Dagur - 19.02.1998, Blaðsíða 4

20-FIMMTUDAGUR H. FEBRÚ A R 1998
UMB ÚÐALAUST
RAGNHILDUR
VIGFÚSDÓTTIR
SKRIFAR
Ég hitti kunningjakonu mfna
um daginn. Hún rekur eigið fyr-
irtæki sem gengur mjög vel enda
er hún ekki bara klár heldur líka
hörkudugleg. Vinnuvika hennar
er venjulega 50 til 60 tímar.
Hún veit að jafnréttismál eru
mér hugleikin rétt eins og henni
sjálfri og því ber þau iðulega á
góma. Hún sagðist nýlega hafa
hitt fimmtán konur sem eru all-
ar millistjórnendur. Hún var að
hvetja þær til að sækjast eftir
stöðuhækkunum og voru þær
fremur móttækilegar uns hún
sagði þeim hvað fylgdi þeim -
löng vinnuvika. Krafan um að
fjölskyldan væri sett í annað eða
þriðja sætið. Vinnunni allt. Að-
eins þriðjungur var tilbúinn til
að færa þessa fórn. „Hvað er
eiginlega að konum? Hvað vilja
þær?,“ spurði hún og hélt áfram:
„Þær geta ekki fengið allt og það
er tímabært að konur geri sér
grein fyrir að þær verða að fórna
einhverju fyrir starfsframann,
jafnvel fjölskyldunni."
Vinniunarkaðiii ekki
óbreytanlegur
„Þær vilja öðruvísi vinnumarkað
- og ég held að sífellt fleiri karlar
vilji það líka,“ svaraði ég.
„Vinnumarkað," hélt ég áfram
og hljómaði annaðhvort eins og
trúboði eða stjórnmálamaður ef
marka má svipinn á andliti
hennar, „sem tekur tillit til þess
að fólk á annað Iíf þar fyTÍr utan,
vinnumarkað sem leitast við að
finna leiðir til að sameina
ábyrgð í starfi fjölskylduábyTgð."
Hún horfði á mig hissa um
stund og sagði svo: „Ji, þú hefur
ekkert breyst, alltaf sama hug-
sjónamanneskjan." Það má vel
vera að ég sé óforbetranlega
bjartsýn eða einföld - en ég
En sá tími er liðinn að karlmenn sætti sig við að sjá börn sín aldrei nema sofandi i rúminu á kvöldin. Þeir vilja fá að njóta samvista við þau, ala þau upp. mynd: pjetur.
stend enn í þeirri trú að vinnu-
markaðurinn sé ekkert óum-
breytanlegt sem við verðum að
aðlaga okkur að - eða sætta okk-
ur ella við að ná engum árangri
og vera dæmd í minna merkileg
störf - eða hvernig flokkaði fjár-
málaráðherra þetta um árið?
Mér finnst löngu tímabært að
segja löngum vinnudegi stríð á
hendur. Ég er hundleið á þessari
vinnudýrkun þar sem alltaf er
verið að dást að því hve fólk
vinnur langa vinnuviku - ekki
endilega hverju það kemur í
verk á öllum þessum tíma.
Fjórfðld afköst á
kvenmannskaupi
Ég þekki aðra konu sem vinnur
venjulega fjörutíu stundir í yfir-
vinnu á viku. Já á viku. Enda
held ég að vinnan sé henni allt,
ekki fær hún borgað fyrir alla
þessa tíma, hún er rekin áfram
af nær blindum metnaði fyrir
vinnustaðinn og allt annað hef-
ur mátt víkja í Iífi hennar. Hún
er draumastarfsmaðurinn því
hún vinnur verk sín mjög vel og
hávaðalaust. Hún únnur á við
fjóra á einu kvenmannskaupi.
Hún sagði einu sinni við mig að
ég skyldi passa mig, hún sæi
þetta sama element í mér og
væri í sér, þennan mikla áhuga á
starfinu sem spyTÖi aldrei að því
hvað klukkan væri heldur vildi
að verkin væru unnin - og tryði
því statt og stöðugt að enginn
gæti unnið þau nema maður
sjálfur. „Haltu áfram að vinna
vel, en á eðlilegum vinnutíma,
mundu að á dánarbeði segist
enginn sjá eftir því að hafa ekki
eytt meiri tíma á skrifstofunni.“
Sífellt fleiri karlar neita vinnu-
þrælkuninni. Ég er ekki svo
hjartsýn að halda að þeir vilji
styttri vinnudag til að geta ein-
göngu tekið virkari þátt í heimil-
ishaldinu og flýti sér heim til að
stinga í vél og æða með ryksug-
una eina ferð yfir heimilið. En
sá tími er liðinn að karlmenn
sætti sig við að sjá börn sín
aldrei nema sofandi í rúminu á
kvöldin. Þeir vilja fá að njóta
samvista við þau, ala þau upp.
