Dagur - 03.12.1997, Blaðsíða 2

2 - MIÐVIKVDAGUR 3. DESEMBER 1997
rD^ar
L VÍKURBLAÐIÐ
„Heilsugæsla á Húsavík fyiirmynd um
skynsamlega og hagkvæma uppbyggingu“
Starfsmenn í heil-
hrigðisþjónustu inu-
an Verkalýðsfélags
Húsavíkur fuuduðu á
dögunum og auglýstu
þá m.a. eftir afstöðu
þiugmanna kjördæm-
isius til stöðu og
framtíðar Sjúkrahúss
Þingeyiuga. Verka-
lýðsfélagið hefði sent
þingmönnum hréf og
óskað eftir afstöðu
þeirra en svörun verið
léleg sem henti til að
þingmenn hefðu enga
afstöðu í málinu.
Steingrímur J. Sigfússon þing-
maður las frétt Víkurblaðsins
um málið og taldi ekki sann-
gjarnt að setja alla þingmenn
undir sama hatt í þessu máli.
Þannig hefði hann svarað erind-
inu með ítarlegu bréfi þar sem
hann gerir grein fyrir sinni af-
stöðu.
Greinargerð þingmannsins fer
hér á eftir:
Skiljanlegar og eðlilegar eru
þær áhyggjur sem Verkalýðsfélag
Húsavíkur hefur vegna stöðu og
framtíðar Sjúkrahúss Þingeyinga
á Húsavík. Óþarfi er að rífja upp
það sem á undan er gengið og
áralangar hremmingar sjúkra-
hússins eins og fleiri sambæri-
legra sjúkrastofnana í því niður-
skurðarfári sem gengið hefur yfir
málaflokkinn.
Segja má að málið sé í grófum
dráttum tvíþætt. Það er annars-
vegar hin almenna staða í heil-
brigðismálum, niðurskurður til
heilbrigðismála og skert þjón-
usta á fjölmörgum heilbrigðis-
Afmæli í dag
I dag, 3. desember, eiga
þessir Húsvíkingar afmæli:
Matthías Konstantin
Annisius, Asgarðsvegi 21, f.
1951; Þórunn Ástrós Sig-
urðardóttir, Höfðabrekku
23, f. 1951; Freyja Dögg
Frímannsdóttir, Sólbrekku
7, f. 1977; Francois Alex-
andre Foumier, Grundar-
garði 3, f. 1992.
7. desember n.k. verður 55
ára Pétur Pétursson, Holta-
gerði 6. BK/js
Leiðréttmg
Gamla myndin, sem birtist í
Víkurblaðinu á dögunum og
var sögð vera af Árna Helga-
syni í Braut, var reyndar af
Árna Ólafssyni. Þetta leiðrétt-
ist hér með og er beðist velvirð-
ingar á. - JS
stofnunum og hinsvegar staða
Sjúkrahúss Þingeyinga og heil-
brigðismála á svæðinu sérstak-
lega.
Ef fyrst er vikið aðeins að hin-
um almennu aðstæðum sem
gilda fyrir heilbrigðismálin sem
slík í landinu þá er ljóst að mik-
illar tregðu hefur gætt til að við-
urkenna vaxandi þörf fyrir fjár-
veitingar til að veita þá þjónustu
sem gerð er krafa um í dag. Ut-
gjöld til heilbrigðismála hafa far-
ið vaxandi um allan heim á und-
anförnum árum og tengist það
framförum í greininni og aukn-
um möguleikum á að bjarga
mannslífum og bæta líðan sjúk-
stöðu. Það helgast af því að
Sjúkrahús Þingeyinga á Húsavík
er þrátt fyrir allt eitt fárra sjúkra-
húsa í landinu utan við stóru
sjúkrahúsin á Reykjavíkursvæð-
inu og Fjórðungssjúkrahúsið á
Akureyri þar sem haldið hefur
verið uppi talsverðri sérhæfðri
sjúkrahúsþjónustu og deildar-
skiptri starfsemi með fæðingar-
deild, skurðaðgerðum o.s.frv.
Það er óþarfi að fjölyrða um
hversu mikilvæg þessi starfsemi
er vegna þjónustunnar í héraði.
Þetta skiptir einfaldlega sköpum
fyrir gæði þeirra heilbrigðisþjón-
ustu sem í boði er á staðnum og
það öryggi sem því fylgir í kaup-
brigðismála í okkar landshluta
og í raun og veru á landinu öllu.
Staðreyndin er sú og um það
verður ekki deilt að það er full
þörf fyrir alla þá aðstöðu og all-
an þann mannafla og öll þau
umsvif sem eru fyrir hendi á
Húsavík í dag og þau má auka ef
litið er til framtíðarþarfa fyrir
starfsemi á sviði heilbrigðismála.
