Dagur - 28.10.1999, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 28. OKTÓBER 1999 - 19
F ór yfir landamæri
lífs og dauða
„Þegar ad neglurnar voru farnar að detta afvar ákveðið að taka fótinn af. Ég hélt að ég ætti aldrei eftir að ganga aft-
ur, “ segir Svanur Heiðar. mynd: brink
„Það erviss sorg að
missa útlim. Fyrirmig
erþað eins og að missa
ástvin sinn. Því öllu er
kippt undan manni.
Hugarfarið breytist, “
segirSvanurHeiðar,
sem lenti íslysifyrir
átta árum ervarð þess
valdandi að hann
missti vinstrifót.
Hann bjó þá á Rifí á Snæfells-
nesi. Dag einn fór hann á sjó á
netabát, í afleysingum fyrir vin
sinn. Þegar þeir voru að leggja
netin fékk hann sérta utan um
fótinn og kipptist útbyrðis og fór
niður með sértanum. Félagar
hans sáu hvað gerst hafði og
hættu að Ieggja og náðu honum
um borð í bátinn. Nokkrum
klukkutímum seinna var hann
kominn undir læknishendur £
Ólafsvík. „Þarna fór ég yfir landa-
mæri lífs og dauða. Aðalmálið var
að ná sjónum uppúr lungunum á
mér. Eg var settur í gifs í Ólafsvík
svo fór ég heim. A þessum tíma
átti ég heima á Rifi. Daginn eftir
var ég fluttur meðvitundarlaus
inná Akranes. Þar var ég allur
myndaður og settur í gifs aftur.
Það fór allt í sundur í fætinum á
mér, allar sinar nema hásinin."
Alltgerttilþess
að bj arga fætínum
Það fylgir því mikið andlegt álag
að verða fyrir slysi. Svanur segir
að það hefði örugglega hjálpað
sér hefði hann hitt og talað við
fólk sem hefði misst útlim og
sigrast á erfiðleikunum. „Ef ég
hefði fengið mann inn á spítal-
ann til mín þegar fóturinn var
tekinn af þá hefði það stórlega
breytt viðhorfinu hjá mér. Mér
datt ekki í hug að ég ætti eftir að
ganga aftur. Ég vissi að það
væru til einhverjir gerfifætur en
Fjölskyldan mín
reyndi að styðja við
bakið áméreins og
hægt var og það hjálp-
aði mérígegnum
þessa erfiðleika að
hitta bömin mín.
síðan ekki söguna meir.
Sjúkrasaga mín er ofboðslega
löng, ég lá lengi á spítala og fór í
óhemjumargar aðgerðir í kjölfar
slyssins. Læknarnir reyndu allt
til þess að reyna að bjarga fætin-
um. Ég var síðan inná Grensás
þegar að neglurnar fóru að detta
af, og þá var fóturinn tekinn.
Þetta var þremur árum eftir
slysið. Það var hryllilegt áfall á
þeim tíma að standa frammi fyr-
ir þessu, ég ímyndaði mér að ég
gæti aldrei gengið framar."
Fjölskyldan studdi
við bakiö á mér
Svanur er öryrki eftir slysið.
Hann var múrari á Rifi áður en
hann lenti í slysinu og segir það
vera takmarkað sem hann geti
gert í dag, en hann hafi gripið í
hellulagnir annað slagið. Hann
fer í sjúkraþjálfun á morganna til
Stefáns Ólafssonar, sjúkraþjálfara
í Eflingu á Akureyri. Hann segir
að það hafi komið fram rýrnun í
fætinum og því veiti honum ekki
af þjálfuninni.
Svanur er íjölskyldumaður,
hann átti tvo drengi þegar hann
lenti í slysinu og konan hans var
ófn'sk af tvíburum. „Ég lenti í
slysinu 18. maí árið 1991 en
stelpurnar fæddust 11. septem-
ber það sama ár. Fjölskyldan mín
reyndi að styðja við bakið á mér
eins og hægt var og það hjálpaði
mér í gegnum þessa erfíðleika að
hitta börnin mín. Ég var orðin al-
veg rosalega svartsýnn þegar að
fóturinn var tekinn en síðan reif
maður sig uppúr því þegar kom
að því að takast á við lífið á ný.
Staðan í dag er mjög góð. Ég
lifí fyrir hvern dag og er kominn
yfír þessa sorg sem maður upplif-
ir þegar að maður missir fótinn.
Það var sérstaldega áberandi þeg-
ar að maður fór í sund að þá
gláptu allir á stubbinn. Fólk sneri
sér jafhvel í heilan hring. Það má
kannski segja það séu eðlileg við-
brögð en af því þetta kom fyrir
mann sjálfan þá tekur maður
frekar eftir því. Fólk vissi nátúr-
lega ekki betur."
