Dagur - Tíminn Reykjavík - 23.05.1997, Side 8

8 - Föstudaaur 23. maí 1997
o wrkrv ». » »' on T • ••n|
PJÓÐMÁL
JDagur^tmtmt
iDttgur-
Útgáfufélag: Dagsprent hf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein
Aöstoðarritstjóri: Birgir Guðmundsson
Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson
Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavík og Þverholti 14, Reykjavík
Símar: 460 6100 og 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði
Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað
Prentun: Dagsprent hf./ísafoldarprentsmiðja
Grænt númer: 800 70 80
Fax auglýsingadeildar: 460 6161 - Fax ritstjórnar: 460 6171
Óbærileg átök
í fyrsta lagi
Dagur-Tíminn greinir í gær frá því að krítarkortaúttekt-
ir verkfallsmanna á Vestfjörðum séu nú að nálgast jóla-
og áramótahæðir. Ef ekki hefði komið til útborgunar or-
lofs þann 15. maí sl. væri ástandið á mörgum verkfalls-
heimilum orðið skelfllegt. Verkfallsmenn þurfa að
draga fram lífið á vikulegum 12 þúsund króna verk-
fallsbótum, sem duga skammt, sérstaklega þar sem
báðar fyrirvinnur heimilisins eru í verkfalli. 1‘essar
hversdagslegu staðreyndir minna á að verkfallsvopnið
er tvíeggjað og getur reynst stórhættulegt þeim sem á
heldur ef ekki er skynsamlega farið með það. Herkostn-
aður verkafólks getur einfaldlega orðið óbærilegur.

í gær bárust fréttir frá íshúsfélagi Ísíirðinga og Gunn-
vöru hf. þar sem því er beinlínis hótað að leggja af
landvinnslu þessara fyrirtækja í núverandi mynd.
Ástæðan sem gefln er, er að verkfall Verkalýðsfélagsins
Baldurs hafl nánast veitt lasburða rekstrargrundvelli
náðarhöggið. Jafnvel þó menn kjósi að skilja þessa hót-
un sem innlegg í þann sálfræðihernað sem verkfallinu
fylgir, verður ekki hjá því komist að staldra við og
spyrja hvort verkfallsmenn muni hafa einhverja vinnu
að byggja á þegar átökunum ioksins linnir. Petta sýnir
líka að herkostnaður atvinnurekenda vegna þessa verk-
falls er að verða þeim óbærilegur.
í þriðja lagi
l‘að er langt frá því að vera léttleiki yfir óbærilegri
verkfallstilverunni. Verkfallsátökin eru að harðna og
eiga enn eftir að harðna. Það mun hins vegar enginn
hagnast á lengra verkfalli. Nær öruggt er að verkfalls-
menn munu ekki hafa fjárhagslegan ávinning af verk-
failinu næstu misserin, þegar allt er gert upp. Atvinnu-
rekendur eru að stórtapa og kasta miklum fjármunum
á glæ. Verkfallið á Vestijörðum hefur ratað í blindgötu
og reikar þar fram og aftur. I‘að er kominn tími til að
beygja af, gefa eftir og reyna með miklu virkari og
ákveðnari hætti að semja. I'egar er ljóst að enginn mun
sleppa heiil úr þessari orrustu, en fyrir vestan snýst
spurningin í raun um það að sleppa lifandi.
Birgir Guömundsson
V_______________________________________________/
d
SpuHninq dag^utó
Er eðlilegt að félagsmenn í Hlíf og Dagsbrún fari í
samúðarverkfall til að knýja fram meiri kauphækkanir
til handa Vestfírðingum, en þeir sjálfir sömdu um?
Þórarinn V.
Þórarinsson
form. VSÍ
Það er svo algjör-
lega fráleitt að
Hlíf og Dagsbrún
geti endurvakið verk-
föll nú, til að knýja VSÍ
til meiri hækkana á
sömu kauptöxtum og
þeir sjálfir sömdu um
24. mars. sl., þó Vest-
firðingar fari fram á
meira.
