Dagur - 19.09.1998, Qupperneq 6

Xfc^ur
ii •> p * « ^ > í/ ^ t 'j v p « « i. r u n fv i; a i
6 - LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1998
ÞJÓÐMÁL

Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöluverð:
Grænt númer:
Símbréf augiýsingadeiidar:
Símar auglýsingadeildar:
Netfang auglýsingadeildar:
Símbréf ritstjórnar:
V
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.680 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYR 1)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
omar@dagur.is
460 6171(AKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Jafnaðarmemt
í fyrsta lagi
Um helgina verður kosið í þings í Svíþjóð og ef marka má skoð-
anakannanir hafa sænsldr jafnaðarmenn ekkert sérstakan með-
byr. Því gæti það allt eins gerst að jafnaðarmaðurinn Göran
Persson forsætisráðherra þyrfti að fara frá. Sjálfur hefur hann
lýst því yfir að hann muni ekki sitja áfram nema sósíal-
demókratar fái 39 prósent atkvæða, sem er talsvert minna en
flokkurinn fékk í síðustu kosningum þegar hann lá í 46 pró-
sentum.
í öðru lagi
Sænska kratamódelið stríðir því við nokkra kreppu sem væri
enn verri ef sundurlyndi borgarablokkarinnar væri ekki eins
mikið og raun ber vitni. Þetta er sérstaklega áhugavert í ljósi
þess að sænska sósíaldemókratínan hefur lengst af verið sú
sterkasta á Norðurlöndum og jafnframt sú sem menn hafa lit-
ið til sem fyrirmyndar. Enda hafa jafnaðarmenn á Islandi gjarn-
an vísað til norrænu (sænska) jafnaðarmannaflokkanna í um-
ræðunni um gildi þess að hafa einn stóran jafnaðarmanna-
flokk. Gengi Perssons í kosningunum núna getur því eftir at-
vikum örvað eða slævt þá hreyfingu sem myndast hefur hér á
Islandi um stofnun jafnaðarmannaflokks að sænskri fyrirmynd.
Iþriðjalagi
Segja má að eftir heldur misheppnað upphaf við kynningu á
málefnaskrá íslenskra jafnaðarmanna kæmi mikill ósigur
sænskra jafnaðarmanna illa við stemmninguna fyrir sameigin-
legu jafnaðarmannaframboði á Islandi. Sigur hjá Persson gæti
hins vegar orðið mönnum hvatning til að láta ekki hugfallast.
En í Ijósi þess að ýmsir úr hópi samfylkingarsinna hér heima
hafa gert lítið úr mikilvægi framboðs Steingríms, Ogmundar,
Hjörleifs og fleiri er ekki úr vegi að benda á það sem hefur ver-
ið að gerast í Svíþóð. Þar er Vinstriflokkur Guðrúnar Schyman
í mikilli sókn og gæti hæglega orðið sigurvegari kosninganna.
Kosningarnar um helgina gætu því ekki einungis verið mikil-
vægar sænsku þjóðfélagi heldur eru þær líka áhugaverðar í ís-
lensku stjórnmálasamhengi. Birgir Guðmundsson
Málefnaskrá,
málfar og stíU
Garri á ýmislegt sameiginlegt
með forsætisráðherra þessa
dagana. Garri er að vísu ekki
nýkominn úr fríi í Portúgal en
hann er alveg gáttaður. Ekki á
málefnaskrá sameiginlegs
framboðs A-flokkanna og
Kvennalistans, eins og Davíð,
heldur gáttaður á forsætisráð-
herra. Hann hefur
alveg misskilið mál-
ið. Davíð var að
fetta fingur út í
innihaldið og sagði
plaggið tóma vit-
leysu og greinilega
illa unnið.
Það hefur hins
vegar marg komið
fram að hópurinn
sem vann málefna-
skrána margumtöl-
uðu lagði ekki
mikla vinnu í innihaldið held-
ur málfarið og stílinn.
Talsmenn málefnahópsins
lýstu því hver um annan þver-
an að síðustu vikur og dagar
hefðu farið í að pússa mál og
stíl. Magnús Jón Arnasson
sagði meira að segja í Sjón-
varpinu þegar fréttamanni
þótti lokafundur hópsins drag-
ast úr hófi, að það væri ekki
vegna þess að ágreiningur væri
um innihaldið heldur af því að
í hópnum væru 2 kennarar og
2 ritstjórar sem hefðu ákveðn-
ar skoðanir á íslenskri tungu.
Málefnahópur var einnig kall-
aður ritstýrihópur og Garri var
orðinn sannfærður um að deil-
ur innan íslenskrar vinstri
hreyfingar væru fyrst og
fremst um ástkæra ylhýra mál-
ið. Gott ef Steingrímur og co.
Davíð Oddson.
yfirgáfu ekki félaga sína vegna
deilna um yfirburði norðlensks
framburðar.
Meitlaðux texti
Garri beið því spenntur eftir
plagginu góða og átti von á að
meitluðum texta, fáguðu,
vönduðu máli þar
sem engu væri vant
og engu ofaukið. Og
hann varð ekki fyrir
vonbrigðum. Það er
óvenju fallegt mál á
þessu plaggi miðað
við það sem gengur
og gerist um slíka
snepla. Það er
hvergi talað um
minnkun á aukn-
ingu á atvinnuleysi
eða óásættanlegt
ákvörðunartökuferli eins og
Garri hefur séð í plöggum frá
opinberum stofnunum. Má
mikið vera ef þessi texti á ekki
skilið Islensku bókmennta-
verðlaunin, aðeins spurning
hvort það ætti að vera í flokki
fagurbókmennta eða heim-
ildarita.
