Dagur - 11.11.2000, Qupperneq 10

34 - LAVGARDAGUR 11. N Ó V E M U E R 2000
Vefsvæði um þimglyndi opnað
Undanfarið hefur umraíða um þunglyndi aukist í þjóðfélaginu og þá
ekki síst vegna hvatninga frá læknum og öðrum sérfræðingum um að
fólk leiti sér Iækninga við sjúkdómnum en feli liann ekki.
Nýlega opnaði NetDoktor.is nýtt vefsvæði um þunglyndi og aðrar
geðraskanir. I fréttatilkynningu frá NetDoktor.is segir að samkvæmt
þeim fjölda fvrirspuma sem berast sérfræðingum NetDoktor.is dag-
lega er greinilegt að mikil þörf er fyrir vefsvæði um þunglyndi og aðr-
ar geöraskanir.
Vefsvæði NetDoktor.is unr þunglyndi byggir á greinum eftir sér-
fræðinga um flest það sem tengist geðröskunum. Auk þess geta les-
endur nýtt sér gagnvirkt þunglyndissjálfspróf Ivan Goldbergs og sér-
fræðingar í geðlækningum svara fyrirspurnum lesenda, þeim að
kostnaðarlausu. — S.DÓR
Röng Þórunn
Þau mistök urðu í
vinnslu á blaðinu í vik-
unni að með frétt frá
umræðum á Alþingi um
málefni nýbúa birtist
mynd af Þórunni Svein-
björnsdóttur verkalýðs-
leiðtoga. Sú Þórunn er
þó ekki sest á þing held-
ur átti myndin að vera af
Þórunni Sveinbjarnar-
dóttur þingmanni Sam-
fylkingarinnar. Við biðj-
umst velvirðingar á þess-
um mistökum.
Skúringakona bótalaus
Kona, sem fluttist til Bretlands vorið 1996, en kom aftur til Islands
vorið 1999, verður að una þeim úrskurði ríkisskattstjóra að fella nið-
ur fulla og ótakmarkaða skattskyldu hennar hér á landi á tímabilinu,
en þeim úrskurði fylgdi að hún missti rétt til ýmiss konar bóta vei-
ferðarkerfisins. Konan (lutti út með þrjú börn sín eltir skilnað og
starfaði í Englandi aðallega við skúringar, án þess þó að hafa atvinnu-
leyfi.
Mestallt tímabilið var konan með lögheimili hér á landi og taldi að
hún hafi átt að bera áfram skattskyldu hér á landi þótt hún hefði fellt
niður heimilisfesti. Hún taldi úrskurð ríkisskattstjóra brjóta í bága
við jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar og ákvæði hennar um að öllum
skuli tryggður réttur til aðstoðar vegna örbirgðar og sambærilegra at-
vika. — FÞG
Arðsemin lækkað miög verulega
Afkoma fyrirtækja á Verðbréfaþingi nefur farið versnandi í ár. Hagn-
aður eftir skatta, hjá öðrum en fjármálafyrirtækjum, var aðeins 1,3%
að jafnaði á fyrra misseri 2000 borið saman við 2,8% á sama tíma í
fyrra. „Arðsemi eigin fjár lækkaði af þessum sökum mjög verulega, úr
8,2% á fyrrihluta 1999 í 3,2% nú,“ segir Seðlabankinn. Hlutfall eig-
in fjár af heildareignum hefur lækkað úr 33% um mitt ár 1999 nið-
ur í 30% á miðju þessu ári. Langtímaskuldir hækkuðu um 18% en
eignir á móti aðeins 1 5%. Seðlabankinn segir ljóst að frá síðustu ára-
mótum „ ... hefur áframhaldandi Iánsfjármögnuð útþensla efnahags-
reiknings frekar veikt fjárhag þessara fyrirtækja." — HEl
MA kærir áfengisauglýsingar
Aðstoðarskólameist-
ari Menntaskólans á
Akureyri, Jón Már
Héðinsson, hefur
kært dreifingu aug-
lýsingabæklings í
skólanum nýverið,
þar sem auglýstar
voru m.a. 5 áfengis-
tegundir. Um er að
ræða auglýsingu á
skemmtun sem kall-
ast Club Ibiza en
auglýsendur eru
Sjallinn, Dreamworld
Entertainment
Agency og Flugfélag
Islands.
Kæran er lögð fram
í því ljósi að áfengis-
auglýsingar eru bannaðar á Islandi, auglýsingunum er dreift í skóla,
þar sem áfengisnotkun er óheimil og henni beint að hópi unglinga
sem hvorki hafa aldur né Ieyfi til að umgangast áfengi. Engin ábend-
ing um aldursmörk er að finna f nefndri auglýsingu.
