Dagur - 18.07.1998, Síða 5

Xk^wr
LAUGARDAGUR 18. JÚLÍ 19 9 8 - 21
á Skólavörðustígnum
María Pétursdóttir og Bragi Halldórsson eru tveir af stofnendum Fisksins sem opnar sína fyrstu myndlistarsýningu
með verkum Heigu Þórsdóttur og Daníels Magnússonar við Skólavörðustíginn í dag og á vefnum.
Regla fisksins (Order
oflcthys) erheiti áfé-
lagsskap sem varform-
lega stofnaður S. júní
síðastliðinn. Stofnend-
ureru fimm ungir
myndlistarmenn, sem
nenna ekki að sitja og
bíða eftirþví að hlut-
imirgerist. Þau vilja
framkvæma sjálf.
María Pétursdóttir, Bragi Hall-
dórsson, Unnar Orn Jónasson,
Karlotta Blöndal og Ingibjörg
Magnadóttir, ætla hins vegar
ekki að sýna eigin verk í hús-
næðinu sem þau hafa tekið á
leigu til sýningarhalds í sumar
við Skólavörðustíg 22c. Þau
ætla að setja upp verk annarra
listamanna, en ekki á alveg
hefðbundinn hátt.
Fiskurinn hefur stefnt saman
tveimur ólíkum listamönnum í
senn, á fjórar aðskildar sýningar,
sem þeim er boðið að vinna
saman. „Stundum þekkjast lista-
mennirnir, en hafa aldrei unnið
saman, aðrir eru að hittast í
fyrsta skipti,“ segir María, sem
er mætt í viðtal með Braga.
Bragi: „Þótt Iistmennirnir séu
ólíkir þurftu verk þeirra að hafa
sameiginlegan snertiflöt, svo
þeir gætu mæst.“
María: „Annars hefðu þeir
aldrei getað unnið sarnan."
Með því að koma á stefnumóti
tveggja listamanna vonast Fisk-
urinn til að skapa spennu.
María: „Þar sem við bjóðum
Iistamönnum að vinna saman,
sem annars hefði aldrei dottið í
hug að efna til samstarfs, höfum
við ekki hugmynd um hver út-
koman verður."
Þau taka dæmi: „Við fengum
Þorvald Þorsteinsson og Jóní
Jónsdóttur til að gera verk sam-
an, sem bæði vinna með félags-
Ieg tákn en á gjörólíkan hátt.
Jóní og vinkonur hennar í
Gjörningaklúbbnum fara inn í
svefnherbergið í leit að efnivið,
en Þorvaldur frekar út og á
skrifstofuna. Þau mættust á
skemmtilegum stað í þessari
sýningu." Sem við fáum ekki að
vita meira um fyrr en 1 5. ágúst.
Hættuleg kynni
Bragi kallar þetta fræðilegan
Iífsháska og vísar þar í yfirskrift
sýninganna, Hættuleg kynni.
María: „Islenskir listamenn
hafa tilhneigingu til að halda sig
á öruggu svæði. Hafa framsetn-
inguna pottþétta svo það er í
rauninni aldrei nein hætta á
ferðum. Vandinn er bara sá að
listaverk eru ekkert spennandi
nema í þeim felist \áss hætta."
Bragi: „En við erum ekki að
skapa áhættu fyrir áhorfendur,
heldur fyrir verkið. Öfugt við
það sem oftast tíðkast.“ Við ætl-
um að faera rýmið nær áhorf-
endum. Ahorfendum ætti því að
geta fundist þeir vera óhultir,
þar sem þeir geta virt verkin fyr-
ir sér af götunni áður en þeir
ganga inn. Of algengt er að sýn-
ingarsalir staðsetji sig í bakhús-
um og kjöllurum og þekkir mað-
ur dæmi þess að fólk veigri sér
við inngöngu af þeim sökum."
