Dagur - 21.09.1999, Side 3

Dagur - 21.09.1999, Side 3
ÞRIÐJUD AGU R 21. SEPTEMBER 1999 - 19 X^MT LÍFIÐ í LANDINU Erfiðleíkar til blessunar? / Hrísey, perlu Eyjafjarðar, eru viðsjár- en Snæfell hef urákveðið að lokapökkun- arstöð sinni þar. Þungt hljóð ífólki sem segirKEA hafa svikið sig. Sið- Siguröur Bogi Sævarsson skrifar ferðilegar spumingar vaka. Að missa vinnuna er sorgarferli segirprestur eyjaskeggja. „Þegar upp er staðið held ég að KEA hafi graett meira á okkur en við á þeim,“ segir Maríann Samúelsdóttir, fisksverkakona hjá Snæfelli í Hrísey. Hún er í hópi 50 starfsmanna þar sem líklegt er að missi vinnu sína á næst- unni, en Snæfell hefur nú ákveðið að Ioka pökkunarstöð sinni í eynni og hafa fisk\innslu sína við Eyjafjörð alfarið á Dalvík. Það er þungt hljóð í Hríseyingum og þeir tala um svik KEA og Snæfells við þá, ekki síst svik á siðferðislegum skyld- um. Fljótfæmisleg ákvörðun Ingimar Ragnsson er verkstjóri hjá Snæ- felli í Hrísey. Hann er ómyrkur í máli og segir Hríseyinga hafa verið lítillækkaða. Er hans mat að vilji forráðamanna fyrir- tækisins hafi aldrei verið sá að halda úti vinnslu í Hrísey. Þegar sérhæfing í rekstri Snæfells var tekin upp 1997 hafi vinnslu- húsið í Hrísey verið gert að pökkunar- stöð, en þar er unnið að því að pakka fisk í neytendaumbúðir sem fer á markað í Evrópu. Ingimar segir að pökkunarstöðin í Hrísey hafi verið rekin með tapi, en á þessu ári hafi orðið bragarbrót á. Menn séu með hagræðingaragerðum að nálgast núllið, en ein- hverja mánuði enn þurfi til að ná settu marki. Einmitt þá sé Hrísey slegin af. „Þetta er komið í óefni vegna óstjórnar í yfir- stjórn fyrirtækis- ins. Þegar menn ætla að snúa við verður að gefa því tíma. Vera má að Snæfell þoli ekki bið, svo iíla sé fyr- irtækið statt. Þó er mitt mat að þetta sé fljótfærnisleg ákvörðun. Starfs- fólk hér hefur lengi verið uggandi um framtíðina. Við stjórnendur höfum verið að reyna að halda neikvæðni niðri og höfum hvatt fólk til þess að líta já- kvætt á hlutina. En étum það ofan í okk- ur núna.“ Engtnn safnar fúlgum „Það er þungt hljóð í fólki hérna og til- finningin að loka eigi pökkunarstöðinni hér er slæm því við höfum að engu öðru að hverfa. Okkur finnst við hafa verið svikin," segir Maríann Samúelsdóttir, sem hefur starfað við fiskvinnslu hjá Snæfelli og áður KEA í 28 ár. „Eg vona að hér verði fiskvinnsla sett á laggirnar, en vandamálið er að kvóta vantar. Það geng- ur ekki upp að reka fiskvinnslu og kaupa hráefni alfarið á mörkuðum. Þegar kvóti var tekin héðan og lagður inn í Snæfell í frystihúsi Snæfells í Hrísey. Maríann Samúelsdóttir, Ingimar Ragnarsson og Úlafur Agnarsson. „Einsog þegar hundur hefur bitið mann, þá fer maður ekki aftur og klappar honum. Snæfellsmenn hafa bitið okkur Hríseyinga illa og því förum við ekki til þeirra aftur.“ myndir: -brink. Sr. Hulda Hrönn M. Helgadóttir er sóknarprestur í Hrisey. „Fyrirtæki sem rekið er með hálfum huga færir enga blessun og von fyrir staðinn." þá var vopnið slegið úr höndum okkar." Maríann kveðst nú vera farin að hug- leiða hvort ekki sé rétt að leita á nýjar slóðir. „Eg fer allt annað en að vinna hjá Snæfelli á Dalvík," segir hún. Bætir við að það setji fólk í erfiða stöðu að með því ástandi sem upp er komið upp í atvinnu- málum í Hrísey verði eignir fólks verðlitl- ar og örðugt sé fyrir fólk að kaupa hús- næði annarsstaðar, enda safni enginn fúlgum með störfum í fiski. Laun sín til dæmis séu ekki nema um rúmlega sjötíú þús. á mánuði. Stórhuga menn „Eg vona að af stað fari stórhuga menn hér í eynni sem taka til hendinni,“ segir Ölafur Agnarsson, starfsmaður Snæfells. „Ég þyrfti að vera kominn undir hamar- inn með eigur mínar áður en ég færi að vinna hjá Snæfelli á Dalvík. Þetta er svip- að einsog þegar hundur hefur bitið mann, þá fer maður ekki aftur og klappar honum. Snæfells- menn hafa bitið okkur Hríseyinga illa og því förum við ekki til þeirra aftur. Eigum þetta ekki skilið af þeim,“ segir Ólaf- ur. „Það er reikningsleikfimi hvort rekstur í Hrísey er með hagnaði eða tapi,“ segir Pétur Bolli Jóhannesson sveit- arstjóri í Hrísey. „Við í Hrísey fáum fiskbita til pökkun- ar senda frá Dalvík og þeir geta þá stjórnað því hver framleiðnin er hér - og jafnframt afkoma. Það var þvi ljóst að þegar bolfisksvinnslu var hætt hér myndi það veikja okkar stöðu, sem hefur