Dagur - 10.01.1998, Qupperneq 4

20 - LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 1998
X^iir
LÍFIÐ í LANDINU
mi£
ekki
Hvað segirBaltasarKormákurum Hamlet,
gangrýnendur og blendin viðbrögð við sýning-
unni í Þjóðleikhúsinu? Margrét Elísabet Ólafs-
dóttir ræðirvið hann.
„Einhver gagnrýnandinn skrifaði
að Hilmir Snær væri besti leikar-
inn í sýningunni. Það er ekkert
skrýtið, hann er með bitastæðasta
hlutverkið í verkinu," segir
Baltasar Kormákur áður en hann
bætir við: „Annars veit ég ekki
hvað það þýðir að segja að ein-
hver Ieikari sé bestur. Islenskir
leikhúsgagnrýnendur virðast
sjaldan velta íyrir sér forsendum
leikstjórans. Þeir láta sér nægja
að dæma út frá fyrirframgefnum
hugmyndum um tiltekið verk.“
Sdstu Arthúr Björgvin í Dag-
Ijósi? Hann sagðist vilja sjá leikar-
ana smjatta meira á textanum?
„Það er akkúrat það sem ég
vildi ekki láta þá gera. Eg vildi að
þetta væru hugsanir, ekki froða.
Þegar menn fara að baða sig í
textanum glatar sýningin tilgangi
sínum. Annars hef ég engan
áhuga á því að afsaka mig. Það er
hvort eð er aldrei hægt að gera
öllum til hæfis.“
Nú er uppfærsla þín á Hamlet
nokkuð óvenjuleg.
„Það finnst mér ekki.“
Kannski væri nær að segja að
hún sé óhefðhundin?
„Við getum sagt það um hátal-
arakerfið. Það er einfaldlega
spurning um að nota hlut sem er
til staðar. Við vorum líka með
Kurt Cobain í huga. Ekki til að
gera einhvern poppara úr Hamlet
heldur vorum við að velta því fyrir
okkur hvernig prinsar eru í dag.
Pældu í partýi í Buckingham-
höll. Eg er ekki að tala um opin-
bert partý heldur partý sem held-
ur áfram á eftir, inni í hliðarher-
bergi. Eg er viss um að í slíkum
partýum eru diskóljós og Spice
Girls. Eg skoðaði blöð eins og
Hello. I einu þeirra voru myndir
af grímuballi í Buckinghamhöll
og þar á meðal var ein alveg dá-
samleg af Andrew prins. Hann er
svo óhamingjusamur í framan.
(Hlátur). Þarna sérðu tragedíuna
í dekínasjóninni. Auðvitað fer ég
ekki alla þá leið, þótt það hefði
vel verið hægt, gera sýninguna
beinlínis ljóta."
Hættulegir þjónar
„Það er til merkileg saga um
Díönu sem segir að alltaf þegar
hún gerði eitthvað rangt hafí tveir
menn í gráum fötum birst í heim-
sókn. Þeir sögðu aldrei neitt við
hana, en þeir voru þarna til að
rétta hana af. Og það er einmitt
hlutverk Gullinstjörnu og Rósin-
krans framan af. Þeir eiga að
fylgjast með Hamleti.“
En oft eru Gullinstjarna og Rós-
inkrans gerðir að algjörum trúð-
um?
„Mér fannst ofboðslega
óspennandi að fara þá leið með
þá. Eg ákvað að reyna að gefa
þeim meiri þunga. Láta þá vera
svolítið hættulega. Hugsunin er
sú að þeir séu sendir af konungi
til að rétta hann af og að þeir séu
Sjálfur vinn ég best þegar allt er í rugli I einkalífinu. Manneskjan er svo órökrétt. Þess vegna held ég að það sé ekkert nýtt að
Hamlet sé áttavillturmyndir: brynjar gauti
í rauninni mjög hættulegir þjónar
konungs. Það verður að halda
valdapýramídanum í jafnvægi.
