Dagur - 01.08.2000, Side 7

ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 2000 - 7
ÞJOÐMAL
Draumar Ágústs
Einarssonar og fleira
JÓN
KRISTJANS
SON
ALÞINGISMAÐUR
Það hefur vakið athygli að Ágúst
Einarsson hefur komið þráfaldlega
fram fyrir hönd Samiylkingarinnar
í sumar, en hinn nýi formaður hef-
ur látið lítt á sér kræla. Formaður
þingflokkksins, Rannveig Guð-
mundsdóttir sást einu sinni í sjón-
varpsviðtali, en að öðru leyti hefur
Ágúst átt sviðið. Að vonum finnur
hann dálitið til sín og lætur orð
falla í ýmsar áttir.
Viðtal við Kolbnmu
I Degi um helgina hefur Ágúst
breiðsíðu viðtal og forsíðumynd,
og er það Kolbrún Bergþórsdóttir
sem talar við hann um stjórnmála-
viðhorfið og fleira. Þar fer hann
mikinn og er opinskár um vænt-
ingar og dagdrauma, og sér Ossur
fyrir sér sem forsætisráðherra eftir
árið 2003 og þá eigi hann að sitja
heilt kjörtímabil. Hann fer mörg-
um fögrum orðum um „fijóa og
framsækna" hugmyndafræði Sam-
fylkingarinnar og sendir Fram-
sóknarmönnum tóninn um að þeir
séu allir kraftlausir og hugmynda-
lausir nema formaður flokksins.
Sennilega sleppur Halldór við
einkunnagjöfina af praktískum
ástæðum, því að til hans verður
væntanlega Ieitað árið 2003, til
þess að hjálpa til að gera Össur
Skarphéðinsson að forsætisráð-
herra.
Nýjar lausnir?
Þetta er nú allt gott og blessað, og
ekki skal lasta það þótt formaður
framkvæmdastjórnar Samfylking-
arinnar hafi drauma. Hins vegar
spyr Kolbrún hann þeirrar óþægi-
„Það var „hugsjónalaus og kraftlaus" heilbrigdisráðherra Framsóknarflokksins sem hafði forustu um það að skapa
hinu mikla fyrirtæki íslenskri erfðagreiningu starfsskilyrði hérlendis og starfsramma,“ segir greinarhöfundur.
legu spurningar „hvaða nýjar
lausnir samlylkingin sé með“?
Svarið er eftirfarandi:
„Ef Samfylkingin hefði ekkert
annað en gömlu íhaldsúrræðin
ætti hún svo sem ekkert skilið að
komast í ríkisstjórn. En hún hefur
aðrar hugmyndir. Við Islendingar
stöndum á krossgötum. Nýtt hag-
kerfi er að taka við í heiminum og
við erum að lifa atvinnu og upplýs-
ingabvltingu í líkingu við þá sem
varð fyrir 250 árum þegar rnenn
beisluðu gufuaflið til iðnaðarfram-
leiðslu. Um helmingur af verð-
mætasköpun í heiminum kemur
nú þegar úr þessari nýju upp-
sprettu.
Hér á landi erum við að sjá gíf-
urlegar breytingar í atvinnuhátt-
um. Tökum til dæmis Islenska
erfðagreiningu en hún er meira
virði en öll sjávarútvegslyrirtæki
Islendinga samanlagt. Menn spyr-
„Sennilega sleppur
Halldór við einkimna-
gjöfina af praktískum
ástæðuin, því að til
hans verður væntan-
lega leitað árið 2003,
til þess að hjálpa til
að gera Össur Skarp-
héðinsson að forsæt-
isráðherra.“
ja sig hvort eitthvert vit sé í þessu.
Það er vit í þessu. Þetta er dæmi
um fyrirtæki í hinu nýja hagkerfi
sem á eftir að skila arðsemi á
nasstu árum og áratugum.
