Dagur - 19.03.1998, Blaðsíða 15

FIMMTÍIDAGUR 19. MARS 1998 - 31
... >’T
Thyur—
LÍFIÐ í LANDINU
„Matargerð í
gömlu torfbæj-
unum“ eryfir-
skrift sýningar
sem erverið að
setja upp í
Byggðasafiii
Skagafjarðar,
Glaumbæ.
Enginn fer svangur úr
Skagafirðinum
„Bærinn að Glaumbæ sam-
anstendur af mörgum húsum og
stór hluti þeirra er í raun tileink-
aður mat,“ segir Sigríður Sigurð-
ardóttir, safnastjóri Byggðasafns-
ins. „Markmið þessarar sýningar
er að fræða fólk um gamlar ís-
lenskar matarhefðir og bjóða
ferðalöngum að bragða þjóðlega
rétti um leið og þeir fræðast."
Og fræðslan sú er víðtæk, því
meðal annars er fjallað um notk-
un á grjóti við matseld, hvernig
skortur mótaði eldamennsku
fyrr á tímum, eldiviðarleysi, salt-
leysi og kornskort og svo hvernig
fólk nýtti jurtir og hvers konar
geymsíuaðferðir voru viðhafðar.
„Við viljum vekja athygli á að-
búnaði fólksins sem var að mat-
búa í þessum húsakynnum, við
hvaða aðstæður maturínn var
geymdur og ekki hvað síst draga
fram einkenni á matargerð í
torfbæjum fyrr á tímum,“ segir
Sigríður. „I sýningarskrá verða
svo upplýsingar um breytingar á
matargerð á íslandi í aldanna
rás, þar sem ekki er pláss fyrir
slíkt i húsunum sjálfum.“
„ Við viljum vekja at-
hyglifólks á aðstæðum
fólksins sem varað
matbúa í þessum
húsokynnum og við
hvaða aðstæðurmat-
urinn vargeymdur. “
Kjötsúpa og skyr
„Hérna í safninu er svo kaffi-
stofa og þar er boðið upp á ís-
lenskt meðlæti að þjóðlegum
hætti,“ segir Sigríður. „Pönnu-
kökur og kleinur eru einna vin-
sælastar og svo hvít og brún vín-
arterta ásamt hnallþóru hússins
og gyðingakökum og kanilsnúð-
um þegar tilefni gefst. I hádeg-
inu er ævinlega boðið upp á
kjötsúpu og skyr ásamt smurðu
brauði með reyktum Iaxi og
hangikjöti. Þannig að enginn
ætti að þurfa að fara svangur úr
Skagafirðinum,“ bætir hún við.
„Að minnsta kosti ekki ef komið
er við í Glaumbæ."
Glaumbær er opinn eftir sam-
komulagi allt árið um kring, en
frá kl. 9-16 ffá 1. júní til 30.
september. Sigríður er ein
starfsmanna á vetrum en með
henni eru 7-8 manns á sumrin.
„Eg er að vona að með þessari
sýningu sem Ieggur áherslu á ís-
lenskar hefðir, fái veitingamenn
um allt land meiri áhuga á að
bjóða upp á íslenskan mat og ég
sé það fyrir að lítill vandi sé að
tengja saman sýninguna og til
dæmis hlaðborð í Varmahlíð eða
á Hólum,“ segir Sigríður.
Sigríður mun halda erindi á
námsstefnunni Matur og menn-
ing, sem haldin verður í
Menntaskólanum í Kópavogi
þann 21. mars, en þar verður
fjallað um ýmislegt sem tdðkem-
ur íslenskri menningu og ekki
hvað síst um það sem gert hefur
verið og hvernig best er að koma
íslenskum mat á framfæri. -VS
Nicholson á leiMnn
As GoodAsItGets
Flestir gera ráð fyrir að Jack
Nicholson hreppi Oskarsverð-
launin fyrir leik sinn í As Good
As It Gets. Hann er þar í sínu
besta hlutverki í mörg ár og nýt-
ir sér hverja mínútu á hvíta
tjaldinu. Hann iðar af krafti og
innlifun í túlkun sinni á rithöf-
undi sem er bæði mannhatari og
sóðakjaftur og illa þokkaður af
öllum sem honum kynnast. Það
kemur í hlut kjölturakka að \a'sa
þessum miður geðslega manni
inn á réttlátar brautir. Ahorfand-
inn fylgist síðan með þessum
sinnaskiptum allt þar til Nichol-
son virðist um það bil að Ienda í
hnappheldunni.
Brotalöm myndarinnar felst í
handritinu þar sem falleg, lítil
saga er sögð of lengi. Mynd sem
hefði átt að verða níutíu mínútur
er teygð upp í hundrað og tutt-
ugu mínútur. Hún tapar því
nokkru af ljóma sínum fyrir vikið.
As Good As It Gets er hvorki
kvikmynd leikstjórans né hand-
ritshöfundar. Þetta er mynd að-
alleikaranna. Jack Nicholson
veður um eins og hann eigi
heiminn, og svo sannarlega á
hann þesa mynd. Mótleikkona
hans, Helen Hunt, stendur sig
með prýði og túlkun hennar á
gengilbeinunni, sem þarf að
hafa fyrir lífsbaráttunni, er sterk
og eftirminnileg. Greg Kinnear
er góður í hlutverki hommans
og Cuba Gooding jr. á góða
spretti f litlu hlutverki.
