Dagur - 03.11.1998, Qupperneq 1

-
Náttúran er jafii verð-
mæt og þorskstofninn
Tveir fræðimeim vara
við hefðbimdnu arð-
semismati á virkjim-
um og orkufrekum
iðuaði, segja náttáru-
spjöll stórlega van-
metin í útreikning-
um.
Ragnar Arnason, hagfræðipró-
fessor við Háskólann, segir að
menn verði að „hafa stíft í huga
þegar þeir meta arðsemi virkj-
ana“ hve mjög óspillt náttúra eigi
eftir að auka verðmæti sitt á
næstu áratugum. Á ráðstefnu
Norður-Atlantshafssjóðsins um
helgina sagði Ragnar að virkjun
sem gæti virst hagkvæm um
þessar mundir yrði það Iíklega
alls ekki á komandi árum ef
verðmæti umhverfisins væri lagt
á móti. í sama streng tók Stefán
Gíslason umhverfisfræðingur á
ráðstefnu sem samtök um nátt-
úruvernd héldu á laugardag.
Þróunin væri sú að óspillt um-
hverfi yrði stöðugt verðmætara.
Ragnar benti á að náttúrugæði í
heiminum rýrnuðu
stöðugt, en „eftir-
spurn“ náttúru „neyt-
enda“ ykist að sama
skapi.
Báðir lýstu hag-
fræðilegum aðferðum
til að meta umhverfið
til fjár. Fyrirvarar eru
gerðir um þær leiðir,
en að mati Ragnars
og Stefáns er fræði-
lega ótækt að meta
náttúruna verðlausa.
Með því væru arð-
semisútreikningar
virkjana og stóriðju
beinlínis rangir.
Verðmæti marg-
faldast á næstu árum
„Umhverfið er að minnsta kosti
jafn mikilvægt og þorskstofn-
inn,“ sagði Ragnar. Hann sagði
að hefðbundnir þjóðhagsreikn-
ingar ríkja, sem ekki tækju til
greina náttúruspjöll, mældu ekki
rétt velferð. „Grænir“ þjóðhags-
reikningar væru því í
þróun. Þar er reynt
að leggja mat á auð-
lindir sem ekki er
hægt að verðleggja
beint á markaði,'t.d.
náttúru. Ragnar lýsti
því að með ákveðn-
um aðferðum væri
hægt að áætla að
miðað við 3% hag-
vöxt ætti óspillt um-
hverfi eftir að nær tí-
faldast að verðmæti
næstu 50 ár.
í erindi sem Þor-
steinn Hilmarsson,
fulltrúi Landsvirkj-
unar, flutti við sama
tækifæri kom fram
það álit að „verðmæti" umhverfis
skapaðist við það að fullnægja
fyrst efnhagslegum grunnþörf-
um. Landsvirkjun væri í því hlut-
verki, og háð pólitísku mati
hvenær nógu langt væri gengið.
Yrði efnhagslegur samdráttur
minnkaði „verðmæti" náttúru að
sama skapi samkvæmt þeirri um-
ræðu sem nú væri í gangi.
Kostnaður við ársverk
Stefán Gíslason lýsti í sínu er-
indi að atvinnusköpunarþáttur-
inn væri oft ranglega metinn
orkufrekum iðnaði í hag. Hann
sagði að t.d. mætti meta hvert
starf sem skapaðist í atvinnu-
grein út frá því hve mikla orku
þyrfti til þess. Þá kæmi í Ijós að í
álveri gæti þurft kringum 7 gíga-
vattstundir á hvert ársverk, en til
samanburðar virtist sér að í upp-
lýstum gróðurhúsum væru 0.16
gígavattstundir á bak við hvert
starf. Væru náttúruspjöllin síðan
metin inn í þá útreikninga sem
kostnaður væri ljóst hve hallaði á
orkufrekan iðnað með þessari
aðferð. - sjh
Ragnar Árnason: Miðað
við 3% hagvöxt má
áætia að óspillt umhverfi
eigi eftir að nær tífaldast
að verðmæti næstu
50 ár.