Islendingar verða að fylgjast
með þessari þróun, læra af henni
og taka þátt í henni. Stjórnvöld
verða að hafa hugrekki til upp-
stokkunar. Það er heimskulelgt að
grípa til lausna sem dugðu fyrir tíu
árum því þær duga ekki lengur. At-
vinnuháttabreytingin krefst nýrra
pólitískra svara og jafnaðarmenn
eiga að veita slík svör.“
Atvinnubyltmgin er staðreynd
Svo mörg voru þau orð. Undir
meginhlutann af efni hennar skal
tekið. Hins vegar eru lesendur litlu
fróðari um þá nýju framtíðarsýn
sem Samfylkingin boðar. Atvinnu-
háttabyltingin sem upplýsinga-
samfélagið elur af sér er í fullum
gangi hér á Iandi með stuðningi
núverandi stjórnvalda. Það var
„hugsjónalaus og kraftlaus" heil-
brigðisráðherra Framsóknarflokks-
ins sem hafði forustu um það að
skapa hinu mikla fyrirtæki Is-
lenskri erfðagreiningu starfsskil-
yrði hérlendis og starfsramma. Á
síðustu fimm árum hefur verið
unnið að því hörðum höndum að
umskapa Islenskt efnahagslíf og
gera íslendinga samkeppnisfæra á
heimsvísu í nýjum atvinnugrein-
um. Þar hafa ráðherrar Framsókn-
arflokksins farið með lykilstöður,
en undir þá hafa heyrt utanríkis-
mál, með utanríkisviðskiptum, og
iðnaðar og viðskiptamál.
Skýr markmið
Það eru orð að sönnu að hér á
landi hafa orðið gífurlegar breyt-
ingar á atvinnuháttum. Umsköpun
íslensks þjóðfélags í takt við þró-
unina á nýrri öld á sér stað á öllum
sviðum. Framsóknarmenn hafa
haft það hlutverk að ganga til móts
við þessar breytingar, án þess að
hin gömlu gildi um samhjálp og
velferð væru Iögð fyrir róða. Þetta
hefur ekki verið auðvelt stríð, og
flokkurinn hefur fengið ágjöf í
skoðanakönnunum. Pólitískir
keppinautar kalla þær ágjafir til-
vistarkreppu. Við skulum láta okk-
ur það í léttu rúmi liggja. Fyrir
Framsóknarmenn skiptir mestu
máli að kvika ekki frá þeim mark-
miðum sínum að byggja upp á
nýrri öld þjóðfélag sem er sam-
keppnisfært í opnu hagkerfi og
fólk hefur tækifæri til þess að nota
sína færni og þekkingu og grípa
þau tækifæri sem gefast hér heima
eða erlendis. Jafnframt viljum við
halda samhjálpinni og styrkja
stöðu þeirra sem verst eru settir í
samfélaginu. Við viljum einnig að
hér sé þjóðríki, en ekki borgríki.
Þetta eru metnaðarfull markmið,
og þau kosta breytingar, meðal
annars viðkvæmar breytingar sem
flokkast undir einkavæðingu og
breytingarnar geta kostað það að
gengið sveiflast hjá Gallup. Þá er
hins vegar best að spyrja að
Ieikslokum, kappkosta að vinna
eftir skýrum markmiðum, og
kynna þau þjóðinni sem best.
STJÓRNMÁL Á NETINU
„Meiri grimmd gegn íhaldinu“
Ungir framsóknarmenn vilja reyna að halda stjórn-
arsamstarfiö út „en þá með meiri grimmd gegn
ihaldinu.“
Maddaman, vefrit ungra fram-
sóknarmanna, fjallar um slaka út-
komu Framsóknarflokksins í nýrri
skoðanakönnun. Þar segir m.a.:
31.07.2000.
Of fáir í úrtaki Gallups gáfu upp
lýlgi við Framsóknarflokkinn í síð-
ustu könnun á sama tíma og ríkis-
stjórnin nýtur sem fvrr mikillar
hvlli. Sjálfstæðisflokkurinn nýtur
luns vegar enn og aitur verka vin-
sa da nkisstjórnar. Hvað \eidur?
algerður Sverrisdóttir sagði i
ríðtali við útvarpið á iaugardaginn
að þrátt ivrir þessa slaklegu út-
komu Framsóknar væri flokkurinn
ekki á leið út úr stjórninni. Það er
hins vegar skoðun Maddömunnar
að stjórnarþáttaka Framsóknar-
flokksins með Sjálfstæðisflokki sé
ekki sjálfgefin um aldur og eilífð
og að umræður um það hver sé
ávinningur flokksins af ríkisstjórn-
arsamstarfinu séu bæði hollar og
þarfar.
