Dagur - Tíminn Reykjavík - 05.04.1997, Blaðsíða 8

Dagur - Tíminn Reykjavík - 05.04.1997, Blaðsíða 8
8 - Laugardagur 5. apríl 1997 PJÓÐMÁL JDagur-SRmirat llagur-'ðlítimm Útgáfufélag: Dagsprent hf. Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein Aðstoðarritstjóri: Birgir Guðmundsson Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavík og Þverholti 14, Reykjavík Símar: 460 6100 og 563 1600 Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað Prentun: Dagsprent hf./lsafoldarprentsmiðja Grænt númer: 800 70 80 Fax auglýsingadeildar: 462 2087 - Fax ritstjórnar: 462 7639 Sjóðir og útflutningspopp í fyrsta lagi Valgeir Guðjónsson tónlistarmaður fagnar því í fréttaviðtali Dags-Tímans í gær að íslendingar hafl loksins náð höfðinu upp úr sfldartunnunni og líti víðsýnni augum á möguieika sína í heiminum. Tilefnið er að starfshópur á vegum iðnað- ar- og menntamálaráðherra hefur skilað af sér skýrslu sem mælir með opinberum stuðningi við sókn íslenskrar dægur- tóniistar á erlendum mörkuðum. Spurningin snýst í raun um að gera íslenska dægurtónlist að útflutningsvöru - út- flutningslistiðnaði - sem gerði hvort tveggja í senn að styðja við listsköpun og skapa landinu gjaideyristekjur. Hér er á ferðinni gott mál svo framarlega sem tryggt er að tón- listin só í raun og sann íslensk og að stuðningurinn gagnist til að auðga og styrkja íslenska menningu. V Ríkisstjórnin hefur tekið bærilega í tillögur þessa starfs- hóps og hyggst skoða þær frekar, sem bendir til að hún sé komin með höfuðið upp úr sfldartunninni (hvað svo sem segja má um áltunnuna). Eitt af því sem hópurinn leggur til er að mismunur listgreina verði viðurkenndur þegar kem- ur að innheimtu virðisaukaskatts, en hljómplötur bera rúman 24% skatt, bækur 14% og ýmis önnur menningar- starfsemi engan. Er lagt til að mismunurinn milli skattpró- sentu bóka og hljómplatna verði settur í sjóð sem styðji við útílutning tónlistar. Millifærslur af þessu tagi kunna að eiga rétt á sér, einkum á sviðum þar sem menningarlegir og viðskiptalegir hagsmunir skarast með afgerandi hætti. Hins vegar verður þessi leið ævinlega vandasöm og beinlínis kailar á deilur og óeiningu um hvernig skammta eigi úr sjóðnum. í þriðja lagi En starfshópur ráðherranna kemur fram með fleiri tillögur. Ein þeirra gengur út á að samræma skattlagningu skap- andi listgreina með sérstöku lægra skattþrepi, t.d. 6%. I'etta er sú leið sem menn eru að fara í Evrópu í vaxandi mæli, enda er hún lang einfoldust og um leið sanngjörnust. Millifærsiurnar og milliliðirnir sem hætt er við að verði búnir til í kringum sérstakan útflutningssjóð myndu þá ekki verða áhyggjuefni og hinn menningarlegi ávinningur er augljós, ekki síst þagar haft er í huga að ríkisstjórnin virðist ekki ætla að finna kjark til að afnema hinn illræmda bókaskatt. Sérstakt skattþrep fyrir skapandi íslenska menningu gæti verið stórt spor í rétta átt. Birgir Guðmundsson. J Er eðlilegt að óflárráða börn geti fengið hraðbankakort til umráða, án samþykkis foreidra? Sigurveig Jónsdóttir upplýsingafulltrúi íslandsbanka hf. Ungmenni hafa rétt til að ráða yfir eigin peningum og því fylg- ir að geta lagt þá inn í banka og tekið út, án af- skipta