Dagur - 24.01.1998, Blaðsíða 17

LÍFIÐ í LANDINU
LAUGARDAGUR 24. JAXÚAR 1998- 33
Þrívegis hefurJó-
hannes Héðinsson
skipstjórí lent í
kríngumstæðum,
þar sem skammt er
milli lífs og dauða.
Jóhannes Héðinsson komst íhann krappan þegar flutningaskipið Hekla sigldi á bát hans með þeim afleiðingum að stefnið kubbaðist af. Hann hefur þó oftar verið í hlutverki bjarg-
vættar á sjónum. Jóhannes er til vinstri á myndinni en með honum er bróðir hans Freyr, sem rær með honum á Brimnesinu.
„Manni líður mjög vel að hafa átt
þess kost að bjarga mönnum í
sjávarháska. Eg lít á mig sem
mjög heppinn mann,“ segir Jó-
hannes Héðinsson, skipstjóri á
Brimnesinu BA 800 á Patreks-
firði. Áhöfn Brimnessins hefur
tvívegis á rúmum þremur árum
bjargað skipsveijum í sjávarháska.
Fyrra tilvikið var þegar báturinn
Reki sökk árið 1995 og mátti þá
mjög litlu muna að mannskaði
yrði. Síðara tihikið var á sunnu-
dagskvöld þegar Haukur sökk og
tveggja manna áhöfn var bjargað.
Þá er ekki öll sagan sögð þar sem
Jóhannes Héðinsson, skipstjóri á
Brimnesinu, lenti í því á Brim-
nesinu fyrir 9 árum að fraktskipið
Hekla sigldi á bát hans og kubb-
aði stefnið af. Skipstjórinn hefur
því staðið beggja megin borðs.
Lífs og dauða.
Mmútur skiptu sköpum
Öll sjóslysin þrjú sem Jóhannes
hefur tengst, gerðust á svipuð-
um slóðum, skammt norðvestur
af Blakknum. Árið 1995 barst
neyðarkall frá Reka um 18 sjó-
mílur frá landi og Jóhannes og
áhöfn stímuðu strax á staðinn
ásamt nokkrum öðrum bátum
sem voru nærstaddir. Siglingin
tók um 20 mínútur en þá var
svo komið að Reka hafði hvolft
og áhafnarmeðlimir héngu á kil-
inum, þar sem þeir komust ekki
£ björgunarbát þrátt fyrir ítrek-
aðar tilraunir. Mínúturnar
skiptu sköpum upp á líf og
dauða og þegar áhöfnin á Brim-
nesi bjargaði skipverjunum voru
þeir mjög kaldir, enda sjórinn
við frostmark. Reki var 5,9
tonna trilla frá Patreksfirði en
aldrei varð uppvíst af hverju
trillan sökk.
Skrúfubilun
Með Jóhannesi róa nú bróðir
hans Freyr, Ragnar Fjeldsted og
Guðmundur Aðalsteinsson. Tíð-
indalítið var hjá Jóhannesi frá
1995 fram að síðustu helgi þeg-
ar smábáturinn Haukur sökk
skammt undan Blakk. Jóhannes
segir að skipstjórinn á bátnum
hafi orðið vélarvana og meining-
in hafi verið að Brimnesið
myndi draga bátinn í land. Þeg-
ar þeir komu að Hauki eftir um
eins og hálfs klukkustundar sigl-
ingu sáu þeir að báturinn var
orðinn nokkuð siginn. Skipverj-
ar reyndu að létta hann með því
að kasta ýmsu lauslegu fyrir
borð. „Þeir voru varla byrjaðir á
að henda bölum og drasli fyrir
borð þegar hann fór að síga nið-
ur að aftan. Þá fór ég nær þeim
þannig að þeir komust í kallfæri.
Báturinn sökk en þeir komust í
björgunarbát og það hefur varla
Iiðið meira en mínúta frá því að
þeir fóru í björgunarbátinn
þangað til við komum til þeirra
Iínu og þeir stigu um borð.
Þannig var þetta allt öðruvísi en
með björgun áhafnar Reka.“ Jó-
hannes treystir sér ekki til að
spá fyrir um orsakir þess að
Haukur sökk, en hann segir ým-
islegt benda til að báturinn hafi
fengið eitthvað í skrúfuna.
