Dagur - 13.10.1998, Qupperneq 7

l’RIÐJUDAGUR 13. OKTÚBER 199 8 - 7
ÞJÓÐMÁL
Fólkífyrimíml
77/ síðustu kosninga gekk Framsóknarflokkurinn undir kjörorðinu „Fólk í fyrirrúmi". Ýmsir andstæðingar flokksins
héldu því á lofti og gera sumir enn, að markmið okkar hafi ekki gengið eftir. Slíkt hefði í sjálfu sér getað gerst,
því enginn er óskeikull um framtfðina. En þvert á móti hafa markmið okkar staðist og sú sýn sem við höfðum f
upphafi kjörtímabilsins reynst rétt, segir Halldór Ásgrímsson í grein sinni.
Til síðustu kosninga gekk Fram-
sóknarflokkurinn undir kjörorð-
inu „Fólk í fyrirrúmi". Með því
vildum við leggja áherslu á, að
við værum að vinna fyrir fólkið í
landinu og værum staðráðin í því
að koma ýmsum framfaramálum
þjóðarinnar fram á veg á því
kjörtímabili, sem nú er senn á
enda.
Ymsir andstæðingar flokksins
héldu þvf á lofti og gera sumir
enn, að markmið okkar hafi ekki
gengið eftir. Slíkt hefði í sjálfu
sér getað gerst, því enginn er
óskeikull um framtíðina. En
þvert á móti hafa markmið okkar
staðist og sú sýn sem við höfðum
í upphafi kjörtímabilsins reynst
rétt.
Hvað var sagt?
I kosningastefnuskrá kom meðal
annars fram:
„Fram til aldamóta þurfa að
verða til tólf þúsund ný störf á
vinnumarkaðnum. Störf fyrir þá
sem nú eru atvinnulausir og þá
sem eru að koma inn á vinnu-
markaðinn. Þessi nýju störf
munu ekki nema að hluta verða
til í hefðbundnum atvinnugrein-
um, sjávarútvegi, landbúnaði og
iðnaði og því er mikilvægt að
hlúa að ýmsum þjónustugrein-
um sem mikla framtið eiga fyrir
sér, eins og ferðaþjónustu, hug-
búnaðargerð og ýmis ráðgjafar-
þjónusta. Ekki er nokkur vafi á
að nýting orkulindanna getur
orðið ein helsta undirstaða ís-
lensks atvinnulífs í framtíðinni.
Framsóknaflokkurinn er hlynnt-
ur því að fá erlenda aðila til sam-
starfs um uppbyggingu í orku-
frekum iðnaði, sem tæki fullt til-
lit til umhverfisverndar."
Síðan segir meðal annars:
„Takist með markvissum aðgerð-
um að skapa atvinnulífinu þau
starfsskilyrði og hagvöxtur aukist
hér á landi um 3% eða svipað og
í nágrannalöndunum, má eyða
fjárlagahallanum og skapa svig-
rúm upp á 4 til 5 milljarða króna
til lífskjarajöfnunar, nýsköpunar
atvinnulífsins og aukinna út-
gjalda til menntamála á síðara
hluta kjörtímabilsins."
Síðan gerðum við ítarlega
grein fyrir því með hvaða hætti
við hygðumst vinna að þessum
markmiðum.
Tólf þúsund störf
Alvarlegasta vandamál við upp-
haf kjörtímabilsins var mikið at-
vinnuleysi. Atvinnuleysi er mest-
ur bölvaldur þjóða og hefur
skapað gífurleg vandamál víða
um heim. Þeir sem ekki fá
vinnu, fá í reynd ekki tækifæri til
að taka þátt í uppbyggingu þjóð-
félagsins og nýta hæfileika sína
og áhuga. Þessi bölvaldur orsak-
ar margvísleg félagsleg vandamál
og var því mildlvægasta atriðið
sem þurfti að taka á í upphafi
kjörtímabilsins.
Margir gerðu lítið úr þessu
metnaðarfulla og háleita mark-
miði Framsóknarflokksins. Nú-
verandi stjórnarandstaða gerði
grín að fyrirætlunum okkar og
taldi ólíklegt að þetta væri hægt.
Það hefði heldur aldrei tekist, ef
þeirra ráð hefðu verið notuð.
Þeir hafa meðal annars lagst
gegn aukinni stóriðju, sem hefur
verið mikilvægur drifkraftur í
framþróuninni. Nú er Ijóst að
þetta markmið hefur náðst. Og
það sem meira er, þessi störf
hafa orðið til fyrst og fremst í at-
vinnulífinu en ekki hjá hinu op-
inbera. Aður hafði störfum helst
Ijölgað hjá ríki og sveitarfélögun-
um.
