Dagur - Tíminn Akureyri - 01.03.1997, Síða 2

Laugardagur 1. mars 1997-11
11 ■linMHIIIIII II11 lll^l■llll■llllll^lllllll IIIIIIIMIIIIIII11
HUSIN I BÆNUM
J]agurJ3fomrm
Hverfisgata 61
Freyja Jónsdóttir
skrifar
s
mars 1898 fékk Sigurður
Bjarnason útmælda lóð, 23
x 50 álnir, fyrir austan lóð
Benedikts Jónssonar á þeim
slóðum sem nú eru gatnamót
Hverfisgötu og Frakkastígs.
Sigurður fékk leyfi fyrir
byggingu húss á lóðinni, 8x9
álnir að grunnfleti að viðbætt-
um skúr, 3x3 álnir. En áður
en ’nann lét veiða af því að
byggja seldi hann lóðina. í
janúar 1901 kaupir Guðjón
Gíslason lóðina af Jónasi
Jónassyni sem selur hana í
umboði Sigurðar Bjarnasonar.
Guðjón fær leyfi að stækka
hússtæðið í 10 x 10 álnir en
leyfi fyrir byggingu skúrsins
helst óbreytt.
Fyrsta brunavirðingin var
gerð 16. september 1901. Þar
segir að Guðjón Gíslason skó-
smiður hafi byggt sér hús við
Hverfisgötu. Húsið er byggt af
bindingi klætt utan með borð-
um, pappa og járni á hliðum.
Það er með járnþaki á plægðri
súð og með pappa í milli. í
húsinu eru þrjú herbergi og
eldhús. Allt þÚjað og málað,
herbergin eru með pappa inn-
an á þiljum og neðan á loftum
sem eru tvöföld. í húsinu eru
tveir ofnar og ein eldavél.
Kjallari er undir öllu húsinu.
Við norðurhlið hússins er
inngönguskúr, byggður eins
og húsið. Klæddur utan borð-
um, pappa og járni þar yfir og
með jámþaki á súð. Skúrinn
er hólfaður í tvö rými.
Samkvæmt íbúaskrá frá
1901 búa í húsinu: Guðjón
Gíslason húsbóndi og skó-
smiður, fæddur 28. júní 1870 í
Stokkseyrarsókn, Anna María
Símonardóttir, kona hans,
fædd 20. janúar 1860 í Grenj-
aðarstaðasókn, María Kristín
Guðjónsdóttir, barn þeirra,
fædd 4. apríl 1897 í Reykja-
vík, Jóhanna Sigurlaug Sím-
onardóttir, 28 ára fædd í Út-
skálasókn, kemur til Reykja-
víkur frá Hellnanesi í Þingeyj-
arsýslu árið 1901. Þegar
manntalið var tekið var að-
■ komukona stödd á heimilinu
Þórey Gísladóttir systir hús-
bóndans. Þau hjónin Guðjón
og Anna María fluttu frá Eyr-
arbakka til Reykjavíkur árið
1894.
Guðjón Gíslason selur
ræmu af lóðinni í júní 1905
Benedikt Jónssyni, en á því
landi byggir hann húsið
Frakkastíg 6.
Ætla má að eign Guðjóns
hafi verið veðsett því hann
þarf leyfi hjá Landsbankanum
til að mega selja Benedikt
landræmuna.
í nóvember 1906 fær Guð-
jón leyfi til að stækka skúrinn
við húsið um 3 1/2x3 1/4 áln-
ir. En ekki er vitað með vissu
livort hann stækkaði skúrinn
j)á. En 1913 þegar hann bygg-
ir ofan á húsið, fær hann leyfi
til að breikka skúrinn um 65
m. Þá rífur Guðjón skúrinn
ig endurbyggir hann ’ frá
grunni.
Eigninni er lýst á eftirfar-
idi hátt í brunavirðingu sem
r gerð í aprfl 1913. Guðjón
( 'slason hefur byggt ofan á
i óðarhús sitt við Hverfisgötu
Húsið er byggt af bindingi
klætt á hliðar með járni og
járnþaki á súð, einlyft með
porti og 4 álna risi. í binding
er fyllt með sagspónum og
milligólf í efra bitalagi. Niðri í
húsinu eru þrjú herbergi, eld-
hús, gangur og tveir fastir
skápar. Allt þiljað og herberg-
in með striga og pappír á
veggjum og loftum. Þar eru
tveir oftiar og ein eldavél.
Uppi eru þrjú íbúðarherbergi
með sama frágangi og á hæð-
inni. Kjallari 3 1/2 alin á hæð
er undir öllu húsinu. Annar
helmingur hans er með stein-
steypugólfi en hinn með timb-
urgólfi. í honum er eitt þiljað
herbergi, tveir geymsluklefar
og gangur. Þar er lítil eldavél.
í húsinu eru gas - vatns - og
skólpleiðslur. Við norðurhlið
hússins er inn og uppgöngu-
skúr, byggður eins og húsið og
undir honum öllum er kjall-
ari. Hann er þiljaður innan og
málaður og skiptist í eitt her-
bergi, tvo ganga. í kjafiara
eru geymslur.
