Dagur - 24.02.2001, Blaðsíða 4

28 — LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 2001
FRÉTTIR
Þetta eru falleg blóm í hugum barna á öllum aldri en þau gera mörgum jarðræktaráhugamanninum lífið leitt. Hægt er þó að stem-
ma stigu við uppgangi túnfífils.
Þeir sem árum saman hafa
staðið í vonlitlu stríði við
gula túiiiíilíiheriim ættu
að sniðgauga kalí og kalk
við valið á áhurði á gras-
fiötina á komandi vori.
Nú styttist óðum í vorið og heilu breið-
urnar af gulum túnfíflum sem því fylgja,
sem vekja oft lítinn fögnuð meðal garð-
eigenda þótt þeir gleðji augu Hrafns
Gunnlaugssonar, sem frægt er orðið.
En sérfræðingar virðast nú loksins hafa
fundið einfalt ráð fyrir þann hluta Iands-
manna sem lítur á fíflana sem argasta
illgresi en Iengi orðið undir í baráttunni
við þá. I ljós hefur komið að kalíáburð-
ur er þvílíkt „fæðubótarefni" fyrir fífla að
hann getur valdið allt að 20-faldri fjölg-
un þeirra í grasflötinni. Fíflaóvinir ættu
heldur ekki að kalka tún sín.
Fíflavandamál
Bjarna E. Guðleifssonar sérfræðingur á
Möðruvöllum segir sjaldgæft að rekast á
greinar, í erlendum vísindaritum, sem
eigi beint erindi við þá sem rækta tún og
grasflatir á Islandi. Þetta hafi þó gerst á
síðasta ári, þegar tímaritið Science birti
grein um umhverfisvæna aðferð til að
Iosna við fífla úr túnum. „Vegna þess að
ég kannaðist við fífla sem vandamál í
sumum íslenskum túnum las ég þessa
grein með athygli og hef síðan gluggað í
íslenskar niðurstöður til að kanna hvort
þessi umhverfisvæna aðferð geti einnig
átt við hérlendis," segir Bjarni í nýjum
Frey.
Tvítugfcild aukning
Samkvæmt Sciences-greíninni má halda
túnfffli niðri með því að takmarka að-
gang hans að kalíáburði. Sú niðurstaða
byggðist á athugunum á elstu jarðrækt-
artilraunum í heimi, tilraunareitunum f
Rothamstead í Bretlandi sem kerfis-
bundið hefur verið borið á síðan 1856,
eða í nær hálfa aðra öld. Þar hafði það
það einmitt vakið athygli manna að
sumir tilraunareitirnir voru heiðgulir af
fíflum, en umhverfis þá algrænir reitir
grónir grösum og engum fíflum. Athug-
un sýndi að kalíáburður olli allt að tví-
tugfaldri aukningu í hlutdeild túnfíla.
Frekari tílraunir leiddu í ljós að túnfíf-
ill inniheldur meira kalí en túngrös og
virðist hafa meiri þörf fyrir auðleyst kal-
íum. Allar rannsóknir þóttu benta til að
fífillinn sé lélegur keppinautur grasanna
um kalíforða jarðvegsins, þannig að
honum niegi halda niðri með því að tak-
marka kalíáburð. Raunhæf áhrif ann-
arrar áburðarnotkunar fundust ekki
utan hvað hlutdeild fífla jókst svolítið við
kölkun og hækkun sýrustigs.
Opinn svörður auðveldar ftflunum
lífið
Eftir athugun á niðurstöðum ýmissa ís-
lenskra jarðvegs- og gróðurrannsókna
kemst Bjarni í megindráttum að svipaðri
niðurstöðu. Túnfífill sé sækinn í nær-
ingarrík tún þar sem efnamagn og sýru-
stig sé hátt, einkum þó hátt magn kalís.