Þannig hefur verið lagður
grunnur að aukinni verðmæta-
sköpun, sem kemur öllum til
góða, en mikilvægast er að marg-
ar vinnufúsar hendur hafa feng-
ið verk að vinna sem ekkert
höfðu áður.
Atvinnuinál - unihverf ismál
Því er spáð að atvinnuleysi á
næsta ári verði á bilinu 2 til 3%
en það var 1995 milli 5 og 6%.
Þetta er mikill árangur og við
þurfum áfram að hafa það meg-
inmarkmið að allir, sem vilja fara
út á vinnumarkaðinn fái starf við
hæfi.
Öllum má ljóst vera að þetta
markmið kann að stangast á við
ýmis önnur. Mikil ríkisútgjöld
hafa til dæmis þau áhrif að störf-
um fækkar. Ef atvinnulífið býr
ekki við svipuð samkeppnisskil-
yrði og gengur og gerist í lönd-
unum í kringum okkur, þá miss-
um við vinnuna úr landi. Ef ein-
staklingar hér á landi þurfa að
bera háa skatta dregur það líka
úr at\dnnumöguleikum. Ný við-
horf í umhverfismálum geta líka
sett strik í reikninginn.
Samt er mjög nauðsynlegt að
ná jafnvægi í markmiðum í at-
vinnumálum annars vegar og
umhverfismálum hins vegar.
Þetta hefur tekist í sjávarútveg-
inum og við höfum alla mögu-
leika á að gera hið sama í iðnað-
armálum. Við þurfum að nýta
orkulindir þjóðarinnar til að
skapa ný störf fyrir vel menntað
ungt fólk sem kemur á hveiju ári
út á vinnumarkaðinn. Við þurf-
um jafnframt að vernda um-
hverfi okkar og náttúru landsins
okkur sjálfum til yndis og
ánægju og gefa þeim kost á að
njóta með okkur sem áhuga hafa
á að heimsækja landið.
Ríkisfjámiálm
Tekist hefur að eyða halla ríkis-
sjóðs. Það var nauðsynlegt til að
skapa einstaklingum og atvinnu-
lífi meira svigrúm til uppbygg-
ingar. Jafnhliða því hefur tekist
að verja og bæta velferðarkerfið.
A síðari hluta kjörtímabilsins
hafa skattar verið lækkaðir sem
nemur 6 milljörðum. Þessi
skattalækkun kemur í mestum
mæli til þeirra sem hafa meðal-
tekjur. En jafnframt hafa útgjöld
til heilbrigðis- og menntamál
verið aukin verulega.
Á árunum 1998 og 1999 verða
útgjöld til heilbrigðis- og trygg-
ingamála aukin um 5,7 milljarða
og á sama tíma aukast þau til
menntamála um 1,4 milljarða.
Með þessu höfum við fyllilega
staðið við þær væntingar sem við
vöktum þegar núverandi ríkis-
stjórn var mynduð. Þessi út-
gjaldaaukning kemur þeim til
góða sem minnsta hafa mögu-
leika og búa við aðstæður sem
samfélagið verður að taka fullt
tillit til. Við höfum jafnframt get-
að eflt menntun sem skiptir
miklu máli á tímum vaxandi
samkeppni og alþjóðavæðingar.
Auðvitað er það svo að ekki
hefur verið hægt að uppfylla all-
ar óskir og þarfir og það verður
aldrei hægt. Ef ekki hefði komið
til sá kraftur sem hefur verið í at-
vinnumálum og aukin verð-
mætasköpun, þá hefði ástandið
orðið miklu verra. Jafnframt er
Ijóst að með því að halda áfram á
sömu braut, þá mun okkur
takast að gera enn betur á mörg-
um sviðum. Við megurn hins
vegar ekki falla í þá grylju á nýj-
an leik að reisa okkur hurðarás
um öxl með skuldasöfnun og við
höfum ekki leyfi til að efla sam-
neyslu á kostnað komandi kyn-
slóða.
Þrátt fyrir aukin útgjöld til vel-
ferðarmála lækka skuldir ríkisins
um 30 milljarða á árunum 1998
og 1999 sem dregur úr vaxtaút-
gjöldum og skapar aukið svigrúm
fyrir ríkissjóð á næstu árum.
Tekist hefur að bæta kjör þeirra
sem búa við þröngan kost og við
höfum skapað svigrúm til að
gera enn betur meðal annars að
rétta hlut öryrkja en málefni
þeirra hafa mikið verið í umræð-
unni undanfarið.