Gamall yfirmaður sagði við mig
að hann sæi aðeins eftir einu í
lífinu, hvað hann hefði alltaf
unnið Iangan vinnudag. „Ég
þekki ekki börnin mín, ég sá þau
aldrei vakandi nema í hádeginu
á sunnudögum. Mörg þeirra eru
sár út í mig, en sárastur er ég
sjálfur. Hver þakkar mér allar
þessar vinnuslundir? Ekki ytfir-
maður minn, svo mikið er \ást.
Ef ég gæti lifað Iífi mínu aftur
myndi ég vera meira með fjöl-
skyldunni." Ég er því ánægð
með að konurnar fimmtán vilji
ekki afsala sér öllu fyrir starfs-
framann - og vona að eiginmenn
þeirra hugsi eins, þá fyrst fer
vinnumarkaðurinn að breytast
og verða mannvænlegur.
Menningarvaktiii
Keiko - það sem við þurfum
STEFAN
Ljpgpr?& JON
( - ... HAFSTEIN
ukýim SKRIFAR
1 - \. J|’
Ffver getur gert meira fyrir Leif
Eiríksson og frækna minningu
hans en Clinton, Pocahontas,
Olafur Ragnar, Landafunda-
nefnd, Utflutningsráð, Heims-
sýningin í Portúgal, íslenskt
lambakjöt og Stuðmenn? Keiko.
Háhyrningurinn sem vill koma
heim.
Vitleysingar
AHt í lagi, þeir sem stofna sam-
tök til að „frelsa" háhyrning í
búri í Ameríku, ráða fjóra þjálf-
ara til að kenna honum að borða
lifandi fisk og vilja borga millj-
ónatugi til að koma honum í
kallfæri við „ættingja" sína eru
tæpast með allt á hreinu. En
hvað kemur okkur það við?
Keiko er dýr sem útlendir menn
vilja húa heimili í íslenskum
innfirði. Og ef þeir eru vitleys-
ingar, þá erum við enn vitlausari
að \dlja ekki taka við skepnunni.
Sálíbúri
Keiko er eins og Díana
prinsessa. Sál í búri. Oll heims-
byggðin er til í að standa á önd-
inni yfir ferðalagi dýrsins „heim“
- hvert sem það verður. Sjón-
varpsstöðvar bíða með óþreyju
eftir því að sjá honum lyft um
borð í gám í „sundið langa“. Við
erum að tala um heimssjónvarp.
Og þegar hann lendir svo með
bægslagangi út um spennitreyj-
una munu allir \dlja vita hvernig
honum líður, og látið ykkur ekki
detta í hug annað en Indverjar,
Eþíópíumenn, Perúindíánar og
Kaliforníuhippar vilji sjá Keiko
fara ofan í stóru girðinguna sína
á einhverjum „way out east“
firði á Islandi þar sem grúi vina
hans svamla í hafinu frjálsir og
óþreyjufullir að heyra söng hins
nýkomna hvals. Þetta er ævin-
týrið uni froskinn sem verður
prins - hin eilífa ósk olckar um
„happy end“.
Viljum við?
Og svo þurfa allir að koma.
Hingað. Þetta er draumur
Ferðamálaráðs eins og hann
bestur getur orðið. Hér mun rísa
Keiko-stöð með 100 starfs-
mönnum, eða 1000, stöðugar
fréttir munu fljúga um allan
heim um „framfarir" dýrsins.
Imyndið ykkur sjóvarpsþættina
um það hvernig hvalurinn sem
reynir að tjá sig við aðra háhyrn-
inga. Hvað segja þeir? Og út-
lendu börnin, harðstjórar heim-
ilanna: „Mamma mamma mig
Iangar til íslands að heimsækja
Keiko!“ Og heilu flokkarnir
munu vilja sjá... hann og fleiri
hvali. Bílfarmar í framahaldinu
til Húsavíkur á hvalaskoðunar-
safnið og út á Skjálfanda. Jafn-
vel mun einhver nenna í Bláa
Lónið líka að láta líða úr sér
hvalaskoðu narjjreytu na.
Einhver hefur komið með þá
mótbáru að Keiko geti horið
með sérháhyrningakvef. I al-
vöru? Ef þið viljið ekki Keiko
heim þá bið ég þessa eilífð-
argrátmenn sem tala um „land-
kynningu" að koma aldrei fram
aftur. Og reynið ekki að minnast
á jólasveinaland. Keiko er miklu
stærra mál en jólasveinninn,
Olafur Ragnar, Stuðmenn og
lambakjöt.