annarra, - nema um óvenjuháar upphæðir sé að ræða. Með breyttri tækni hefur það breyst að nú geta börn fengið hrað- bankakort 12 ára í stað þess að hafa sparisjóðsbók undir höndum. Ef taka á þann rétt af börnum þarf breytt lögræðislög. Bragi Guðbrandsson forslööumaöur Barnaverndarstofu Að sumu leyti er já- kvætt, frá uppeldis- legu sjónarmiði, að ungmenni taki ábyrgð á eigin peningum. Sjálfræðis- aldur er 16 ár og þá mega einstaklingar t.d. gera vinnusamninga. Fjárráða ert þú 18 ára og samkvæmt gildandi lögum mátt þú þá ráðstafa þínu sjálfsafiafó. Málið er því ekki jafn ein- falt og það virðist vera. ♦ ♦ Valgerður Magnúsdóttir félagsmálasljóri á Akuregri Mér finnst það orka tvímælis. Fað hlýtur að vera hlutverk foreldra að sjá til þess að engar verulegar upphæðir séu inni á reikningum sem ófjárráða börn og ungling- ar hafa til umráða. Jónina Bjartmarz lögfr. og form. Heimilis og skóla S Oíjárráöa börn geta ráðstafað sjálfsaflafé. Ég geri hins vegar fyrirvara þegar börnum eru gefnir peningar til skynsamlegrar ráðstöfun- ar; að gefendum sé ljóst hve auðvelt er fyrir börn að nálgast peningana t.d. í gegnum hraðbanka. l’ar þurfa foreldrar að gera börnum ljósa þörfina á ábyrgri vörslu kortsins, þó ábyrgðar þeirra sé okki krafist. s mm Niðurlæging bœndastéttarinnar „Niðurlæging bændastóttarinn- ar er afleiðing af ástarævintýri þjóðarinnar við draug úr fortíð- inni. Við búum ekki í bænda- samfólagi og höfum ekki gert alla öldina. Það er ekki seinna vænna að draga af því réttar ályktanir áður en ný öld gengur í garð og gera bónda að þeim bústólpa sem hann einu sinni var.“ Birgir Hermannsson í Alþýðublaðinu Fjölmiðlgetnaður „Þetta er spennandi og ögrandi verkefni sem er fram undan. Mér finnst þetta eins og að vera að eignast þrjú lítil börn.“ Pórarinn Jón Magnússon í DV, en hann stefnir að útgáfu þriggja nýrra tímarita. Útbrunnir grínarar „Spaugstofuþættirnir eru út- brunnir, á því eiga forstöðu- menn Sjónvarpsins að vera búnir að átta sig á.“ Jón Árnason í DV, en honum var ekki skemmt yflr nýjasta þætti Spaugstofumanna. Hin andlega íslenska leti „Auðvitað breytir litlu, þótt sumir nenni ekki að láta sig varða þjóðarhag. Andieg leti er aftur á móti of algeng með þjóðinni, sem er umhugsunar- efni.“ Gunnlaugur Þórðarson segir löndum sínum til í Mogga í umræðu um sjávarútveg. Þúsund ára dagarnir Merkileg er lífsreynslan að eyða páskahelginni í borg sem dregur lífsandann þrátt fyrir páskahald. Hafnarborgin Riga við Eystrasalt er 800 ára gömul Hansaborg og hér eru við- skipti svo snar þáttur í lífi manna að hvergi er slegið af þjónustu við fólk um bænadagana. Verslanir sem opnar eru um helgar og næturlangt loka ekki dyr- um sölubúða sinna um páska. Samt verður ekki séð að helgi páskanna sé minni í Riga en í Reykjavík við sundin og menn gæta sín hér á guðspjöllunum. Auk þess fara Rigubúar með gaman- mál og leiki fyrir börnin sín á torgum um páskana eins og Reykvíkingar gera á þjóðhátíð og sumardaginn fyrsta. Fólk er því í hátíðarskapi af ánægju en ekki bara af skyldurækni. Dreifir sér um alla borgina og kirkjusókn eykst fyrir bragð- ið. Á íslandi hefur hefðbundið páskahald verið með öðru sniði frá því pistilhöf- undur man fyrst