Dagur - Tíminn Reykjavík - 02.04.1997, Qupperneq 5

iOagur-Œmróm
Miðvikudagur 2. apríl 1997 - 17
VIÐTAL DAGSINS
Sagan að fara á öskuhaugana
Hópur áhugafólks í
bj örgunar sveitum
um landið vilja
koma á fót Björgun-
arminjasafni til að
sagan fari ekki á
öskuhaugana eins
og forkólfur hópsins
orðar það.
Ingi Þór Þorgrímsson er tals-
maður hópsins sem hefur
biðlað til 11afn arfj arðarbæj ar
um Hðsinni við að útvega
geymsluhúsnæði undir muni
tengda björgunarsögunni og að-
stöðu til að setja upp sýningar.
Elstu björgunarsveitir lands-
ins eru komnar um áttrætt en til
hvers Björgunarminjasafn? „Við
viljum búa til afdrep þar sem
hægt er að halda utan um þessa
gömlu muni, varðveita þá fyrir
komandi kynslóðir að sjá hver
þróunin hefur verið,“ segir Ingi
Þór. Hann segir sveitirnar sitja
uppi með heilmikið af minjum
sem tengist starfinu og þær liggi
undir skemmdum og nefnir sem
dæmi tvo gamla björgunarbfla
sem voru í essinu síniun fyrir
30-40 árum, gamla snjóbfla,
myndir frá björgimarstarflnu,
fatnað og ijarskiptabúnað.
„Þetta er allt frá áttavitum upp í
skótau og hlífðarfatnað. Okkur
hefur þótt sem sagan væri bara
að fara á öskuhaugana því
hlutum sem ekki eru í notkun er
hent. Við viljum grípa þarna inn
í því plássleysið er allsráðandi
Þessi hálfrar aldar gamli Wiesel snjóbíll er einn af þeim bílum sem björgunarsveitamenn vilja koma fyrir á safni en það eru um 8 ár síðan hann var tek-
inn úr notkun. „Þetta er einn af bílunum sem komu frá hernum á stríðsárunum og voru notaðir í allar meiriháttar ferðir á Vatnajökul hér áður fyrr. Hann
er í aldursflokki með frumherjum snjóbílanna."
hjá þessum sveitum...“
- Hver hefur þróimin verið í
björgunarstarfinu?
„Ja, þegar flugbjörgunar-
sveitin sem ég stýri í dag var
stofnuð voru menn á Her-
Willys um og gömlum Bedford
vörubflum frá stríðsárunum, í
klossum, þykkum ullarfatnaði
og loðfóðruðum ullarúlpum á
tréskíðum, íjarskiptalausir með
það sem við köllum manndráps-
bakpoka. í dag eru menn í cor-
tex göllum [sérstakt öndunar-
efni], plastskóm með fullkominn
Ijarskiptabúnað, gervitungla-
samband og jafnvel með stað-
setningartæki á sér.“
Árangursríkt hug-
sjónastarf
- Af hverju viljið þið komast í
Hafnaríjörð?
„Það er talsvert komið af
söfnum í Hafnaríjörð og okkur
þótti kannski líklegt að þeir
yrðu jákvæðir ef þeir hefðu hug
á því að hafa þetta eins konar
safnabæ.“
- Er einhver ástæða til að
taka björgunarstarfið sérstak-
lega út. Ætti þetta ekki allt eins
heima á Þjóðminjasafninu?
„Já, það er ástæða til þess
vegna þess að saga björgunar-
starfsins á íslandi á sér hvergi
sinn lfka í heiminum. Ef þú ert
að fara á hálendið í dag á jeppa
þá er sjálfsagt að þú sért á
breiðum dekkjum, breyttum bfl
og með GPS staðsetningarbún-
að. Þetta hefur í rauninni allt
verið þróað í gegnum þessi
björgunarsamtök. Þau byrja á
þessum bflabreytingum og leið-
sögutækni á landi. Það hefur átt
sér stað mjög metnaðarfullt
starf, drifið innan frá af svoköll-
uðum áhugamönnum, sem hef-
ur skilað meiri árangri en það
sem hefur verið gert á faglegum
grundvelli. Þetta er hugsjóna-
starf sem er einstakt á heims-
vísu.“ lóa
BREF FRA GRENIVIK
SvoMð raus um fyllerí
Björn
Ingólfsson
skrifar
Þessa dagana, eins og
stundum áður, er mikið
rætt mn vímuefnanotkun
unglinga og ekki að ástæðu-
lausu. Reykvíkingar hafa setið
og rætt um vímulausan grunn-
skóla og Akureyringar haldið
ráðstefnu um vímuvarnir.