Alltaf á sjó
Þegar Jóhannes er spurður hve
Iengi hann hafi verið á sjónum,
svarar hann „Allt of Iengi," og
hlær. Er hann á leiðinni í Iand?
„Nei, en maður veltir því stund-
um fyrir sér. Annars veit ég ekki
hvað maður ætti að geta haft
fyrir stafni, ég hef aldrei gert
neitt annað en vera á sjó,“ segir
Jóhannes, sem er 37 ára gamall.
Hann hefur haft skipstjórn með
höndum frá árinu 1984 þegar
fyrsta Brimnesið var keypt til
Patreksfjarðar. En Ægir tók
þann bát.
Örlagablettur?
„Já, við lentum einu sinni í
óhappi, árið 1988 þegar frakt-
skipið Hekla sigldi á okkur
þannig að okkar bátur sökk.
Fyrst það þurfti að gerast fór
þetta jafn vel og hægt var að
óska sér. Það hreinlega brotnaði
bara stefnið af bátnum og hann
sökk. Okkur var svo bjargað um
borð £ Hekluna. „Jóhannes vill
ekki ræða sök f þessum efnum
en samkvæmt heimildum Dags
varð ásiglingin vegna þess að
Hekla vék ekki. Og staðsetning-
in: Skammt út frá Blakknum.
„Þetta gerist allt þarna,“ segir
Jóhannes. Hjátrúarfullir gætu
leitt hugann að þvf hvort um
einhvern álagablett væri að ræða
en svo er sennilega ekki. Hætt-
urnar Ieynast \4ða á sjónum.
Hugleiðir Jóhannes .oft þá
áhættu sem fylgir sjómannslff-
inu? Hann hugsar sig lengi um
en svarar síðan að það þýði ekk-
ert að velta sér upp úr því. „Þá
væri maður bara ein tauga-
lirúga. Þetta er bara svona.“
Margt svínslegt
Nú stefnir í sjómannaverkfall og
talið berst að aðstæðum sjó-
manna. Jóhannes vill ekki fella
neina dóma um launakjör, enda
segist hann varla hafa sýn yfir
það sem almennt er að gerast
um Iandið. En: „Maður heyrir
þó margt svínslegt. Hvernig
ákveðnar útgerðir fara með
menn. Sem betur fer eru þær þó
fáar en þær espa menn upp og
það þarf að taka f hnakkadramb-
ið á ákveðnum úgerðarmönn-
um,“ segir Jóhannes án þess a
ðfara nánar út í við hverja
hann á.
Slysahvetjandi kerfi
En hvernig er með hann sjálfan.
Er hann á sjónum vegna ánægj-
unnar eða Iaunanna?
„Ja, ef engin væri ánægjan
væri ég Ióngu hættur. Eins og
þetta er hjá okkur sem róum á
litlum báti þá siglum við bara
þegar best og blíðast er. Frelsið
er mikið, við stjórnum okkur
sjálfir, hvenær við tökum frí og
svoleiðis. Við erum ekkert að
þvælast út á sjó í vitlausum
veðrum."
En þannig er því ekki farið
með alla. „Menn róa oft á vet-
urna í vondu veðri en það er
líka verið að etja mönnum á sjó-
inn með núverandi kerfi, þar
sem hægt er að fara fleiri ferðir
á sjónn yfir veturinn en á sumr-
in. Þetta er hreinlega sjóslysa-
hvetjandi kerfi og það hlýtur að
vera hægt að fækka bátum á
annan máta.“
Of lítið pláss
Eitthvað sem Jóhannesi finnst
að þyrfti almennt að laga í ör-
yggisbúnaði sjómanna? „Því
miður er það þannig oft með
minnstu bátana að flotgallarnir
komast hvegi fyrir. Þetta er bara
lestin og tvær kojur. Oft verða
slysin svo skyndilega að enginn
kemst í þessa galla en þetta er
samt ekki nógu gott og þyrfti að
huga að því,“ segir Jóhannes
Héðinsson.
Kunnugir segja Jóhannes hafa
mikla ábyrðarkennd og hann sé
iðulega að ýta við minni bátum
þegar honum líst illa á veðurút-
iitið. Jóhannes er sjómaður og
dáðadrengur. BÞ