Kemur Framsóknarflokkurinn
illa úr könnuninni vegna þess að
hann er ekki að koma sínum
áhersiumálum í gegn eða eru áhril
hans „ósýnileg"? Hvor sem
ástæðan kann að vera er það
umhugsunarefni fyrir fram-
sóknarfólk hvað þetta stjóm-
arsamstarf skilar flokknum
lítilli hylli. Er réttmætt á
þessari stundu að velta fyrir
sér þeirri spurningu hvort
hag flokksins sé betur borgið
utan stjórnar? Og þá allt eins
i vort þjóðinni væri betur
borgið án Framsóknarflokks-
ins? Það hefur svo sem áður
gerst að Framsóknarflokkur-
inn hefur vfirgefið stjórn
undir forustu Sjálfstæðis-
flokksins (1956 í stjórn Ólafs
Thors og 1987 þegar Þor-
steinn Pálsson fór fyrir þriggja
flokka stjórn ásamt Alþýðuflokki).
Hverjir eru svo sem möguleikar
Framsóknar í dag? I fvrsta lagi að
setjast í stjórnaandstöðu gegn rík-
isstjórn Sjálfstæðisflokks og
Vinstri-græningja. Hins vegar að
reyna að koma á þriggja llokka
samstarfi á \instri vængnum.
Dæmí nú hver fvrir sig.
Skásti kosturinn þrátt ívrir allt
er að reyna að halda þetta út, en
þá með meiri grimmd gegn íhald-
inu og áherslumunur þessara
ólíku llokka verður að verða fólki
Ijósari. Það kostar ekkert að láta
slá í brýnu af og til. Ágreining er
betra að opinbera svo fremi að
hann snerti ekki sjálfa efnahag-
stjórnina eða örvggi landsins. Ef
flokkurinn sýnir ekki klærnar
munu æ fleiri kjósendur álíta
Framsóknarflokkinn því
miður vera eins konar fjórða
hjól undir vagni hins allsráð-
andi Sjálfstæðisflokks.
Dreifum valdinu
Ágúst Einarsson fjallar um
dreifingu valdsins á vefsíðu
sinni og segir þar m.a.:
Meirihluti alþingismanna,
fvrr og nu. teiur það megin-
hlutverk sitt að gæta kjör
dæmissjónarmiða. Fámenn-
íð og rangiát kjördæmaskip-
an hefur stuðlað að þessari
sérstöðu íslenska þingsins.
Misvægi atkvæða er hér
miklu meira en viðgengst í
nokkru öðru vestrænu lýðræðisríki
en almenningur kippir sér ekki
upp við það, hvað þá stjórnmála-
menn. Flokksvald er sterkt hér-
lendis og blandast oft embættis-
mannakerfinu. Það var mjög áber-
andi hversu sterk ítök virkir flokks-
menn í Sjálfstæðisflokknum höfðu
í embættismannakerfi borgarinnar
á 50 ára meirhluta ilokksins í
borgarstjóm Reykjavíkur.
Það er ekki nægjanlegt eftirlit af
hálfu þingsins gagnvart ráðherrum
og stofnunum framkvæmdavalds-
ins. Baráttumál frá tíma Banda-
lags jafnaðarmanna og Vilmundar
Gylfasonar frá því fvrir tæpum 20
árum er bein kosning fram-
kvæmdavaldsins eins og er í
Bandaríkjunum og Frakklandi.
Slíkt kerfi hentar miög vel hcr-
iendis og ef til vill verður meiri
umra'ða um þá hugmvnd á næst-
unni.
Netíð býður upp a iiiirIu meiri
möguleika á dreifingu valds en
áður. Þekking almennings er
mildu meiri en áður þannig að
hægt er að taka mörg mál úr hönd-
um kjörinna fulltrúa. Vald er hins
vegar víðar en hjá stjórnmála-
mönnum. iMesta valdið er á frjáls-
um mörkuðum í hagkerfum nú-
tímans. Frelsi einstaklingsins er
besta vörnin gegn valdi, einkum
geðþóttavaldi. Valdið til fólksins er
gamalt og gott slagorð og það hef-
ur öðlast nýja vídd og möguleika í
upphafi uppíýsingaaldarinnar.