Dagur - 20.05.1998, Síða 7

l^HT
MIÐVIKVDAGVR 20. MAÍ 199 8 - T
ÞJÓÐMÁL
Lífsreynsla hefur gildi
ÓSKAR GUÐ-
MUNDSSON
SKRIFAR
Það er full ástæða til að fárast
yfir framsetningu þess manns
sem fréttakona Stöðvar 2 fékk til
að úttala sig um fjárhag þeirra
sem gefa kost á sér til framboðs
í væntanlegum borgarstjórnar-
kosningum. Þar var kynntur til
sögunnar að því er virtist eins
konar talsmaður Siðfræðistofn-
unar Háskólans. Siðfræðingur-
inn hélt því fram að þeir sem
hefðu orðið gjaldþrota eða ættu í
efnahagserfiðleikum væru
óheppilegir til framboðs. Gaf í
skyn að meiri líkur væru á að
slíkir menn misnotuðu aðstöðu
sína. Eg leyfi mér að gera alvar-
Iegar athugasemdir við þau sjón-
armið sem þarna voru kynnt í
fréttum Stöðvar 2, reyndar eins
og þau væru sjónarmið Siðfræði-
stofnunar, sem mér hefur reynd-
ar nú verið sagt að sé Ijarri lagi.
I þeirri voðaöldu og fári sem
gengur yfir þjóðina nú um
stundir er full ástæða til að
reyna að glöggva sig einmitt á at-
riðum eins og þessum. Eg leyfi
mér að halda því fram að Jón
Kalmannsson hafi rangt fyrir sér
og hafi ekki boðið upp á „siðleg"
sjónarmið í fréttinni (reyndar
ekki hægt að útiloka að viðtals-
menn sjónvarpsstöða séu klippt-
ir til í viðtölum eftir þóknan
þeirra sem gera fréttir).
„Reynslan er verðmæti. Það er blátt áfram nauðsynlegt að stjórnmálamenn með slika reynslu gefi kost á þjónustu sinni við al-
menning, “ segir Óskar Guðmundsson um Hrannar B. Arnarsson.
RíMr jafnvel hættulegri
Sjónarmið siðfræðingsins eru
e.t.v. einkennandi fyrir þá sem
stundum er sagt um að þekki líf-
ið af afspurn, en hafa minni
reynslu af veruleikanum.
Þannig er reynslan sú að það er
mun algengara að voldugir
stjórnmálamenn í efnahagslíf-
inu, - ríkir menn, misnoti að-
stöðu sfna þegar þeir komast til
áhrifa í stjórnmálum. Þessi
reynsla er auðvitað þvert á kenn-
inguna um að fátækir séu hættu-
legri en ríkir við stjórnvölinn.
Blankir menn eru út um allt og
geta vel stjórnað heiminum.
Ef mannkynið hefði notað sið-
ferðismælikvarða Jóns í alda rás
værum við vísast mun aftar á
framfarabrautinni að ekki sé
minnst á mannúð. Þannig hefði
t.d. Abraham Lincoln ekki getað
orðið forseti Bandaríkjanna sam-
kvæmt þessari mælistiku, - hann
varð m.a. þrisvar sinnum gjald-
þrota á ævinni áður en hann
varð forseti. Þau geta verið vand-
meðfarin vandlætingarsjónar-
miðin.
Trúnaður - lífsreynsla
Mestu skiptir að stjórmálamenn
þekki lífskjör þeirra sem þeir eru
fulltrúar fyrir. Stór hluti lands-
manna hefur með einum eða
öðrum hætti kynnst efnahagserf-
iðleikum á persónulegan hátt.
Einmitt þess vegna hefur það
verið pólitískt og siðferðislegt
vandamál í landinu hversu firrtir
stjórnmálamenn hafa verið
gagnvart efnahagsmálum venju-
legs fólks, heimilanna í landinu.
Húsnæðismál eru ágætt dæmi
um þetta þar sem áratugum
saman voru einvörðungu þing-
menn við völd sem þekktu ekki
annað en að verðbólgan æti upp
húsnæðislán. Þeir skildu aldrei
vanda þeirra sem þurftu að
greiða af verðtryggðum lánum
og gerðu þar af leiðandi ekkert í
málunum með alvarlegum af-
Ieiðingum fyrir hundruð fjöl-
skyldna. A síðastliðnum áratug
hafa margar þúsundir manna
orðið gjaldþrota og enn fleiri lent
í gjaldþrotum beint eða óbeint í
gegnum fjölskyldur sínar.
Erfið lífsreynsla er ígildi
menntunar og á að nýtast samfé-
laginu öllu af auðsæjum ástæð-
um. Þess vegna er blátt áfram
nauðsynlegt að stjórnmálamenn
með slíka reynslu gefi kost á
þjónustu sinni við almenning.
Slík reynsla er með öðrum orð-
um þjóðfélagsleg verðmæti. Og
þau mega ekki fara forgörðum, -
nema við ætlum ekkert að læra
af reynslunni.
Níu ára meðganga!
Hngmyndina að
Menntasmiðju
kvenna gekk
Valgerður H. Bjama-
dóttir með í 9 ár.
Þessari hugmynd deildi hún
með öðrum konum þ. á m. Kar-
ólínu Stefánsdóttur fjölskyldu-
ráðgjafa og Elínu Antonsdóttur
ráðgjafa Iðnþróunarfélags Eyja-
fjarðar, og saman vann hópur
áhugasamra „ljósmæðra" að þvf
að undirbúa fæðinguna.
