Dagur - 30.12.1997, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 30. desember 1997
Þar blása
nýirvindar
VALGEJIÐUR
MAGNUS
DOTTIR
FÉLAGSMÁLASTJÓRI AK-
UREYRARBÆJAR
SKRIFAR
Árið sem er að kveðja hefur verið
afar viðburðaríkt hjá okkur sem
vinnum við félagsþjónustu og skyld
málefni hjá Akureyrarbæ, sem er
reynslusveitarfélag og hefur tekið við
stórum verkefnum af ríkinu til
reynslu. Sviðinu sem ég hef stýrt síð-
an í árslok 1995 var á árinu skipt
upp í tvö svið. Sá hluti heitir nú Fé-
lags- og heilsugæslusvið og veitir
margvíslega þjónustu.
Þar er eftir breytinguna að finna
Heilsugæslustöðina á Akureyri með
alla sína þjónustu og Búsetu- og
öldrunardeild sem rekur dvalar-
stofnanir fyrir aldraða, sambýli og
þjónustuíbúðir fyrir fatlaða auk
margháttaðrar þjónustu fyrir alla
sem þurfa á henni að halda til sjálf-
stæðrar búsetu. Einnig Ráðgjafar-
deild með félagslega ráðgjöf, barna-
vernd og margvíslega aðstoð sem
sveitarfélögum er ætlað að sinna,
auk ráðgjafar og greiningar fyrir fatl-
aða. Ennfremur Atvinnudeild með
þjálfunar- og endurhæfingarvinnu-
stað, verndaðan vinnustað og hæf-
ingarstöð, auk verkefna sem ríkið er
nú að kajla til sín, þ.e. atvinnuleysis-
skráningu og vinnumiðlun. Vegna
þess síðast talda eru umtalsverðar
breytingar framundan á því hvaða
verkefni tilheyra sviðinu, þriðja árið í
röð.
Við starfsmennirnir vinnum baki
brotnu að því að tengja saman göm-
ul og ný verkefni, til þess að ná hag-
ræðingu og samræmingu sem getur
komið þeim til góða sem fá þjónustu
og einnig sparað fé og fyrirhöfn.
Þarfir eru lykilhugtak, því við viljum
að þjónusta sé veitt eftir þörfum ein-
staklinga fyrir hana fremur en eftir
því hvort þeir tilheyra einhverjum
fyrirfram skilgreindum hópum. Sem
dæmi má nefna að stefnan er að
auka heimaþjónustu fyrir aldraða,
þannig að þeir flytji ekki á dvalar-
stofnun fyrr en það er óhjákvæmi-
legt. Nú vinnum við t.d. að því að
tengja saman heimahjúkrun, heimil-
isþjónustu, frekari liðveislu og fé-
lagslega liðveislu, sem áður voru á
höndum fjögurra aðila. Þá gátu
starfsmenn kerfanna fjögurra allt að
því þvælst hver fyrir öðrum eða þá
að enginn kom í marga daga til ein-
staklinga sem þurfa jafna og þétta
þjónustu.
Það er flókið að vinna að svona
breytingum og mörg ljón á veginum
sem við þurfum að temja í rólegheit-
unum. Lög og reglugerðir skilgreina
hópa sem eiga rétt á þjónustu, og
skilgreiningarnar eru oft dálítið
skrýtnar. Sem dæmi má nefna að um
þjónustu við fatlaða gilda réttindalög
og margar reglugerðir. Þegar fatlaðir
ná 67 ára aldri hætta þeir þó skv.
lögum að vera fatlaðir og verða aldr-
aðir. Því getur fylgt mikill réttinda-
missir, af því að þjónusta við aldraða
er skv. lögunum um margt mun
styttra á veg komin. Ekki minnkar þó
þörfin fyrir þjónustu við það eitt að
eiga afmæli.
