Dagur - 23.01.1999, Page 7

LAUGARDAGUR 23. JANÚAR 1999 - VII
MINNINGAGREINAR
Guðni Kristinsson
Skarði
Rangárþing grætur og fjölskyld-
an. Ættarmótin verða ekki söm
eða mannfagnaðir hestamanna.
Sorgin knýr dyra. Eyjólfur í
Hvammi og tveir elstu synir
hans, Kristinn og Agúst, síðan
mamma og áður Hákon og Einar,
allt á rúmu ári. Lengi skal mann-
inn reyna og fjölskylduna. En
gagnvart drottni, erum við ekk-
ert. Við leyfum okkur ekki að
spyija, en lútum vilja hans. Hon-
um fæddust vér og í hans náðar-
faðm förum við öll að lokum.
Hvort, sem við Iifum eða deyjum,
erum við hendi almáttugs guðs.
Guðni var allt, sem prýtt getur
besta frænda og vin. Umhyggju-
samur, uppörvandi, tillitsamur,
tryggur og voldugur. Stundum
hringdi hann. „Frétti ég rétt að
þú værir austanfjalls án þess að
heimsækja frænda þinn? Til
hvers eru vinir eiginlega að þínu
mati“? Svona yfirsjón þýddu auð-
vitað margra daga bæjarflakk,
hestamót og unað heima í
Skarði.
Guðni bar svipmót síns fræga
og mikilfenglega héraðs. Stærsti
bóndi landsins og hin undur-
fögru bláu augu og miklar auga-
brýr voru sívakandi og alltaf til í
tuskið. Nokkuð háði honum, að á
unga aldri var honum vart hugað
líf í veikindum, og gat skollans
mjöðmin stundum verið grábölv-
uð eða að tungan fylgdi ekki al-
veg móðnum í mestu yfirferð-
inni. Þá setti hann bara þumal-
fingurinn við neðrivörina, yppti
öxlum og augu glóðu. Þetta
merki var álíka þýðingarmikið
fyrir viðstadda, eins og þegar
Nelson flotaforingi setti lú'kinn
við leppinn og sá ekki uppgjafar-
merkið. Guðni var alltaf í stuði.
Hreppstjóri Landmanna hafði
sína háttu og meiningar. Fegurð
sveitarinnar var honum nánast
trúarbrögð og ást, enda er vægast
sagt víða hægt, að taka andköf
þar um slóðir. Síðsumar sérstak-
lega drýpur höfgi af hverjum reit
og við beygjuna neðan Skarðs-
fjalls fyllir Hekla skyndilega allt
útsýni. Við fyrstu upplifun eru
áhrifin eins og á skólaballi forð-
um, að fá fallegustu dömuna í
dansinn, sem maður einmitt
kunni.
„Hérna stoppum við,“ sagði
Guðni um miðja nótt eftir hesta-
mót og fór út. „Aktu nú hægt og
fylgstu með.“ Fjallið eina leið
fram hjá vinstra megin, hraunið
hægra megin og eldljallið nálgað-
ist. Skyndilega víkkaði allt útsýn-
ið í víðan dal með Skarðið eins og
ævintýrahöll í miðjunni. „Mikið á
ég gott,“ sagði yfirvaldið, „og svo
er hún Dóra mín með heitt á
könnunni heima.“ Sigríður
Theódóra, ást hans og gyðja, var
reyndar með heitar pönnukökur
Iíka.
Guðni þekkti alla og allir voru
vinir hans. Skarð er í þjóðbraut
og þangað áttu margir erindi.
„Hreppi" líka einstaklega áhuga-
samur um þjóðmál, búskap, við-
skipti, afurðir, félagsmál, alltaf til
í hestakaup og stoltur meðhjálp-
ari Skarðskirkju. Vinahópurinn
var einstakur, Ingólfur á Hellu,
Geir Hallgrímsson, Sigurjón í
Raftholti, Vigdís Finnbogadóttir,
Jón Baldvin Hannibalsson,
Steinþór Gestsson, Sr. Emil
Björnsson, Pétur á Egilsstöðum,
Sigfinnur í Stórulág, Þorkell á
Laugarvatni, Sveinn Guðmunds-
son og Omar Ragnarsson, svo að-
eins nokkrir séu nefndir af þjóð-
kunnum mönnum, sem Guðni
leit á, sem persónulega einkavini
sína.