Húsnúmerum var breytt á
Hverfisgötu í byrjun þriðja
áratugsins, þá fékk hús Guð-
jóns Gíslasonar númer 61 við
götuna en var áður númer 23.
Árið 1924 í júmmánuði var
húsið tekið til brunavirðingar
en í þeirri virðingu segir að
eignin sé óbreytt frá síðasta
mati 1913, nema að þá er
þess getið að í kjallara húss-
ins sé skóverkstæði og eitt
íbúðarherbergi.
Árið 1927 byggði Guðjón
verslunarhús neðar í lóðinni.
Það var gert af steinsteypu
með járnþaki á borðasúð með
pappa í milli. Á aðalhæðinni
var verslunarbúð með borð-
um, skápum og hillum. Ennig
var á hæðinni eitt skrifstofu-
herbergi. Loft og gólf í húsinu
voru úr járnbentri steinsteypu
og skilveggir úr steinsteypu.
Fyrir framan afgreiðsluborðið
var terrasógólf. í þessari
byggingu var brauð - og
mjólkurbúð til ársins 1933.
En þá um sumarið var húsinu
breytt í íbúð.
Næsta brunavirðing á
Hverfisgötu 61 er frá 21.
ágúst 1931. Þá er búið að
byggja geymsluskúr, 8, 8 x 2,
5 m. úr steinsteypu á þrjá
vegu en austurhliðin er byggð
að hálfu leyti úr timburriml-
um. Skáþak er úr borðasúð,
pappa og járni. Þar eru þrír
geymsluklefar og þurrkhjall-
ur. Gólf og einn skilveggur eru
úr steinsteypu. Skúrinn er
múrsléttaður að utan.
Guðjón Gíslason skósmiður
var sonur Gísla Andressonar í
Stokkseyrarseli en Gísli var
einbirni, sonur Andrésar
Gíslasonar og konu hans El-
ísabetar Kristófersdóttur
Kona Gísla var Guðný sem
framan af var skrifuð Hans-
dóttir en var laundóttir Hann-
esar Einarssonar í Kaldaðar-
nesi. Hannes mun síðar hafa
gengist við henni.
Magnea Guðný Ólafsdóttir,
systurdóttir húsbóndans, bjó
á Hverfisgötu 23 ( 61 ) eftir að
hún flutti kornung stiílka til
Reykjavíkur. Þar kynntist hún
eiginmanni sínum, Ferdinandi
Róbert Eiríkssyni, sem síðar
varð einn þekktast skósmiður
á íslandi.
Guðjón Gíslason lést í janú-
ar 1933.
Anna María Símonardóttir
lést í júm' 1932.
Næsti eigandi að Hverfis-
götu 61 var Lúðvík Thorberg
Þorgeirsson og kona hans
Guðríður Halldórsdóttir. Lúð-
vík Thorberg stofnsetti Lúlla-
búð 1939 sem hann rak um
árabil. Verslunin var fyrst til
húsa á Hverfisgötu 59. Seint á
árinu 1941 flutti Lúllabúð um
set í nýtt húsnæði sem Lúðvík
kaupmaður byggði á lóðinni
áfast við eldra húsið á Hverf-
isgötu 61.
f brunavirðingu sem gerð
var í apríl 1942 er byggingu
þess lýst á eftirfarandi hátt:
Nýtt verslunarhúsnæði hefur
verið byggt upp við íbúðar-
húsið, það er byggt af stein-
steypu með járnþaki. Innan á
útveggjum eru vikurplötur og
múrhúðað yfir og málað. Þar
er stór sölubúð með skápum,
borðum og hillum.
Terrassogólf er í búðinni.
Ennfremur er í húsinu skrif-
stofa, afgreiðsluherbergi,
snyrting og stigagangur. I
kjallara er vörugeymsla,
prentsmiðja og lítið skrifstofu-
herbergi. Þar er klætt innan
með trétexi og útveggir kvítt-
aðir. Framhlið hússins er
múrhúðuð með skeljasandi.
Ekki eru mörg ár síðan
ljórar matvöruverslanir voru
starfræktar við Hverfisgötu.
En Lúllabúð er sú eina sem
staðið hefur af sér harða sam-
keppni stórmarkaða og ann-
ara stærri búða. Þeir Ilalldór
Geir Lúðvíksson og Gunn-
steinn Sigurjónsson sem eiga
og reka Lúllabúð eru heldur
engir viðvaningar í faginu, því
segja má að þeir séu uppaldir
fyrir innan búðarborðið. Hail-
dór Geir er sonur Lúðvíks
kaupmanns og fór á barns-
aldri að vinna í versluninni.
Meðeigandi hans, Gunnsteinn
byrjaði að vinna þar í sem
sendill þegar hann var innan
við fermingu. Gott viðmót
kaupmannanna laðar fólk að
búðinni og einnig það að
óþarft er að fara lengra, allar
nauðsynjavörur eru þar til
sölu.
Lúðvík Thorberg kaupmaður í Lúllabúð.