Dagur - 04.10.1997, Side 2

n - LAVGARDAGUR 4. OKTÓBER 1997
SÖGUR OG SAGNIR
Síra Ágúst Sigurðsson:
Sigríður Jónsdóttip, hrein-
trúar og pústraprests i
MöðrufeUi, tók að þykkna
undir belti þegar leið á
smnar 1820. Sá heimilisfólkið
hvað orðið va,r, nema umvönd-
unarpredikarinn, afi lausaleiks-
harnsins. Haldið var í lengstu
lög í þá skýringu, að Sigríður
væri full af meinketi, suUaveiki,
enda, óttaðist það, eins og líka
frú Helga frá Grervjaðarstað,
móðir hennar, að siðapostuli
heifttrúarinnar bi-etti upp
ermamar. Löðrungaði ekki, en
kýidi dótturkviðinn, fylltan
vinnumannshur gagnkvæmrar,
áraiangrar ástar þeirra Jó-
hannesar.
Meinlæti voru algengur, han-
vænn kvilli, sem olli magaþani.
Var svo látið heita í lengstu lög,
en skyldir jafnt sem vinnandi
sáu kólguský, sem boðaði óveð-
ur núUi veturnótta og jólafóstu.
Systur Sigríðar voru rætnar og
metorðagjarnar, þó að til
mannúðar sé að teija í móður-
ætt og raunar umtalsverðra
niðja. Frú Helga, Tómasdóttir
var hrædd við manninn sinn og
mátti sín einskis. Afb^jarkona,
sjálfsa,gt frá Espihóli, sagði síra
Jóni, hvað var á, seyði. Fékk
hann þá ólrægilegasta æðiskast
sinnar óhreppiiegu ofstækis-
trúarsevi. Vísvitandi þó, skipaði
hann Sigríði að koma frarn í
Araskálann, en þar var hann
álreemdur fyrir að svala bar-
smíðalosta símun. Hvað þá
andlegrí og likandegrí háðiutg
siðapostulans. Ó1 hún barnið
eftir hrottaleg högg og meiðing-
ar hins vitfirrta trúarofstsekis-
manns, prestsins pabba síns, og
lá í nokkra daga, rúmíöst, uns
síra, Jóni var nóg boðið af
sinnu- og vimiuleysi og rak
hana veika í verkin, niður-
lsegða, spottaða eins og vinnu-
kind á foraktunartíma trúar-
hroka og stéttamunar. Barns-
burðinn og greftrun litla líkam-
ans færði haim þó i prestsþjón-
ustubók Grundarþinga, en N.N.
foreldra. Fóstur, einnig nær
fuHburða, og óskirð börn áttu
ekki kirkjuleg að sið lu'eintrú-
arinnar. Máttu ekki endanlega
fara, Qandans til, en voru út-
skúfuð úr samfélagi heilagra,
sem þá voru nær allir innlendir:
í lúnni evangelísku þjóðldrkju.
Þeirra,, sem eru næstum eins
útvaldir og séi'kemiilegir og
ísraelitar.
Barn Sigríðar er samt vart
að efa, að síra, Jón sldrði, áður
en sálaðist i liörðum höndiun
hans. Hefm' það kamtski ekki
veríð svo útlátalitið fyrir hann,
Grímur Bjarnason hringjari á Möðruvöllum bjó í Dunhagakoti. Séra Jón dó
í Dunhaga 1846.
f fXá'ö,
PaU.4 ■öja' jí'/yyy_ /*?€/■
Z8.
V.
£0.
b. ýcrnj-
c . /httfsJkrfa- VJ fj'co-xrr&cii.
&0,,, J’fcf/vcCinn.
ö. Jiafcs.
j, %L<pC/i.£o5.
J. /Í^arT.
■/%,. f/ccU-f.
cs. f/ceUc*.
j-/c f/cemmotrr.
kvaJalostarann með Idærnar úr
neðra. Petta var afabarn Jiaivs
og viðkmmaiúegra, að finna því
Jdrkjuleg á Grund, þótt ga.ma.ll
grafreitur væri i Möðrufelli,
katóLskur. í bókinni er skrað
andvana barn, sem aldrei ann-
ars, sett i moldirnar á tveggja
nátta fresti, hinn 19. nóvemher,
en líldegast, að afabarn hrein-
trúarprestsins fengi kirkjuJeg i
Jdstu konu þeirrar, sem jarðsett
var á Grund mn þessar mundir.
Prestinum er i Jófa lagið að
Jíoma barnsliki fyrir i Jdstunni
við Júnstu farar búnað og hús-
kveðju. Of mildl líldndi voi'u til
reiði og útskúfunar, að noltkur
þyrði að liætta, á ivasan.
Krepptar Ja'umlurnar voru al-
þelíktar og illa, ræmdar. Sira
Jón uppnefndi var útsmoginn
eins og frelsað fólk gjarna er og
vel á Jiöndum að berja barnið
úr dóttur sinni, sldra það i bar-
snúðafæðingunni, dauðamun,
og jarða svo með Jvreintrúar-
innar góðu samvisku i Jdstu
dánu Jummmar í Jdrkjugarðin-
um Grund. Bam Sigríðar dóttur
Jvans og Jólvannesar Kristjáns-
soivar vinnumanns Jvans og
elsldvuga Jvennar er þvi ónafn-
greint á Jdrkjuhók Grundar-
þinga. Gerði presturimv Jó-
Jvannes Jvéraðsræltan, náði af
Jvonum aleigunni, Jdndunum, og
Jét dæma i sektir. Hvarf hart
leiJdnn vinnumaðurinn vestur i
Skagafjörð. Fyrir rás viðburð-
anna lenti Sigríður einnig þang-
að. Pegar noJfkurra missera,
vinnuþrælkun Jveinva i Möðru-
felli Jinnti, var þeim HáJrnni
Espólitv saman konvið á ný og
púsaði síra Jón þau við lvávær-
an lvreintrúarboðskapinn um
bersyndugu konuna og GaraJæl,
lúnn rísmikla svein með Hebre-
mn.
Ekki gat Hákon vígst að sinni
vegna brots Sigríðar, og fékk
íslensk baðstofa.