Hugmyndin að Menntasmiðju
kvenna er byggð á norrænum
daglýðháskólum, sem Valgerður
kynntist er hún vann að nor-
rænu verkefni „Brjótum múr-
ana“ árið 1985. Verkefni til að
koma í veg fyrir aðskilnað
kvenna og karla á vinnumarkað-
inum. En konur bjuggu og búa
ekki við sömu skilyrði hvað varð-
ar vinnu og laun.
Ekki fékk hugmyndin jákvæð-
ar undirtektir í fyrstu, en á þess-
um árum var atvinnuleysi
kvenna á Akureyri að aukast
jafnt og þétt. Menntasmiðjan
var að nokkru leyti viðbrögð
sveitarfélagsins við auknu at-
vinnuleysi á svæðinu. 22. ágúst
1994 hóf Menntasmiðja kvenna
starfsemi sína, í fyrstu var hún
rekin sem 3ja ára þróunarverk-
efni, fyrir konur án atvinnu,
styrkt af Menntamála- og Fél-
agsmálaráðuneyti ásamt Akur-
eyrarbæ.
Síðastliðið ár hefur Mennta-
smiðjan verið styrkt af Akureyr-
arbæ ásamt ýmsum styrktaraðil-
um. Árið 96/97 var Mennta-
smiðjan opnuð öllum konum þó
stærstur hluti séu konur án
Iaunaðrar vinnu. Markmið
Menntasmiðjunnar er að bjóða
upp á óhefðbundið nám sem
skiptist í þrjá meginhluta, bók-
Iegt nám, sjálfstyrkingu og tján-
ingu og verklegt nám. Um sama
Ieyti og Menntasmiðjan byrjaði,
hóf Punkturinn sem er hand-
verks- og tómstundamiðstöð
fyrir fullorðna starfsemi sína og
hefur verklegt nám að mestu
leyti farið þar fram.
Ef lesendur halda að það sé
letilíf að vera í Menntasmiðju
kvenna, þá er það mesti mis-
skilningur.
1 Menntasmiðjunni er skyldu-
mæting og skóladagurinn er frá
kl. 9-15 nema á föstudögum til
kl. 12 á hádegi. A þessum tíma er
til skiptis dælt í okkur fróðleik af
sem flestum toga, s.s. réttindi
okkar og skyldur, sögu, heim-
speki og siðfræði, heilsufræði,
tölvufræði og jóga.
I myndlist og tjáningu koma
hinir færustu listamenn í ljós og
ekki má gleyma handverkinu,
þar má sjá allt frá smíðum, vefn-
aði og dýrindis bútasaum, jafn-
vel gömul húsgögn gerð upp. I
skapandi skrifum, en það er
mjög skemmtilegt námsefni,
hafa komið í Ijós hinir liprustu
pennar. Námsefni það sem boð-
ið er upp á er svo spennandi, að
konurnar drekka þetta allt í sig
eins og svampar, eða plöntur
sem ekki hafa fengið vökvun
nema af skornum skammti.
I Menntasmiðjunni fá konur á
öllum aldri einstakt tækifæri til
að skoða sjálfsmynd sína, hæfi-
leika og fá innsýn í ýmsa þætti
sem ekki gefst kostur á í hefð-
bundnu námi.
Margar konur hafa fundið sér
nýjan grundvöll, jafnvel vinnu
við sitt hæfi, eða farið í meira
nám eða það sem er mest virði
orðið sáttari við hlutskipti sitt.
Menntasmiðjan er sérstök.
Hún er endurmenntunar- og
endurhæfingartilboð sérstaklega
sniðið að þörfum kvenna sem
ekki hafa fundið styrk sinn í
hefðbundnu kerfi, eða sem eru
að leita að tilboði sem þeim
finnst hið hefbundna ekki geta
boðið þeim. Menntasmiðjan
getur því ekki aðlagað sig að því
innra eða ytra skipulagi sem aðr-
ar menntastofnanir byggja á, þá
missir hún sérstöðu sína og þar
með tilgang sinn. Til þess að
hæfir stjórnendur og kennarar
fáist til hennar, verður að festa
hana í sessi.
Við sem þetta skrifum urðum
þeirrar gæfu aðnjótandi, að
he§a nám á vorönn Mennta-
smiðjunnar, en þetta er fjöl-
mennasta önnin sem starfrækt
hefur verið. A þessari önn hófu
24 konur nám á aldrinum 28-68
ára og ekkert kynslóðabil fýrir-
finnst. Það er stórkostleg
reynsla að taka þátt í þvílfkri efl-
ingu sjálfstyrks og þroska. Finna
og sjá hvernig hver á sinn hátt
verður sáttari við lífið og tilver-
una, og tilbúnin að takast á við
það. Hvernig konurnar styðja og
styrkja liver aðra, þótt þær hafi
ekkert þekkst áður, og það er
kannski þegar allt kemur til alls
mergurinn málsins Konur eru
konum bestar.
Enn er baráttunni fyrir
Menntasmiðjunni ekki Iokið og
er nú Ieitað fjármögnunar til
ýmissa ráðuneyta og hafa undir-
tektir verið mjög jákvæðar.
Þar sem reynslan hefur sýnt
að mikil þörf er fyrir starfsemi af
slíku tagi, og kosningar
framundan beinum við þeirri
ósk okkar til næsta meirihluta í
bæjarstjórn að tryggja framtíð
Menntasmiðjunar.
Júlía Björnsdóttir,
Halla Angantýsdóttir,
Hrefna Hagalín,
Lilja Ragnarsdóttir
og Elíngunnur Birgisdóttir.