Vaxandi kaupmáttux
Kaupmáttur heimilanna hefur
vaxið mikið á kjörtímabilinu og
eru ekki dæmi um jafnmikla
aukningu á fyrri skeiðum. Hér er
fyrst og fremst að þakka mikilli
atvinnu en auk þess hafa skatta-
lækkanir haft nokkuð að segja.
Þessi þróun hefur jafnframt
stuðlað að góðri sátt á vinnu-
markaði, sem er algjör forsenda
framfara. Aðilar vinnumarkaðar-
ins hafa sýnt mikla framsýni og
unnið með ríkisstjórninni að
framförum. Vinnulöggjöfinni
hefur verið breytt til nútímalegri
hátta og skapað betri skilyrði fyr-
ir aukinni at\dnnu.
Stefna ríkisstjórnarinnar hefur
að sumu leyti verið mjög svipuð
og gengur og gerist í Iöndunum í
kringum okkur. Hins vegar má
fullyrða að Islendingar hafa náð
meiri árangri en margar aðrar
þjóðir. Hagvöxtur hefur verið
um það bil helmingi meiri hér á
Iandi en í helstu samkeppnis-
löndum okkar. Kaupmáttaraukn-
ingin hefur verið miklu meiri en
gengur og gerist og það má því
fullyrða að það hafi mikill gró-
andi í íslensku samfélagi.
Sigur miójiumar
Alls staðar í kringum okkur hef-
ur verið viðurkennt að það er
nauðsynlegt að virkja einstak-
lingana og samtök þeirra betur í
þágu framfara þjóðanna. Dregið
hefur verið úr ríkisafskiptum og
jafnaðarmannaflokkar um alla
Evrópu keppast við að helga sér
miðjustefnu og taka upp áhersl-
ur þeirra sem starfað hafa á
miðju stjórnmálanna. Greinileg-
ustu dæmi um þetta eru áhersl-
ur Verkamannaflokksins í Bret-
landi undir forystu Tony Blair og
nýlegur kosningasigur Gerhard
Schröder í Þýskalandi. Hann
vann sína kosningabaráttu undir
kjörorðinu „Hin nýja miðja“ og
var með því að leggja áherslu á
að vinstri stefna sósíalista væri
úrelt og úr sér gengin og stæðist
ekki þarfir og væntingar nútíma-
samfélags.
Þá gerist það undarlega, þegar
jafnaðarmenn hér á landi hyggj-
ast sameina krafta sína, að þeir
ríghalda í úrelt gildi fortíðarinn-
ar. Þeir vilja draga sig út úr ör-
yggis- og varnarsamstarfi vest-
rænna þjóða, þegar aðrar þjóðir
keppast við að komast þar inn.
Þeir vilja auka ríkisútgjöld, án
þess að vinna að verðmætasköp-
un, meðal annars með því að
hætta að nýta endurnýjanlega
orkugjafa á Islandi. Þeir vilja
skattleggja sjávarútveginn sér-
staklega, draga úr honum kraft-
inn sem hefði í för með sér vax-
andi atvinnuleysi.
Á sama tíma Ieyfir þetta fólk
sér að halda því fram að Fram-
sóknarflokkurinn hafi ekki haft
fólk í fyrirrúmi. Það er alveg ljóst
að gamlar klisjur úr orðakistu
vinstrimanna dugðu ekki til að
efla velferð fólksins. Stjórnmálin
hafa verið að færast inn á miðj-
una. Þar hefur Framsóknar-
flokkurinn ávallt starfað og bygg-
ir félagsleg gildi sín á raunhæf-
um og nútímalegum sjónarmið-
um.
Við höldum því fram að öflugt
velferðarkerfi verði aldrei til
nema við eigum okkur öflugt at-
vinnulíf. Og með því að veikja
það þá veikjum við jafnframt
undirstöður velferðarkerfisins.
Þessi sjónarmið eru víðast hvar
viðurkennd og vonandi mun
samfylkingin sjá að sér og viður-
kenna þau jafnframt. Ef þeir
gera það ekki, þá er engin leið að
koma mörgum þeim framfara-
málum sem þeir \alja beijast fyr-
ir í höfn. Kommúnisminn og
sósíalisminn eru komnir upp á
sker og er afar óskynsamlegt að
fara að draga þá hripleku fleytu á
flot aftur. Það mun fara eins fyr-
ir henni og rússneska pramman-
um sem rak stjórnlaus í hafi fyr-
ir austan land og Landhelgis-
gæslan var fengin til að draga að
landi og forða þannig hættuá-
standi.