Lögreglan kom á staðinn og tók skýrslu um málið, og er það í rann-
sókn. Að sögn aðstoðarskólameistara hafa verið töluverð brögð að því
á undanförnum misserum að vínveitendur hafa fengið nemendur til
að drcifa auglýsingum og boðsmiðum meðal skólafélaga sinna, en
rétt er að taka fram að í framhaldsskóla eins og MA skiptir hópur
þeirra nemenda sem hafa aldur til áfengiskaupa örfáum tugum.
Menntaskólinn á Akureyri.
/Dagjur
ÞJÓÐMÁL
„Glætan!“ Eru
allirað geraþað
gott, nema ég?
GUÐMUND-
UR GUNN
ARSSON
FORMAÐUR RAFIÐNAÐ-
ARSAMBANDS /SLANDS
SKRIFAR
Það hefur oft vafist fyrir mér
hvers vegna sumir forystumenn
stéttarfélaga virðast telja að Ieið-
in til betri árangurs í kjarabar-
áttuni sé fólgin í að verja sem
mest af kröftum sínum við gerð
kjarasamninga í að beina
spjótum sínum gegn öðrum
stéttarfélögum með hótunum
og ásökunum. Af hverju þeir
nýti ekki frekar kraftana til að
sýna atvinnurekendum með
rökum fram á réttmæti kraf-
na um hærri laun. Krefja
Vinnueftirlitið um að það fari
að gildandi reglugerðum um
aðbúnað á vinnustað og þrýs-
ta á stjórnvöld um að við
búum við sams konar réttindi
og aðrir Evrópubúar. Eg er
handviss um að jafnvel þótt
forystu BSRB tækist að sann-
færa fjármálaráherra og
starfsmenn hans um að for-
ystumenn ASl-félaganna séu
aldeilis ómögulegir, muni það
ekki verða til þess að þeir nái
fram sérstakri launahækkun.
Ég er einnig sannfærður um að
ef forystumanni stéttarfélags
(sama hvort það sé innan BSRB
eða ASI) takist að sannfæra at-
vinnurekandann um að launa-
menn eigi rétt á launahækkun
og það sé svigrúm til hennar, þá
verði þess háttar vinnubrögð
frekar til þess að þeir nái fram
markmiðum sínum um bætt
kjör.
Eg gagnrýndi í vor við gerð
kjarasamninganna þegar nokkrir
forystumenn innan fyrrv. VMSI
virtust telja leiðina til þess að ná
árangri við gerð samninganna,
væri að ráðast á önnur stéttarfé-
lög og saka forystumenn innan
ASl um svik við launamenn og
væna þá um að þeim standi það
eitt til að vera góðir við atvinnu-
rekendur í samningsgerðinni til
þess að tryggja sér sæti í lífeyris-
sjóðsstjórnum. Það er varla
hægt að komast neðar í mál-
flutningnum. Hið trygga mál-
gagn launamanna DV birti mál-
fiutning þessara manna mjög
samviskulega án þess að leita
skoðana annarra eða fjalla um
þennan málflutning með mál-
efnalegum ætti. Vilji menn rifja
upp atburðarásina, eru greinar
mínar að finna á heimasíðu
raf.is.
Eru virkilega engir hæfir
kennarar í skólunum?
Eg er viss um að flestir vilja að
kennarar hafi góð laun og í röð-
um þeirra séu hverju sinni hið
hæfasta fólk. Undanfarin ár hafa
forystumenn opinberra starfs-
manna, þ.á.m. kennara komið
ótölulega oft fram í fjölmiðlum
og flutt ræður um að Iaun kenn-
ara séu svo léleg, að allir sem
eitthvað sé varið í séu fyrir löngu
horfnir úr skólunum til annarra
starfa. Engin hæfur starfsmaður
sé eftir. Við hljótum þá að spyrja:
„Hvers vegna í ósköpunum á að
hækka laun fólks, sem búið er að
marglýsa yfir að sé óhæft til
starfans?" Reyndar hefur at-
vinnurekandinn, þ.e. grunnskól-
inn og framhaldsskólin, gengið á
lagið og með þeirra eigin rökum
ráðið inn í skólana „aðstoðar-
fólk“, sem er látið ganga í verk
kennara og með því er brotin
niður kjarabaráttu þeirra. En sé
Iitið til opinberrar skoðunnar
forystumanna BSRB og kennara
„Við þurfum að lengja skólaárið og gera
vinnutíma kennara reglulegan m.ö.o. fara inn
á sömu brautir og nágrannaþjóðir okkar,"
segir Guðmundur m.a. i grein sinni.
breytir það svo sem ekki miklu,
því að í skólunum eru hvort eð
er engir hæfir starfskraftar!
Samkvæmt málflutningi for-
ystumanna BSRB og kennara
væri vitanlega nær að bjóða nýj-
um kennurum sem kæmu til
starfa hærri laun og leysa hina
óhæfu frá störfum. „Glætan“ er
algeng yfirlýsing 15 ára dóttur
minnar þegar henni finnst eitt-
hvað fáránlegt. Eg ætla að taka
mér það í munn yfir þessi vinnu-
brögð, sakir þess að kennarar
hljóta að skilja það.
