Dagur - 03.11.1998, Qupperneq 4

4- ÞRIDJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1998
ro^r
FRÉTTIR
Misgengi í launa-
þróun
Formannafundur Verkamanna-
sambands Islands (VMSI), sem
haldinn var á Akureyri 28. og 29.
október, lýsir vanþóknun sinni á
því misgengi sem átt hefur sér stað
í launaþróun og réttindamálum
einstakra hópa launafólks í þjóðfé-
laginu. Ljóst er af þessari þróun að
varnarorð forsætisráðherra til að-
ila hins almenna vinnumarkaðs,
um að launahækkanir almennra
kjarasamninga væru skref fram af
bjargbrúninni, áttu ekki við þegar
ríkisstjórnin kom fram sem at-
vinnurekandi og gerði kjarasamninga sem innihéldu margfalda þá
hækkun sem samið var um á almennum vinnumarkaði. Réttmætt
hlýtur að vera að verkafólk innan VMSI fái sömu leiðréttingu kjara
og réttinda og aðrir hópar hafa náð fram við ríki og sveitarfélög.
Tryggmgagreiösliir fylgi þrónniimi
Allt rrá árinu 1992 hafa greiðslur úr almenna tryggingakerfinu verið
skertar miðað við þróun lægstu launa. Fundur formanna VMSI
krefst þess að þetta misvægi verði leiðrétt og í framhaldi af þvf fylgi
greiðslur úr tryggingakerfinu þróun lægstu Iauna. Einnig er þess
krafist að þau skerðingarákvæði sem koma til vegna launa úr lífeyr-
issjóðum og vegna tekna maka verði afnumin hjá Tryggingastofnun
ríkisins.
Frá formannafundi I/MSÍ á Akureyri á dögunum.
Læknisskoðim ekki samkvæmt
gildandi lögum
Formannafundurinn vítir stjómvöld íyrir sinnuleysi í heilbrigðismál-
um launafólks og fer fram á að þau fari eftir þeim lögum sem gilda í
landinu og sett voru til að gæta heilsu og velfarnaðar launafólks.
Fundurinn skorar á stjórnvöld að sjá til þess að Iæknisskoðun starfs-
manna fyrirtækja verði sem fyrst framkvæmd samkvæmt gildandi
lögum þar um og þess verði vandlega gætt að persónulegar upplýs-
ingar úr slíkum skoðunum verði hjá heilsugæslustöðvum og sjúkra-
húsum en alls ekki hjá launuðum trúnaðarlæknum fyrirtækja eins og
nú er látið óátalið. í Iögunum segir meðal annars: „Heilsuvernd
starfsmanna skal falin þeirri heilsugæslu eða sjúkrahúsi sem næst
liggur og/eða auðveldast er að ná til.“
Verðtrygging ávísun á ranga
efnahagsstefnu
Formannafundur VMSI skorar á stjórnvöld að banna nú þegar verð-
tryggingu á útlánum. Það sé löngu orðið tímabært að fella niður
þessar viðbótarálögur sem valdið hafa skaða hjá launafólki þessa
lands. Verðtrygging sé ávísun á ranga efnahagsstefnu og vinni gegn
því að menn beri ábyrgð á gerðum sínum. Hún viðhaldi háum vöxt-
um og Ieggi drápsklyfjar á launafólk. Verðtrygging hvetji lánveitend-
ur til að meta ekki áhættu eins og þeir ættu að gera. Bankar og spari-
sjóðir hafa allt sitt á þurru. Skorað er á samtök launafólks að taka
upp baráttu fyrir tafarlausu afnámi verðtrygginga á útlánum.
HúsáLeiguvísitalan nátttröH
Formannafundurinn krefst þess að vísitölutenging húsaleigu verði
bönnuð. Flest það fólk sem býr í leiguhúsnæði er fátækt fólk sem
ekki hefur efni á öðru. I þeim hópi er lægst Iaunaða fólkið og öryrkj-
ar. Allar sjálfvirkar hækkanir á húsaleigu séu verðbólguhvetjandi.
Fundurinn skorar því á stjórnvöld að kveða strax niður það nátttröll
sem húsaleiguvísitalan er. - GG
Við formlega opnun Barnahúss mátti að heyra að vonandi hefðu starfsmennirnir ekkert að gera. Vigdís Erlendis-
dóttir forstöðumaður, Bragi Guðbrandsson forstjóri Barnaverndarstofu og Ragna Guðbrandsdóttir rannsakandi.
Bamahus fyrir
aUt laudið
Nýjung á íslandi.
Rannsakar kynferðis-
legt ofbeldi á biirniim.
560 mál á fiimn
ánon. Viðtöl tekin
uppá myndbönd.
Barnahúsið tók formlega til
starfa í Reykjavík fyrir helgina og
er það fyrsta sinnar tegundar hér
á landi. Tilgangur þess er að
bæta aðstoð og þjónustu við
börn sem sætt hafa kynferðis-
legu ofbeldi eða áreitni með
samstarfi allra þeirra sem bera
ábyrgð á vinnslu og úrlausn kyn-
ferðisafbrotamála. Það mun
þjóna öllu Iandinu.