Starfsfólk Landsvirkjunar og
verktakar við virkjanafram-
kvæmdir á hálendinu voru t.d.
allir meira eða minna til heimilis
í Skarði, þegar mest gekk á og
bílar Landsvirkjunar allir á L-
númerum. Einar „High“ heilsaði
alltaf uppá Guðna á hestamótum
og Halldór Eyjólfs sá um fána-
borgina á Landréttum.
Fjöldi barna ólst upp í Skarði
við sveitastörf og allir telja það
merkilegast við veru sína þar, að
þeir fundu engan mun á sjálfum
sér, sem aðkomubarni, og sjálfri
Qölskyldunni. I Skarði eru ein-
faldlega allir ein stór fjölskylda.
Guðni og Dóra studdu líka per-
sónulega fjölda barna og ein-
staklinga, þótt þau væru fyrir
löngu hætt að vera í sveit hjá
þeim. Margir komu undir sig fót-
unum í lífinu með góðu orði einu
saman frá Guðna og Dóru.
Búrfell var vígt og Hekla gaus.
Fjallferð framundan. Skrínur og
kistur fullar af mat. Riðið í ein-
um rikk inní Laugar, - 80 km.
AHt úrtökugæðingar og þrír
skoskir fjárhundar með í ferð.
Valur, Snati og Kátur. Eg kominn
uppí koju með hundana inní
Laugum. Væri ekki rétta að kíkja
í skrínurnar. Hangikjötslæri,
stórsteikur, nýjar kartöflur, flat-
braut og smjör. Hundarnir dingl-
uðu skottinu. Hangikjötið og
steikurnar skornar ofaní hund-
ana, ég nagaði beinin. „Eg gæti
grátið," sagði stórbóndi af Rang-
árvöllum. „Hundarnir fá betri
mat hjá þér, heldur en ég fékk
nokkurntíma fram yfir ferm-
ingu,“ tók góðbóndi úr Holtun-
um undir. Snjóáhlaup, \dtlaust
veður og allir smalarnir komnir
uppá fjöll að bjarga kindunum.
Eg settur yfir safnið, - fór nánast
einn með það ásamt hundunum
frá Helli niður í Sölvahraun.
„Aldrei skulu þeslir hundar þínir
fá of góðan mat,“ hljómaði nú
kórinn í Afangagili. „Húsbænd-
urnir í Skarði kunna að nesta á
fjallið," sagði ég og lék mér við
hundana.
Sr. Emil Björnsson, fréttastjóri
Sjónvarpsins, orti eitt sinn um
Guðna:
Guðni í Skarði gætir hjarðar sinnar,
ellefu hundruð ær á beit,
úrvalsfé i sinni sveit.
Ótal gripir eru þar í fjósi,
hundruð kiía. - Hrossa stóð,
hátt er ris á vorri þjóð."
Stórbændur hafa yndi af búfé
og ekki síður að geta sagst eiga
það. Allir hafa eitthvað. Stjórn-
málamenn tala um fylgið og ten-
órarnir háa C-ið. Guðni gat nán-
ast einn Islendinga farið um heil-
an hundraðshluta af landinu, frá
Jökulgili í austri og niður í mið
Holt, og ef hann sá kind, þá gat
hann sagt: „Þessi er örugglega frá
mér.“ „Mestu framfarir í sauð-
ljárrækt á Islandi, undanfarna
áratugi, eru í Landsveitinni,"
sagði Hjalti Gestsson ráðunautur
í Landréttum í haust.