Er skipulag skólans ástæðan
fyrir lakari stöðu konunnar
á vinnumarkaði?
„Með leyfi, má ekki lyfta umræð-
unni á aðeins hærra plan“, sagði
Nóbelskáldið okkar góða einu
sinni. Eigum við ekki að reyna
að snúa okkur að málefnum
skólans. Samanburður við ár-
angur skólastarfs í öðrum lönd-
um segir okkur að við getum gert
svo mikið betur í grunn- og
framhaldsskólunum okkar. Eg er
með þessu ekki að segja að það
sem nú er gert sé ómögulegt, þó
svo að forystumenn kennara og
BSRB segi það nánast f hverjum
fréttatíma. Við þurfum að gera
betur og endurskipuleggja skóla-
námið. Eins og það er í dag er
það mjög andstætt þörfum nú-
tíma heimilishalds. Undantekn-
ingalítið eru fyrirvinnur heimil-
anna báðir foreldrarnir og má
svo sem ekki mikið út af bera á
meðan börnin eru á grunnskóla-
aldri, því þá eru foreldrarnir að
koma undir sig fótunum. Stöðv-
un skólans á vinnudögum og
lengri frí en hjá öðrum á vinnu-
markaðinum setur foreldra oft í
þá stöðu að þurfa að velja á milli
vinnunar og barnanna. Það er
mín skoðun að þarna sé helsta
ástæða þess að starfsframi kon-
unnar er ekki eins og góður og
ástæða er til. Hann hefst oftast
ekki f\rr en börnin eru komin á
framhaldsskólaaldur og þá er
það of seint, því nám þeirra er
orðið úrelt og á þeim aldri karl-
arnir komnir í vellaunuðu störf-
in og í stjórnarsætin.
Af hverju erum við með
öðruvísi skipulag?
Við þurfum að lengja skólaárið
og gera vinnutíma kennara
reglulegan m.ö.o. fara inn á
sömu brautir og nágranna-
þjóðir okkar. Skólinn byrji í
byrjun ágúst og Ijúki um
miðjanjúní. Gefin séu vikufrí
tvisvar á vetri. Vinnutími
kennara sé frá kl. 8.00 til
16.00 og laun þeirra séu sam-
bærileg við það sem best ger-
ist á vinnumarkaði. Þá fáum
við fleira gott fólk til starfa í
skólanum, reyndar vill ég ekki
og tel það rangt mat að nota
sömu niðurlægjandi orð og
forystumenn kennara nota
um félagsmenn sína, því ég
veit að í skólanum er fjöldi
mjög hæfra einstaklinga. En
það er þekkt staðreynd úr at-
vinnulífinu að ef starfsfólkið
er óánægt og illa launað, á
vart til hnífs og skeiðar, þá
hugsar það ekki um annað en að
komast af, starfsánægja hverfur
og framleiðni verður lítil.
Við getum náð betri árangri og
komið því til leiðar að íslenskt
ungt fólk standi jafnfætis við það
sem best gerist þegar það fer í
framhaldsnám eða fer út á
vinnumarkaðinn. Með þessu
fáum við hæfari einstaklinga út í
atvinnulífið og það verður fjöl-
breyttara og þjóðin nær í heild
betri framleiðni og íslenskt hag-
kerfi getur staðið undir hærri
launum. Islenskt samfélag er fá-
mennt og hver einstaklingur er
okkur því verðmætari en í fjöl-
menninu. Við gerum miklar
kröfur um að auka hagvöxtinn.
Það er ekki hægt að halda og
auka þau gæði sem við höfum
náð án þess auka framleiðni og
fjölbreytni atvinnulífsins.
Grundvöllur þess er víðsýni og
almenn þátttaka í ákvarðantöku.
Hæfileikinn og færni til þess að
hagræða á vinnustað og koma
fram með nýjar hugmyndir um
framleiðslu.
Við rafiðnaðarmenn rekum 4
skóla, suma þeirra í samvinnu
við aðra. I þessum skólum voru á
síðasta ári um 9.000 nemendur.
Þar starfa fjölmargir hæfir kenn-
arar, ef þeir væru það ekki hefð-
um við ekki nemendur og fyrir-
tækin myndu hætta að styðja
námskerfið okkar og senda
starfsmenn sína í framhalds-
nám. En við greiðum umtalsvert
hærri laun en forystumenn
kennara segja í fjölmiðlum að
tíðkist í skólum landsmanna, við
gerum kröfur um reglulegan
vinnutíma og skólarnir okkar
hefja störf í annarri viku ágúst-
mánuðar og hætta störfum um
miðjan júní. Kennararnir vilja
starfa hjá okkur og nemendurnir
koma reglulega aftur og aftur.