A hinn bóginn er það einnig svo
að þegar ófatlað fólk eldist vaxa þarf-
ir þess fyrir ýmis konar þjónustu sem
löggjafinn er ekki búinn að átta sig á
að komi þeim vel. Sem dæmi má
nefna að aldraðir með byrjandi
heilabilun hafa fulla þörf fyrir það
sem er ætlað fötluðum og felst í fé-
lagslegri og frekari liðveislu. Akur-
eyrarbær vill brjóta niður múra sem
reistir hafa verið með þröngum skil-
greiningum og afmörkuðum sjónar-
hornum og nota til þess þau sóknar-
færi sem reynsluverkefnin gefa. Við
höfum verið að fikra okkur rólega
áfram fyrstu skrefin, en það kostar
mikla vinnu, m.a. rökræður og bolla-
leggingar fram og til baka til að finna
lausnir á margvíslegum vandamál-
unum, áður en breytingar geta orðið
verulega útbreiddar og áþreifanleg-
ar. Þessi undirbúningur er á fullri
ferð undir yfirborðinu, og breyting-
arnar munu sjást jafnt og þétt þegar
fram í sækir.
A árinu var mikið og áþreifanlega
unnið að forvörnum í áfengis- og
vímuefnanotkun unglinga. Það
sáust mjög gleðileg dæmi um það
hverju foreldrar geta fengið áorkað
þegar þeir taka uppeldishlutverk sitt
þéttum tökum. Fyrir verslunar-
mannahelgina var rekinn mikill
áróður fyrir því að foreldrar væru
með unglingunum og leyfðu þeim
sem væru undir 16 ára aldri ekki að
fara einum að heiman. Á Akureyri
bjuggum við okkur undir að láta for-
eldra sækja alla úr þessum hópi sem
væru í vanda, en það er varla hægt
að segja að á það hafi reynt. Það er
aldrei að vita nema áróðurinn hafi
komið í veg fyrir einhver ógæfusöm
atvik sem lagt gætu lífshamingju
unglings í rúst. Því vil ég nota tæki-
færið og óska foreldrum til hamingju
með árangurinn af forvarnarstarfi
sínu.
Eg vil einnig stinga upp á að for-
eldrarnir fylgi þessu eftir nú um ára-
mótin og komi í veg fyrir að ungling-
ar heilsi nýju ári með því að hafa um
hönd áfengi eða önnur vímuefni.
Foreldrar þurfa að vita hvar krakk-
arnir eru, með hveijum þeir eru og
hvað þeir eru að gera. Þá er ekkert
betra en vera með þeim og gera eitt-
hvað skemmtilegt saman. Og svo eru
spil, töll og leikir, sælgæti og
smákökur. Er ekki tilvalið að krydda
samveruna með því að skoða hvað
var skemmtilegast og athyglisverðast
á árinu sem er að kveðja og efna ára-
mótaheitið með því að skoða hvað
má betur fara á því nýja?
Við hjónin fórum eins og oft áður
í frábæra gönguferð á Hornströnd-
um með bestu vinum okkar, og
einnig lá leiðin í lista- og menningar-
ferð til Italíu með stórum hópi vina.
Hvort tveggja verður ógleymanlegt.
En sælustu stundir ársins átti ég í
nærveru lítillar sonardóttur, sem nú
er 14 mánaða gömul. Mér finnst
svo ótrúlega gaman að fylgjast með
framförum hennar, fletta bók eða
syngja barnagælu, ég sem segist
aldrei syngja. Og ekkert er betra en
þegar hún kemur á harðahlaupum
og hendir sér í fangið á ömmu.
Omar
Halldórsson
íþrótta-
maður
Akureyrar
KylfÍTiguriiin Ómar
Halldórsson var
kjörinn íþrótta-
maður Akureyrar
1997 á árlegu hófi
ÍBA, og sést hann
hér með farand-
gripinn sem hann
hlaut til varðveislu
í eitt ár. Aliir þeir
íþróttamenn sem
urðu íslandsmeist-
arar á árinu fengu
viðurkenningn, en
þeir vom alls 275.
Hæst her íslands-
meistaratitH KA í
handknattleik
karla.
- mynd: brink
AframKA!
SVRRRIR
LEOSSON
ÚTGERÐARMAÐUR
SKRIFAR
Sverrir Leósson segir
það sjálfsagt metnað-
armál fyrir Akureyrar-
bæ að sjá tU þess að
þátttaka KA-liðsins í
handbolta í Evrópu-
mótinu verði með
myndarlegum hætti.
Þess vegna verði
stjómendur hæjarins
að opna budduna het-
ur.
