Dagur - 10.10.1998, Blaðsíða 6

22 - L A trb'A ítb’AGUR '1 o: OKTÓBth 19'9 8'
LÍFIÐ í LANDINU
k. u
„Alltafþegar ég heflokið við bók er ég staðráðin í að hætta að skrifa. Þá segi ég eins og iiia timbraður alki: Aldrei
meir."
Fyrirþessijól sendir
FríðaÁ. Sigurðardóttir
frá sér skáldsöguna
Maríugluggann. Hér
ræðirFríða um upp-
vöxtinn, skáldskap-
inn, markaðssetningu
á rithöfundum og erfið
veikindi.
- Þið voruð þrettún systkinin,
hvemig var að alast upp í svo
stórum hópi?
“Það var yndislegt og í gegn-
um árin hafa skemmtilegustu
stundirnar verið með fjölskyldu
minni. En systkinahópurinn er
að hrynja og það er hræðilega
sárt að horfa á systkini sín fara
eitt af öðru. Nú erum við ein-
ungis eftir fimm systur.
Eg fékk mikla umhyggju hjá
foreldrum mínum. Systkini mín
segja mér að ég hafi verið for-
dekruð sem smákrakki, sérstak-
lega af föður mínum. Ég man
ekki mikið eftir því en mér þótti
og þykir afskaplega vænt um
foreldra mína, þótt þau séu
Iöngu dáin. Ég kynntist þeim
sem manneskjum, ekki ein-
göngu sem foreldrum. Þau voru
fólk sem ég
kunni mjög vel
við og þótti
gaman að tala
við því þau
voru fróð og
skemmtileg."
- Systir þtn
jakohina varfrá-
hær skáldhona.
„Sammála."
- Hvernig var
samhand ykkar?
„Hún var elsta
systirin og auð-
vitað leit ég
upp til hennar.
Ég dáðist að
henni sem mann-
eskju og skáld-
konu. Hún var
mér alltaf ákaf-
Iega góð. Við
vorum trúnað-
arvinkonur og reyndum að
styðja hvor aðra þótt við værum
ekki alltaf sammála. Ég held að
henni hafi alltaf fundist ég vera
óttaleg dula í stjórnmálum. Hún
var miklu harðari í stjórnmálaaf-
stöðu sinni en ég, en ég held
reyndar að hún hafi breytt sinni
afstöðu á ýmsan máta með
breyttum aðstæðum í heimin-
um. En í grundvallaratriðum
vorum við þó sammála um
nauðsyn þess að jafna Iífsgæði."
- Hvemig tók hún því þegar
þúfórst að skrifa?
„Ég sagði henni ekki að ég
væri að sýsla við að skrifa en ég
held samt að hana hafi grunað
það. Hún varð óskaplega glöð
þegar ég fór að gefa út bækur.
Við systkinin vorum alin upp við
dýrkun á skáldskap og bók-
menntum. Fullorðna fólkið var
stundum gjörsamlega óþolandi
þvf það gat þuiið utanbókar,
ekki bara heilu ljóðin heldur
ljóðabækurnar og kaflana úr
skáldsögum.
Það var mikið rifist um bók-
menntir og sem smástelpa man
ég eftir hörðum deilum um það
hvor væri betra skáld Davíð
Stefánsson eða Einar Bene-
diktsson og menn þuldu enda-
laust ljóð máli sínu til stuðn-
ings. Svo var það Laxness.
Menn ýmist dýrkuðu hann eða
fussuðu. Mamma var ekkert yfir
sig hrifin af Laxness og ég var
sífellt að reyna að kristna hana.
Ég man að ég Ias einu sinni upp
úr Brekkukotsannáli fyrir for-
eldra mína og eftir lesturinn
sátum við öll með tárin í augun-
um og ég sagði sigri hrósandi:
„Þarna sjáið þið hvað þetta er
mikið skáld.“ Þá hnussaði í
mömmu: „Þó honum sé nú ekki
alls varnað, manninum! Fékk
hann ekki Nóbelsverðlaunin?"
Engir rithöfimdardraumax
- Hvenær vöknuðu þínir rithöf-
undardraumar?
„Ég hef aldrei átt rithöfundar-
drauma. Auðvitað Iangaði mig
til að skrifa það sem væri ein-
hvers virði. En ég hafði alltaf
miklar efasemdir um að gefa út,
eins og ég hef reyndar enn þann
dag í dag. Alltaf þegar ég hef
lokið við bók er
ég staðráðin í
að hætta að
skrifa. Þá segi
ég eins og illa
timbraður alki:
Aldrei meir.“
-Afhverju?
„Af því að
þetta er þræla-
vinna. Svo hef
ég engan
áhuga á mark-
aðssetningunni
sem fylgir út-
gáfu bóka. Ég
hef verið að
koma á fram-
færi þeirri hug-
mynd að við
snerum aftur
til áa okkar og
sendum frá
okkur bækur,
eins og þeir gerðu, án höfundar-
nafns. Þessi hugmynd mín hef-
ur satt að segja ekki fengið mik-
inn hljómgrunn en mér finnst
að við gætum vel prófað þetta
vegna þess að áherslan á höf-
undinn umfram bókina er kom-
in slíkt úr böndunum, að ég
held að við þurfum að grípa til
róttækra aðgerða. Stjörnugjöf-
ina vil ég helst ekki þurfa að
minnast á, KoIIa mín.
Hver einasta manneskja sem
ann bókmenntum veit að höf-
undurinn skiptir engu sem per-
sóna. Það hvernig höfundurinn
fer að því að brölta í gegnum líf
sitt skiptir engu mál. Auðvitað
eru bækur afsprengi lífs, reynslu
og upplifana höfundarins á öll-
um sviðum en að gera höfund-
„Það er ekki hægt að
ætlast til að ríthöfundar
hrísti bókfram úr
erminni annað
hvortár. Þaðgeta
komiðfáein árþarsem
þetta erhægt en ég hef
ekki trú á að slíkt dæmi
getigengið til lengdar,
það verður einfaldlega
útþynning. “