Kynferðisleg afbrot
Bragi Guðbrandsson forstjóri
Barnaverndarstofu sagði á blaða-
mannafundi á föstudag að til-
drögin að stofnun Barnahússins
mætti rekja til fyrirspurnar Jó-
hönnu Sigurðardóttir alþingis-
manns á Alþingi fyrir nokkrum
árum um umfang kynferðisaf-
brota gegn börnum. Við athugun
hefði komið í ljós að alvarleg
kynferðisleg afbrot gegn börnum
hefðu verið 560 á fimm árum,
eða 100 á ári. Af þessum 100
hefðu 50-60 farið í lögreglurann-
sókn. Aftur á móti hefðu 30 mál
á ári náð inná borð ríkissaksókn-
ara, höfðað mál í tíu og sakfellt í
níu. Þarna er um að ræða tíma-
bilið 1992-1996 og allar tölur í
meðaltölum. Jafnframt hefði
komið í ljós að ýmislegt hefði
verið áfátt við rannsókn þessara
mála og þá ekki síður í stuðningi
og meðferð þeirra barna sem
höfðu orðið fyrir kynferðislegu
ofbeldi. I framhaldi af þessu var
Barnaverndarstofu falið að leggja
fram tillögur til úrbóta.
Viðtöl á myndband
Barnahúsið er útbúið fullkom-
nustu tækjum sem þarf til rann-
sóknar og könnunar á kynferðis-
afbrotum. Meðal annars er þar
sérútbúið herbergi til að taka
rannsóknarviðtal við barn þar
sem lögreglan getur stjórnað við-
talinu úr öðru herbergi. Sér-
hæfður rannsakandi ræðir hins-
vegar við barnið og eru þau við-
töl tekin uppá myndbönd. Það
verður þó ekkert nema með sam-
þykki þess sem í hlut á.
Við læknisfræðilega skoðun á
hugsanlegum áverkum er notast
við nýjustu tækni frá Bandaríkj-
unum sem er hin íyrsta sinnar
tegundar í Evrópu. Tækið gerir
alla skoðun mun nákvæmari en
áður hefur verið, auk þess sem
hægt er að prenta út mynd af
áverkum sem nota má sem sönn-
unargagn fyrir dómi.
Rekstrarkostnaður er áætlaður
um 7-8 miljónir króna ári, en
fyrirmyndin að Barnahúsi er sótt
til Bandaríkjanna. Forstöðumað-
ur Barnahúss er Vigdís Erlends-
dóttir og Ragna Guðbrandsdóttir
er sérhæfður rannsakandi.
- GRH
Húsaleiga hækkað um
8,48% en laun um 4%
Um 8,48% hækkim á
móti 4% í laimum.
Hlíí vill aí iiema alla
verötryggingu. Ella
veröur krafist vísi-
tölutryggiuga á laun í
uæstu samniugum.
„Ég skulda um 3,6 miljónir
króna. Þótt ég greiði eitthvað um
22 þúsund krónur á mánuði, 12
sinnurii á ári og alltaf á réttum
tíma, þá lækkar aldrei heildar-
skuldin," segir Sigurður T. Sig-
urðsson, formaður Verkamanna-
félagsins Hlífar í Hafnarfirði.
Burt með verðtryggingar
A aðalfundi félagsins fyrir sköm-
mu var samþykkt að skora á
stjórnvöld að afnema strax allar
verðtryggingar, hvort heldur sem
þær eru á húsaleigu, útlánum
eða einhveiju öðru. Verði það
„Fjárhagur iauna-
fólks stenst ekki
sjálfvirkan kostnað-
arauka, “ segir Sig-
urður T. Sigurðsson,
formaður Hlífar í
Hafnarfirði.
ekki gert
telur fund-
urinn að í
næstu
kjarasamn-
ingum
hljóti verka-
lýðsfélögin
að krefjast
vísitölu-
trygginga á
laun. Þá er
þess krafist
að stjórn-
völd banni
sjálfvirkar
verðbætur
sem hafa
hækkað
leigu á
íbúðarhúsnæði.
Sem dæmi um sjálfvirkan
kostnaðarauka er m.a. bent á
hækkun húsaleigu sem er vísi-
tölubundin. Þann 1. janúar sl.
hækkaði húsaleiga um 1,6%, í
aprfl hækkaði hún um 4,9%, um
0,6% þann 1. júlí og um 1,2% 1.
október. Samtals er þarna um að
ræða 8,48% hækkun á níu mán-
aða tímabili. A sama tíma hækk-
aði hækkuðu laun verkafólks að-
eins um 4%.
Lítið vart við góðærið
Formaður Hlífar segir augljóst að
IJárhagur venjulegs launafólks
stenst ekki slíkan sjálfvirkan
kostnaðarauka. Sjálfvirk húsa-
leiguvísitala sé í mörgum tilfell-
um óheppileg viðmiðun launa-
fólki í óhag og beri því að afnema
hana hið fyrsta. Sigurður T. segir
að þessi sjálfvirkni hækki leigu á
íbúðarhúsnæði án tillits til
greiðslugetu Ieigjandans og gerir
að engu áætlanir fólks um að ná
endum saman í fjármálum heim-
ilanna. Hann segir að það sé því
ekki að undra að þótt fólk með
lágar tekjur verði lítið vart við
góðærið sem stjórnvöld hafa ver-
ið að státa sig af. — grh