Spurningiin snýst miklu fremur
um að skilgreina og ákveða hlut-
verk og stöðu stofnunar eins og
Sjúkrahúss Þingeynga í því sam-
hengi. Auðvitað koma strax upp í
hugann verkefni á sviði þjónustu
og umönnunar við aldraða, á
sviði endurhæfingar og fleiri
Uppbygging og þjónusta fyrir aidraða á Húsavik hefur verið til fyrirmyndar.
linga með nýrri tækni við að-
gerðir, nýjum lyfjum o.s.frv.
Einnig veldur breytt aldurssam-
setning í samfélaginu og betri
lífsh'kur aldraðra eða hærri með-
alaldur aukinni þörf fyrir þjón-
ustu og umönnun.
Að sjálfsögðu eru sömu lögmál
að verki í hejlbrigðismálum hér á
Islandi eins og annars staðar, þó
að þau séu að hluta til eitthvað
seinna á ferðinni. T.d. hefur ald-
urssamsetning hins íslenska
samfélags breyst minna enn sem
komið er heldur en í mörgum
nálægum löndum sökum meiri
fólksfjölgunar (hærri fæðingar-
tölu). í þessu ljósi hefur auðvit-
að sá niðurskurður eða tregða til
að viðurkenna óumflýjanleg út-
gjöld til heilbriðgismála sem sér-
staklega hefur verið áberandi hér
á landi undanfarin 4 til 6 ár eða
svo bitnað óvenju þungt á þess-
um málaflokki. Afleiðinganna
sér stað í skertri þjónustu, sum-
arlokunum, miklu vinnuálagi á
starfsfólk og verra andrúmslofti
á vinnustað en áður var. Af
þessu hefur Sjúkrahús Þingey-
inga á Húsavík og heilbrigðismál
í okkar landshluta að sjálfsögðu
fengið sinn skammt. Að mínu
mati er engin önnur lausn en sú
að viðurkenna, a.m.k. að því
marki sem pólitískur vilji er til og
efnahagslegar forsendur leyfa,
þá auknu þörf fyrir fjárveitingar
til heilbrigðismála sem nútíminn
kallar á.
Staða Sjúkrahúss Þlngey-
inga
Ef vikið er síðan að stöðu
Sjúkrahúss Þingeyinga sérstak-
Iega og heilbrigðismálum í því
héraði eða á því svæði hefur
sjúkrahúsið að mörgu leyti sér-
stað eins og Húsavík og fyrir ná-
grannabyggðarlög. Það er einnig
enginn vafi á því að sjúkrahús og
heilsugæsla hafa stutt mjög vel
hvað við annað. Reyndar má að
mínu mati taka fyrirkomulagið á
Húsavík þar sem samtengt er
heilsugæsla, sjúkrahús og um-
fangsmikil þjónustu- og umönn-
unarstarfsemi við aldraða sem
skólabókardæmi um skynsam-
lega og hagkvæma uppbyggingu.
Einnig kemur berlega í Ijós þessa
dagana að þeim heilsugæsluum-
dæmum þar sem sjúkrahús er
rekið gengur mun betur að
manna stöður með læknum og
hjúkrunarfólki heldur en hinum
þar sem eingöngu er um heilsu-
gæslu eða einföldustu læknis-
þjónustu að ræða. Mín afstaða
er því eindregið sú að það sé
brýnt og mikilvægt í öllu tilliti að
verja í grófum dráttum þá starf-
semi sem á Húsavík hefur verið.
Breytinga þörf
Ef litið er til framtíðarinnar er
hins vegar ekki þar með sagt að
allt geti orðið óbreytt. Þvert á
móti held ég að einmitt til að
tryggja áframhaldandi og um-
fangsmikla starfsemi á sviði heil-
brigðismála á stað eins og Húsa-
vík, sé vegna margvíslegra breyt-
tra aðstæðna í samgöngulegu til-
liti, breyttra forsenda læknis-
fræðilega séð hvað varðar aukna
sérhæfingu o.s.frv., nauðsynlegt
að horfast í augu við að breyt-
inga getur verið þörf. Eg tel þess
vegna mjög mikilvægan hluta af
varðstöðunni um starfsemina á
Sjúkrahúsi Þingeyinga á Húsa-
vík að marka sjúkrahúsinu með
skýrari hætti en fyrir hendi er í
dag framtíðarhlutverk sem sé
hluti af víðtækara skipulagi heil-
slíkra þátta sem sífellt eru að
vaxa í nútíma heilbrigðisþjón-
ustu. Að ógleymdu að sjálfsögðu
því sem mikilvægast er af öllu;
þjónustu við íbúa staðarins og
nágrannabyggðarlög. Þetta hlut-
verk þyrfti að mínu mati að skil-
greina og afmarka betur í góðu
samstarfi við eða eftir atvikum
beinlínis með samræmingu við
þá þjónustu sem veitt er annars
staðar á svæðinu, auðvitað og
ekki síst við þjónustuna sem
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
veitir. Eg tel í því sambandi ekki
vera höfuðatriði með hvaða
hætti samstarfi eða stjórnunar-
legum tengslum starfseminnar á
Húsavík og starfseminnar á Ak-
ureyri og eftir atvikum annars
staðar í kjördæminu er háttað.