Aðrir þættir virðist þó einnig ráða um
útbreiðslu fífilsins. Fræin hafi t.d. góða
möguleika á að ná fótfestu þar sem
svörður sé opinn m.a. eftir snöggan
slátt, mikla beit eða skyggingar frá trjá-
gróðri. Að mati Bjarna má halda fíflum
í skefjum með áburðargjöf. í fíflatúnum
megi í flestum tilfellum draga úr kalí-
áburði. Þau ætti heldur ekld að kalka
eða hera á kalkríkan áburð. -HEI
ÐMpur
Pottverj ar hafa fylgst af at-
ltygll með fréttum af dreif-
ingu fyrirtækisins Hans
Petersen á Mámi, en sam-
kvæmt fréttum sendi það
mörg hundruð svæsnar klárn-
inyndh' til ýmissa viðsMptavhia
sinna. Lögspekmgurinn í pottin-
um taldi einsýnt að hér væri um
brot á hegningarlögum aö ræða því
það væri saMiæint að dreifa Mámi.
En bendir jahiframt á að það ættu
að vera hæg heimatöMn hjá döms-
málaráðherra, Sólveigu Péturs-
dóttur, að láta málið til sín taka því fyrirtæMð sem
Máminu dreifði væri í eigu Skeljmigs þar sem eig-
inmaður hemiar, Kristinn Bjömsson, situr við
stjómvölhm!
Sólveig
Pétursdóttir.
í heita potthnun á Akureyri þykir inöimum tíðhid-
um sæta aö Stöð 2 hyggist ganga til samstarfs við
heimamenn á Akureyrarsj ónvarpsstöðinni Aksj ón.
Túlkun sumra er að fjárhagur Stöðvar 2 gæti átt
þátt í þessari ákvörðun. Útgerðs sjálfstæðs starfs-
manns kosti sitt og henda lihiir sömu á að Stöð 2
hefur lagt mður starf fréttamanns á Austurlandi.
Hitt herma pottverjar einnig að speima sé innan
Aksjón um hvaða maður mmú liljóta náð fyrir aug-
um Sigmundar Emis og Karls Garðarssonar. Vahð
stendur ehikum milli Haraldar Ingólfssonar og Þrá-
ins Brj ánssonar að tahð er og herma gárangamh að
Stöð 2 hah efnt hl óophiberrar fegurðarsamkeppni
þeirra á millum þegar Sigmmidur Emir upplýsti í
Degi að þeh væra enn að gera það upp við sig hvaða
andht Akureyrar yrði andht Stöðvar 2...
Þá vekm aöiygh pottveija um allt
land að flugmálastjóri, Þorgeir
Pálsson, sé húhm að ráða til sín
upplýshigafuhtnía. Þar mun lihm
knái fréttahaukur fíeimir Már
taka sér stöðu og spá pottveijar því
að hans híði erhtt verkefni; að
bæta ímynd Flugmálastjómar. Þar
hefrn skuggi fahið á að mah fjöl-
margra undanfarið og nefna menn ehikum tveimt
öl. Umræðuna um Reykjavíkmflugvön aiinars veg-
ar og rannsóMi og efthmál lúns hörmulega flugsfys
FRÉTTA VIÐTALIÐ
Björg
Bjamadóttir
formaðurFélags íslenskra
leikskólakennara
Umfimmtán samningar.
Tekur til 20 - 30félags-
rnanna. Leikskólakennarar
samþykktu nýgerðan kjara-
samning. Þtiðjungur sagði
nei. Endalaus barátta. Hafna
einkavæðingu leikskóla.
Osamið við einkaleikskóla
- Hver varð niðurstaðan í atkvæðagreiðslu
leikskólakennara um nýgerðan kjarasamn-
ing félagsins?
„Það tóku um 86% þátt í atkvæðagreiðsl-
unni. Þar af’ sögðu tæplega 65% já en 33,7%
sögðu nei og nokkur atkvæði voru auð eða
ógild. Eg er ánægð með að samningurinn var
samþykktur. Það eru hins vegar ákveðin skila-
boð að það skuli hafa verið um þriðjungur
þátttakenda sem höfnuðu honum. Það segir
að fólk er ékki ánægt.“
- Afhverju stafar sú óúnægja?
