allt sumar við gos-
stöðvar og margsinnis dvalið
úti í Surtsey, en þessu hefði
ég ekki viljað missa af,” sagði
bandarískur jarðfræðingur við
blaðamann Alþýðublaðsins í
hringflugi yfir Surtsey I
fyrrakvöld.
Flugfélagið Flugsýn bauð
fréttamönnum í hringflug til
Surtseyiar í tilefni af þeirri
nýbreytni hjá félaginu, að
bjóða upp á slíkar skemmti-
ferðir á hverju kvöldi, meðan
að veður -er hagstætt.
Hvert sæti var skipað í 30
manna flugvél Flugsýnar, og
auðvitað reyndu allir að
tryggja sér sæti við glugga.
Flugið austur a@ Surtsey tek-
ur aðeins fáeinar mínútur,
þannig að maður hefur rétt
aðeins tíma til að setja nýja
filmu í myndavélina og búa
sig undir ósköpin.
Þegar austur var komið,
|)urfti enginn að gjalda þess,
iað hafa ekki fengið sæti við
glugga, því að fólk var svo
, t
afar elskulegt og tilhliðrunar-
samt, þannig, að allir skiptu
við alla á gluggaplássi, eftir
því hvorum megin Surtur lá
í það og það sinnið. Vélin
hringsólaði í kring um gos-
stöðvarnar og yfir þær, ýmist
sólarsinnis eða rangsælis, í a.
m. k. hálftíma og lék enginn
vafi á því að farþegar höfðu
fengið að sjá reglulegt eld-
gos úr öllum áttum þegar frá
var horfið.
Og það verður að segjast
hér, að sjón er sögu ríkari.
Vafalaust kemst maður í nán-
asta snertingu við slík nátt-
úruundur standandi á jörðu
niðri, þar sem saman fer hit-
inn og lyktin, hávaðinn og
birtan frá gosinu. En á slíku
er ekki völ fyrir almenning,
slíkt kostar næturveru á gos-
stöðvunum og sérstakan und-
irbúning og útbúnað, sem
ekki eru alltaf tök á að afla sér,
auk þess sem sérstök og vand-
fengin leyfi þyrfti til slíkra
hluta. Flug umhverfis gosið er
þess vegna það næstbezta, sem
völ er á. Menn sjá allt, sem
séð verður og sú sjón er stór-
kostleg og ógleymanleg.
Næsti þáttur er hringflug
í rökkrinu yfir Vestmanna-
eyjar. Þetta er undurfalleg
mynd, sem þarna birtist, ó-
venjuleg og tignarleg og raf-
lýstur kauþstaðurinn minnir á
álfaborg í hömrum eins og við
lásum um í ævintýrum.
Síðasti þátturinn er Reykja-
vík úr lofti, ásamt Hafnarfirði
og Kópavogi, ljósum skrýdd
stórborg með beinum götum,
bláum og gulum götuljósum,
skiltum og iðandi umferð.
Hér hafa menn þá tveggja
tíma prógram, sem býður upp
á heimsfrægt eldgos, álfaborg
í hafi og stórborg á landi.
Þeir, sem ekki hafa þegar
tryggt sér áframhaldandi eld-
gos, tgerðu óneitanlega rétt í
því, að tryggja sér far á gos-
stöðvarnar með Flugsýn eitt-
hvert kvöldið — áður en gos-
ið hættir og áður en veður
versnar. — GbG.

6 1. september 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