líka komið á daginn. Nú höfum við líka orðið undir. Sjálfsagt má finna rök fyrir því að hafa þetta allt á ein- um stað, en menn mega ekki heldur gleyma því að hér hefur fólk mikla verk- kunnáttu og reynslu." Pétur Bolli segir að frystihúsið hafi á meðan þar var stunduð almenn fisk- vinnsla verið gullmoli fyrir KEA og hafi það skilað góðum hagnaði. Þá hafi verið stunduð í eynni umfangsmikil útgerð og á fyrstu árum kvótakerfisins hafi eyja- skeggjar eignast talsverðan kvóta sem nú er hjá Snæfelli. „Ég tel ekki nema eðlilegt að Snæfell skili aftur þessum kvóta sem er 800 til 1200 þorsí- Pétur Bolli Jóhannesson, sveitarstjóri í Hrísey. „Það er reikningsleikfimi hvort reksturinn f Hrísey er með hagnaði eða tapi." gildistonn. Ég sé enga ástæðu til annars en að þeirri kröfu okkar verði vel tekið," segir Pétur. Hvað varðar framhald mála segir Pétur að framundan sé fundur eyjaskeggja með stjórn KEA og einnig erindi sem hreppsnefnd Hríseyjarhrepps hefur nú sent til ríkisstjórnar þar sem þess er óskað að hún grípi inn í þá þró- un sem nú á sér stað um allt land, þar sem líf heilu byggðarlaganna hangir á bláþræði. Þegar stjórnendur jafnvel eins Árni Tryggvason leikari og Hríseyingur. „Get ekki hugsað mér að perla Eyjafjarðar verði bara nýlenda ferðamanna.“ fyrirtækis hafi líf eða dauða byggð- arlags í hendi sér. I þessu sambandi þurfi m.a. að breyta kvótalögum. Saltað á þremur plönum „Ég man hér þá tíma þegar lífið í eynni var hér blómstrandi og skemmtilegt. A síldarárunum var saltað hér á þremur plönum," segir Arni Tryggvason leikari, sem er uppalinn í Hrísey. „Það er búið að hirða af okkur allan kvóta nema af trillunum og ef þessi sta.f»emi Ieggst niður þá sjá allir sína sæng út breidda hvað atvinnu snertir. Fólkið á sennilega ekki mikið meira en það sem liggur í húsunum þeirra. Ekki margir hér eiga pen- inga afgangs og það er ekki auðvelt að hlaupa burtu frá eigum sínum sem verða verðlitlar," segir Arni. „Frystihúsið hér er eitt það full- komnasta á landinu og hentar vel þeim sem vilja koma hér einhverri starfsemi á laggirnar. En þeir verða að vera fljótir til og gera eitthvað áður en fólk missir kjark. Ég er bjartsýnismaður að eðlilsfari og get ekki hugsað mér að perla Eyjafjarð- ar verði bara nýlenda ferðamanna. Hér verður byggð - hingað koma menn og fara í útgerð og fiskvinnslu. Það góða sigrar." KEA brást trausti fólks Sr. Hulda Hrönn M. Helgadóttir er sóknar- prestur í Hrísy og seg- ir hún að með þeim uppsögnum sem nú vofa yfir sé verið að grafa undan lífsaf- komu Hríseyinga og um leið sjálfsvitund þeirra, tilvist og af- stöðu til wnnunnar. „Ég segi afstöðu til vinnunnar, því vinna er ekki bara að þreyja þorrann þar til vinnu- tíminn er búinn. Að vinna, er að skapa og vera hluti af heild og þróun og sjá afrakstur verka sinna. I upp- sögn felst því, að starf einstaklings er ekki metið að verðleikum. Að vera sviptur starfi er því mikill persónulegur missir og því fylgir sorg og fólk gengur í gegnum sorgarferli," segir Hulda. Hún segir að með aðgerðum sínum hafi KEA illilega brugðist trausti fólks í Hrísey í krafti viðskiptahátta og með stuðningi orða einsog arðsemi og hagræð- ingu séu menn að leika sér að lífi fólks og eigum. „Siðferðilegar skyldur KEA voru að halda einu af bestu frystihúsum Iands- ins áfram sem slíku og halda áfram mark- vissri uppbyggingu þess ásamt því að að efla útgerð í Hrísey sem það gerði ekki. Það brást trausti fólksins.“ Slíkt fyrirtæki fær enga blessun En þegar neyðin er stærst, er hjálpin næst. Séra Hulda Hrönn segir að vissu- lega geti erfiðleikar orðið til blessunar og í lífinu verðum við oft fyrir erfiðri reynslu sem þroskandi sé. Mikilvægt sé að sjá Ijósið og gera sér grein fyrir að oft séum við sterkust þegar við séum veik- ust. „Við komumst yfirleitt ekki hjá því að lenda í erfiðleikum, en mikilvægt er að læra að takast á við þá með hjálp Guðs og vinna úr þeim. Éf okkur tekst það verðum við sterkari en áður og öðl- umst meiri lífsreynslu. Fyrirtæki sem rekið er með hálfum huga færir enga blessun og von fyrir staðinn. Þessir erf- iðleikar geta orðið okkur til blessunar hér í Hrísey ef framtakssamir og áhuga- samir einstaklingar fá tækifæri til að reisa á ný gott fyrirtæki eða fá tækifæri til að efla þann rekstur sem fyrir er.“

x

Dagur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.