„Þegar enn eitt árið er Iiðið „í ald-
anna skaut“ leita margar minning-
ar á hugann, minningar frá at-
burðum í starfi og leik. Það er af
mörgu að taka, sumt hefði mátt
fara hjá garði, en flestar rmnning-
ar frá árinu eru mér kærar og ljúf-
ar.
Þegar ég Iít til áhugamálanna
kemur gengi KA-liðsins fyrst upp í
hugann. Eg hef aldrei íþróttamað-
ur verið og lítið gert af því að fylgj-
ast með á því syiði. En lengi má
manninn reyna. Áður en ég vissi af
var ég orðinn heltekinn af hand-
bolta og KA-menn, það eru mínar
hetjur. Stundum hefur maður að
vísu gengið með sára und frá
kappleik, en miklu oftar sigurreif-
ur. Minnisstæður er fögnuðurinn
þegar strákarnir unnu bikarinn á
sínum tíma, en hæst reis sól KA-
strákanna þegar þeir unnu Is-
Iandsbikarinn á árinu 1997 og
færðu Akureyringum íslands-
meistaratitil í handbolta í fyrsta
sinn. Það var ólýsanlegur fögnuð-
ur sem streymdi um mig og aðra
Akureyringa á þeirri stundu. Þá
hrundu mörg gleðitárin, þá var
sælt að vera til.
En vandi fylgir vegsemd hverri.
KA-menn komust þar með í
keppni þeirra bestu í Evrópu. Það
kostar mikla peninga og stundum
höfum við þessir „kallar" sem
stöndum á bak við liðið verið við
það að gefast upp. En það kostar
líka sitt að hætta þátttöku í þessu
móti; peninga, keppnisbann - og
niðurlægingu. Það síðasttalda veg-
ur hvað þyngst í mínum huga.
Þetta má ekki gerast. Við höfum
barist eins og Ijón við Ijáröflun, en
betur má ef duga skal. Mér finnst
að ráða menn bæjarins, fyrirtækja
og bæjarbúar almennt mættu
opna budduna ögn betur. Þetta er
ekki stórmál ef allir leggjast á eitt.
En hvers vegna á að vera að
styrkja ferðalag fárra útvalda út
um allan heim, spyr eílaust ein-
hver. Sú spurning er eðlileg, en
efni hennar er byggt á vanþekk-
ingu og þröngsýni. Skoðum málið
í víðara samhengi. Gengi KA-liðs-
ins snertir í raun alla bæjarbúa,
ekki síst yngstu kynslóðirnar.
íþróttafélögin eru nefnilega eins-
konar uppeldisstofnanir þegar að
er gáð. Hundruð barna og ungl-
inga sækja æfingar á vegum félag-
anna, ekki síst í handboltanum hjá
KA. Þar hefur áhuginn vaxið svo
um munar eftir að KA-menn
komust á toppinn. Metnaðurinn
og báráttuviljinn hjá litlu KA-
strákunum óx í samræmi við vax-
andi getu stóru strákanna. Þeir
eru fyrirmynd þeirra sem smærri
eru. Þannig gengur það einu sinni
fyrir sig í lífinu - og ekki síst í
íþróttunum. Þeir bestu verða
átrúnaðargoð uppvaxandi kynslóð-
ar sem vill komast í sömu spor
með tíð og tíma. Þess vegna er það
skylda okkar að sjá svo um að
átrúnaðargoðið, - í þessu tiifelli
handboltalið KA - falli ekki af
stalli vegna þess að liðið vantar
nokkrar milljónir króna.
í mínum huga er það sjálfsagt
að Akureyrarbær skapi frumkvæði
með myndarlegu framlagi. Það
hefur ekkert akureyrskt lið náð
jafn langt á alþjóðlegum vettvangi
og ekki sýnilegt að til þess komi í
bráð. Raunar þykir það lyginni lík-
ast í herbúðum þeirra sem KA hef-
ur verið að etja kappi við í keppn-
inni til þessa að lið frá 15 þúsund
manna bæjarfélagi skuli hafa náð
svo langt. Það er því ekki bara
metnaðarmál fyrir handboltahetj-
ur okkar að KA-liðið geti lokið
þessari keppni með reisn. Það á
líka að vera metnaðarmál þeirra
sem stjórna okkar samfélagi því
þátttaka KA-liðsins er góð land-
kynning, hvar sem strákarnir okk-
ar fara eru þeir Akureyri til sóma.“