Garri skilur ekkert í forsæt-
isráðherra að vera agnúast yfir
þvf að þessi smávægilegu óná-
kvæmni í kaflanum um varn-
armálin skyldi sleppa gegnum
nálarauga kennaranna og rit-
stjóranna. Það stendur að vísu
að varnarsamningurinn sé úti
árið 2001 þótt svo sé alls ekki.
En það er sagt á kjarnyrtu
máli. GARRI
STEFÁNJÓN
HAFSTEIN
skrifar
Málefnaskráin. Það sem var sagt
um varnarsamninginn. Davíð
tók boltann og þrumaði stöngin
inn. Leikurinn ekki byrjaður og
staðan 0-1. Minnti heíst á þegar
Jóhannes Atlason rotaðist í upp-
hitun fyrir landsleikinn gegn
Dönum. Sem fór 14-2.
14-2?
Stefnir í 14-2 fyrir ríkisstjórnina?
Það væri hraksmánarlegt í Ijósi
þess sem stefnuskráin hefur að
geyma. Fulltrúar þriggja stjórn-
málaafla fóru saman inn í dóta-
búð og enginn þorði að segja
upphátt: Við ætlum að ganga út
saman með EJNN harðan pakka,
ekki láta æskudrauma um full-
komin jól rætast á einu greiðslu-
korti.
10 góð færi
Með fullri virðingu fyrir þeim
slagkrafti sem býr í samfylkingar-
hugsjóninni þá bjargar hún ekki
heiminum á fjórum árum. Enda
Tíu - núll, eða fjórtán tvö?
óþarft. 10 góðir punktar nægja:
1) Sægreifaveldið verður
afnumið, enginn mun hafa tekj-
ur af því að selja ríkisvernduð
forréttindi.
Kostnaður: enginn.
2) Stjórnmálin verða siðvædd
með stórefldu eftirlitshlutverki
þingsins, fjármál flokk-
ana koma upp á borðið.
Kostnaður: enginn.
3) Jafnrétti kynjanna
verður samofinn þráður í
öllum stjórnarathöfnum
ríkisstjórnar sem sjálf
byggir á jafnréttissjónar-
miðum.
Kostnaður: enginn, nóg
af mannskap í ráðuneyt-
unum.
4) Skólarnir verða stóriðja ís-
lands: aukin framlög til mennta-
mála skilyrt nýsköpun skólastarfs
til að hvetja til frumkvæðis; for-
gangsatriði Ijárlaga.
Kostnaður: mikill, verður að vera
skilyrtur afköstum og gæðum.
5) Sameiginlegar auðlindir til
Iands og sjávar verða skilgreindar
og stjórnarskrárbundnar eign
þjóðarinnar; gjald fyrir not þeirra
samofið stefnu um nýtingu
þeirra.
Kostnaður: enginn,
hugsanlega smávegis arð-
ur sem eykst síðar.
6) A kjörtímabilinu lokið
við að friðhelga víðerni,
skilgreina næstu virkjanir
í sátt við náttúru, þá loks
ákveðið hvers konar stór-
iðja fái staðist.
Kostnaður: hugsanlegt
tekjutap fyrst, en þenslan
er nóg í bili.
7) íslensku „undirstéttinni" (fá-
tækum, langsjúkum, félagslega
útskúfuðum) lyft til þátttöku í
meginstraumi samfélagsins.
Tveggja ára átaksverkefni undir
forystu ríkis með sveitarfélögum
og semjendum á vinnumarkaði
þar sem launa-, skatta- og bóta-
stefna mynda heild. Forgangs-
verk í velferðarmálum.
Kostnaður: minni en margur
heldur.
8) Samkeppnislög styrkt gegn fá-
keppni og einokun og viðeigandi
aðgerðir þar sem samkeppni er
lítil.
Kostnaður: enginn, hagsbót fyrir
neytendur.
9) Forvarna- og meðferðarstarf
skorið upp í heild og endurmetið
frá grunni. Tveggja ára forgangs-
verk í heilbrigðismálum.
Kostnaður: enginn, hugsanlega
mikill sparnaður.
10) Annað látið bíða nema menn
hafi tíma aflögu. Þarf meira á
fjórum árum?
Davíð Oddsson:
Þrumaði til baka,
stöngin inn.
spurt'oi
svairauð
Ætlarþú að taha
slátur?
Einar Sigurðsson
Maðafulltrúi Flugleiða.
„Nei ég ætla ekki að taka slátur.
Það er orðið nokkuð síðan ég hef
gert það en ég kaupi tilbúið slát-
ur. Mér þykir slátur mjög gott.“
Valgerðnr Sverrisdóttir
alþingismaður.
„Já ég má til að taka slátur. Ég er
vön því og hef gert svo til öll mín
búskaparár, en ég tók ekki slátur
í fyrra og saknaði þess óskaplega
mikið og mest öll mín fjölskylda.
Ég nýt þess sérstaklega að sjá
lifrarpylsuna fara ofan í átta ára
dóttur mín sem er frekar lystar-
laus en borðar þetta.“
Laufey Steingrímsdóttir
næringatjræðingur.
„Ég ætla ekki að gera það en á
mér góða afsökun fyrir því. Ég er
að flytja á nýtt heimili og það er
ekki komið eldhús. Þar er allt á
rúi og stúi og ég held ég myndi
stofna lífi fólks í hættu ef ég færi
að standa í sláturgerð."
PéturBlöndal
alþingismaður.
geri það nokkuð oft en ekki
alltaf. Þetta er mjög drjúgur
matur og ódýr.“