Heldur hitt að um skynsamlega
og skilmerkilega verkaskiptingu
sé að ræða sem gagnist öllum
aðilum vel. Verum minnug þess
að flæðið getur verið í báðar átt-
ir og að sjálfsögðu gæti starfsem-
in á Húsavík aukist á grundvelli
samvinnu við Fjórðungssjúkra-
húsið á Akureyri en ekki aðeins
minnkað.
Jaðarbyggð í vöm
Ljóst er að Þingeyingum hefur
þótt ganga á sinn hlut í ýmsu til-
liti hvað snertir umsvif opinberr-
ar þjónustu á undanförnum
árum. Gætt befur tilhneigingar
til að leggja niður starfsemi sem
var fyrir hendi á Húsavík og
þjappa henni saman á færri staði
og segja má að hvað varðar sér-
hæfðari opinbera þjónustu hafi
Húsavík verið í hlutverki jaðar-
byggðar eða jaðarsvæðis í vörn
undanfarin allmörg ár. Mikil-
vægt er að bent sé á að þjónust-
an og starfsemin á Húsavík og í
Suður-Þingeyjarsýslu og að
nokkru leyti einnig í Norður-
Þingeyjarsýslu er öll samhang-
andi. Menn verða að gæta sín að
spara ekki eyririnn og kasta
krónunni. Þó ná megi einhverj-
um sparnaði með minni umsvif-
um í rekstri sjúkrahússins þá
gæti það hæglega kallað á aukin
útgjöld í heilsugæslu og aukna
erfiðleika á því sviði, sbr. það
sem áður var sagt um erfiðleika
við mönnun í fjölmörgum lækn-
ishéruðum á landsbyggðinni.
Samgöngumálin lykHatriði
Að lokum vil ég svo nefna það
sem ekki skiptir minnstu máli og
það er auðvitað hið miðlæga
hlutverk Sjúkrahúss Þingeyinga
á Húsavík. Eg hef lengi verið
þeirrar skoðunar að það mætti
auka með bættum samgöngum
innan héraðs og milli héraða
mætti stækka upptökusvæði
sjúkrahússins og er ég þá auðvit-
að einkum og sér í lagi með
norðaustursvæðið í huga. Bættar
samgöngur á landi myndu að
sjálfsögðu greiða fyrir því að
fæðingar og minni aðgerðir og
innlagnir ykjust frá þeirri 2.500
manna byggð sem liggur austan
Húsavíkur austur og til og með
Vopnafirði. Þetta svæði hefur
hins vegar að lang mestu leyti
verið upptökusvæði Fjórðungs-
sjúkrahússins á Akureyri einnig
hvað snertir smærri aðgerðir,
fæðingar og annað sem væri til-
valið hlutverk sjúkrahússins á
Húsavík að annast. Hér á því
enn við eins og í svo mörgu öðru
tilliti að ein öflugasta varnarað-
gerð fyrir Húsavík sem mikil-
væga þjónustumiðstöð í víð-
lendu héraði sem eigi framtíðina
fyrir sér, er að bæta samgöngur,
stækka sitt viðskipta- og þjón-
ustusvæði og komast frá því jað-
arbyggðareðli sem lélegar sam-
göngur austur fyrir Húsavík hafa
leitt til.
Þar kemur auðvitað lega
Húsavíkur einnig til sögunnar
því upplandið í Suður-Þingeyjar-
sýslu hefur tilhneigingu til að
klofna nokkuð upp í þessu tilliti
milli Húsavíkur og Akureyrar,
einfaldlega eftir því á hvorn stað-
inn er stytta að sækja.
Eg læt þessar vangaveltur um
stöðu Sjúkrahúss Þingeyinga á
Húsavík nægja að sinni. Þær eru
að sjálfsögðu mínar og settar
fram meira sem hugleiðingar
heldur en einhver endanlegur
sannleikur eða fastmótuð stefna
af minni hálfu. Fyrst og fremst
tel ég mikilvægt að forráðamenn
í sveitarstjórnarmálum á Húsa-
vík og í nágrenni, við þingmenn
og aðrir sem málið varðar, íbúar
á staðnum og það starfsfólk sem
hér á í hlut þjappi sér saman í
málinu. Það er vel við hæfi að
Verkalýðsfélag Húsavíkur láti
þessi mál til sín taka og ég fagna
sérstaklega því frumkvæði sem
Verkalýðsfélagið hefur haft að
umræðum um þessi mál. Ég er
hvenær sem er boðinn og búinn
til frekari umræðna og samstarfs
um að reyna að treysta stöðu
þessarar starfsemi og taka þar
höndum saman við alla þá sem
vilja leggja málinu lið.
Steingrímur J. Sigfússon,
alþm.
(Fyrirsögn og niillifyrirsagnir
eru blaðsins).