Hver sýning verður þríþætt. I
fyrsta lagi eru verk sýnd á hefð-
bundinn hátt í rýminu við Skóla-
vörðustíginn; í öðru lagi útfærð á
DC-ROM diska; og í þriðja lagi
sýnd í vefgalleríi félagsins
(http://this.is/icthys). Tveir síðari
þættirnir munu lifa sjálfa sýning-
una af. Bragi: „Sýningin fer
aldrei inn á CD-ROM diskinn
heldur er hann sjálfstætt verk.
Margmiðlunardiskarnir skapa
möguleika fjrír listamenn sem
hafa verið að vinna með hug-
myndalist. Hún hefur hingað til
verið illseljanleg, einfaldlega
vegna þess að safnarar geta ekki
tekið heilu innsetningarnar með
sér heim. Með tilkomu marg-
miðlunardiskanna verður það
hins vegar hægt. A diskunum er
ekki hægt að ná fram sömu
áhrifum og menn upplifa á sýn-
ingu eða á gjörningi en hann
býður upp á nýjar útfærslur, og
nýja upplifun, því á honum má
nálgast verkið á annan hátt. En
eftir sem áður stendur verkið og
fellur með konseptinu.“
Öskjur í áskrift og opnun
María sér hér ástæðu til að und-
irstrika að það sé ekki nóg að
setja hugmyndalistaverk inn á
CD-ROM til að það virki, það
verði að gera það almennilega. -
Rétt eins og á hefðbundinni
sýningu! - Þess vegna býður
Fiskurinn listamönnunum að
vinna diskana fýrir þá eftir
þeirra hugmyndum og sér Bragi
Halldórsson um þá hlið. Þeir
þurfa því ekki á neinni sérstakri
tölvukunnáttu að halda til að út-
færa verkin inn á margmiðlunar-
disk. AIIs verða gefnir út fjórir
diskar í hundrað eintökum.
Diskarnir verða settir saman í
öskjur sem seldar verða í árituð-
um eintökum til áskrifenda -
rétt eins og tíðkast um grafík-
myndir. Markmiðið er að ná
dreifingu út um allan heim.
Fyrsta sýning Fisksins verður
opnuð í dag, 18. júlí, með verk-
um Helgu Þórsdóttur og Daní-
els Magnússofíar. Síðan taka við
opnanir á hálfsmánaðarfresti:
Guðmundur Markússon og Jó-
hann Eiríkssonar í Reptilicus
sýna með Franz Graf og Evu
Wholgemuth frá Vín, þá koma
Þorvaldur og Jóní, en síðasta
sýningin er með verkum Hreins
Friðfinnssonar og Egils Sæ-
björnssonar.
Margmiðlunardiskarnir verða
til sýnis í tölvu samhliða sýning-
unum, sem og myndbönd með
heimildar- og stuttmyndum,
sem Ingibjörg Magnadóttir hef-
ur grafið upp víðsvegar. -MEÓ
Stuttmynd um papa
frumsýnd í New York
Stuttmyndin Stmnded (Stranda-
glópar),fjallíirum papa sem
komu til íslands á Miðöldum.
Myndin verður frumsýnd í Tribeca Film
Center í New York miðvikudaginn 15.
júlí. Sverrir Guðjónsson flytur hluta af
tónlistinni við myndina.
Handritshöfundur Strandaglópa heitir
Brian FitzGibbon og er Iri búsettur á Is-
Iandi. Hann flutti hingað fyrir þremur
árum með akureyrskri eiginkonu sinni,
Kristínu Gunnlaugsdóttur myndlistar-
manni, en áður bjuggu þau í Flórens á
Ítalíu.
Stuttmyndin er byggð á leikriti eftir
Brian, The Papar, sem var sýnt í írska
þjóðleikhúsinu, The Abbey, síðastliðið
sumar. Hún segir frá þremur pöpum sem
settust hér að á Miðöldum. Einn þeirra
fyllist heimþrá og vill snúa aftur til ír-
lands.