-PJESTA
Vinna að réttinda-
mdliiiii útlnnalausra
„Þó að maður missi af fæti þá getur maður verið í fullri vinnu og borgað sína
skatta og skyldur til samfélagsins. Það fer mikið eftir því í hvað gerfilimir eru
notaðir hve fljótt þeir úreldast, “ segir Gísli Jónsson, forsvarsmaður félagsins
Ný lífssjón.
Félagskapurinn Ný
lífssjón, em samtök
einstaklinga sem
missa útlim íslysi eða
á einhvem annan hátt.
Hann hefurþað að
markmiði að veita
þeim eða aðstandend-
um þeirra stuðning.
„Sjúkraþjálfarar, læknar og hjúkr-
unarfólk hafa gott af þvf að
þekkja þessi samtök. A dögunum
voru samtökin með fund á Norð-
urlandi til þess að kynna starf-
semi sína. Samtökin vantar
tengiliði um allt land, ekki sfst á
Akureyri. A sjúkrahúsinu þar eru
framkvæmdar aðgerðir, þar sem
sjúklingar eru allimaðir,“ segir
Gísli Jónsson, forsvarsmaður fé-
lagsins Ný lífssjón."
Hann segir að félagið vinni að
réttindamálum þeirra sem af ein-
hverjum orsökum hafa misst út-
lím og reyni að veita þeim og að-
standendum þeirra stuðning.
„Hver sem er getur lent í slysi
sem veldur því að það verði að
fjarlægja útlim. Það geta verið
æðasjúkdómar sem valda því. Það
er lfka til í dæminu að fólk hafi
hreinlega fæðst þannig. Það eru
aðilar innan hópsins sem geta
miðlað af reynslu sinni. Sumir
eru búnir að standa í þessu í tugi
ára. Meðal annars er maður í fé-
laginu sem missti fót á togara á
stríðsárunum."
Vildi eiga einn til skiptanna
Gísli Ienti í um-
ferðarslysi fyrir
17 árum og
missti hægri fót
við hné. Hann
segist oft hafa
þurft að reka sig
á veggi og farið í
margar fjall-
göngur í gegn-
um kerfið. „Ég
þyrfti að eiga tvo
gervifætur og
hafa annan til
skiptanna ef
eitthvað gerðist.
Við fáum einn fót á tveggja ára
fresti. Sumir nota hann lítið en
aðrir meira. Þó að maður missi
af fæti þá getur maður verið í
fullri vinnu og borgað sína
skatta og skyldur til samfélags-
ins. Það fer mikið eftir því í
hvað gervilimir eru notaðir hve
fljótt þeir úreldast. Það fer mik-
ið eftir því til hvaða þarfa þeir
henta og fer eftir lifnaðarháttum
fólks. Gervilimir eru misjafnir,
þeir fara eftir fólki og í hvað fólk
notar þá. Við eigum ágætt sam-
starf við framleiðendur stoð-
tækja og getum aðstoðað fólk
við að benda á bestu lausnirnar.
Það eru marg-
ir fylgikvillar
sem geta fylgt
því að missa út-
lim. Það kemur
upp vöðvabólga
og hryggvanda-
mál af því að
fólk beitir sér
ekki rétt. Ef
Tryggingastofn-
un greiddi fyrir
nudd eða lík-
amsrækt þá
myndi það skila
sér til baka til
samfélagsins. Það er hins vegar
takmarkað sem stofnunin tekur
þátt í kostnaði við slíka hluti.“
Félagar út uin allt land
Gísli segir lækna, hjúkrunarfólk
og sjúkraliða hafa gott af því að
vita af þessum samtökum.
„Þetta er ekki bara stuðningur
við fólk þegar það lendir í slysi,
við höfum staðið fyrir sam-
verufundum sem hafa gefist
mjög vel. Samtökin hafa talhólf.
Það er í sfma 699 1550. Þar er
hægt að skila inn skilaboðum.
Það er reglulega kíkt í þetta hólf
og það líður aldrei löng stund
þangað til haft er samband við
fólk. Félagar í samtökunum eru
um allt land, ef það kæmi upp
beiðni um stuðning þá væri fé-
lagsfólk um allt land sem gæti
sinnt því.“
-PJESTA
Hversem ergetur lent í
slysi sem veldurþví að
það verði aðfjarlægja út-
lim. Þaðgeta verið æða-
sjúkdómarsem valda
því. Það er líka til í dxm-
inu aðfólk hafi hrein-
legafæðstþannig.