eftir sér. Helgi stóru bænadaganna er með þeim stórmerkj- um að fólk má ekki gera sér dagamun á torgum eða vertshúsum. Landsmenn eru taldir best geymdir heima hjá sér í meinlæti. Einstæðingum og ferðafólki eru allar bjargir bannaðar eins og útlög- um á skógargöngu. Hin síðari ár hefur rofað heldur til og nú er fólki heimilt að kaupa sér að borða um páska með skil- málum. En hvaðan er þessi opinbera forsjá og umhyggja komin í lög landsins og reglu- gerðir? Hún er komin frá þjóðkirkjunni og er það miður. A sínum tíma voru bænadagarnir úrskurðaðir alvarlegs eðlis og ekkert veraldar vafstur mátti tefja fólk frá kirkjusókn á messutnna. Breytt- ur tíðarandi bítur ekki á þessa óvígu löggjöf um helgidaga og menn eru áfram teknir fastir fyrir að selja náunga sínum beina á messutíma. Ef ekki væri fyrir blessuð páskaeggin hefði æska landsins risið upp gegn páskunum fyrir mörgum áratugum. Árið 2000 fagna íslendingar þúsund ára kaþólsku í landinu og svona fimm hundruð ára Lúterskirkju. Og litið um öxl er eins og orð skáldsins standi óhögguð frá öldinni sem leið að þúsund ár geti orðið að einum degi. Engan skal því undra að páskarnir sóu orðnir mesta ferðahelgi ársins. Alvaran og depurðin í þúsund ára dögunum hefur loks stökkt landsmönnum á flótta. Fólk á faraldsfæti um helgina var í rauninni að flýja páska kirkjunnar í annan landsfjórðung. Vel má spyrja hverjum þessi dapur- leiki sé þóknanlegur? Vinir og vandamenn þjóðkirkj- unnar taka nærri sér að kirkjan þeirra skuli ennþá vilja reka fólk til messu frekar en laða. Tími guðs- óttans er liðinn í þjóðfélaginu og fólki þykir vænt um Jesúbarnið en óttast það ekki. Iifshlaup frelsarans ber heldur ekki með sér að hæfileg glaðværð hafl verið honum á móti skapi. En þjóðkirkjan er líka á öðrum og áð- ur óþekktum tímamótum. Samningur ís- lendinga um Evrópumarkað gerir ráð fyrir að trúfélög sitji við sama borð í landinu. Aðskilnaður ríkis og kirkju kemur því frá Brússel. En er þjóðkirkjan í stakk búin til að mæta þeirri sam- keppni sem biður hennar á næsta leiti? Og er kirkjan nógu hreyfanleg til að ganga inn í nýja öld? Stórar kirkjur með fasta messutíma eru arfur gamals tíma og gamallar kirkju. Þúsund ára öldin er að renna sitt skeið á enda og ný öld heldur í garð með margmiðlun og Interneti. Þjóðkirkjan á að stíga út úr kirkjuhúsum og nálgast fólkið sitt á heimavelli. Kirkjan á að fagna öllu lífsmarki í þjóðfélaginu um páska og nota tækifærið til að boða gott orð þar sem fólkið hennar kýs að koma saman á hverjum tíma. Þjóðkirkjan á líka að nýta sér tölvur og margmiðlun jafnt sem Internet út í æsar. Það er lif- andi kirkja. Eða er Eiríkur Sigurbjörns- son, sjónvarpsstjóri Omega, eini ljósvík- ingur trúarinnar? Kristur var settur utan garðs í þjóðfé- lagi sínu vegna hugmyndafræði sem heldur ennþá velli eftir 2000 ára sig- urgöngu. íslendingar eru hins vegar á góðri leið að gera Krist útlægan úr þjóð- félagi sínu 2000 árum seinna vegna þús- und ára misskilnings á helgi páskanna. CLótyevt Mafmeó

x

Dagur - Tíminn Reykjavík

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur - Tíminn Reykjavík
https://timarit.is/publication/253

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.