Sýslumaður Eyfirðinga hefur
boðað harðara aðhald á sam-
komunni IJalló Akureyri ef
haldin verður, Húsvíkingar hafa
haldið borgarafund um vímu-
efnavarnir. Svo mætti lengi
telja.
Öll þessi málþing hafa að
meira eða minna leyti snúist
um eitt. Þjóðarlöst íslendinga,
drykkjuskap í óhófi, hversu
börnin okkar eru dugleg að til-
einka sér hann og hvernig hann
getur snúist upp í neyslu miklu
hættulegri efna. Eitthvað meira
en lítið er að og tímabært að
bretta upp ermar þegar lands-
menn finna sig knúna til að
hrinda af stað sérstöku verkefni
með yfirskriftinni: Vímulaus
grunnskóli.
Án þess að hafa hugmynd
um hvernig umræðin- hafi verið
grunar mig að á þessum mál-
þingum hafi ekki verið eytt of
miklu púðri í að ræða aðal-
ástæðuna fyrir sukki ungling-
anna okkar, foreldrafylliríin.
Það eru ekki unglingar sem
velta blindfullir út af öldurhús-
unum um þrjúleytið á nóttunni
og æla eða míga upp við næsta
húshorn. í þeim skrautlegu sög-
um sem við heyrum eða sjáum í
blöðum af drykkjuskap Islend-
inga um allan heim, allt austan
frá Kamtsjatka vestur til Hali-
fax eru ekki unglingar sem
koma við sögu. Meðan þeim
sem eiga að teljast fullorðnir
þykir ekkert athugavert við að
drekka sig fulla, tala jafnvel um
nauðsyn í því efni, þá getum við
ekki búist við að þeir yngri
sleppi því. Við erum fyrirmynd
þeirra og getum ekki skotið
Meðan fyrirmynd-
irnar sem blessuð
börnin hafa eru
ekki betri en raun
ber vitni verður
unglingadrykkja
vandamdl. Þrátt
fyrir allar ráð-
stefnur og mdlþing.
okkur undan því.
Fyllirí hefur verið þjóðar-
íþrótt okkar allt frá landnáms-
öld. Þegar frægasta kappa í
þeirri íþróttagrein, Agli Skalla-
grímssyni, var orðið bumbult í
veislunni hjá Ármóði skegg
gekk hann til gestgjafan síns,
rétt sisona, tók hann upp á öxl-
unum og „þeysti upp úr sér
spýju mikla“ beint framan í
hann. Síðan settist hann niður
aftur og bað að gefa sér að
drekka.
Þó að menn hafi svosem ekki
gert sér beinlínis far um að
leika þessar aðfarir Egils eftir
hefur allt frá dögum hans heyrt
til afreka að geta drukkið mik-
ið. Þess vegna hafa margir sett
jafnaðarmerki milli fylliríissögu
og frægðarsögu. Hver kannast
ekki við svona upphrópun?:
„Já, mikið rosalega var ég full-
ur maður! Það var nú lika ekk-
ert smáræði sem maður
drakk!“ Síðan fylgir stórkalla-
legur hlátur eins og viðkomandi
þykist hafa unnið eitthvert stór-
afrek. Annað hvort er þá ber-
serkurinn búinn að gleyma því,
eða að hann vill ekki vita það,
að áður en hann dó og var
dreginn út í bfl til að koma hon-
um heim hafði hann velt um
stólum og borðum, sullað víni
yfir nokkrar konur meðan hann
slefaði inn í eyrað á þeim, ælt
síðan yfir gólfið í baðherberg-
inu og brotið hurðina á sturtu-
klefanum þegar hann datt.
Daginn eftir lá hann í rúminu
sárkvalinn af höfuðverk og ælu-
pesti sem einhver hafði lfldega
smitað hann af í veislunni.
Meðan fyrirmyndirnar sem
blessuð börnin hafa eru ekki
betri en raun ber vitni verður
unglingadrykkja vandamál.
Þrátt fyrir allar ráðstefnur og
málþing.
Ég legg til að næsta
ráðstefna verði ekki um ung-
lingafyllirí heldur foreldrafyllirí
og hvað sé til ráða í þeim efn-
um.
Síðan má halda aðra ráð-
stefnu um málefni unglingaima.
Ekki til að býsnast yfir því sem
þeir gera af sér heldur til að
ræða hvernig við getum hjálpað
þeim á heilbrigðan hátt að
kljást við vandamálið að vera
maður og ijalla um áhugamál
þeirra sem vilja læra eitthvað
þarflegra af þeim fullorðnu en
brennivínsþamb og pilluát.