„Hún felst fyrst og fremst í lágum byrjunar-
launum. Það kom alveg greinilega fram á
þeim kynningarfundum sem haldnir voru um
samninginn. Við náðum bara ekki að hækka
launin meira. Við bentum einnig á það á
kynningarfundunum að í samningnum þar á
undan hefði verið lögð aðaláhersla á að
hækka hyrjunarlaunin. Það var þá gert á
kostnað annarra. I þessum samningum var
þessu öfugt farið, þ.e. að þeir sem eru búnir
að starfa lengi og eru eldri fá meiri kjarabæt-
ur. Þannig gengur þetta fyrir sig þessi tröppu-
gangur."
- Hvernig mun stjórn félagsins bregðast
við þessari óánægju?
„Við munum nýta okkur þetta við gerð
næstu kjarasamninga þegar þessi losnar í lok
ágúst 2004, þ.e. þeir sent þá verða í forustu
félagsins til að ná fram meiri og betri kjörum.
Þetta eru jafnframt skýr skilaboð um að leik-
skólakennarar eru ekkert sáttir við kjör sín.
Það vissum við reyndar fyrirfram. Þá var fólk
líka búið að gera sér miMar væntingar. Þetta
er reyndar endalaus barátta."
- Heldurðu að þessi nýsamþykkti samn-
ingur laði leiksliólakennara í auknum
mæli inn í skólanna?
„Já við vonum það svo sannarlega. Það er
líka markmiðið með þessum kjarasamningi
og að reyna að stýra því að fagfólkið dreif i sér
í skólana og við erum að vona að það gerist. I
samningnum er líka Iögð sérstök áhersla á
hækka laun deildarstjóra.“
- Hvaða afstöðu liefur félagið til einkavæð-
ingar leikslióla?
„Við erum alfarið á móti frekari einkavæð-
ingu leikskóla. Við teljum að það sé skylda
sveitarfélaga að bjóða uppá þessa þjónustu
með rekstri leikskóla, enda hluti af samfé-
lagslegri þjónustu. I það minnsta eiga sveitar-
félög ekki að hafa forustu um það að einka-
væða eða bjóða út leikskólastarfsemi. Þctta
býður einnig upp á mismun á milli barna og
kallar á hærri skólagjöld. Þá held ég að þjón-
ustustigið í þeim sé síst skárra en í leikskólum
sveitarfélaga. I mörgum tilvikum tel ég að
börn sem þurfa á sérkennslu að halda að ein-
hverju tagi eigi ekki greiða Ieið inn í einka-
leikskólana."
- Eru leikskólakennarar í einkavæddum
leikskólum nokkuð opinberir starfsmenn?
„Nei. Það eru |>egar tveir hópar í okkar fé-
lagi, þ.e. starfsmenn sveitarfélaga og þeir sem
vinna hjá einkaleikskólum. Eg gæti trúað að
þetta væru 20 - 30 manns í okkar félagi. Þeir
búa við annað réttindakerfi og allt aðrar að-
stæður en starfsmenn sveitarfélaga. Þeir
njóta t.d. eldd sameiginlegrar fræðslu og til-
boða sem sveitarfélögin eru að bjóða. Þannig
að þetta er kannski ekki eins eftirsóknarvert
eins og margir halda að óskoðuðu rnáli."
- Þurfið þið ekki að semja sérstaklega við
einkaleikskólana?
„Jú og sú samningavinna er öll eftir, eða um
I 5 samningar vegna þeirra. Flestir þessara
skóla eru á höfuðborgarsvæðinu en einnig
eru skólar á Dalvík, á Akureyri, í Vestmanna-
eyjum og í Grindavík. Eg vona bara að þeim
fjölgi ekki.“ -GRH