„Það er gott að eiga hjá góð-
um,“ segir máltækið og alltaf
verður þjóðarauðurinn best
geymdur hjá göfugmönnum. „Afi
þinn sagði bændunum að leysa
hnútana af böggunum, en skera
þá ekki, þegar þeir lögðu ullina
sína inn í Tryggvaskála," sagði yf-
irvaldið, þegar Fellsmúli kom í
ljós austan Skarðsíjalls. „Hann
fæddist hér. Gekk einn og sjálfur,
sem ungur Ijallamaður á Land-
mannaafrétti, upp með Tungnaá
inní Jökulheima í Vatnajökli,
þegar margir þorðu nánast ekki
útá bæjarhelluna fyrir útilegu-
manna hræðslu. - Farðu svo
uppá Skarðsfjall á morgun og
finndu naglbítinn, sem þú tapað-
ir, ég fann fyrir þig beislið af
þeim brúna á Skagafjarðarafrétti,
sem þú týndir fyrir norðan. Það
verður enginn ríkur af draslara-
gangi.“
Guðni kenndi mér, að það
stæði enginn Iengur, en hann
væri studdur. Hann var einlægur
trúmaður, mótaður í harðri lífs-
baráttu uppsveitarbóndans, veik-
indum á unga aldri og leið best,
þegar hann gerði öðrum gott.
Samt var alltaf stutt í létta lund
og kími. „Reyndu nú að rétta úr
þér, þegar þú ríður fram hjá þess-
um bæ þarna, svo það sjáist, að
þú er á hesti frá Skarði.“
Bljúgur, konungslundaður, sí-
vakandi búhöldur, örlátur, skarp-
skyggn, næmur á tilfinningar
annarra, mátulega kærulaus,
fyndinn og umfram allt, - yndis-
legur. Síðasti hestakaupahestur-
inn alltaf besti hestur á Islandi.
Besti frændi og vinur. Leiðtogi í
lífsins ólgusjó.
Margt, sem mér er svo kært
vaknar í minningunni um
Guðna. Mamma, amma, Gunna
í Ingólfi, Eyjólfur, Kristinn,
frændfólkið í sveitinni, einstakl-
ingar og atburðir, ættarmót,
hestamót, réttir og hátíðir í Brú-
arlundi. Nú verður hann lagður
til hinstu hvíldar í eldvígðri há-
tign Landsveitarinnar. „Reyndu
ekki að teyma á honum, þegar þú
kemur uppúr vaðinu á Þjórsá.
Gefðu honum Iausan tauminn,
hann fer sjálfur, hestarnir rata
heirn."
Eg votta Dóru minni, Kristni
og Helgu Fjólu, tengdabörnum,
barnabörnum og barnabarna-
börnunum mína dýpstu samúð,
sem og ættingum öllum, sveit-
ungum, vinum og félögum. Guð
ástar og eilífs kærleika taki
Guðna minn sér að hjarta og
veiti honum sinn frið.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson.
Páll Kristjánsson
Páll Kristjánsson var fæddur á
Hermundarfelli í Þistilfirði 17.
apríl 1909. Hann lést 8. janú-
ar sl. á Sjúkrahúsi Reykjavíkur.
Foreldrar Páls voru hjónin
Guðrún Pálsdóttir frá Her-
mundarfelli, f. 1. september
1880, d. 13. maí 1923 og
Kristján Einarsson frá Garði, f.
ó.febrúar 1875, d. 10. febrúar
1969.
Systkini Páls: Þórdís, f. 23.
febrúar 1901, d. 14. desember
1986, Einar, f. 11. janúar
1906, d. 16. september 1910
og Einar, f. 26. október 1911,
d. 6. júlí 1996. Maki: Guðrún
Kristjánsdóttir. Börn þeirra:
Angantýr, Óttar, Bergþóra,
Hildigunnur, Einar Kristján.
Hálfsystkini Páls, börn Krist-
jáns og Sveinbjargar Péturs-
dóttur: Lilja, f. 12. febrúar
1929. Maki: Már Ársælsson.
Börn þeirra: Áskell, Ársæll,
Karólína, Þórdís og Ottó.
Fjóla, f. 28. nóvember 1931, d.
23. ágúst 1975. Maki: Karl A.