Myndin hefur verið tilnefnd
til þó nokkurra Oskarsverð-
launa. Þar á meðal sem besta
mynd og fyrir besta handrit.
Hvorug verðlaunin á hún skilið.
Nicholson og Hunt hafa verið
tilnefnd til verðlauna fyrir leik
sinn og hér skal því spáð að
Nicholson standi upp sem verð-
skuldaður sigurvegari. Hunt er
einnig líklegur sigurvegari en þá
helst vegna þess að hún er eina
bandaríska leikkonan sem til-
nefnd er til verðlaunanna. Greg
Kinnear er þriðji leikari myndar-
innar sem tilnefndur er fyrir
bestan Ieik í aukahlutverki.
Niðurstaðan er sú að mestu
hrifningarviðbrögðin við mynd-
inni beri vott um oflof, en
myndin er ágæt skemmtun.
SMÁTT OG STÓRT
Vídaliggjaleiðir
Séra Bjarni Karlsson, sóknarprestur í Vest-
mannaeyjum, er á leið til lands og mun taka við
Laugarnesprestakalli í vor. Séra Bjarni var einn
harðasti andstæðingur Herra Olafs Skúlasonar
biskups, þeg-
ar fastast var að honum sótt
eins og Clinton núna. Laugar-
nesið er eitt fallegasta svæðið
í Reykjavík. Þar býr líka margt
;ott fólk og þar á meðal Herra
lafur Skúlason biskup. Þau
hjón eru flutt eða að flytja í
nýtt háhýsi í Laugarnesi. Og
þegar séra Bjarni tekur við
Laugarnessókn í vor gerist
það af sjálfu sér að hann verð-
ur sálusorgari Herra Ólafs
Skúlasonar og konu hans.
Þau munu án vafa sækja
messu í Laugarneskirkju og
ganga til altaris hjá séra
Bjarna og gætu það verið
þung spor fyrir alla aðila. Ólafur Skúlason.
Vondir vegir
Pistlahöfundur, sem kallar sig Snorra, skrifar í það ágæta hér-
aðsfréttablað Vestra. Hann gerir grín að því sem hann kallar væl
manna hér syðra út af Þorlákshafnarveginum. Einhver hafði orð
á því að hann þyrfti að laga vegna þess að vegurinn yfir Hellis-
heiði Iokast stundum í nokkra tíma vegna ófærðar. Snorri spyr
hvort menn fyrir vestan muni eftir því að hafa gist í tvær eða
þrjár nætur á Hólmavík vegna ófærðar. Vestfirðingar eru orðnir
svo vanir vondum vegum að þeir kippa sér ekki upp við neitt
eins og þessi áminnig Snorra sýnir. Þó gekk fram af einum Vest-
firðingi fyrir nokkrum árum. Þá skrifaði hann í blað vestra að
svo vondir væru vegirnir á Vestfjörðum orðnir að hann myndi
ekki sleppa kettinum sínum á þá af ótta við að hann fótbrotnaði!
Árshátíðarvísiir
Engu er líkara en að hagmælskunni hafi farið nokkuð aftur í
landinu, alla vega er það að verða sjaldgæft að heyra dýrt kveðn-
ar vísur. Meira að segja er sjaldgæft orðið að heyra nýjar hring-
hendur. Ragnar Ingi Aðalsteinsson er snjall hagyrðingur og fer
Iétt með að yrkja góðar hringhendur. A dögunum orti hann brag
fyrir árshátíð kennara, sem hann sótti. Bragurinn byijar svona:
Kæru brædur, kæru systur
kennslufræða glaða drótt.
Svangur hæði og svolítið þyrstur
syng ég kvæði hér í nótt.
Vart ég ýki, vinir, þetta
veislufíkill margur er.
Dautt í liki dýrra rétta
dýraríkið birtist hér.
Síðan yrkir hann um hvern réttinn fyrir sig og lýkur bragnum
með þessum vísum:
Eflaust mun því ykkur gruna
eftir spuna þennan minn
að meltinguna mú við una
meðan dunar söngurinn.
Firrtur svelti sæll er maður
sú er eltir mat og vtn.
Til að melta margur glaður
mun svo velta heim til sín.
Beðist afsökimar
með gleði
Það er ekkert sjálfgefið að menn
biðjist afsökunar með sannri gleði.
Það ætla ég að gera í þetta sinn. Eg
rangfeðraði vísuna í slitruhættinum
um Saddam Hussein á þriðjudag-
inn. Hermann Jóhannsson hafði
samband og sagðist ekki hafa ort
vísuna. Örnólfur Thorsson hafði
líka samband og sagði vísuna eftir
vin sinn Aðalgeir Arason líffræðing
og færði mér aðra vísu eftir hann í slitrustíl um erkiklerkinn
Khomeni:
Tehe klerkur ræður ran
raun er þegnum ir í an
Re hann hatar Ronald gan
ríkja banda forsetann.
Það eru ekki nema snillingar sem yrkja svona.
Saddam Hussein.