Halldór
Grönvold
skrifstofustjóri ASÍ
Lykilatriðið í mál-
inu er ekki það
sem kemur fram í
spurningu þinni. Það
sem málið snýst um er
réttur launafólks til
þess að leggja niður
vinnu og sýna með
þeim hætti félögum
sínum sem eiga í deil-
um við atvinnurekend-
ur stuðning sinn og
samstöðu.
♦
Halldór
Björnsson
formaður
Dagsbrúnar
Þessi spurning er
fáránleg. Þetta
snýst um að sýna
félagslega samstöðu
þegar eitt stéttarfélag á
í vandræðum. Við höf-
um vitað síðan í haust
að Vestfirðingar væru
með aðrar áherslur í
launakröfum en við og
á það erum við í sjálfu
sér ekki að leggja neitt
mat, heldur erum við
að sýna samstöðu með
þeim.

Sighvatur
Björgvinsson
þingmaður
Vestfirðinga
Málið snýst ekki
um það. Það
snýst um að fé-
lagsmenn í Dagsbrún
og Hlíf vinni ekki verk
sem að Vestfirðingar í
verkfalli ættu að vera
að vinna undir venju-
legum kringumstæð-
um. Verkfall nær aldrei
tilgangi sínum, ef verk-
efnin eru flutt yfir í
aðra landshluta.
Sameinaðir gegn Búdda
„Þannig hefur Búdda loksins komið
því til leiðar að tveir helstu fyrir-
menn hinnar íslensku þjóðar hafa
náð saman og standa þétt saman...“
- Dagfari tekur Búddamálið fyrir á sinn
hátt í DV í gær og rifjar upp fyrri við-
skipti forseta og forsætisráðherra.
Mogginn út úr skápnum
„Morgunblaðið er komið út úr
skápnum og tekur afstöðu gegn
verkafólki, ef marka má leiðara
þess í gær. Um leið er hnýtt í vinnu-
veitendur á Vestfjörðum og sagt að
þeir séu ónytjungar og sett fyrir-
tækin á vonarvör og að þeir geti
ekki einu sinni greitt þau laun sem
samið var um í verkamannasam-
bandssamningunum.“
- Pétur Sigurðsson, leiðtogi verka-
manna á ísafirði, í Alþýðublaðinu í gær.
Vont kaffi er bara betra!
„Svar forsvarsmanns stofnunarinn-
ar var hins vegar á þá leið að það
gerði ekkert til þótt kafflð væri vont.
Það færi þá bara minna af því.“
- Sveinn Hannesson, framkvæmdastjóri
' Samtaka iðnaðarins, er ekki par ánægð-
ur með útboðsgögn Ríkiskaupa í opin-
berum innkaupum í Mbl. í gær. j
Hvað varð um skeyti forsetans?
„Hann (Hörður Magnússon í Ev-
eresthlíðum) sagði skeyti forseta
íslands ekki hafa borist og bað
um að það yrði sent aftur.“
- DV greinir frá þvf að heillaóskir Ólafs
Ragnars forseta hafa ekki hitt á tindinn,
heldur farið eitthvað út í himingeiminn.
FYRIRSÖGN DAGSINS:
Burst
- DV sló upp leiknum gegn Júggum sem
varð til þess að stór hluti þjóðarinnar
fór á fætur fyrir fyrsta hanagal.
Smám saman eru augu einstakra
manna að opnast fyrir því hve and-
stætt samfélag vort er ijölskyldum
og þeim lífsmáta sem við þær er kennd-
ur. Ótal dæmi eru um hvernig fjöl-
skyldufólki er mismunað í skatta- og
velferðarkerfi og margoft er sýnt fram á
að það borgar sig fyrir fólk að slíta
hjónabandi til að fá aukna hlutdeild í
velferðinni, svokölluðu.
Það eru samt lítilsverð smáatriði
miðað við það los á fjölskyldulífi sem
víða sér merki. Viðurkenndur lífsstíll er
sá, að hjón hafa engan tíma til að sinna
hvert öðru og börnin eru afskipt af fjöl-
skyldunni, en þeim mun meiri kröfur
gerðar til stofnana, sem teknar eru við
hlutverki foreldra.
