Dagur - 17.04.1999, Blaðsíða 2

II-LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1999
SÖGUR OG SAGNIR
„Vestur
fórk of ver4t
Framhald af forsíðu
Egils saga er annars næstum því
samfelld frásögn af víkingaferð-
um, manndrápum og ránum \ríða
um Vestur-Evrópu er þeir bræð-
ur, Egill og Þórólfur, áttu í um
ævina. Hvað sem nú kann að
vera hæft í því að þeir hafi gerst
Amerísk gæða
framleiðsla
30-450
lítrar
Umboðs-
menn um
land allt
ARMULI 5 • RVK • SIMI 568 6411
aðal landvarnarmenn og bjarg-
vættir Aðalsteins Englakonungs í
orrustunni á Vín(u)heiði, sem
svo er nefnd í sögunni. Það ber
þó að taka fram að Egils saga
hefur all nokkra sérstöðu meðal
Islendingasagna hvað snertir
magn víkingaefnis.
I Konungasögum, t.d.
Heimskringlu Snorra, er og að
finna gífurlega mikið af frásögn-
um af víkingaafrekum norrænna
konunga og annarra höfðingja á
Norðurlöndum. Gera má ráð fyr-
ir að hann hafi viðað að sér miklu
efni er hann reit hana úr eldri
Konungasögum, jafnt í bundnu
máli sem óbundnu.
Hvort sem við íslendingar
erum komnir af víkingum eða
ekki, þá er það a.m.k. staðreynd
að ekki hættu Islendingar að
vega menn enda þótt Víkingaöld
lyki og þeir legðu niður heiðinn
sið og gerðust kristnir. Þetta á sér
reyndar stað víða um hinn krist-
na heim, enn þann dag í dag, og
er látið óátalið.
Fullyrða má að aldrei hafi jafn-
margir verið drepnir af jafnlitlu
tilefni, sem á f.hl. 13. aldar, eða
næstum því tvö hundruð árum
eftir að Víkingaöld lauk. Þetta
gerðist í deilum höfðingja um yf-
irráð yfir landi og lýðum á
Sturlungaöld, eins og flestum
mun kunnugt.
Enda þótt þessar hetjur og
vígamenn hikuðu ekki við að
Víkingafloti siglir frá Noregi. Leið norrænna sæfara lá víða. Eftir að ísland byggðist voru íslenskir menn í förum
með öðrum norrænum höfðingum og kynntust menningu suðiægari þjóða og funduný lönd og álfur í vestri.
drepa hvern annan á hinn hroða-
legasta hátt þá var veldi kirkjunn-
ar orðið það mikið á þeim tíma
að þeir sem komust í kirkjur úr
bardögum urðu ekki sóttir með
vopnum. Var það kallað að gefa
grið. Það hefði þó verið hægur-
inn einn að höggva þá í spað,
nær þeir komu út úr kirkjunum.
Svo hundflatir lágu þessir víga-
menn fyrir kirkjunnar þjónum að
með endemum var, jafnvel þó að
þeir væru e.t.v. komnir í beinan
karllegg af vikingum og óbóta-
mönnum langt aftur í aldir.
Mönnum sem höfðu haft það sér
til dundurs að henda kornabörn
á spjótsoddum, eða þá að plokka
augu eða skera tungu úr blásak-
lausu fólki, að ekki sé talað um
að höggva höfuðið af mönnum
sem höfðu það eitt til saka unnið
að þeir stóðu svo vel til höggsins.
Svo mikið var veldi hinnar
rómversk-katólsku kirkju og
páfans í Róm og umboðsmanna
hans, sem voru erkibiskupar og
biskuparnir á Hólum og í Skál-
holti, að ef þeir sungu þessar
strfðshetjur í bann gátu þeir ekki
á heilum sér tekið fyrr en við-
komandi aðiljar höfðu afturkall-
að það. Alkunnugt er dæmið um
Sturlu Sighvatsson, sem varð að
ganga suður til róms til þess að fá
syndakvittun hjá páfanum fyrir
aðför þeirra feðga að Guðmundi
Arasyni biskupi. Nokkuð langur
göngutúr það, en verður þó vart
véfengt, enda oft getið um Róm-
argöngur íslendinga á miðöldum.
Að sönnu áttu íslendingar sín
eigin lög (Þjóðveldislögin), sem
var það íyrsta sem sögur herma
að fært hafi verið í letur eftir að
skriftarkunnátta barst hingað til
Iands með kristninni. Hins vegar
máttu þessi veraldlegu lög sín
heldur lítils gegn hinum kanon-
iska rétti, enda var það samþykkt
á alþingi árið 1253 að Guðslög
skyldu ráða þar sem þau greindi
á við landslög. Svo mikið var
veldi kirkjunnar á miðöldum.
Ekki verður annað séð en að
heimilt hafi verið að vega menn,
ættu menn eitthvað sökótt við
þá, út allar miðaldir og kirkjan
lagt blessun sína yfir það. Hins
vegar mun hafa dregið mjög úr
X
Halldór Asgrímsson
d Norðurlandi eystra
17. og 18. apríl
Ný framsókn
til nýrrar aldar