Maríusson. Börn: Viðar Þór-
hallsson, Björgvin Guðmunds-
son, Örn, Sveinbjörg og Steinn
Karlsbörn. Pálmi, f. 20. júní
1933, d. 17. nóvember 1997.
Maki: Elsa Georgsdóttir. Börn
þeirra: Sveinbjörg Fjóla og
Guðfinnur Georg.
Árið 1935 kvæntist Páll Sig-
ríði Jónsdóttur frá Svalbarði, f.
2. mars 1911. Þau skildu árið
1950 og eftir það hélt Páll
heimili með Þórdísi systur
sinni.
Páll hóf búskap á Hermund-
arfelli í Þistilfirði árið 1935,
en brá búi árið 1944 vegna
heilsubrests. Á búskaparárun-
um bjó hann lengst af félags-
búi með Einari, bróður sínum.
Árið 1946 hóf hann störf hjá
Almenna byggingafélaginu og
síðar Almennu verkfræðistof-
unni hf. við skrifstofu- og
gjaldkerastörf. Hann lét af
störfum í árslok 1985.
Útför Páls Kristjánssonar fór
fram 14. janúar sl. frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík.
Ég man þig enn og mun þér aldrei
gleyma.
Minning þín opnar gamla töfra-
heima.
Blessað sé nafn þitt hæði á himni og
jörðu.
Davíð Stefánsson
Það er svo margt sem mig
langar að þakka þér, Palli frændi.
Allar minningarnar af Grundar-
stígnum. Kaffiboðin þín voru
engu Iík, því þú varst yndislegur
gestgjafi og sannur herramaður.
Á tónleikum og öðrum manna-
mótum varst þú ósjaldan fylgdar-
maður minn og sessunautur. Ég
og þú virtumst yfirleitt vera eina
einhleypa fólkið i þessari IJöl-
skyldu. Ég var stolt að vera í
fylgd þinni og sitja við hlið svo
fágaðs og vel klædds herra-
manns. Þú varst smekkmaður og
alltaf flott klæddur. Allir sem þig
hittu hrifust af þér og þinni ein-
stöku persónu.
Eg minnist gjafa þinna sem
voru smart og frumlegar og hittu
í mark jafnvel hjá sérvitrustu
unglingum. Þú varst sá sem allir
vilja líkjast.
Elsku Palli, takk fyrir allar fal-
legu minningarnar sem þú gafst
mér.
Hvíldu í friði.
Þín frænka,
w*.
fí \\J
/Sl.ANDS
Markmið Útfararstotu islands er að veita trausta og persónulega þjónustu.
Aðstandendur geta leitað útfararstjóra hvenær sólarhrings sem er.
Útfararstofa íslands er aðstandendum innan handar um alla þá þætti er hafa
ber í huga er dauðsfall ber að. Útfararstjórar Útfararstofu islands búa yfir
mikilli reynslu og hafa starfað við útfararþjónustu um árabil
Útfararstofa íslands sér um:
Útfararstjóri tekur að sér umsjón útfarar í samráði við
prest og aðstandendur.
Flytja hinn látna af dánarstað I likhús.
Aðstoða við val á kistu og líkklæðum.
Undirbúa lík hins látna í kistu og snyrta ef
með þarf.
Útfararstofa íslands útvegar:
Prest.
Dánarvottorð.
Stað og stund fyrir kistulagningu og útför.
Legstað í kirkjugarðí.
Organista, sönghópa, einsöngvara, einleikara
og/eða annað listafólk.
Kistuskreytingu og fána.
Blóm og kransa.
Sálmaskrá og aðstoðar við val á sálmum.
- - Likbrennsluheimild.
Duftker ef likbrennsla á sér stað.
Sal fyrir erfidrykkju.
Kross og skiiti á leiði.
Legstein.
Flutning á kistu út á land eða utan af landi.
Flutning á kistu til landsios og frá landinu.
Sverrir Einarsson.
útfararstjóri
Sverrir Olsen,
útfararstjóri
Útfararstofa ísiands - Suðurhlíð 35-105 Reykjavík.
Sími 581 3300 - allan sólarhringinn.
Ragítheiður.