- Er áhuginn á trsku pöpunum tilkom-
inn vegna tengsla þeirra við ísland?
„Eg var með aðeins eitt í huga þegar ég
skrifaði leikritið," segir Brian á fínni ís-
lensku. „Eg vildi skrifa um mann sem sér
sýnir og annan mann sem gerir það ekki.“
- Eru trúmálin þér ofarlega i huga?
„Já, ég hugsa mikið um trúmál. Miðald-
irnar voru ótrúlegt tímabil í þeim efnum.
Paparnir lögðu af stað í siglingar án þess
að vita neitt hvert þeir voru að fara. Þeir
voru hvorki landnemar né trúboðar. Þeir
komu hingað, eins og Einar Sveinsson
segir, „til að deyja, deyja himninum, deyja
drottni sínum.
En hvorki leikritið né myndin eru sögu-
leg endurbygging, heldur persónuleg
túlkun. Það er ekki til mikið af heimild-
um um þá hér á Islandi."
Komu papamir til Islands trúarinnar
vegna?
„Eg held það. Þeir voru að leita að eyði-
mörk í hafinu. Þetta voru einsetu- og
meinlætamenn.
Paparnir voru alltaf að gera yfirbót, en
Islendingar vilja kannski ekki heyra að
þeir hafi komið hingað til að refsa sjálfum
sér. Ekki af því Island hafi verið svo slæmt
heldur vegna þess að stærsta fórn sem
þeir gátu fært var að sigla út í óvissuna.
Eg Ias mér til um keltneska kristni al-
mennt til að fá einhverja hugmynd um
papana. Þannig fékk ég tilfinningu fyrir
tímabilinu."
Var keltnesk kristni sérstök?
„Hún var mjög sjálfstæð. A meðan hin-
ar „myrku miðaldir" ríktu á meginlandi
Evrópu, varðveittu keltarnir menningar-
verðmætin. Þeir höfðu lítil samskipti við
Róm og voru mjög sjálfstæðir. Irar útilok-
uðu algyðistrúna til dæmis aldrei alveg
eftir að þeir tóku kristni.
Hvemig varð leikritið að mynd?
„Ian bróðir minn, sem er leikari (sumir
kannast kannski við hann úr þáttunum
Prime Suspect), kom á fýrsta leildesturinn
þegar æfingar voru að heijast í The Abbey
og fékk strax áhuga á að búa til mynd.
Fyrst leist mér ekkert á hugmyndina af
því að leikritið byggist mikið á samtölum.
Eg þurfti því að endurskrifa það og taka
út samtöl, þar sem hægt var að koma
innihaldinu til skila með myndmáli.“
Annar bróðir Brians, Adrian, gaf þeim
eina milljón króna til að tökur gætu haf-
ist, en til að ljúka myndinni fengu þeir
styrk frá írska Iistaráðinu (Irish Arts
Council). Eini Islendingurinn sem kemur
að gerð myndarinnar er Sverrir Guðjóns-
son „sérfræðingur í miðaldatónlist," segir
Brian. „Við hefðum gjarnan viljað taka
m^Tidina á Islandi, en það reyndist of
dýrt. Ian hefur aldrei komið til Islands og
*
%
Brían FitzGibbon er búsettur á íslandi. Verið er
aö frumsýna í New York stuttmynd, sem byggð
er á leikriti eftirhann.
einu ábendingarnar sem hann fékk voru
þær að hér væru engin tré.“
Bandarískur framleiðandi stendur fyrir
frumsýningu myndarinnar í New York, en
þangað fara Brian og Kristín á mánudag.
„Myndin er 26 mínútna Iöng, sem líklega
er of langt til að hún fáist sýnd hér á und-
an annarri mynd í íslensku kvikmyndahúsi.
Eg vona samt að hún eigi einhverntíma eft-
ir að verða sýnd í íslensku bíói, þótt ekki
væri nema í eitt skipti.“ -MEÓ