Þess vegna er Hamlet svona
óþægilegur. Það er allt að hrynja
af því hann virðir ekki
valdapýramídann. Hann heldur
að sá sem ætti að vera konungur
hafi verið myrtur. Við leggjum
hins vegar mjög sterka áherslu á
það í sýningunni að þannig hafi
Við Hilmir Snær vild-
um draga upp
mósaíkmynd af
manni, raða upp alls-
konarmyndum afhon-
um ígegnum alla sýn-
inguna, en ekki leika
hann lógískt.
það ekki endilega verið.“
Áttu við að Kládíus hafi ekki
myrt hróður sinn og hann hafi
dáið eðlilegum dauðdaga?
„Hver veit? Það segir enginn
nema Hamlet að hann hafi verið
myrtur. Og Kládíus á einum stað,
en við tókum það út. Mér finnst
það heldur ekki vera aðalatriðið.
Þegar einhver fremur morð, eins
og þessi breska au pair stelpa,
Denise, seir \ að hafa lamið
barni utan í vegg, þá veit enginn
og mun aldrei neinn fá að vita
hvað raunverulega gerðist.
Verkið fjallar um sekt og sak-
leysi. Til að ég geti gert eitthvað
ljótt af mér, þarf ég að réttlæta
það fyrir bæði sjálfum mér og
öðrum. Þetta gera allir til þess að
lifa af. Því það eru allir með eitt-
hvað á samviskunni. Við göngum
út frá þessu í sýningunni og velt-
um því fyrir okkur hvernig hver
og einn reynir að réttlæta sjálfan
• U
sig.
Ófelia er ekki saklaus
„Ég velti þessu fyrir mér í sam-
bandi við Ofelíu. Hún er orðin
tvítug og tvítug kona er ekkert
saklaus. Hún hefur upplifað ým-
islegt. Það er hægt að sjá þetta
sem ég er að tala um á Kaffibarn-
um. Þangað inn koma ungar
stelpur og kannski mánuði eftir
að þær komu fyrst eru þær komn-
ar með litað hár og helmingur
karlmannanna búinn að leika sér
að þeim. En þær sækja í þetta.
Og ég held að það eigi líka við um
Ófelíu.
Svo þegar Hamlet ræðst á hana
og svívirðir, bregst hún þveröfugt
við það sem hann hélt að hún
myndi gera. Hún vill standa uppi
í honum. En hún gerir það í ör-
væntingu og endar með því að
missa tökin á hlutunum.
Auðvitað má deila um þetta, en
mér fannst hún t* eiri dýpt.
Þessi viðbrögð eru fullkomlega
órökrétt, en manneskjan bregst
oft furðulega við þeim aðstæðum
sem hún lendir í. Sumir vilja að
fólk bregðist dramatískt og bók-
menntalega við ákveðnum uppá-
komum, en það gerist yfirleitt
ekki.“
Mósaikmynd af Hamlet
Hvaða tilfinningar her Hamlet til
Ófelíu?
„Ég held hann geri allt í senn
að elska hana og hata, langa í
hana og langa ekki í hana. Þetta
er ekkert einfalt. Ég er kannski
svona gallaður maður, en hjá mér
eru 24 tímar í sólarhring og það
sem fer í gegnum hugann á mér á
þessum eina sólarhring geta verið
alveg ótrúlega margar tilfinningar.
Og það jafnvel gagnvart einni
manneskju. Svo þegar fólk spyr:
elskaðru hana? - Já. En ekki allan
daginn! Kannski elska ég hana
þrjá tíma á dag... Tilfinningar
manns eru miklu flóknari en svo
að hægt sé að svara svona spurn-
ingu í eitt skipti fyrir öll. Það eru
engar hreinar línur jafnvel þó svo
maður vildi það.
Fyrir mér er hann allt þessi
maður. Bæði væluskjóða og bar-
áttumaður. Við Hilmir Snær vild-
um draga upp mósaíkmynd af
manni, raða upp allskonar mynd-
um af honum í gegnum alla sýn-
inguna, en ekki leika hann
lógískt.