MUliónirí
moKstur
Kostnaður Ólafsljarðarbæjar við
snjómokstur hefur verið ærinn
upp á síðkastið, eða um tvær
milljónir króna á einni viku.
Fjárhagsáætlun bæjarins gerði
ráð fyrir 6 milljónum króna á ár-
inu alls í moksturinn en þegar
33% af ársfjárveitingunni fara á
nokkrum dögum, er sýnt að
sækja verður um aukafjárveit-
ingu.
Hálfdán Theódórsson, bæjar-
stjóri í Ólafsfirði, segir að jafn-
fallinn snjór sé a.m.k. metri í
Ólafsfirði þótt eitthvað hafi
sjatnað að undanförnu. „Ég get
ekki sagt að maður sé neitt voða-
lega bjartur," segir Hálfdán. „Við
kláruðumi helming upphæðar-
innar á vormánuðum og gerðum
ráð fyrir að við þyrftum ekki að
hefja mokstur aftur fyrr en í nóv-
ember í fyrsta lagi. Þetta er hins
vegar óvenjuþungt skot og við
þurfum væntanlega að bæta við
einhverjum milljónum." -Bt>
Rammagerðin í Reykjavík hefur löngum verið með fyrstu verslunum til að minna á jólin í gluggaútstillingum
sínum og í ár hefur engin breyting orðið á þeirri hefð. Ekki er annað sjá en að ungi vegfarandinn á myndinni
kunni vel að meta. mynd: teitur
Ragnar Aðalsteinsson: „Það voru
sendar einhverjar sköfur með sýni
til opinberrar þýskrar rannsóknar-
stofu."
Blóðsýnin
týndog
tröUum
gefin
Hvorki Ragnar Aðalsteinsson,
lögmaður Sævars Ciesielskis, né
Ragnar Hall, sérstakur saksókn-
ari um endurupptöku Guð-
mundar- og Geirfinnsmála, vita
hvað varð um blóðsýni sem tek-
in voru við rannsókn málanna.
Báðir staðfesta að sýni með
blóði og fleiru voru tekin úr hús-
næði og bíl, sérstaklega varðandi
Guðmundarmálið. Þau voru á
sínum tíma send til rannsóknar-
stofu í Þýskalandi, en ekkert
kom út úr þeirri rannsókn. Með
gjörbreyttri tækni væri í dag án
efa hægt að greina þessi sýni
með betri árangri, en sýnin eru
nú ekki fyrir hendi. Með nútíma
gena-rannsóknum væri hægt að
staðfesta úr hverjum sýnin
væru.
Hefðu kannski dugað
„Það eina sem ég veit er að það
voru sendar einhverjar sköfur
með sýni til opinberrar þýskrar
rannsóknarstofu sem Schutz
þekkti til. Sýni úr bíl og gólf-
teppi, bæði úr Hamarsgötunni í
Hafnarfirði og úr íbúð við Grett-
isgötu. Það var alltaf verið að
reyna að finna eitthvað sem
benti til þess að blóð úr þessum
mönnum sem hurfu fyndust í
einhverjum hlutum sem tengd-
ust hinum grunuðu, en það
fannst aldrei neitt. Ég veit að
þessi sýni voru mjög léleg, en
þau hefðu kannski dugað í dag,“
segir Ragnar Aðalsteinsson.
Nafni hans Hall sagðist ekkert
vita um þessi sýni og tilvist
þeirra aldrei komið upp við hans
rannsókn. — FÞG
wmuiwrae mmm
EITT NÚMER AÐ MUNA
5351100
GabréM
(höggdeyfar)
GS
varahlutir
Hamarshöfða 1-112 Reykjavík
Sími 567 6744-Fax 567 3703