Þær uppeldisstofnanir eru af margs
konar toga og má til dæmis benda á
kjánalegar skrípasýningar, sem sjón-
vörpin matbúa fyrir börnin alla laugar-
dags- og sunnudagsmorgna, til að létta
því fargi af foreldrunum að vakna til að
sinna afkvæmum sínum.
Fjölskyldan svikin
Nú á dögum er fátt séríslenskt nema
Ég er mfn
veðráttan. Fjölskyldumynstur dregur,
sem annað, dám af því „sem best gerist í
útlöndum“, og erum við í fæstu eftirbátar,
nema helst í því að skila bærilega mennt-
uðum ungmennum út úr skólakerfunum.
Nýverið birtist greinaflokkur í tímaritinu
Time undir fyrirsögninni Foreldrar svíkja
börnin sín.
Þetta lítur sakleysislega út og er varla
eftirtektarvert nema maður fari að velta
fyrir sér hvers konar fólk það er sem
svíkur krakkana sína og hvað annað eru
slíkir foreldrar tilbúnir að svíkja?
Löggjafinn vinnur
ötullega og markvisst
að því að útrýma fjöl-
skyldunni úr samfé-
laginu. Skatta- og
velferðarreglur eru
yfirleitt andsnúnar
fjölskyldulífi. Sambýli og hjónaband er í
flestum greinum lagt að jöfnu og er í
raun svipaður losarabragur á því öllu
saman. En til að tolla í tísku eru hjóna-
bönd samkynhneigðra löghelguð og fer
vel á því í samfélagi sem er allt annað
en íjölskylduvænt.
Annars er oft eins og að löggjafar-
einkaeign
samkundunni sé ekki sjálfrátt þegar þar
er fjallaö um réttindi og skyldur borgar-
anna. Til dæmis var um daginn rifist há-
stöfum um hækkun lögræðisaldurs. Þá
mótmæltu sömu þingmenn harðlega að
hækka lögræðisaldurinn í 18 ár, og
höfðu áður samþykkt lög um að ungling-
um innan 18 ára væri óheimilt að kaupa
tóbak. Er einhver glóra í svona fólki?
Stofnanir taka við
Ef til vill er enginn eftirsjá að íjölskyld-
unni. Barneignir utan fjölskyldutengsla
og tíðir hjónaskilnað-
ir og annar losara-
bragur sýnir að
hjónabandið er ekk-
ert sérlega eftn-sókn-
arvert. Það hamlar
frelsi fólks til að leika
og lifa eins og því sýnist. Skyldur við
maka, börn og lánadrottna eru íþyngj-
andi. Gagnkvæmar skyldur foreldra og
barna eru að hverfa úr þjóðfélagsmynd-
inni. Stofnanir, oftast opinberar, taka við
því gamla hlutverki Ijölskyldunnar að
annast þá sem aðstoðar þarfnast.
Á ég að gæta bróður míns?, spurði
gæinn hér um árið, og hver man eða
kemur við hverju Jesú svaraði? Enda
skiptir það ekki máli, því stofnanir hafa
tekið við gæslu bræðra, systra, maka,
barna og foreldra. Þeim eru að vísu
nokkuð mislagðar hendur við umönnun-
ina, en það var fjölskyldunum líka á
meðan þær voru og hétu.
Þar sem samfélagið er á góðri leið
með að afneita hefðbundnu ijölskyldu-
mynstri þar sem gagnkynhneigð pör
ganga að eigast og heita hvert öðru
trúnaði og eignast börn og buru, er rétt-
ast að hætta öllu tali um hornsteina
þjóðfélagsins og álíka bulli. Það er hvort
sem er marklaust.
Nær væri að miða samfélagsgerðina
við einhleypinga í orði og verki. Skóla-
kerfin, vinnumarkaðurinn, velferðar- og
heilbrigðiskerfin og öll mannréttindin
eru miðuð við sjálfstæða einstaklinga,
en ekki fólk sem er þrúgað af skyldum
og hefðum kristinna siðvenja.
Sjálfstæðið felst í því að eiga sig sjálf-
ur og láta svo stofnanir félagshyggjunn-
ar annast sig þegar og ef eitthvað ber út
af. Fjölskyldan er úrelt og ber að viður-
kenna það. OÓ